İçeriğe atla

Prednizon

Prednizon
Klinik verisi
Gebelik
kategorisi
  • C
Uygulama
yolu		Ağızdan, Burundan, Makattan, Nasal, Enjeksiyon
ATC kodu
Hukuki durum
Hukuki durum
  • Reçete ile
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım70%
Metabolizmaprednisolone (liver)
Eliminasyon yarı ömrü1 hour
BoşaltımRenal
Tanımlayıcılar
  • 17-hydroxy-17-(2-hydroxyacetyl)-10,13-dimethyl- 7,8,9,10,12,13,14,15,16,17-decahydro-6H- cyclopenta[a]phenanthrene-3,11-dione
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.000.147 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC21H26O5
Mol kütlesi358.428 g/mol g·mol−1

Prednizon, çoğunlukla bağışıklık sistemini baskılamak ve astım, KOAH ve romatolojik hastalıklar gibi durumlarda inflamasyonu azaltmak için kullanılan bir glukokortikoid ilaçtır. Diğer steroidlerle birlikte kanser ve adrenal yetmezliğe bağlı yüksek kan kalsiyumunu tedavi etmek için de kullanılır. Ağız yoluyla alınır.[1]

Yaygın yan etkileri arasında katarakt, kemik kaybı, kolay morarma, kas zayıflığı ve pamukçuk sayılabilir.[1] Diğer yan etkileri arasında kilo alma, şişme, yüksek kan şekeri, enfeksiyon riskinde artış ve psikoz sayılabilir.[1][2] Hamilelikte genellikle güvenli kabul edilir ve kullanıcı emzirirken düşük dozlar güvenli görünmektedir.[3] Uzun süreli kullanımdan sonra prednizon kademeli olarak kesilmelidir.

Prednizon bir ön ilaçtır ve aktif hale gelmeden önce karaciğer tarafından prednizolona dönüştürülmelidir.[4][5] Prednizolon daha sonra glukokortikoid reseptörlerine bağlanarak onları aktive eder ve gen ekspresyonunda değişiklikleri tetikler.[2]

Prednizon 1954 yılında patentlenmiş ve 1955 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[1][6] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[7] Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur.[1] 2021 yılında, 19 milyondan fazla reçete ile Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 28. ilaç olmuştur.[8][9]

Kullanım

Prednizon özellikle bağışıklık sistemini bastırıcı bir etkiye sahiptir ve bütün bağışıklık sistemini etkiler. Bu sebepten bağışıklık sistemi ile ilgili rahatsızlıklarda ve astım, kolit, artoroz, Crohn hastalığı, böbrek yetmezliği gibi çeşitli böbrek rahatsızlıklarında ve organ nakillerinde organın vücut tarafından reddedilmesini engellemek ya da tedavi etmek için siklosporin ile birlikte kullanılır. Bu ilaç hastada cinsel isteği azaltabilir.

Genelde tabletler halinde üretilir. Günlük başlangıç dozajları 20 ila 80 mg (çocuklarda 50 mg'a kadar 1 mg/kg) arasında değişir.

Tarihçe

Prednizon 1950'lerde Arthur Nobile tarafından Schering kortizonun su toplama, tansiyon ve kas zayıflaması gibi yan etkilerini giderdiği gösterildiğinde bulunmuştur. 1960'larda Schering tarafından ilaç olarak piyasaya sürülmüştür.

Bağımlılık

Prednizon 7 günden fazla alındığı takdirde vücudun doğal kortikosteroidleri üretememe durumu ortaya çıkar ve hasta alınan prednizona bağımlı olur. Bu sebeple Prednizon 7 günden fazla kullanıldığı takdirde birden kesilmemeli ve yavaş yavaş azaltılarak vücudun normal hale geçmesi sağlanmalıdır. Bu azaltma kullanımın süresine göre birkaç günden, uzun süreli kullanımda, aylara kadar değişir.

Yan etkileri

Kısa dönem yan etkileri diğer bütün glukokortikoidlerde olduğu gibi, özellikle diabetik hastalarda yüksek kan şekeri ya da su toplanmasını içerir. Ayrıca uykusuzluk, öfori ve nadir olarak mania'yi içerir.

Uzun dönemli yan etkileri Cushing sendromu, kilo alma, kemik erimesi, glikoma, diyabet ve kesilmesi halinde depresyondur.

