İçeriğe atla

Pozol

Chiapa de Corzo, Chiapas'ta servise hazır pozol

Pozol (Nahuatl dilinde "Pozōlli"'den) hem fermente mısır hamurunun hem de ondan yapılan içeceğin adıdır ve kökeni Kolomb Öncesi Meksika'ya kadar dayanmaktadır. Pozol hazırlanırken mısır hamuru ve su dışında kakao gibi başka bileşenler de eklenebilir. İçecek Meksika'nın güneyinde Chiapas ve Tabasco eyaletlerinde tüketilmektedir. Hastalıklarla savaşmak için de kullanılan pozol susuzluğu da gidermektedir. Ayrıca ormandaki uzun yolculuklarında geçim kaynağı olarak Amerika'nın yerli halkları tarafından da kullanılmıştır.

Tarih

Tabasco Villahermosa pazarında içecek haline getirilmeye hazır özel kakaolu pozol

Antik çağlardan beri, Belize'den Maya - Chontales uygarlıkları bu içeceği haşlanmış mısır unu, kakao ve tahıllarla hazırladı.[1] Eskiden pochotl (Nahuatl dilinde "pozolli", "köpüklü" anlamında) olarak adlandırılırdı, ancak İspanyolların 1519'da Tabasco'ya gelmesinden sonra, adı artık günümüzdeki kullanıldığı hali olan "pozol" ile değiştirildi.[2] Pozol, geleneksel olarak kadınlar tarafından, güney ve güneydoğu Meksika'nın çeşitli etnik grupları tarafından çiğ olarak yenen mısır hamurunun fermente edilmesiyle yapılır.[3] Chiapas'ta bu içecek Mayalar, Zoqueanlar ve Chiapanecolar için hazırlanırdı.

Pozol, özellikle alt sınıflar tarafından gün boyu içilir, ancak genellikle tüm sınıflar tarafından kullanılır.[4] İspanyol öncesi zamanlarda, şekersiz kakao ile karıştırılarak içilirdi; yirminci yüzyıldan sonra Chiapas'ta şeker ve buz eklenmeye başlandı.[5]

Kolay kolay bozulmadığı için, pozol mısır topları çeşitli gruplar tarafından ormanda uzun yolculuklar sırasında erzak olarak kullanılmıştır. İçecek, yiyecek olarak kullanılmasının yanı sıra ilaç olarak ve dini törenlerde de kullanılmıştır. Geçmişte, pozol topları Mayalar tarafından bir yara lapası olarak cilt enfeksiyonlarını ve yaralarını önlemek veya tedavi etmek için kullanılmıştır.[6]

Pozol ayrıca, Hispanik zamanlardan beri çeşitli Maya şenliklerinde ikramların önemli bir bileşeni olarak kullanıldığından törensel bir öneme sahipti.[7] Bu şenlikler mısır ekimi ve hasadı ile ilgiliydi.[8] Pozol, bugün hala Yucatán Yarımadası Mayaları (K'eyem olarak adlandırılır) tarafından hasat ayinlerinin bir parçası olarak kullanılmaktadır.[9]

Hazırlanışı

Tabasco Villahermosa pazarında içişe hazır beyaz pozol

Pozol, mısır hamurunun fermente edilmesiyle yapılır, daha sonra toplar veya somunlar halinde yuvarlanır ve bazı durumlarda muz yapraklarında saklanır.[10] "Beyazımsı yulaf lapası" olan içecek, hamurun suya batırılmasıyla yapılır.[4] Yaygın olarak kullanılan diğer malzemeler arasında acı biber, bal ve şeker bulunur.

Beyaz pozol, tatlandırılmış veya şekersiz su ile karıştırılmış hamurdan yapılır. Şekerle tatlandırılabilir ya da tatlandırılmayabilir. Tuxtla Gutierrez, Chiapas'tan bazı insanlar da ekşi hamur hazırlamayı tercih etmektedir.[11] Ekşi Pozol, Tuxtla Gutierrez'de daha yaygındır. Ekşi hamur üç gün fermente edilir ve şekerli veya şekersiz olarak servis edilebilir. Bir tutam tuz ve bir dilim kırmızı biber (veya kırmızı biber tozu ile karıştırılmış yutma tuzu) ile soğuk olarak tüketilebilir. Günümüzde, Lacandonlar, ateşi düşürmek ve ishali ve diğer bağırsak bozukluklarını kontrol etmek için bal ile karıştırılmış pozolü, bazı insanların uyuşturucu kullanması veya maya veya laktobasil içeren yiyecekler yemesine benzer şekilde kullanmaktadır.[12] Günümüzde pozol, süt ve horka kullanılarak da hazırlanmaktadır. Mısır hamuru su yerine süt ve şekerle karıştırılır. Bu bileşim, geleneksel pozolün çok daha tatlı bir hale gelmesini sağlamaktadır. Tabasco'da kakaolu tatlandırılmış pozol, pozolün en gözde çeşididir.

