İçeriğe atla

Potasyum ferrosiyanür

Potasyum ferrosiyanür
Potasyum ferrosiyanür trihidrat
Adlandırmalar
IUPAC adı
Potasyum hekzasiyanoferrat(II)
Diğer adlar
(Sarı) Potasyum prusyat,[1]
Potasyum hekzasiyanoferrat (II) trihidrat,
Tetrapotasyum ferrosiyanür trihidrat,
Ferrat hekzasiyano tetrapotasyum trihidrat[2]
Tanımlayıcılar
CAS numarası
ECHA InfoCard100.034.279 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
E numaralarıE536 (asitliği düzenleyiciler, ...)
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
Özellikler
Molekül formülüK4[Fe(CN)6]
Molekül kütlesi368.35 gr/mol (susuz)
422.388 gr/mol (trihidrat)
Görünüm Açık sarı, kristal granüller
Yoğunluk1.85 gr/cm3 (trihidrat)
Kaynama noktası(bozunur)
Çözünürlük (su içinde) trihidrat
28.9 gr/100 mL (20 °C)
Çözünürlüketanol, eterde çözünmez
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS07: Zararlı
R-ibareleriR32, R52, R53
G-ibareleriS50(B), S61
Tehlike ifadeleri H412
Önlem ifadeleri P260, P264, P305+P351+P338, P312, P314, P337+P313, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
0
0
Parlama noktasıTutuşmaz
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
6400 mg/kg (oral, sıçan)[3]
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Potasyum ferrisiyanür
Diğer katyonlar
Sodyum ferrosiyanür
Prusya mavisi
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Potasyum ferrosiyanür formülü K4[Fe(CN)6] • 3H2O olan bir kimyasal bileşiktir. Potasyum ferrosiyanür metal kompleks bileşiğinin [Fe(CN)6]4− potasyum tuzudur. Bu tuz limon sarısı monoklinik kristallerden oluşmuştur.

Üretimi

Modern üretimi

Potasyum ferrosiyanür endüstriyel olarak hidrojen siyanür, ferro klorür ve kalsiyum hidroksitten üretilmektedir. Bu maddelerin birleşimi Ca2[Fe(CN)6] • 11H2O bileşiğini verir. Daha sonra bu çözelti potasyum tuzlarıyla işleme sokularak kalsiyum-potasyum tuzu CaK2[Fe(CN)6] karışımı çökeltilir. Bu tuz da tetrapotasyum tuzunu vermesi için potasyum karbonatla işleme sokulur.[4]

Tarihsel üretimi

Çok eskiden, bileşik organik türevli azot içeren karbon kaynakları, demir talaşı ve potasyum karbonattan üretilmiştir.[5] Azot ve karbon kaynakları çoğunlukla, kurutulmuş boynuz, deri artıkları, sakatat ya da kurutulmuş kan olmuştur.

Kimyasal reaksiyonları

Potasyum ferrosiyanür nitrik asitle reaksiyona girerse H2[Fe(NO)(CN)5] bileşiğini verir. Bu ara ürünün sodyum karbonatla nötralize edilmesinden sonra, sodyum nitroprusiyatın kırmızı kristalleri kristalleştirilebilir.[6]

Klor gazı ile reaksiyona girerse, potasyum ferrosiyanür potasyum ferrisiyanüre dönüşür:

2 K4[Fe(CN)6] + Cl2 → 2 K3[Fe(CN)6] + 2 KCl

Bu reaksiyon, bir çözeltiden potasyum ferrosiyanürü uzaklaştırmak için kullanılabilir.

Çok bilinen bir reaksiyon ise ferrik tuzları ile karıştırıldığında Prusya mavisini vermesidir. Yaklaşık bileşimi KFe2(CN)6 olan çok koyu mavi renkteki suda çözünmez bu madde ozalitin mavi rengini oluşturur.

Kullanımı

Potasyum ferrosiyanür endüstride birçok uygulama alanlarında kullanılır. Potasyum ferrosiyanür ve sodyum ferrosiyanür hem yol tuzunda ve hem de sofra tuzunda topaklanmayı önleyici madde olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Potasyum ve sodyum ferrosiyanürler kalayın saflaştırılmasında ve molibden cevherlerinden bakırın ayrılması için de kullanılır. Potasyum ferrosiyanür şarap ve sitrik asit üretiminde kullanılır.[4]

Laboratuvarda, potasyum ferrosiyanür redoks reaksiyonlarına dayalı titrasyon işlemlerinde sıkça kullanılan bir bileşik olarak potasyum permanganatın konstrasyonunu belirlemek için kullanılır. Potasyum ferrosiyanür X-galı parçalamak için kullanılan beta-galaktosidazı tamponlamak için potasyum ferrisiyanür ve tamponlanmış fosfat çözeltisi ile bir karışım halinde kullanılır. X- gal parçalandığında, yani beta-galaktosidaz enzimi hedefi olan Beta-gal molekülüne bağlandığında, bir antikor (veya diğer molekül)de parlak bir mavi görüntü verir. Fe(3) iyonları ile reaksiyona girerek Prusya mavisi rengini verir. Bu nedenle, laboratuvarlarda demir için bir tanımlama ayıracı olarak kullanılır.