Büyük

Küçük

  • kilo alma
  • Cizik ve yirtiklar
  • yuzde sisme
  • sinirlilik
  • akne
  • ciltte kizariklik
  • istah artması
  • hiperaktivite

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Prednisone Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  2. ^ a b Brunton L (2017). Goodman & Gilman's the pharmacological basis of therapeutics (13 bas.). McGraw-Hill Education. ss. 739, 746, 1237. ISBN 978-1-25-958473-2. 
  3. ^ "Prednisone Use During Pregnancy". Drugs.com. 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. 
  4. ^ "Product Information Panafcort (prednisone) Panafcortelone (prednisolone)" (PDF). TGA eBusiness Services. St Leonards, Australia: Aspen Pharmacare Australia Pty Ltd. 11 Temmuz 2017. ss. 1-2. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018. 
  5. ^ Buttgereit F, Gibofsky A (June 2013). "Delayed-release prednisone - a new approach to an old therapy". Expert Opinion on Pharmacotherapy. 14 (8): 1097-1106. doi:10.1517/14656566.2013.782001. PMID 23594208. 
  6. ^ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. s. 485. ISBN 9783527607495. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  7. ^ World Health Organization (2023). The selection and use of essential medicines 2023: web annex A: World Health Organization model list of essential medicines: 23rd list (2023). Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/371090 Özgürce erişilebilir. WHO/MHP/HPS/EML/2023.02. 
  8. ^ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 
  9. ^ "Prednisone - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Digoksin</span> kimyasal bileşik

Digoksin, çeşitli kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. En sık atriyal fibrilasyon, kalp çarpıntısı ve kalp yetmezliği için kullanılır. Digoksin ağızdan veya bir damara enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Risperidon</span> kimyasal bileşik

Risperdal markası altında satılan Risperidon, şizofreni ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan atipik bir antipsikotiktir. Ağız yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır. Enjekte edilebilir versiyon uzun süre etkilidir ve etkisi yaklaşık iki hafta sürer.

<span class="mw-page-title-main">Flufenazin</span> kimyasal bileşik

Prolixin markası altında satılan flufenazin, etkili tipik bir antipsikotik ilaçtır. Şizofreni gibi kronik psikozların tedavisinde kullanılır ve etkinliği açısından klorpromazin gibi düşük potensli antipsikotiklere yaklaşık olarak eşit gibi görünmektedir. Ağız yoluyla, kas içine enjeksiyon veya subkutan enjeksiyon yoluyla uygulanır. Dört haftaya kadar sürebilen uzun etkili enjekte edilebilir bir versiyonu da vardır. Flufenazinin depo enjeksiyon şekli olan flufenazin dekanoat, şiddetli depresyonu olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beklometazon</span> kimyasal bileşik

Beklometazon dipropionat olarak da bilinen ve Qvar markası altında satılan Beklometazon, bir steroid ilaçtır. İnhaler, krem, hap ve burun spreyi olarak mevcuttur. İnhaler formu astımın uzun süreli tedavisinde kullanılır. Krem dermatit ve sedef hastalığı için kullanılabilir. Haplar ülseratif kolit tedavisinde kullanılmıştır. Nazal sprey, alerjik rinit ve nazal polipleri tedavi etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Budezonid</span> stereoizomerler grubu

Pulmicort markası altında satılan Budezonid, kortikosteroid tipi bir ilaçtır. İnhaler, nebulizasyon solüsyonu, hap, burun spreyi ve rektal formlarda mevcuttur. İnhaler form, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) uzun süreli tedavisinde kullanılır. Burun spreyi alerjik rinit ve nazal polipler için kullanılır. Gecikmeli salimli formdaki ve rektal formdaki haplar, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve mikroskobik kolit dahil olmak üzere inflamatuar bağırsak hastalıkları için kullanılabilir. Budezonid, Nisan 2021'de Birleşik Krallık NHS tarafından COVID-19'u vaka bazında tedavi etmek için onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valproik asit</span> antiepileptik ilaç

Valproat ve onun valproik asit, sodyum valproat ve valproat semisodyum formları, öncelikle epilepsi ve bipolar bozukluğu tedavi etmek ve migren baş ağrılarını önlemek için kullanılan ilaçlardır. Absans nöbetleri, kısmi nöbetler ve jeneralize nöbetleri olanlarda nöbetlerin önlenmesi için faydalıdırlar. Damardan veya ağızdan verilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Ziprasidon</span>

Zeldox markası altında satılan Ziprasidon, şizofreni ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan atipik bir antipsikotiktir. Ağız yoluyla ve kas (IM) içine enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. IM formu, şizofreni hastalarında akut ajitasyon için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Difenhidramin</span>

Difenhidramin, esas olarak alerjileri tedavi etmek için kullanılan bir antihistamindir. Ayrıca uykusuzluk, soğuk algınlığı semptomları, parkinsonizmde titreme ve mide bulantısı için de kullanılabilir. Ağız yoluyla, damara enjeksiyon, kas içine enjeksiyon veya cilde uygulanır. Maksimum etki genellikle bir dozdan yaklaşık iki saat sonradır ve etkiler yedi saate kadar sürebilir.

Efavirenz, HIV/AIDS'i tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Genellikle diğer antiretrovirallerle birlikte kullanılması önerilir. İğne batması yaralanması veya diğer potansiyel maruziyetlerden sonra korunmak için kullanılabilir. Hem tek başına hem de efavirenz/emtricitabine/tenofovir olarak birlikte satılır. Ağızdan alınır.