Tabasco'da Pozol

"Jícaras", Crescentia cujete su kabakları, Tabasco'da geleneksel olarak pozol içmek için kullanılır.

Tabasco Eyaleti'nde pozol aynı zamanda geleneksel bir içecektir. Prehispanik çağda, pozol, direnç özellikleri nedeniyle oldukça beğenilen bir içecekti, esas olarak Tabasco'da buna yaygın olarak inanılmaktaydı.[13]

1579'da Tabasco hükûmeti pozolün tipik bir "tabasqueña" içeceği olduğunu açıkladı. Bildiride, "Özellikle Chontal yerlileri arasında yemek yememek, sadece içmek gelenek idi ve yiyorlarsa çok az yiyorlar ve yaygın olarak kakaodan yapılan bir içecek içiyorlardı, ... ve ayrıca puzol denen pişmiş mısırdan yapılmış bir tane daha."[1]

Pozol, Hispanik dönemden beri Tabasco'da yaygın olarak tüketilmektedir. Avrupalılar pozolü, yerli halkın bu tropikal bölgenin sıcaklığına direnmesine izin veren bir içecek olarak tanımladılar.[14]

Tabasco'da dört farklı pozol vardır: beyaz pozol, siyah pozol, kakaolu özel pozol ve ekşi pozol. Küçük kasaba ve köylerde tuzlu ve taze şili amashito veya İngilizce "Oreja de mico" adı verilen şekerlenmiş papaya ile "maymun kulağı" içmek yerine şekersiz beyaz pozol içmek gelenektir.

Pozol, tıpkı "Pocho" dansı, "caballito blanco" gibi, Tabasco Eyaleti'ndeki kültür ve çeşitliliğin temsilcilerinden birisidir.[15]

Villahermosa'da ve tüm Tabasco'da, pozolü denemek için birçok yer bulunmaktadır. Tabasco'da pozol ile ilgili ünlü birdeyiş bulunur: "Tabasco'ya gelip de pozol içip beğenen bir ziyaretçi, Tabasco'ya yerleşir."

Chiapas'ta Pozol

Bazı yerli halk veya "indígenas" için Pozol, tanrıları için bir yarı ritüeli temsil eder. Antik çağlardan beri bu eyaletteki Mayalar, Zoqueanlar ve Chiapanecolar ile Tabasco'dakiler bu içeceği pişmiş mısır ve kakao kullanarak yapıyorlardı.

Pozol, hem açlığı hem de susuzluğu yatıştırmak için genellikle öğle vakti içilen bir içecektir. Amino asitler, vitaminler ve lif bakımından zengin olduğu için oldukça besleyicidir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Pozol bebida ancestral del sureste mexicano-Tabasco" [nahuatl y pozol]. México Desconocido Magazine (İspanyolca). Mexico. 18 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2011. 
  2. ^ "Pozol nahuatl" (İspanyolca). Mexico. 26 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  3. ^ "Pozol una bebida para refrescarse" (İspanyolca). Mexico. 21 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2011. 
  4. ^ a b Handbook of indigenous fermented foods. CRC. 1996. ss. 252-59. ISBN 978-0-8247-9352-4. 
  5. ^ The states of Mexico: a reference guide to history. Greenwood. 2009. s. 66. ISBN 978-0-313-34223-3. 
  6. ^ "Beneficios Pozol" [Benefits of pozol] (İspanyolca). Mexico. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  7. ^ "Mayan Culture" (İspanyolca). Mexico. 5 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  8. ^ "Mayan Adventure" (İspanyolca). Mexico. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  9. ^ "Aún con vida la tradición maya" (İspanyolca). Mexico. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2015. 
  10. ^ ben Omar N, Ampe F (Eylül 2000). "Microbial community dynamics during production of the Mexican fermented maize dough pozol". Appl. Environ. Microbiol. 66 (9): 3664-73. doi:10.1128/aem.66.9.3664-3673.2000. PMC 92204 $2. PMID 10966374. 
  11. ^ "Pozol de Cacao" (İspanyolca). Mexico. 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  12. ^ "Pozol Agrio" (İspanyolca). Mexico. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. []
  13. ^ "Pozol in Tabasco" (İspanyolca). Mexico. 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  14. ^ "Prehispanic gastronomy" (İspanyolca). Mexico. 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 
  15. ^ "Monografía Tabasco" (İspanyolca). Mexico. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon</span> kimyasal çürüme

