İçeriğe atla

Porter

Makale serilerinden
  • Bira Tarihi
İçerik
Çeşitler
Üretim & Servis
Festivaller
Benzer İçecekler

Porter, kahverengi malt kullanılarak üretilen ve Londra'da geliştirilen ale türü siyah bir bira çeşididir. Biraya koyu rengini veren şey ise üretiminde kullanılan koyu renkli arpa maltıdır. Bugün arpa maltının yanı sıra çikolata maltı da sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca pek çok üretici daha farklı ve özgün bir tat yaratabilmek için bal, bal kabağı, vanilya ve erik gibi içerikler de kullanmaktadır.

Tarihçe

Porter terimi ilk olarak 18. yüzyılda kayıtlara geçmiştir. Her ne kadar 1721'de porter tipi biralardan bahsedilse de detaylı bir tanımlama henüz yapılmamıştır. Ancak o yıllarda Londra'da üretilen porter tipi biraların, günümüzdeki örneklerinden daha sert olduğu bilinmektedir.

Porter, ilk olarak Londra civarında şekillenmiştir. Buna karşın kısa bir süre sonra, 1776 yılında İrlanda'da ilk porter üretilmiştir.

1802 yılında John Feltham tarafından porter tipi biraların tarihi hakkında bir tasvir oluşturularak, ardından yazılacak yazılar için de bir dayanak noktası oluşturulmuştur.

1860'larda insanların porter ilgisi azalmaya başlayınca üretimler daha hafif ve düşük alkollü bir şekilde devam ettirilmiştir. 1890'larda ise bazı fabrikalar porter üretimini durdurmuş, bazıları üretim hacimlerini düşürmüş, bazılarıysa yollarına stout üreterek devam etmiştir.

1900'lere gelindiğinde ise yaşanan dünya savaşlarının getirmiş olduğu tarımsal sıkıntılar üreticileri daha da zor bir duruma sokmuştur.

Porter tipi biraların tekrar popüler hale gelmesi ise 1978 yılında Penrhos'un üretimiyle başlar. Kısa bir süre sonra Timothy Taylor tarafından da iyi bir porter üretilir ve porter tipi biralar tekrar yükselişe geçer.

Günümüzde ise Fuller's tarafından üretilen ve Türkiye'ye de ihraç edilen London Porter, uluslararası bira festivallerinde pek çok kez ödül almıştır.[1]

Alt Türler

Baltik Porter

Tarihi 19. yüzyıla dayanmaktadır. Baltik porter, tipik olarak sert ve tatlı bir biradır. Alt fermantasyon yoluyla üretilmelerine rağmen karakter olarak lager biralara da benzerler. Çok az miktarda da olsa üst fermantasyon yoluyla üretilen örnekleri de vardır. Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya, Çekya, Polonya, Rusya, Ukrayna, Danimarka, İsveç ve ABD'de üretilir.[2]

Imperial Porter

Türdeşleri gibi alt fermantasyon yoluyla üretilen ekstra sert porter biralardır. Alkol oranları minimum %7,50 civarında olup ağır bir malt karakterine sahiptirler.[3]

Köken Renk Servis Sıcaklığı Fermantasyon Ortalama Alkol Miktarı IBU (Bira Acılık Değeri)
Normal Porter18. Yüzyıl Koyu Kahverengi / Siyah 10-13 °C Ale %4,80 - %6,20 25 - 40
Baltik Porter19. Yüzyıl Koyu Kahverengi / Siyah 07-10 °C Ale %6,90 - %8,50 30 - 44
Imperial Porter18. Yüzyıl Koyu Kahverengi / Siyah 10-13 °C Ale %7,90 - %9,50 37 - 65

Stout ile Farkı

Porter tipi bir bira.

Porter ve stoutun tarihsel gelişimi iç içedir.  Stout terimi, farklı porter tiplerini betimlemek için kullanılan extra porter, double porter ve stout porter terimlerinden stout porter'ın zamanla kısaltılarak yalnızca stout olarak bira literatürüne girmesiyle oluşmuştur.

