Pratas Adaları - Turkipedia

Pratas Adaları


Coğrafya
Pratas Adaları
Bölge	Doğu Asya
Koordinatlar	20°42′8″K 116°43′39″D / 20.70222°K 116.72750°D / 20.70222; 116.72750
Denizi	Güney Çin Denizi
Yüzölçümü	174 ha km²
Siyasi

Ülke	Tayvan Hak iddia Çin

Pratas Adaları (Çince: 東沙島; pinyin: Dōngshā Dǎo), Doğu Çin Denizi'nde Tayvan tarafından yönetilen ve Çin tarafından hak iddia edilen bir takımadadır. Adalar, Doğu Çin Denizi'nin kuzeyinde, Hong Kong'un 310 km güneydoğusunda yer almaktadır.^[1] 240 hektarlık yüzölçümü ile Güney Çin Denizi Adaları arasındaki en büyük adadır.

Pratas Adaları ile ilişkili sularda Pratas Mercan Adası, Kuzey Vereker Bankası ve Güney Vereker Bankası olmak üzere üç denizaltı özelliği bulunmaktadır.^[2] Mercan dası daireseldir ve hilâl şeklindeki Pratas Adası'nın batı kısmını kaplamaktadır. Pratas Adası'nın kuzeybatısındaki okyanus yüzeyinin altında, Kuzey Vereker Bankası deniz seviyesinin 11 metre altına ve Güney Vereker Bankası deniz seviyesinin 58 metre altına yükselmektedir.^[3]

Pratas Adaları, idarî olarak Kaohsiung kentinin Cijin semtine bağlıdırlar. Bankaların batısında çok sayıda petrol kuyusu bulunmaktadır.^[4] 2007 yılında adada Dongsha Atoll Millî Parkı kuruldu. Adaya Dongsha Havalimanı hizmet vermektedir. Çin Halk Cumhuriyeti, adanın, atolün ve bankaların Guangdong eyaletinin bir parçası olduğunu iddia etmektedir.

Kaynakça

^ Pratas Islands 6 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., vm.nthu.edu.tw
^ Chih-Wei Chang, Chao-Sheng Huang and Shao-I Wang. "Species composition and sizes of fish in the lagoon of Dongsha Island (Pratas Island), Dongsha Atoll of the South China Sea" (PDF). National Museum of Marine Biology and Aquarium. s. 26. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF) – Internet Archive vasıtasıyla.
^ South China Sea and the Gulf of Thailand (PDF). Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı. 17. Springfield, Virginia. 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
^ Nautical Chart 93006 28 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı, via www.oceangrafix.com

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Pratas Adaları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Satellite image of the Pratas atoll 25 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Google Maps

İlgili Araştırma Makaleleri

Ada, çevresi bütünüyle sularla çevrili kara parçasına verilen addır. Yeryüzündeki adaların bütünü on milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekildeki adalara “takımada” adı verilir. Yarımada ise suyla çevrili, ancak bir tarafından ana kara parçasına bağlı bulunan coğrafi şekildir. Yer bilimi açısından adalar, kıtasal adalar ve okyanus adaları olmak üzere temelde ikiye ayrılır. Yüzen adalar ise yeni bir yer bilimi konusudur.

Tokelau, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde, Yeni Zelanda'ya tam bağımlı bir bölgedir. Birçok küçük Okyanusya ülkesi gibi mercan adalardan oluşur. Tokelau resmî olarak bir başkente sahip olmayıp, her üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.

Mercan Denizi Adaları Bölgesi, Avustralya'da, Queensland eyaletinin kuzeydoğusundaki Mercan Denizi'ndeki bir grup küçük ve çoğunlukla ıssız tropik ada ve resiflerden oluşan Avustralya'nın dış bölgesidir. Yaşanılan tek ada Willis Adası'dır. Bölge, çoğu okyanus olan, Büyük Set Resifi'nin dış kenarından doğuya ve güneye uzanan ve Heralds Beacon Adası, Osprey Resifi, Willis Grubu ve on beş diğer resif/ada grubunu içeren 780.000 km²'yi kapsar. Cato Adası, bölgedeki en yüksek noktadır.

