İçeriğe atla

Portokale Deniz Muharebesi

Portokale Deniz Muharebesi
1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı

Küçük Hüseyin Paşa
Tarih17-18 Haziran 1792
Bölge
Portokale, Manya Burnu, Mora
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuRus İmparatorluğu/Yunanistan Rum korsanlar
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Küçük Hüseyin Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Mustafa Paşa		Rus İmparatorluğu/Yunanistan Lambros Katsonis
Güçler
10 kalyon
10 kırlangıç		 16 yelkenli
Kayıplar
Yok denecek kadar az 16 yelkenli, 100+ asker, 115 top esir

Portokale Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya lehine Ege ve Akdeniz'de korsanlık faaliyeti yürüten Rum Lambros Katsonis komutasındaki filoyu Manya Burnu'ndaki Portokale mevkii açıklarında imha etti.[1]

Muharebe öncesi

Rum korsan Lambros Katsonis

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı 10 Ocak 1792'de imzalanan Yaş Antlaşması'yla sona ermesine rağmen; savaş boyunca Rusya adına Akdeniz ve Ege'de Osmanlılara karşı korsanlık faaliyeti icra eden Rum denizci Lambro bu faaliyetlerine barış döneminde de Mora'nın güneyindeki Manya Burnu'nda Portokale'de kurduğu üsten devam etti. Osmanlı İmparatorluğu Rusya'ya Lambros Katsonis'in halen Rusya adına savaşı savaşmadığını diplomatik yollarla sordu. Rusya'dan barışın teyidine ve Lambros'un artık Rus himayesinde olmadığına dair yanıtın alınması üzerine, III. Selim Lambros'un bertaraf edilmesi için yeni Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa ve Mora Valisi Mustafa Paşa'yı görevlendirdi.[2]

Mustafa Paşa karadan Manya Burnu'na ilerleyerek Portokale üzerine yürüdü. Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ise 10 Haziran 1792'de Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Midilli'ye uğradı. Midilli civarındayken Nakşa ve Berre civarına gönderdiği Halil Bey komutasındaki 6 gemilik Osmanlı filosu Lambros'un maiyetindeki Karakaçan adlı korsanın filosunu Çamlıca'da yakaladı. Ertesi gün ana Osmanlı donanmasının da bölgeye gelmesinin ardından meydana gelen Çamlıca Deniz Muharebesi'nde Rum filosu imha edildi.[3] Ardından Manya Burnu'na hareket eden Osmanlı donanması Portokale yakınlarındaki Cinbova limanına demirledi.

Muharebe

Osmanlı donanması 16 Haziran'da Portokale'ye yöneldi ve limanına abluka kurduğu gibi karaya da asker çıkardı. 17 Haziran'daki çarpışmada Osmanlı donanması Rum filosunu kesin mağlubiyete uğrattı ve 11 gemi ile 65 askeri esir aldı. 18 Haziran'da çarpışmalar sürdü ve Osmanlı donanması kalan 5 gemiyi de zaptederken, karaya çıkarılan askerler de Rum korsanların sahil kenarında inşa ettikleri bina ve istihkâmları da yıktığı gibi, çeşitli boyutlarda 115 topu ele geçirdi. Rum korsan Lambros Katsonis ise 19 Haziran gecesi karanlığında kaçmayı başardı.[4]

Muharebe sonrası

Bu zaferin ardından Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 25 Eylül 1792 tarihinde esir aldığı 18 gemi ve yüzlerce korsanla İstanbul'a girdi. 26 Eylül'de zafer top atışlarıyla kutlandı. 29 Eylül'de ise Küçük Hüseyin Paşa III. Selim'in huzuruna kabul edildi ve samur kürk giydirilerek kıymetli taşlarla işlenmiş bir hançer hediye edildi.[5]