Potasyum ferrosiyanür bitkilerde gübre olarak kullanılabilir.

Castner prosesinin bulunuşundan yani 1900 yılından önce, potasyum ferrosiyanür alkali metal siyanürlerin en önemli bir kaynağı idi.[4] Bu tarihsel süreçte, potasyum siyanür potasyum ferrosiyanürün parçalanmasıyla üretildi:[5]

K4[Fe(CN)6] → 4 KCN + FeC2 + N2

Yapısı

Diğer metal siyanürler gibi, katı potasyum ferrosiyanürün hem hidratlı ve hem de susuz tuzları karmaşık bir polimerik yapıya sahiptir. Polimerik yapının merkezindeki CN ligand (kimya)lara bağlı olan K+ iyonlarıyla çapraz bağlanmış oktahedral [Fe(CN)6]4- oluşur.[7] Katı potasyum ferrosiyanür suda çözündüğünde, K+---NC bağları kopar.

Zehirlilik

Potasyum ferrosiyanür zehirli değildir ve vücutta siyanüre parçalanmaz. Öldürücü dozunun (LD50) 6400 mg/kg olması nedeniyle sıçanlarda zehirliliği düşüktür.[2]

Ayrıca bakınız

Yararlanılan kaynaklar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  2. ^ a b "POTASSIUM FERROCYANIDE MSDS Number: P5763 - Effective Date: 12/08/96". J. T. Baker Inc. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  4. ^ a b c Gail, E.; Gos, S.; Kulzer, R.; Lorösch, J.; Rubo, A.; Sauer, M.; Kellens, R.; Reddy, J.; Steier, N.; Hasenpusch, W. (Ekim 2011). "Cyano Compounds, Inorganic". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a08_159.pub3. 
  5. ^ a b Von Wagner, Rudolf (1897). Manual of chemical technology. New York: D. Appleton & Co. s. 474 & 477. 9 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022. 
  6. ^ Seel, F. (1965). "Sodium Nitrosyl Cyanoferrate". Handbook of Preparative Inorganic Chemistry. 2 (2.2 editör = Brauer, G. bas.). New York: Academic Press. s. 1768. LCCN 63-14307. 
  7. ^ Willans, M.J.; Wasylishen, R.E.; McDonald, R. "Polymorphism of potassium ferrocyanide trihydrate as studied by solid-state multinuclear NMR spectroscopy and X-ray diffraction" Inorganic Chemistry 2009, volume 48, p4342-4353

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyanür</span> hidrosiyanik asidin tuzu veya esteri olan çok güçlü bir zehir

Siyanür, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren C≡N grubuna sahip kimyasal bileşiklere verilen addır. Bu grup aynı zamanda siyano grubu olarak da bilinir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanürler özellikle endüstride kullanılmaları için üretilmektedir. İnorganik siyanüre örnek olarak çok zehirli potasyum siyanür, organik siyanüre örnek olarak da düşük toksisiteli asetonitril verilebilir. Her siyanür yüksek oranda zehirli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum</span> sembolü K ve atom numarası 19 olan kimyasal element

Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir. Potasyum, pek çok açıdan sodyuma kimyasal olarak benzese de yaşayan organizmalarda, özellikle de hayvan hücrelerinde, sodyumdan farklı muamele görür. Kandaki seviyesinin düşük olmasına hipokalemi, yüksek olmasına hiperkalemi denir.

<span class="mw-page-title-main">Tuz (kimya)</span> katyon ve anyonlardan oluşan iyonik bileşik

Tuz, kimyada, bir asitle bir bazın tepkimeye girmesi neticesinde meydana gelen maddedir. Tuz, asitteki eksi yüklü iyonla (anyon) bazdaki artı yüklü iyondan (katyon) meydana gelir. Asitle baz arasındaki nötralleşme tepkimesi esnasında tuz ve su açığa çıkar. Erimiş tuz veya çözelti halindeki tuzların çoğu eksi ile artı yüklü iyonlarına ayrışır ve elektriği iletir. Tuz adı ayrıca sofra tuzu veya sodyum klorür (NaCl) için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikarbonat</span> kimyasal bileşik

Sodyum bikarbonat ya da soda kimyasal formülü NaHCO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Kabartma tozu olarak da bilinir. Sodyum tuzlarından birisidir. Antiasit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünür. Beyaz katı kristal tozdur. Sodyum karbonat'ı andıran hafif alkali tadı vardır. Salin solüsyonu bileşiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bakır(II) sülfat</span>

Küprik sülfat ya da sadece bakır sülfat olarak da bilinen Bakır (II) sülfat, kimyasal formülü CuSO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Bu tuzun hidrasyon derecelerine bağlı olarak bir dizi farklı bileşikleri mevcuttur. Susuz formu soluk yeşil ya da grimsi beyaz bir toz olmasına karşın en çok bilinen pentahidrat (CuSO4•5H2O) formu, parlak mavi renktedir. Çok az miktardaki CuSO4•5H2O çevreye çok zehirlidir, gözleri ve cildi tahriş eder ve yutulduğunda zararlı da olabilir. Oktahedral moleküler geometriye ve paramanyetik özelliğe sahip olan bakır (II) sülfat ekzotermik olarak suda çözünürek [Cu(H2O)6]2+ kompleksini oluşturur. Bakır (II) sülfat "mavi vitriyol", "göztaşı" ve "göktaşı" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum iyodat</span>