Sarı Deniz, Büyük Okyanus'a açılan Doğu Çin Denizi'nin Çin ve Kore yarımadasının içlerine sokulmuş bir uzantısıdır. Denizin adı, içine dökülen Sarı Nehir'in getirdiği alüvyonlarda bulunan sarı kum partiküllerinden gelmektedir.

Guangdong, Güney Çin'de, Güney Çin Denizi'nin kuzey kıyısında Çin'in 23 eyaletinden (sheng) biridir. Eyalet başkenti Guangzhou'dur. Toplam yaklaşık 179,800 km² (69,421 sq mi), alanda 126,84 milyon nüfusuyla Guangdong, Çin'in en kalabalık eyaleti ve bölgeye göre 15'inci en büyük ve aynı zamanda dünyanın en kalabalık üçüncü ülke alt bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Paracel Adaları</span>

Paracel adaları, Güney Çin Denizinde 130 kadar küçük mercan adası ve resiften oluşan grup. Güneyde Triton, doğuda Lincoln gibi birkaç uzak ada dışında, Paracel Adaları kuzeydoğuda Amphitrite grubu, batıda Crescent (Hilal) grubu olarak ikiye ayrılır. Sürekli yerleşim yoktur.Çin, Tayvan ve Vietnam adalar üzerinde hak iddia etmektedir.

Güney Shetland Adaları, Antarktika Yarımadası'nın 120 km kuzeyinde bulunan bir takımadadır. 1962'den bugüne Birleşik Krallık tarafından Britanya Antarktika Toprakları adı altında yönetilmektedir. 1959 yılında imzalanan Antarktika Antlaşması gereğince imza atan diğer ülkeler, adaların idaresini ne resmî tanımışlardır ne de reddetmişlerdir. Askerî amaç haricî imza atan her ülke bu adaları dilediği şekilde kullanabilir.

Makin Adası Bakını, 17 Ağustos 1942 ile 18 Ağustos 1942 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyade Kolordusu tarafından, Pasifik Okyanusu'nda günümüzde Butaritari Adası olarak bilnen Makin Adalarına gerçekleştirilen bir saldırı harekâtıdır.

Hainan Çin'in en küçük eyaletidir. Eyalet takımadalar halinde 200'den fazla ada içerir. Alanı 33.920 km²'dir. Başkenti ve en büyük şehri Haikou'dur. Nüfusu 8.180.000 'dir.

Mercan resifleri canlı organizmaların ürettiği aragonit yapılardır. Az miktar besin içeren deniz sularında bulunur. Çoğu resifte, baskın organizmalar kalsiyum karbonattan oluşan bir dış iskelete sahip taş mercanları, kolonyal sölenterlerdir. İskeletsel materyaller, dalga hareketleri ve biyoerozyon ile parçalanıp yığılarak yaşayan mercanlar ve çok çeşitli hayvanlar ve bitkilerden oluşan yaşamı destekleyen kalsiyumlu bir oluşum meydana getirirler.

<span class="mw-page-title-main">Minami Torishima</span> Pasifik okyanusunda Japonyaya ait bir ada

Minami Torishima veya Marcus Adası kuzeybatı Pasifik Okyanusu'nda Japonya'ya ait bir mercan adasıdır. Ada, Tokyo'nun 1,848 km güneydoğusunda ve kendisine en yakın ada olan Güney Iwo Jima'nın 1,267 km doğusunda yer almaktadır. İdari olarak, Tokyo metropolüne bağlı Ogasawara köyüne bağlıdır.

Taiping Adası diğer adıyla Itu Aba Adası, Güney Çin Denizi'nde doğal olarak oluşan Spratly Takım Adaları'nın en büyüğü. Ada siyasi olarak Tayvan tarafından yönetilmekle birlikte, Çin, Filipinler ve Vietnam ada üzerinde hak iddia etmektedir. Ada 21 ile 35 santigrat derece arasında değişen sıcaklık ile, tropikal bir iklime sahiptir.