Osmanlıların Venedik Cumhuriyeti'ne sığındığı anlaşılan Lambros Katsonis'in iadesine yönelik diplomatik girişimleri ise sonuçsuz kaldı.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa'nın Devlet Hayatı", Ebru Hakyemez, Ordu Üniversitesi (2022), s.43-45
  2. ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, C, ZB, 18, 896 (29/Şevval/1206-20/Haziran/1792)
  3. ^ "1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Akdeniz’de Rus Korsanlığı", Şenay Özdemir, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c.9, sy.44, Haziran 2016, s.480
  4. ^ "III. Selim’in Sırkâtibi Ahmed Efendi Tarafından Tutulan Ruznâme", Sema Arıkan, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul (1988), s. 111
  5. ^ "Kapudan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa", Nejad Göyünç, Tarih Dergisi, c.II, Sy.3-4, s.38
  6. ^ "1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Akdeniz’de Rus Korsanlığı", Şenay Özdemir, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c.9, sy.44, Haziran 2016, s.481

İlgili Araştırma Makaleleri

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Katerina</span> Rus Çariçesi

Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rus İmparatorluğu'nu yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası'na damgasını vuran Rusya imparatoriçesiydi. Kırım Hanlığı'nı Rusya topraklarına katmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1768-1774 yılları arasında yapılmış savaş

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlıların Ruslara yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna'nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım, Rusya'nın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çeşme Deniz Muharebesi</span> muharebe

Çeşme Deniz Muharebesi, 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında Rus donanması ve Osmanlı Donanması arasında Çeşme Körfezi açıklarında yapılmıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu çatışmanın sonucunda Osmanlı Donanması Ruslar tarafından tamamen yok edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Hüseyin Paşa</span>

Küçük Hüseyin Paşa ya da Tayazade Damat Küçük Hüseyin Paşa Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı Derya'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Mandalzade Hüsameddin Paşa</span>

Mandalzade Hüsameddin Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisi. 1770 yılındaki Çeşme Deniz Muharebesi'nde Kaptan-ı Derya sıfatıyla Osmanlı donanmasının komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Cezayirli Gazi Hasan Paşa</span> 155. Osmanlı sadrazamı

Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 18. yy'ın ikinci yarısında Kaptan-ı derya ve sadrazam olarak görev yapan Palabıyık lakaplı Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eğriboz Kuşatması (1470)</span>

Eğriboz Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın önemli bir evresi olup, 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Türk ordusunun donanmanın da yardımıyla Venedik'in en önemli denizaşırı topraklardan Negroponte'nin kuşatılıp fethedilmesi ve tüm Eğriboz Adası'nın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlanan seferdir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Mani'yi istilası (1815)</span>

Osmanlı'nın Mani'yi istilası, 1815 yılında Manya Burnu'nda Rum isyancılar ile Osmanlı ordusu arasında meydana gelen bir muharebedir. Muharebe, Manyotların isyanını bastırmak için Osmanlı tarafından yapılan bir dizi istiladan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Maçin Muharebesi</span> Osmanlı-Rus savaşında yaşanan muharebe

Maçin Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1641-1642)</span>

Azak Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklar ve Rusya Çarlığı ile askerî mücadelelerinde evre.

Kaplan Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker

<span class="mw-page-title-main">Trablus Seferi (1614)</span>

Trablus Seferi, Damat Halil Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Osmanlı yönetimine isyan halindeki Trablusgarp Beyi Sefer Dayı'yı tedip etmek ve isyanı bastırmak amacıyla 10-18 Temmuz 1614'te Trablus'a yönelik icra ettiği başarılı askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Limni Deniz Muharebesi</span>

Limni Deniz Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Özi Deniz Muharebesi</span>

Özi Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Portokale</span>

Portokale,, Yunanistan'da Manya Burnu kıyısında yerleşim yeri.

<span class="mw-page-title-main">Çiligra Deniz Muharebesi</span>

Çiligra Deniz Muharebesi ya da Kavarna Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Vetiloz Deniz Muharebesi</span>

Vetiloz Deniz Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu-Malta Şövalyeleri savaşlarında evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.