Fermantasyon, hücre içinde oksijen yokluğunda meydana gelen metabolik bir faaliyet olarak ‘NAD+'yi yeniden oluşturmak için glikozun glikoliz yoluyla kısmi oksidasyonunu takip eden metabolik adımlar’ şeklinde tanımlanmaktadır. Fermantasyon anaerobik şartlarda, yani oksidatif fosforilasyon olamadığı durumlarda, glikoliz yoluyla ATP üretimini sağlayan önemli bir biyokimyasal süreçtir. Biyokimyanın fermantasyonla ilgilenen dalı zimolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Çikolata</span> Kakao çekirdeklerinin işlenip içine çeşitli malzemeler katılması yoluyla hazırlanan enerji değeri yüksek besin

Çikolata, tropik kakao ağacının çekirdek denen tohumlarından yapılan yiyecektir. Çikolataya istendiğinde fıstık, fındık ve süt de katılır. Çikolata kalori değeri yüksek, enerji veren bir yiyecektir. Çikolatanın eş anlamlısı itimil sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak çikolata</span>

Sıcak çikolata veya sıcak kakao, genellikle eritilmiş çikolata veya toz kakao, sıcak süt veya su ve şeker içeren sıcak içecek.

<span class="mw-page-title-main">İçki</span> Etanol içeren içecek

İçki ya da alkollü içecek, etanol içeren bir içecektir. Likör, viski, cin, votka, rom, tekila, şarap, bira, vermut; dünyada yaygın olarak tüketilen içkilerdendir. Alkollü içeceklerin tarihi'nin Neolitik dönemli erken bir tarihe kadar uzanması düşünülmektedir. Alkollü içeceklerin tüketimi, birçok kültürde önemli bir sosyal rol oynar. Çoğu ülkede alkollü içeceklerin üretimini, satışını ve tüketimini düzenleyen yasalar vardır. Düzenlemeler, yüzde alkol içeriğinin etiketlenmesini ve bir uyarı etiketinin kullanılmasını gerektirebilir. Yasal içki içme yaşı dünya genelinde 15 ile 21 yaş arasında değişir. Bazı ülkeler bu tür faaliyetleri tamamen yasaklıyor, ancak alkollü içecekler dünyanın birçok yerinde yasaldır. Alkolün sağlık üzerindeki olumsuz etkileri birçok ülkelerde önemli sorun hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika birası</span> Vikimedya liste maddesi

İspanyolların Amerika'ya gelişinden çok önce Mezoamerikan kültürde fermente edilmiş alkollü içkiler ve mısır birası bilinirken, Meksikalılar arpa ile hazırlanan Avrupa usulü birayla Hernán Cortés'in gelişiyle tanıştı. Bira üretimi malzeme yetmezliğinden dolayı sömürge döneminde ve İspanyol sömürgeciler tarafından ürüne konan ağır kısıtlamalar ve vergilerden dolayı sınırlıydı. Meksika Bağımsızlık Savaşı yaşandıktan sonra bu kısıtlamalar kayboldu ve endüstri gelişim için olanak sağladı. Ayrıca buraya gelen Alman göçmenler ve Meksika İmparatoru I. Maximilian, 19. yüzyılda ülkenin çeşitli yerlerinde bira fabrikasının açılabilmesi için teşvik sağladı. Ancak Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere pek çok yabancı devlet hükümdarlığını reddetti. Başlarında Benito Juárez olan Cumhuriyetçiler tarafından yakalanıp Santiago de Querétaro'da 1867 yılında kurşuna dizilerek infaz edildi. 1918'de 36 bira şirketi vardı ama 20. yüzyılda bugüne kadar sağlam iş şirketinden sadece iki tane kaldı. Bunlar, ülkedeki bira piyasasının yaklaşık %90'ını kontrol eden Grupo Modelo ve FEMSA'dır. Bu endüstri çeşidi ülkede en yaygın olanlardan biridir. Meksika nüfusunun %63'ünden fazlası bira satın alıyor. Bira ayrıca ülke için en önemli ihracatlardan biridir. Bu biraları en çok ithal eden ülke ise Amerika Birleşik Devletleri'dir. Ancak bira dünyada 150'den fazla ülkede mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Pozole</span> Meksika mutfağına ait geleneksel çorba