Hainan Boğazı, Güney Çin'de Leizhou Yarımadası ile Hainan Adası arasında bulunan bir boğazdır. Boğaz, batıda Tonkin Körfezi'ni doğudaki Güney Çin Denizi'ne bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Okinotorishima</span> mercan adası

Okinotorishima, Filipin Denizi'nde üzerinde Japonya'ya ait üzerinde yerleşim bulunmayan bir mercan adasıdır. Ada idari olarak Tokyo metropolünün Ogasawara köyüne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Caroline Adası</span>

Caroline Adası ya da diğer adıyla Milenyum Adası, Pasifik Okyanusu'nun orta kesiminde yer alan Kiribati ülkesindeki güney Line Adaları'nı oluşturan ıssız mercan atollerinin en doğusundadır.

Freedomland Özgür Bölgesi, Güney Çin Denizi'ndeki Spratly Adaları bölgesinde Tomás Cloma tarafından kurulan bir mikroulustur.

Dokuz çizgili hat, Çin (Çin) tarafından Güney Çin Denizi'ndeki toprak iddiaları için kullanılan belirsiz sınır çizgisidir. Hat, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı bölge Paracel Adaları, Spratly Adaları ve Pratas Adaları ve Vereker Bankası, Macclesfield Bankası ve Scarborough Sığlığı dahil olmak üzere çeşitli diğer alanları içermektedir. Bu hak iddiaları, Çin'in "Büyük Kum Seddi" olarak bilinen arazi ıslah alanını kapsamaktadır. Belirsiz iddialar 1947'de kamuoyuna açıklamış olmasına rağmen, ne Çin Halk Cumhuriyeti ne de Çin Cumhuriyeti (Tayvan) günümüze kadar bölge hakkında resmi ve özel olarak tanımlanmış bir talepte bulunmadı.

24 Ocak 2022'de, Güney Çin Denizi'ndeki tatbikat sırasında USS Carl Vinson (CVN-35) uçak gemisinin güvertesine iniş yaparken Amerika Birleşik Devletleri Donanması'na ait F-35C düştü ve pilotun dışında gemide görevli 6 mürettebat yaralandı. Pilot kokpitten fırlatma koltuğu sayesinde güvenle çıktı ve kısa bir süre sonra denizden kurtarıldı. Uçağın enkazı kısa bir süre sonra suya gömüldü.

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Kore Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 1992 yılında resmen kuruldu. Bundan önce, ÇHC, yalnızca Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni, Güney Kore ise yalnızca Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanırdı. Güney Kore, Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkiler kurmuş en son Asya ülkesidir. Son senelerde Çin ile Güney Kore, farklı alanlarda aralarındaki stratejik ve kooperatif ortaklıklarını arttırmaya ve üst düzey bir ilişki kurmaya çaba göstermiştir. Bilhassa ticaret, turizm ve çok kültürlülük, bu iki ülke arasındaki kooperatif ortaklığı güçlendirmekteki en önemli etkenleri teşkil etmiştir. Buna rağmen, tarihî, siyasî ve kültürel anlaşmazlıklar, Güney Kore ile Çin arasındaki ilişkiyi şekillendirmeye devam etmektedir.

Birçok farklı egemen devlet, Güney Çin Denizi bölgesinde birbiriyle çelişen ada ve deniz toprağı taleplerinde bulunmaktadır. Bu devletler Brunei, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayvan, Endonezya, Malezya, Filipinler ve Vietnam. Her sene tahminen 3,37 trilyon ABD doları değerinde küresel ticaret, yani toplam küresel deniz ticaretinin üçte biri, Güney Çin Denizi'nin içinden geçmektedir. Çin'in enerji ithalatının %80'i ve Çin'in toplam ticaretinin %39,5'i Güney Çin Denizi'nin içinden geçer.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.