İçeriğe atla

Pratt & Whitney

Pratt & Whitney
TürBağlı ortaklık
Kuruluş1925
KurucuFrederick Rentschler Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Genel merkeziEast Hartford, Connecticut
Önemli kişilerRobert Leduc (Başkan)
ÜrünJet motoru,
Türbin motoru
Gelir$ 14.5 milyar (2013)[1]
Net gelir$ 1.9 milyar (2013)
SahibiUnited Technologies Corporation
Web sitesipw.utc.com

Pratt & Whitney (kısaca: P&W) bir Amerikan havacılık ve uzay şirketidir, merkezi Hartford, Connecticut'tadır. United Technologies Corporation (UTC)'ye bağlı bir kuruluştur. Pratt & Whitney'in uçak motorları hem sivil havacılıkta hem de askeri havacılıkta yaygın olarak kullanılır.

Şirket 1860'ta Francis Pratt ve Amos Whitney tarafından Hartford şehrinde araç-gereç, tarım ve ziraat ve Amerikan İç savaşı döneminde silah üretici bir şirket olarak kurulmuştur. 1925 senesinde, I. Dünya Savaşında pilot olan Frederick Brant Rentschler, kendisi ilk uçak motorunu üretmek için sermaye ve üretim tesisi ararken bu şirketle tanışır. İşbirlikleri, bugün Pratt & Whitney Aircraft Company adı altında bilinen şirketle sonuçlanır.

1929'da bu şirket Boeing, Sikorsky ve diğer şirketlerle birlikte United Aircraft and Transport Corporation Holding´i kurarlar. Piyasa payları ve tekelci konumları Amerikan Kartel Kurumu tarafından 1934'te bu şirketin tekrar parçalanmasına sebep olur.

Tarihçe

1926'dan sonra ilk defa bir 9-silindirli uçak yıldız motorunu üreterek havacılık sektörüne girmiştir.

Özellikle II. Dünya Savaşı yıllarında çok çeşit ve sayıda pistonlu uçak motoru üretimi artmıştır.

Bu uçak motorlarından birkaçı:

  • R-985 Wasp Junior
  • R-1340 Wasp
  • R-1535 Twin Wasp Junior
  • R-1690 Hornet
  • R-1830 Twin Wasp
  • R-2000 Twin Wasp
  • R-2800 Double Wasp
  • R-4360 Wasp Major

II. Dünya Savaşı sonunda, ilerleyen teknikler ile üretim sahaları uçak jet motorlarına kaydırılmıştır.

Birkaç rakam:

Güncel jet motorları

Güncel ve çağdaş Pratt & Whitney jet motorları özellikle sivil yolcu uçakları için üretilir ve PW kısaltımı ile bilinir.

Sivil yolcu uçak motorları yanı sıra, Lockheed, McDonnell Douglas/Boeing için savaş uçağı ve helikopter motorları, yüksek yeterlikli pompalar, Uzay Mekiği için Booster (güçlendirici itici) roketleri, Centaur roketleri için parça ve enerji üretimi için gaz türbinleri üretilir.

Rolls-Royce ve diğer şirketlerle ortak International Aero Engines (IAE) V2500 uçak motoru üretilir.

Airbus A380 GP7200 jet motoru için P&W, General Electric ile ortak Engine Alliance şirketini kurmuştur.

Türkiye'de Pratt & Whitney

Türk Hava Yolları'na ait iştirak şirketi olan Turkish Technic ile Pratt & Whitney 2008 yılında imzaladıkları ortak girişim sözleşmesi üzerine 2009 yılında Turkish Engine Center adındaki uçak motoru bakım merkezini kurmuşlardır. Tesiste V2500 ve CFM56 model motorların bakım hizmeti gerçekleştirilmektedir.[2] Turkish Engine Center, İstanbul, Pendik'te Sabiha Gökçen Havalimanı arazisi içerisinde yer almaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ https://www.pw.utc.com/Company_Profile 26 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Company Profile," Pratt & Whitney. Erişim 13 Mayıs 2014.
  2. ^ "Turkish Engine Center Kamuoyu Duyurusu". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk Hava Yolları</span>

Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY),, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ulusal havayolu şirketiydi. Başkent Lefkoşa'dan Türkiye, Birleşik Krallık ve Almanya'ya tarifeli/tarifesiz uçuşlar yapmaktaydı. İçinde bulunduğu ekonomik sebeplerden dolayı Türkiye Cumhuriyeti Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 21 Haziran 2010 itibarıyla tüm uçuş hakları ikinci bir karara kadar askıya alındı. Şirket 21 haziran 2010 yılında iflas etti.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A330</span> Airbus tarafından üretilen yüksek kapasiteli, orta-uzun menzilli yolcu uçağı

Airbus A330, Airbus ailesinin yüksek kapasiteli, orta ve uzun menzilli bir uçağıdır. Teknik olarak aynı A340 gibi geniş gövdeli, iki koridorlu yapıda olup A340'dan farklı olarak iki adet turbofan motora sahiptir. Bu özellikleri ile Airbus ailesinin A350 modelinden sonraki çift motorlu en büyük ikinci üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Turbofan</span> jet motor türü

Turbofan, itişi egzoz gazıyla beraber, ön kısımdaki geniş fanla da sağlanan güvenilir ve bakımı kolay jet motoru tipidir. Ön kısmı büyük, arka kısmı koni şeklinde ve daha küçüktür. Genelde yolcu uçaklarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas DC-10</span>

McDonnell Douglas DC-10 Üç motorlu, orta ve uzun mesafeler için tasarlanmış, geniş gövdeli uçak. İki motor kanatlarda yer alırken üçüncü motor kuyrukta, dikey stabilizatörün altına yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A320 ailesi</span>

Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney JT9D</span> 1968 yapımı Turbofan kullanan hava aracı motoru

Pratt & Whitney JT9D, geniş gövdeli uçaklar için tasarlanmış, yüksek baypas oranlı jet motoru. Pratt & Whitney'in ilk yüksek baypas oranlı turbofanı olan JT9D, ilk defa Boeing 747-100'de kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-1340 Wasp</span>

Pratt & Whitney R-1340 Wasp, 1920'lerden itibaren Amerikan uçaklarında yaygın olarak kullanılmış pistonlu tipte bir uçak motorudur. Bu motor Pratt & Whitney şirketinin ilk motoru ve ünlü Wasp serisinin ilkidir. Tek sıralı dokuz silindir, hava soğutmalı bir tasarım ve hacmi 1.344 inç3 (22 L); hem strok hem de çapı 5.75 inç idi (146 mm). Toplam 34.966 motor üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney PW1000G</span>

Pratt & Whitney PW1000G, Birleşik Devletler merkezli motor üreticisi Pratt & Whitney tarafından üretilen bir dişli turbofan motordur. Geleneksel turbofan motorunun aksine, PW1000G düşük basınçlı türbin ve fan arasında bir redüksiyon dişlisi ile donatılmıştır. İki modülün bu ayrışması, genişletilmiş fanın daha yavaş çalışmasını ve düşük basınçlı türbinin eskisinden daha hızlı çalışmasını sağlar. Bu şekilde, her iki modül de optimum performanslarını elde eder. Tüketim değerleri ve gürültü seviyeleri önemli ölçüde azalır.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney JT3D</span>

Pratt & Whitney JT3D, Pratt & Whitney JT3C turbojetten türetilen erken dönem turbofan uçak motoru. İlk olarak 1958'de çalıştırıldı ve 1959'da bir B-45 Tornado test uçağında ilk deneme uçuşu gerçekleştirildi. 1959 ile 1985 yılları arasında 8.000'den fazla JT3D üretildi. Bugün hala hizmette olan JT3D motorlarının çoğu askeri uçaklarda kullanılmaktadır ve USAF tarafından belirlenmiş TF33 ile kodu tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-2000 Twin Wasp</span>

Pratt & Whitney R-2000 Twin Wasp, 1942 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde askeri uçaklara güç sağlamak için geliştirilmiş bir radyal motordur.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-1860 Hornet B</span> uçak motoru