Sodyum iyodat, (NaIO3) iyodik asitin sodyum tuzudur. Sodyum iyodat oksitleyici madde olduğundan, yanıcı maddeler ya da indirgeyici maddelerle temas ettiğinde alev almalarına sebep olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum kromat</span>

Potasyum kromat, kimyasal formülü K2CrO4 olan inorganik bir bileşiktir. Bu sarı katı madde, kromat anyonunun potasyum tuzudur. Sodyum kromat endüstriyel öneme sahip iken potasyum kromat daha çok laboratuvarlarda kullanılır. Potasyum kromat, kanserojen sınıfında bir madde olup kategori 2 kapsamında değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum asetat</span>

Potasyum asetat (KCH3COO) asetik asitin postasyum tuzu.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bromür</span>

Sodyum bromür, NaBr formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Yüksek erime noktasına sahip beyaz kristal yapısıyla sofra tuzuna benzemektedir. Genellikle bromür iyonu kaynağı olarak çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lityum florür</span> kimyasal bileşik

Lityum florür LiF formülüne sahip inorganik bileşik. Renksiz bir katıdır, kristal boyutu küçüldükçe beyaz renge geçiş görülür. Kokusuz olmasına rağmen tuzlu-acı bir tada sahiptir. Sodyum klorüre benzer yapıdadır fakat suda daha az çözünür. Esas olarak erimiş tuz yapısında kullanılır. LiF'nin elementlerinden oluşumu ikinci en yüksek reaktant kütlesi başına enerjiyi verir, birinci BeO'dur.

<span class="mw-page-title-main">Çinko siyanür</span> kimyasal bileşik

Çinko siyanür, Zn(CN)2 formüllü ile gösterilen bir inorganik bileşiktir. Esas olarak çinko kaplamada kullanılan beyaz renkli bir katıdır, ancak organik bileşiklerin sentezi için daha özel uygulamalara da sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum siyanür</span> kimyasal bileşen

Potasyum siyanür kimyasal formülü KCN olan bir bileşiktir. Bu renksiz kristal tuzu, görünüş olarak şekere benzer, suda yüksek oranda çözünebilir ve çok zehirlidir. KCN çoğu zaman altın madenciliği, organik sentez ve elektrikle kaplamada kullanılır. KCN'nin kullanıldığı daha küçük uygulamalar mücevher yaldızlama ve cilalamadır.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum ferrisiyanür</span> Kimyasal bileşik

Potasyum ferrisiyanür K3[Fe(CN)6] formülü ile gösterilen inorganik bileşiktir. Bu parlak kırmızı tuz, oktahedral olarak koordine edilmiş [Fe(CN)6]3− iyonu içerir. Suda çözünür ve çözeltisi bir miktar yeşil-sarı flüoresans gösterir. 1822 yılında Leopold Gmelin tarafından keşfedilmiştir ve başlangıçta ultramarin boyalarının üretiminde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum karbonat</span>

Potasyum karbonat, K2CO3 formülüne sahip inorganik bileşiktir. Suda çözünen beyaz bir tuzdur. Nem çekerek sıvılaşan ve genellikle nemli veya ıslak bir katı olarak görülür. Potasyum karbonat esas olarak sabun ve cam üretiminde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum tiyosiyanat</span>

Sodyum tiyosiyanat (bazen sodyum sülfosiyanür olarak da adlandırılır) NaSCN formülüne sahip kimyasal bileşiktir. Bu renksiz sulangan tuz tiyosiyanat anyonunun ana kaynaklarından biridir. Bu haliyle, ilaçların ve diğer özel kimyasal maddelerin sentezinde bir öncül madde olarak kullanılmaktadır. Tiyosiyanat tuzları tipik olarak siyanürün elementel kükürt ile olan reaksiyonuyla hazırlanır:

8 NaCN + S8 → 8 NaSCN
<span class="mw-page-title-main">Prusya mavisi</span> Sentetik pigment

Prusya mavisi (aynı zamanda Berlin mavisi veya yağlı boya tablolarda Parizyen veya Paris mavisi olarak bilinir), demir içeren ferrosiyanür tuzlarının oksidasyonu ile üretilen koyu mavi pigmenttir. FeIII4III4[FeII(CN)6]3 kimyasal formülüne sahiptir. Turnbull mavisi kimyasal olarak aynıdır ancak farklı reaktiflerden yapılmıştır ve çeşitli safsızlıklar nedeniyle rengi biraz farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorür</span>

Baryum klorür, BaCl2 formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl2(H2O)2' ye dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Kadmiyum siyanür</span>

Kadmiyum siyanür, Cd(CN)2 formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Elektrokaplamada kullanılan beyaz kristalik bir bileşiktir. Diğer kadmiyum ve siyanür bileşikleri gibi çok zehirlidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.