Post-Siyonizm

Post-Siyonizm, bazı İsrailliler, diaspora Yahudileri ve diğerlerinin, özellikle akademide, Siyonizm'in 1948'de modern İsrail Devleti'nin kurulmasıyla ideolojik misyonunu yerine getirdiği ve bu nedenle Siyonist ideolojinin sonuna gelindiği yönündeki görüşlerini ifade eder. Sağcı Yahudiler bu terimi aynı zamanda 1993 ve 1995 Oslo Anlaşmaları ışığında İsrail siyasetinin sol kanadına atıfta bulunmak için de kullanmaktadır.

Post-Siyonizmin bazı eleştirmenleri onu Antisiyonizm ile bağdaştırmaktadır; ancak post-Siyonizm taraftarları bu ilişkiyi reddetmektedir.^[1]

Post-Siyonist algıların karakteristiği

Çeşitli görüşler ve farklı duruşlarla ilişkilendiren post-Siyonizmin temelinde Siyonist grupların temel inançlarının eleştirisi vardır. Post-Siyonistler, Siyonizm ve İsrail devleti hakkında birçok soru sormaktadırlar, onlardan bazıları şunlardır:

İsrail Devleti gerçekten de Yahudi ulusu için güvenli bir sığınak mıdır? Dünyada Yahudilerin koşullarının tarihsel açıdan daha iyi olduğu başka yerler var mı? (Örneğin, Kuzey Amerika)
Hem bir Yahudi devletine hem de bir demokrasiye sahip olmak gerçekten mümkün müdür? İsrail tüm vatandaşlarının bir devleti mi olmalıdır?
İsrail-Filistin çatışması tamamen siyah-beyaz mıdır? İsrail barışı elde etme çabalarını her zaman en üst düzeyde tuttu mu? Bu çatışmanın devamı tüm suçlusu Arap tarafı mıdır?

Yukarıda bahsedilen soruların çoğu Siyonistler tarafından da gündeme getirilmiştir.^[] ^] Bununla birlikte, post-Siyonistler, Siyonist tarih anlayışlarında bu noktaları vurgulamaktadırlar.

Sosyolojik gelişimi

1980'lerde ve 1990'larda İsrail toplumunda meydana gelen dönüşümler, değerlerinde ve siyasi görüşlerinde önemli değişiklikler getirdi. Bu değişiklikler ekonomik alanda gerçekleşti - örneğin, İsrail ekonomisinin liberalleşmesi ve küresel pazara açılmasının yanı sıra, o zamana kadar var olan işçi hareketinin kültürel hegemonyasının kırılması. Asıl dönüm noktası, sağcı Likud partisinin ilk kez meclis çoğunluğunu kazandığı 1977'de meydana geldi. Bu tek başına, daha aşırı Siyonist pozisyonların güçlenmesinin bir tezahürüydü.

Bu dönemle birlikte, hükûmetteki Siyonist bileşenin güçlenmesine bir tepki de dahil olmak üzere, birçok değişiklik meydana geldi. Yine de, ardı ardına meydana gelen sayısız değişikliğin tümü tek bir faktöre bağlı tutulamaz ve hepsi sadece post-Siyonizm diye tabir edilen akıma atfedilemez.

Post-Siyonist akıma eşlik eden İsrail toplumundaki dönüşümler birkaç alanda görülebilir:

Ekonomik Özellikleri: Marksizm, Komünizm ve Sendikalizmden Kapitalizme kadar tüm ekonomik ideolojileri kapsayan Siyonizm'e özgü ekonomik özellikler olmadığı gibi, aşırı sol bileşenlerin yanı sıra piyasacı görüşleri benimseyen post-Siyonizm'in de kendine özgü bir ekonomik özelliği yoktur. Serbest piyasaya ve bireyciliğin beslenmesine ilişkin kapitalist siyasi görüş, İsrail'deki ve İsrail dışındaki Siyonist hareketin büyük bir bölümü tarafından kabul görebilirdi ve bu yalnızca post-Siyonist harekete atfedilemez. Yişuv döneminde güçlü sosyalist Histadrut'ta bile, sosyalist olmayan liberal bir parti vardı. Kapitalist hedefleri ve siyasi görüşleri koruyan post-Siyonist partiler, Siyonist harekette merkezi bir yere sahip olan İşçi Partisi'nin gündemini belirleyen sosyalist siyasi görüşlerin altını oymaya devam ettiler. Kurumsal kolektifin ve onun tarihsel temellerinin kaybı, bu fikrin en radikal tezahürünü sergileyen "yeni" sosyologların ve tarihçilerin önemli bir bölümünün yazılarında görülebilir. Bu toplulukların konumu, kapalı ve planlı bir ulusal ekonominin yerine, bireysel maddi başarıyı kişinin tek ekonomik amacı olarak gören bireycilikte ve ayrıca İsrail ekonomik sisteminin dünya ekonomik sistemine açılmasını destekleyen ekonomik küreselleşmede bulunabilir.
Kültürel Özellikleri: İlgili yıllar, İsrail'deki kültürel bir hegemonyaya bir meydan okuma olarak karakterize edilir. Farklı gruplar, sadece tek bir İsrail kültürünün var olduğu ve ona katılan tüm kültürlerin önceki kimliklerini atması gerektiği şeklindeki eritme potası anlayışını baltalamaya başladılar. Örnekler arasında Mizrahi Yahudileri, eski SSCB'den göçmenler, İsrailli Araplar ve daha fazlası sayılabilir.
Siyasi Özellikleri: Esas olarak Oslo Anlaşmalarından sonra, solcu İsrailliler arasında İsrail Devleti'nin artık kendisini bir Yahudi demokratik devleti olarak tanımlamaması ve demokratik yönlerine odaklanması gerektiğine inanan yeni bir hareket başladı. Bu hareket İsrail'de toplumsal eşitlik yaratmayı amaçlamaktadır.