Pozole, ayrıca "mısır lapası" manasına gelen, Meksika mutfağına ait geleneksel bir çorba veya sulu yemek. Mısır lapasından, etten yapılmaktadır, isteğe bağlı olarak da rendelenmiş lahana, acı biber, soğan, sarımsak, turp, avokado, salsa sosu ve/veya misket limonu gibi malzemeler ile terbiyelenebilir ya da garnitürlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Champurrado</span>

Champurrado, çikolata bazlı bir atole, ılık ve yoğun bir Meksika içeceği. Misket limonu ve mısırlı hamur, bu hamurun kurutulmuş hali veya özel mısır unu ile yapılabilir. Bunun dışında içine panela ve süt veya su katılır. İsteğe bağlı olarak tarçın, anason veya vanilya da katılabilir. Yemeği yoğunlaştırmak ve aroma vermek için ise yer fıstığı, portakal kabuğu rendesi ve yumurta da kullanılabilir. Atole'ler, molinillo denilen bir tür çırpıcı ile karıştırılır. Çırpıcı, avuç içlerinde döndürülür ve köpürene kadar ileri geri hareket ettirilir.

<span class="mw-page-title-main">Tamal</span>

Tamal veya çoğul kullanımıyla tamales, Amerika kıtasında yaygın olarak tüketilen, içinde çeşitli malzemeler olan hamurun, mısır veya muz yaprağına sarılarak pişirilmesiyle hazırlanan yiyecek. Yenilmeden önce bu sarılan yaprak, esas yemekten ayrılmaktadır. Mezoamerika kökenli bir yiyecek olup, geçmişi MÖ 8000 ile 5000 yıl öncesine kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Lambik</span>

Lambik, Belçika'nın Pajottenland bölgesinde üretilen ve spontan fermentasyonla mayalanan ekşimsi bir bira türüdür. Gueuze, kriek, faro ve mars gibi alt türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kalıp çikolata</span>

Kalıp çikolata dikdörtgen ya da kare biçimli levha formlu çikolata'lı bir şekerleme'dir. Ticari kullanım için üretilen dökme çikolatadan, ayrıca pastiller, bonbonlar ve çikolatalı trüf mantarları gibi çikolatalardan ayrılır. Çoğu zaman üzeri çizgilerle beraber parçalara bölünür. İngilizce konuşulan ülkelerde çikolata kalıbı, genellikle çikolatadan oluşan veya başka içerikler içeren tipik bir atıştırmalık olan ara öğüne karşılık gelir. İlk katı çikolata kalıbı 1847'de İngiltere'nin Bristol eyaletinde J. S. Fry & Sons şirketi tarafından üretildi. Daha sonra 1866'da Fry's Chocolate Cream olarak seri üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hamur</span>

Hamur, tahıl veya baklagillerden üretilen yoğrulabilir, bazen elastik bir besin maddesidir. Hamur tipik olarak un ve az miktarda su veya başka bir sıvı ile karıştırmak suretiyle yapılır ve bazen maya veya başka kabartma maddeleri ile çeşitli yağlar veya aromalar gibi diğer bileşenleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Antojito</span> Meksika mutfağından atıştırmalık

Antojitos olarak adlandırılan Meksika sokak yemekleri, sokak satıcıları tarafından ve Meksika'daki küçük geleneksel pazarlarda hazırlanır. Sokak yemekleri arasında taco, tamal, gordita, quesadilla, empalme, tostada, chalupa, elote, tlayuda, cemita, pambazo, empanada, nachos, chilaquiles, fajita ve torta gibi yemeklerin yanı sıra taze meyve, sebze, içecek ve menudo, pozole ve pancita gibi çorbalar yer alır. Gün içinde ana yemek genellikle öğleden sonra yendiği için bu gıdalar çoğunlukla sabah ve akşam yenir.