Porter ile stout arasında pek çok farklılık bulunmaktadır. En önemli fark, yapılış itibarıyla kullanılan maltlardan oluşmaktadır. Porter yapımında öncelikli olarak maltlaştırılmış koyu renkli arpa kullanılırken, stoutta maltlaştırılmamış kavrulmuş arpa kullanılır. Stoutlara kahvemsi aroma veren içerik de budur. Bunun yanı sıra porter, stouta göre daha düşük alkollü ve daha düşük gövdeli olma eğilimindedir.[4]

Türkiye'de Porter

Türkiye porter tipi biralarla 2000'li yıllarda tanışmıştır. Bazı şirketler tarafından ithal edilen porter'lar Türk bira piyasasına girerek tüketicinin beğenisine sunulmuştur.

2014 yılında ise Muğla kökenli küçük bir şirket olan Atak Biracılık tarafından Gara Guzu markası, Black Malt Ale serisiyle porter üretimine başlanmıştır.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Porter (beer)". Wikipedia. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017. 
  2. ^ "Baltic Porter". Ratebeer. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017. 
  3. ^ "Imperial strong porter". Ratebeer. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017. 
  4. ^ Christensen, Emma (10 Kasım 2009). "Porter vs. Stout: What's the Difference?" (İngilizce). 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017. 
  5. ^ "Gara Guzu Black Malt Ale". Ratebeer. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bira</span> arpanın mayalandırılmasıyla yapılan alkollü içki

Bira, dünyadaki en eski ve en yaygın alkollü içeceklerden biridir. Su ve çaydan sonra en popüler üçüncü içecek‘tir. Bira tahıldan üretilirː Yaygın olarak malt arpa kullanılır ama buğday, mısır ve pirinç de kullanılan ürünler arasındadır. Şıradaki(malt-su karışımı), nişasta şekerlerinin fermantasyonu birada etanol ve karbondioksiti açığa çıkarır ve köpüklü bira oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Stout</span>

Stout, kavrulmuş arpa maltı ya da kavrulmuş sek arpayla yapılan siyah bir bira türüdür. Geleneksel olarak en sert porter tipi biralardan türemiştir. Zamanla stout olarak kısaltılmıştır. Pek çok alt türü olmakla birlikte en popüler olanı sek stouttur.

<span class="mw-page-title-main">Buğday birası</span>

Buğday birası, genellikle üst fermentasyon yoluyla üretilen ve önemli oranda buğday maltı içeren biraları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Genel olarak Alman stili weizenbier, Belçika stili witbier ve Amerikan stili wheat ale olmak üzere üç türde üretilir. Berliner Weisse, lambik ya da gose gibi ekşi biraların yapımında da önemli oranda buğday maltı kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altbier</span> Üst fermentasyon mayasından üretilen ale benzeri bir Alman birası

Altbier, Almanya'da Westphalia ve Düsseldorf yakınlarında üretilen bir bira çeşididir. Adının eski olmasının nedeni, fermantasyonda diğer lager tipi biraların aksine çok daha eski bir metot kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Schwarzbier</span>

Schwarzbier, Almanya'da üretilen lager tipi bir biradır. Oldukça siyah ve opak bir renge sahiptir. Siyah olmasının yanı sıra tadındaki hafif kahve ve çikolata aromalarıyla da diğer biralardan oldukça farklı bir konuma sahiptir. Renginin siyah olmasının nedeni kavrulmuş malt kullanılmasıdır. Bu özelliğiyle stout tipi biralara benzerler ancak fermantasyon metodu stoutlardan oldukça farklıdır. Genelde %5,00 oranında alkol içerirler.

<span class="mw-page-title-main">Kölsch</span>

Kölsch, Almanya'nın Köln kentinde üretilen açık renkli ve mayhoş bir tat karakterine sahip bira çeşididir. Diğer ale biralarda olduğu gibi üst fermantasyon yoluyla elde edilir. Lager tipi biralara göre daha yüksek sıcaklıklarda fermante edilir. (13-21 °C)

<span class="mw-page-title-main">Malt likörü</span>

Malt likörü, Kuzey Amerika kökenli yüksek alkol içeriğine sahip bir bira türüdür. Yasal olarak %5,00 oranından az alkol içeremezler. Genelde Amerikan tarzı lager tipi biralara benzer içerikle ve süreçle üretilirler ve pek çoğu %6,00 oranından az alkol içermez.