Ancak, İsrail toplumunda bu süreçlerden geçen gruplar her zaman post-Siyonist değildir. Gerçekte, bu grupların yalnızca küçük bir yüzdesi kendilerini böyle tanımlıyor.^[] Yukarıdaki üç alan mutlaka örtüşmek zorunda da değildir. Örneğin Benjamin Netanyahu'nun, diğer tüm yönlerden daha Siyonist olmasına rağmen, ekonomik inançlarında birçok post-Siyonist ile çok ortak noktaya sahip olduğu söylenebilir.

Bir entelektüel hareket olarak

Modern post-Siyonizm, İsrail ve Siyonizm'in resmi tarihini, gizliliği kaldırılmış hükûmet belgeleri ışığında inceleyen ve Siyonist tarihçiler tarafından şimdiye kadar önemsiz görülen veya bastırılan olayları, özellikle de Siyonizm ile ilgili olanları ortaya çıkarmayı amaçlayan bir tarihsel revizyonizm okulu olan Yeni Tarihçiler ile yakından ilişkilidir. Yeni Tarihçilerin iddia ettiği gibi, Filistinlilerin mülksüzleştirilmesi İsrail Devleti'nin yaratılmasının merkezinde yer almıştır.

Yeni post-Siyonistler çoğunlukla kendilerini post-Siyonist olarak gören veya başkaları tarafından post-Siyonist olarak tanımlanan akademik kişilerdir. Neo-Siyonistler olarak bilinen post-Siyonizm eleştirmenleri, post-Siyonizmin, Siyonist anlatıyı diğer anlatılar lehine (temel olarak Filistinlilerin anlatısı) baltaladığını savunmaktadırlar.

Kendilerini post-Siyonist olarak gören birçok aydın olmasına rağmen, pek çoğu bu sıfatı benimsemeye istekli değildir. Post-Siyonist tanımı, görüşleri kendilerini Siyonist hareketin dışına çıkaranları tanımlamak için aşağılayıcı bir şekilde kullanılmıştır. Bu nedenle, kendilerine böyle hitap etmeye istekli çok az entelektüel vardır.

1990'ların başında, kendilerini post-Siyonist olarak tanımlayan İsrailli akademisyenlerin makaleleri ortaya çıkmaya başladı; bu, çoğunlukla, Yeni Tarihçiler'e atfedilen, 1. Arap-İsrail Savaşı olaylarını çevreleyen meseleler üzerine uzun bir kamuoyu tartışmasının ardından oldu. Arap-İsrail çatışmasını sona ermek üzere olduğu varsayılan Oslo Anlaşmaları sonrasındaki kamuoyu, bu eğilimin gelişmesine daha da fazla katkıda bulundu. İkinci İntifada'nın başlangıcından bu yana, kamuoyu muazzam bir şekilde değişti ve birçoğunun algıladığı gibi,^[] post-Siyonist eğilim gerilemeye girdi.

Öte yandan, post-Siyonist tarihçiler, Filistin anlatısını tereddütsüz benimsemekle, İsrail'i ve Siyonizmi şeytanlaştırmak ve gayri meşrulaştırmakla suçlanmışlardır.

Siyonizm'in siyasi hedefi olan Yahudi devletinin aksine, birçok post-Siyonist, İsrail'in resmi olarak ne Yahudi ne de Arap karakterli olmak üzere ideolojik olmayan, laik, liberal demokratik bir devlete dönüşmesini savunmaktadır.

Eleştirisi

Post-Siyonizm, Shlomo Avineri tarafından Siyonizm karşıtlığının kibar bir şekilde yeniden şekillendirilmesi olarak görülmüş ve dolayısıyla aldatıcı bir terim olarak eleştirilmiştir.^[2] Bazı sağcı İsrailliler, Yahudi post-Siyonistleri kendilerinden nefret eden Yahudiler olmakla suçlamışlardır.^[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ (İbranice)
^ Shlomo Avineri (6 Temmuz 2007). "Post-Zionism doesn't exist". Haaretz. 12 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010.
^ "Zionism? Post-Zionism? Just give arguments". Haaretz. 20 Aralık 2007. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)