İçeriğe atla

Portre (edebiyat)

Portre, resimsel portreden türeyen bir edebi türdür.

Resmin taklidi, bir resim terimi olan türün kendisi adına açıkça görülmektedir. Antik tarihçiler, portrenin görevini temsil olarak tanımlamaktadır: Livy ve Tacitus'ta anlatı portrenin başlangıçlarını buluruz. Ancak portre, Montaigne'nin Denemeler'inde olduğu gibi kendini (otoportre) veya çağdaşlarını açıklama ihtiyacından ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu ikinci çalışma, bireyin (ya da bir toplumun) temsiliyetinin resimsel moddan söylemsel moda geçişi etrafında bir dizi sorgulama geliştirmektedir.

Portre, düzyazı veya dize olarak gerçekleştirilebilir. Amaçları içeriğe göre değişir: portreyi yazan kişinin (yazar) öznelliğine göre sosyokültürel, sosyopolitik, tarihsel... Bu nedenle, kurgusal bir portreden (her yazarın kurgusal evrenini dolduran karakterlere karşılık gelir), gerçek bir insana kadar (gerçek hayattaki insanları temsil eder) herkesten bahsedilebilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Biyografi</span> Bir insanın yaşamındaki olayların belirli bir sıraya göre anlatıldığı edebiyat türüdür

Biyografi ya da yaşam öyküsü, bir kişinin yaşamını ayrıntılı bir biçimde açıklayan bir edebiyat türüdür. Kişi kendi hayatını anlatıyorsa buna otobiyografi, şairlerin yaşam hikâyesi anlatılıyorsa da buna tezkire denir. Biyografiler eğitim, iş, ilişkiler ve ölüm gibi temel olaylardan daha fazlasını içerir. Bir biyografi, bir konunun yaşam öyküsünü sunar, deneyimle ilgili samimi ayrıntılar da dahil olmak üzere yaşamlarının çeşitli yönlerini vurgular ve öznenin kişiliğinin bir analizini içerir.

Soyut dışavurumculuk (soyut ekspresyonizm) veya eleştirmen Clement Greenberg'in tabiriyle resimsel soyutlama, 1940'ların ortalarında New York'ta ortaya çıkan, ressamların gerçek nesnelerin temsiline yer vermeden kendilerini sadece renk ve şekillerle ifade ettikleri bir tür soyut sanattır. İlk Amerikan sanat akımı olarak kabul edilip, sanat dünyasının merkezinin Paris'ten New York'a kaymasında etkili olmuştur.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış veya bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir.

Hans Holbein (genç) Alman ressam.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal karakter</span> bir anlatı veya sanat eserinde kurgusal insan veya insan olmayan karakter

Kurgusal karakter, gerçek hayatta olmayan, yaşamayan ve/veya yaşamamış; bir sanat eserinin, bir oyunun veya bir teorinin kurgu dinamiklerinden birini veya birkaçını oluşturan ya da belirli bir kurgunun yeniden örülmesine etkiyen, gerçek hayatta varolmayan veya gerçek hayattaki benzerinden değişik özellikler barındıran hayalî öznedir.

<span class="mw-page-title-main">Caravaggio</span> ışık-gölge kullanımıyla tanınan İtalyan ressam (1571-1610)

Michelangelo Merisi da Caravaggio, İtalyan ressamdır. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya'da çalışmıştır. Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır. Güçlü ışık-gölge kullanımı ve resimsel düzenlemeyi dramatik bir açıdan ele alışıyla barok sanatının en özgün uygulayıcılarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">William Hogarth</span> İngiliz ressam ve karikatürcü (1697-1764)

William Hogarth önemli bir İngiliz ressam, baskıcı, resimsel satirist ve editör-karikatüristtir. Karikatür gibi serili sanatların öncüsü olarak kabul edilir. Eserleri arasında eşsiz değerde gerçekçi portrelerden "modern ahlaki konular" üzerine karikatür tarzı serilere kadar birçok farklı çalışma vardır. Bazen acımasız da olabilen çalışmalarının çoğu dönemin politikası ve değerleriyle dalga geçen eleştirilerdir. Bu tarz çizimlere genelde onun adından gelen Hogarthçı ya da Hogarth tarzı denmektedir.

9th Wonders!, Heroes adlı dizide kurgusal bir olgudur.

<span class="mw-page-title-main">Oceanic Havayolları</span>

Oceanic Havayolları, film ve televizyon dizilerinde kullanılan kurgusal bir havayoludur. Lost ile ünlü olmaya başladı. Dizinin hikâyesi Oceanic Havayolları'nın 815 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiren uçağın düşmesiyle başladı.

Curb Your Enthusiasm, Seinfeld'in yazarı, yaratıcılarından biri ve yönetici yapımcısı olan Larry David'in kendisini oynadığı HBO yapımı komedi dizisi. 1999 yapımı bir saatlik mockumentary Larry David: Curb Your Enthusiasm'a dayanır. HBO ile David bunu bir seferlik bir proje olarak planlamıştır. 2000-2011 yılları arasında dizinin sekiz sezonu yayınlandı. Dizi, 1 Ekim 2017'de dokuzuncu sezonuyla ekranlara döndü. 14 Aralık 2017'de HBO, dizinin onuncu sezon onayı aldığını duyurdu.