<span class="mw-page-title-main">IPA (bira)</span> daha yüksek miktarda şerbetçiotu içeren bir bira çeşidi

IPA (India Pale Ale), diğer biralara oranla daha yüksek miktarda şerbetçiotu içeren bir bira çeşididir. Dolayısıyla şerbetçiotundan gelen acılık, diğer biralara oranla daha fazladır. Renkleri genel olarak altın ve bakır tonlarındadır. Genellikle güçlü bir aromaya sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Bock</span>

Bock, Almanya kökenli sert bir lager çeşididir. Adını Almanya'nın Einbeck kentinden aldığı bilinmektedir. "Bock" sözcüğü ayrıca Almancada teke anlamına gelmektedir. Yapım aşamasında kullanılan şerbetçiotu miktarı diğer biralara oranla daha azdır. Dolayısıyla şerbetçiotundan gelen acılık diğer biralara göre oldukça düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Tripel</span>

Tripel, ağırlıklı olarak Felemenk ülkelerinde, bazı diğer Avrupa ülkelerinde ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Westmalle Tripel benzeri sert pale ale tipi biraları tanımlamada kullanılan bir terimdir. Terimin kökeni bilinmemektedir. Ancak başlıca teori, bir şekilde biranın sertliğini belirttiği yönündedir. İlk olarak 1956 yılında Westmalle adlı Trappist bira üretimevi tarafından, ellerindeki en sert birayı tanımlamak için kullanıldı. Ancak bu tarihten önce de tripel biraların varlığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pumpkin ale</span>

Pumpkin ale, bal kabağı kullanılarak üretilen biraları adlandırmada kullanılan bir terimdir. Amerika Birleşik Devletleri'nde oldukça popüler bir içecektir. Pumpkin ale, bira şerbetindeki fermente edilebilir şeker oranını artırmak amacıyla kullanılacağı gibi, fermentasyon sonrasında şişeleme esnasında da kullanılabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde sonbaharda oldukça çok tüketilen bir tatlı olan bal kabaklı turtayı andırması için biraya tarçın gibi baharatlar da eklenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bitter</span>

Bitter, 19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan, İngilizce bazı pale ale tipi biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Adı bitter olmasına karşın pek çok bira türünden daha düşük bir şerbetçi otu acılığa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Flanders kırmızı ale</span>

Flanders red ale ya da Flandre kırmızı ale, kökeni Belçika'nın Flandre bölgesine dayanan meyvemsiliği yüksek, ekşi bir bira türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amber ale</span> standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale bira

Amber ale, yaygın olarak Avustralya, Fransa ve Kuzey Amerika'da, standart arpa maltına kristal ya da amber malt eklenerek üretilen pale ale biraları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi ale</span>

Kahverengi ale, koyu kehribar rengi ve kahverengi arasında bir bira türüdür. Terim ilk kez Londralı bira üreticileri tarafından 17. yüzyılın sonlarına doğru, günümüzdeki anlamından farklı olarak mild ale türü biraları tanımlamak için kullanılmıştır. 18. yüzyıldaki kahverengi ale, az miktarda şerbetçi otu ve %100 oranda kahverengi malt kullanılarak üretilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Mild ale</span>

Mild ale, 17. yüzyılda gelişen Büyük Britanya kökenli yumuşak içimli bir bira türüdür. "Mild" olarak adlandırılmasının başlıca nedeni sınırlı şerbetçi otu kullanımı ve standart biralara oranla düşük alkol içeriğidir.

<span class="mw-page-title-main">İsli bira</span> Bira türü

İsli bira çimlendirilmiş arpa tanelerinin açık ateşte kurutulması sonucu belirgin bir duman aroması içeren bira türlerini adlandırmada kullanılan genel bir terimdir. Almanya'nın Bavyera bölgesindeki Bamberg kentinde üretilen rauchbier adlı biralar, en çok bilinen isli biralardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Malt bira</span> üretim aşamasındaki farklılığından dolayı yumuşak içimli dir

Malt bira, standart biralar gibi üretilen ancak fermentasyon süresi kısa tutulan tatlı, düşük oranda alkol içeren bir bira türüdür. Malta ya da malzbier olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Bira çeşitleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste farklı bira çeşitleri'nin bir listesidir.

Gara Guzu, Muğla ili, Menteşe ilçesi, Yeşilyurt köyünde, 2011 yılında, Akgonca Besi ve Ataç Besi tarafından kurulan ve 2014 yılında üretim izni alan, kraft bira üreticisi bir yerli Türk firmasıdır. Malt bira, buğday birası ve İngiliz Ale ve Ipa tipi bira türlerinde, butik ölçeğinde bira üretmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.