Bisoprolol, kalp hastalıkları için en yaygın olarak kullanılan bir beta bloker ilaçtır. Buna özellikle yüksek tansiyon, kalbe yeterli kan akışı olmamasından kaynaklanan göğüs ağrısı ve kalp yetmezliği dahildir. Ağızdan alınır.

Prednisolon, belirli alerji türlerini, inflamatuar durumları, otoimmün bozuklukları ve kanserleri tedavi etmek için kullanılan bir steroid ilaçtır. Bu durumlardan bazıları adrenokortikal yetmezlik, yüksek kan kalsiyumu, romatoid artrit, dermatit, göz iltihabı, astım ve multipl sklerozu içerir. Ağız yoluyla alınabilir, damara enjekte edilebilir, topikal olarak cilt kremi veya göz damlası olarak kullanılabilir.

Eskiden ametopterin olarak bilinen metotreksat (MTX), bir kemoterapi ajanı ve bağışıklık sistemi baskılayıcıdır. Kanser, otoimmün hastalıklar ve ektopik gebelik tedavisinde ve tıbbi düşüklerde kullanılır. Kullanıldığı kanser türleri arasında meme kanseri, lösemi, akciğer kanseri, lenfoma, gestasyonel trofoblastik hastalık ve osteosarkom bulunur. Kullanıldığı otoimmün hastalık türleri arasında sedef hastalığı, romatoid artrit ve Crohn hastalığı bulunur. Ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla verilebilir.

Levotiroksin, tiroid hormonu tiroksininin (T4) üretilmiş bir şeklidir. Hashimoto hastalığı ve miksödem koma olarak bilinen ciddi bir form dahil olmak üzere tiroid hormon eksikliğini (hipotiroidizm) tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca belirli tipteki tiroid tümörlerini tedavi etmek ve önlemek için de kullanılabilir. Kilo kaybı için endike değildir. Levotiroksin ağızdan alınır veya damardan enjeksiyonla verilir. Belirli bir dozun maksimum etkisinin ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ranolazin</span>

Ranolazin, kalp ile ilgili göğüs ağrısını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle yetersiz kaldığında diğer ilaçlarla birlikte kullanılır. Kadınlarda faydaları erkeklere göre daha az görünmektedir. Ağızdan alınır.

Pentamidin, Afrika tripanosomiasisi, leishmaniasis, Balamuthia enfeksiyonları, babesiosis tedavisinde ve zayıf bağışıklık fonksiyonu olan kişilerde pneumocystis pnömonisini (PCP) önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir antimikrobiyal ilaçtır. Pentamidin, bir damar veya kas içine enjeksiyon veya inhalasyon yoluyla verilebilir.

Torsemid olarak da bilinen torasemid, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı ve yüksek tansiyon nedeniyle oluşan aşırı sıvı yükünü tedavi etmek için kullanılan idrar söktürücü bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için daha az tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Simvastatin, bir tür lipit düşürücü ilaç olan bir statindir. Yüksek lipit düzeylerini azaltmak için egzersiz, diyet ve kilo kaybıyla birlikte kullanılır. Ayrıca yüksek risk altındaki kişilerde kalp sorunları riskini azaltmak için de kullanılır. Ağız yoluyla alınır.

Prokarbazin, Hodgkin lenfoma ve beyin kanserlerinin tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Hodgkin hastalığı için sıklıkla klormetin, vinkristin ve prednizon ile birlikte kullanılırken, glioblastoma multiforme gibi beyin kanserleri için lomustin ve vinkristin ile birlikte kullanılır. Genellikle ağız yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Amoksisilin/klavulanik asit</span> ilaç kombinasyonu

Amoksisilin/klavulanik asit, diğerlerinin yanı sıra Augmentin markası altında satılan ko-amoksisilav veya amoks-klav olarak da bilinir, bir dizi bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan bir antibiyotik ilaçtır. Bir β-laktam antibiyotik olan amoksisilin ve bir β-laktamaz inhibitörü olan potasyum klavulanattan oluşan bir kombinasyondur. Özellikle orta kulak iltihabı, streptokok farenjiti, pnömoni, selülit, idrar yolu enfeksiyonları ve hayvan ısırıkları için kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Mupirosin</span> kimyasal bileşik

Mupirosin, impetigo veya folikülit gibi yüzeysel cilt enfeksiyonlarına karşı etkili topikal bir antibiyotiktir. Ayrıca burnunda semptomsuz olarak metisiline dirençli S. aureus (MRSA) taşıyan hastalarda eradikasyon tedavisi olarak kullanılabilir. Antibiyotik direnci gelişme riskinden ötürü on günden fazla kullanılması önerilmemektedir. Krem veya merhem formunda cilde uygulanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.