Pratt & Whitney R-1860 Hornet B, bir uçak motorudur. Pratt & Whitney'in daha önceki uçak motoru R-1690 Hornet'in geliştirilmiş halidir. Kapasitesi 1.690'dan 1.860 inç küpe (in³) çıkartıldı. Silindir çapı 1/8 inç krank mili stroku 3/8 inç artırıldı. Her iki motor da tek sıra dokuz silindirli, hava soğutmalı radyal motorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-2180-E Twin Wasp E</span>

Pratt & Whitney R-2180-E Twin Wasp E, Amerika Birleşik Devletleri'nde Pratt & Whitney tarafından geliştirilen bir radyal uçak motorudur. Her biri yedi silindirli iki sıraya sahiptir. Tek üretim uygulaması İkinci Dünya Savaşı sonrası Saab 90 Scandia uçağında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-4360 Wasp Major</span>

Pratt & Whitney R-4360 Wasp Major, İkinci Dünya Savaşı sırasında tasarlanan ve üretilen bir Amerikan 28 silindirli dört sıralı radyal pistonlu uçak motoru ve Amerika Birleşik Devletleri'nde seri üretilen en büyük motor hacmine sahip havacılık amaçlı pistonlu motordur. Bu motor Pratt & Whitney Wasp ailesinin sonuncusuydu ve üreticisinin pistonlu motor teknolojisinin doruk noktasıydı; ancak savaş, uçakları savaşa sokmadan önce bitmişti. Bununla birlikte, turbojetlerden önce son nesil büyük piston motorlu uçakların çoğuna güç sağladı ve yerini eşdeğer beygir güçlü turbo-proplar aldı. Ana rakibi Wright R-3350 Duplex-Cyclone'du.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-2180-A Twin Hornet</span>

Pratt & Whitney R-2180-A Twin Hornet Pratt & Whitney tarafından ABD'de geliştirilmiş bir yıldız tipi motordur. Her sırada yedi silindir olmak üzere iki silindiri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney Wasp serileri</span>

Pratt & Whitney Wasp yıldız tipi pistonlu motorların hava soğutmalı ve 1930'lar, 1940'lar ve 1950'lerde geliştirilen bir ailesinin sivil adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney R-985 Wasp Junior</span>

Pratt & Whitney R-985 Wasp Junior, 1930'lardan 1950'lere kadar Pratt & Whitney Aircraft Company tarafından üretilen dokuz silindirli, soğutmalı yıldız tipi motor serisidir. Bu motorların hacmi 16 litredir. İlk versiyonları 300 beygir gücü (220 kW) kadar enerji üretebilirken, bu miktar motorun en yaygın kullanılan versiyonlarında 450 beygir gücü (340 kW)'ne kadar çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Perry Pratt</span>

Perry W. Pratt, Amerikalı uçak motoru tasarımcısı ve mühendistir.

<span class="mw-page-title-main">IAE V2500</span>

IAE V2500, Airbus A320 ailesine, McDonnell Douglas MD-90'a ve Embraer KC-390'a güç veren iki şaftlı yüksek baypaslı bir turbofan jet motorudur.

<span class="mw-page-title-main">Trijet</span>

Trijet üç jet motoruyla çalışan bir jet uçağıdır. Genel olarak, yolcu havayolu trijetleri, turbofan teknolojisinin ilerlemesine ek olarak yenilikçi motor konumları nedeniyle ikinci nesil jet uçakları olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">General Electric CF6</span>

ABD askeri tanımı F103 olan General Electric CF6, GE Aviation tarafından üretilen bir yüksek baypaslı turbofan motor ailesidir. İlk yüksek güçlü yüksek baypaslı jet motoru olan TF39'a dayanan CF6, çok çeşitli sivil uçaklara güç sağlar. Temel motor çekirdeği ayrıca LM2500, LM5000 ve LM6000 ile denizcilik ve elektrik üretimi turboşaftlarına da güç sağlar. Yavaş yavaş yerini yeni GEnx ailesi alıyor.