Springfield (<i>Simpsonlar</i>)

Springfield, Amerikan animasyon dizisi Simpsonlar'da geçen kurgusal bir yer. Konumu bilinmemektedir. Springfield'ın coğrafyasında ve çevresinde kıyı boyları, çöller, geniş tarım arazileri, yüksek dağlar ya da öykü veya şaka ne istiyorsa o bulunmaktadır.

<i>Stargate edebiyatı</i>

Stargate edebiyatı, Stargate markasının kurgusal evreninde geçen veya kurgusal olmayan düzyazılardan, romanlardan ve kısa öykülerden oluşur. Yıldız Geçidi edebi eserleri, diziler veya filmler ile hiçbir şekilde katı bir paralellik içinde olmamıştır ve çoğunlukla ölçütsüz olarak kabul edilirler. Ortadaki gerçek şu ki, ortaya çıkan bir roman veya bitirilmiş ürünler arasında yaklaşık olarak bir yıl kadar bir süre geçmiştir, bu nedenle yazarlar birbirinden habersiz oldukları için, imtiyazın nasıl geliştirildiğini ve yazım işlemleri sırasında nasıl değişiklikler yapılması gerektğini bilemediklerinden bazı sorunlanar oluşmuştur. Buna rağmen, Yıldız Geçidi edebiyatının editörleri, yazar ve yapımcı şirketin arasında vasıta olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal ülke</span> kurgusal eserde kullanılmak üzere tasarlanmış ülke

Kurgusal ülke, gerçekte var olmayan, kurgusal öykülerde kullanılmak üzere tasarlanmış ülkedir. Yazın, film ve video oyunlarında sıkça kullanılan kurgusal ülkeler kendine gerçek yaşamda da yer bulabilmektedir. 978 ve 979 sayılı EAN "ülke" kodlarının ISBN, 977 sayılı kodun ISSN numaraları için kullanılmasına izin veren kurgusal Bookland ülkesi bu duruma örnek olarak gösterilebilir. "ZZ" adlı ISO 3166 ülke kodu da kurgusal amaçlı kullanım için ayrılmış olup İnternet alan adı olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal evren</span>

Kurgusal evren, gerçekte var olmayan, kurgusal öykülerde kullanılmak üzere tasarlanmış bir evrendir. Edebiyat, film ve video oyunlarında sıkça kullanılan kurgusal evrenler kendine gerçek yaşamda da yer bulabilmektedir.

Kurgusal olmayan roman, kurguya dayanmayan bir roman türüdür. Bu türde tarihsel veriler ve gerçek olaylar, kurgusal iddialarla beraber anlatılır. Kurgunun anlatım teknikleri de bu türde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal konum</span> sadece kurguda var olan ve gerçekte olmayan yer

Kurgusal konumlar, sadece kurguda yer alıp gerçek olmayan yerlerdir. Yazarlar bu tür konumları kurgusal çalışmalarına bir arka plan olmaları nedeniyle yaratabilir ve tasvir edebilirler. Zindanlar ve Ejderhalar gibi rol yapma oyunlarında da kullanılabilirler. Kurgusal yerler yeni sistemlerin geliştirilmesinde de kullanılabilir. Örneğin, European Article Number ülke kodları olan 978 ve 979 "Bookland" adlı bir ülkeye aittirler, böylece bu kodlar ISBN numaraları için kullanılabilmektedir.

Kurgu, tamamen veya kısmen gerçeklere dayanmayan; yazar veya sanatçının hayal gücünün eseri olan kişi, yer ve olaylar içeren eser. Edebiyat, tiyatro, sinema ve müzikte kurgusal eserlere sıklıkla rastlanır. Kurgusal eserler gerçek kişilere, mekanlara ve olaylara dayanan eserlerle tezat oluştururlar.

<i>İmgelerin İhaneti</i>

İmgelerin İhaneti Belçikalı ressam René Magritte tarafından hazırlanan bir seri tablodan biri olup 1928-1929'de hazırlanmıştır. Rene Magritte bu tabloyu hazırladığı zaman 30 yaşlarında bulunmaktaydı. Bu tabloda bir pipo imgesi vardır ve bu imgenin altında Fransızca Ceci n’est pas une pipe bir altyazı bulunmaktadır. Magritte'in bu tabloda ele alıp incelemek ve seyirciyi üzerinde düşünmeye zorlamak istediği ana fikir bir pipo imgesi gösteren resmin, her ne kadar gerçekçi olarak çizilip renklendirilmiş olursa olsun, gerçekten bir pipo olmadığıdır. İmge sadece bir gerçek temsilcisi olup bir gerçek değildir; yani gerçekten içi tütünle doldurup; yakılıp; tütün dumanı çekilebilecek bir pipo değildir.

<span class="mw-page-title-main">Dram (sinema ve televizyon)</span> film türü

Sinema ve televizyonda dram, güldürüye göre daha ciddi bir tona sahip anlatı kategorisi veya türüdür. Bu tür dramlar genellikle pembe dizi, polisiye dram, suç draması, siyasi dram, tarihî dram, aile içi dram, gençlik draması ve komedi-drama gibi ek terimlerle nitelendirilir. Belirli bir hikâyenin mekânına ya da konusuna vurgu yapma eğiliminde olan bu terimler, bir dramın normalde ciddi olan tonunu daha geniş bir ruh hâli yelpazesini teşvik eden unsurlarla donatabilir. Bu amaçlar doğrultusunda, bir dramın temel unsuru duygusal, sosyal ya da başka türlü bir çatışmanın ortaya çıkması ve hikâyenin akışı içinde çözülmesidir.