<span class="mw-page-title-main">Tortilla çorbası</span>

Tortilla çorbası, kızarmış tortilla mısırı parçalarından yapılmış, domates, sarımsak, soğan ve chile de árbol ve epazot suyuna batırılmış geleneksel Meksika çorbasıdır. Pasilla biberi, chicharrón, avokado, küp taze peynir ve ekşi krema ile servis edilir. Tortilla çorbasının kesin kökeni bilinmemekle birlikte, Meksiko şehrinden geldiği düşünülüyor. Geleneksel tortilla çorbası, kavrulmuş domates, soğan, sarımsak, kırmızı biber ve tortilla ile karıştırılmış tavuk suyuyla yapılır, şeritler halinde kesilir ve kızartılır. Bazı çeşitleri, örneğin koyulaştırılmış domates tabanı ve öğütülmüş tortilla ile yapılan et suyu veya çıtır çıtır kızarmış tortilla şeritleri ile zenginleştirilmiş fasulye çorbası bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aztek mutfağı</span>

Aztek mutfağı, 1519'da Avrupa ile etkileşime girmeden önce Meksika Vadisi'ndeki eski Aztek İmparatorluğu ve Nahua halklarının mutfağıdır.

Popo, Veracruz Eyaleti'nin güneyinde ve Papaloapan Havzası veya Kıstağı ile Oaxaca'nın bazı bölgelerine özgü köpüklü ve soğuk bir içecektir. Ana maddesi şeker veya piloncillo ile tatlandırılan ve su ile karıştırılan kakaodur; ayrıca Oaxaca'da cocomeca adı verilen azquiote ve/veya her ikisi de köpüren maddeler olan chupipi eklenir. Bazı tarifler sık sık tarçın ve/veya anason tatlandırır ve/veya pirinçle koyulaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika ekmekleri</span>

Meksika ekmekleri ve diğer unlu mamuller, yüzyıllarca süren deneylerin ve çeşitli Avrupa fırıncılık geleneklerinin etkisinin harmanlanmasının sonucudur. Buğday ve buğday kullanılaraka pişirilen ekmek, Meksika'ya İspanyolların fethi zamanında geldi. Meksika ekmekleri üstünde en çok etkisi olan kültür ise Fransız kültürüdür. Fransız bagettinden türetişmiş bolillodan, bir Fransız brioche'undan türetilmiş concha'ya kadar, Meksika'da ekmek ile ilgili terminoloji bile Fransızcadan gelir. Bir muhallebi türü olan budín veya ekmek pudingi için su banyosu anlamına gelen baño maría, Fransızca bain-marie kelimesinden gelir. Ülkede buğday tüketimi hiçbir zaman mısır tüketimini geçememiş olsa da, buğday hala temel bir gıdadır ve günlük yaşamla özel ritüellerin önemli bir parçasıdır. Meksika, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden çeşitli ekmek türlerini benimserken, ülkede yapılan yüzlerce ekmek çeşidinin çoğu yerli geliştirildi. Ancak, Meksika evlerinde ya çok az hamur işi pişirilir yapılır ya da hiç yapılmaz. Bunun yerine Meksikalılar, kolonyal dönemden beri unlu mamullerini fırınlardan satın alırlar.

Chiapas mutfağı, aynı adı taşıyan Meksika eyaletindeki bir yemek pişirme tarzıdır.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini mutfağı</span> Esvati ülkesinin yöresel mutfağı

Esvatini mutfağı, Esvatini'ye özgü bir mutfaktır. Esvatini'deki temel yiyecekler sorgum ve mısırdır. Çiftçilik endüstrisi esas olarak şeker kamışı, tütün, pirinç, mısır, yer fıstığı, keçi eti ve sığır eti ihracatına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Viyana ekmeği</span>

Viyana ekmeği, 19. yüzyılda Avusturya'nın Viyana kentinde geliştirilen bir süreçten üretilen bir ekmek türüdür. Viyana ekmeği, Macar tahılının yüksek düzeyde öğütülmesi ve kabartma için tahıl pres mayasının kullanımı ile ayrılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.