İçeriğe atla

Portekizce

Portekizce
português, língua portuguesa
TelaffuzPortekizce telaffuz: [puɾtuˈɣeʃ]
Bölgeİber yarımadası, Amerika, Afrika ve Asya
EtnisitePortekizliler
Konuşan sayısı250 milyon  (2010)[1]
Dil ailesi
Hint-Avrupa
Önceki formlar
Yazı sistemiLatin alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil Angola
 Brezilya
 Yeşil Burun Adaları
Doğu Timor Doğu Timor
 Gine-Bissau
 Ekvator Ginesi
 Makao
Mozambik Mozambik
 Portekiz
 São Tomé ve Príncipe
Dil kodları
ISO 639-1pt
ISO 639-2por
ISO 639-3por
  Resmî dil olduğu ülkeler.
  Resmî ve idari olduğu ülkeler.
  Kültürel ya da ikinci bir dil olarak konuşan ülkeler.
Portekizce'nin gelişim alanı

Portekizce, iki yüz milyonun üzerinde insan tarafından ana dil olarak konuşulan Hint-Avrupa dili. Dünya üzerinde en yaygın altıncı dildir. Beş kıtada konuşulmaktadır. Güney Amerika'da yaklaşık 190 milyon (nüfusun %51'i) kişi tarafından, Latin Amerika'da ise nüfusun % 34'ü tarafından konuşulmaktadır. Hint-Avrupa dil ailesinin İtalo-Keltik alt grubunun Latin dilleri koluna bağlıdır. İspanyolcaya çok yakın olmakla birlikte İspanyolcadan daha yumuşak ve melodiktir. Sözcük hazneleri %70 ortak olsa da İspanyolcada kullanılmayan burundan seslere Portekizcede çokça rastlanır. Bu sesler aksanlı olduklarında, ã (coração: kalp), õ (corações: kalpler) harfleriyle; aksansız olduğunda ise sözcük sonuna konan m (bem: iyi) harfi ile gösterilir. İtalyanca, Fransızca ve Rumence ile de oldukça benzerlik taşır. Portekizceye en yakın dil ise İspanya’nın Galiçya bölgesinde konuşulan Galiçyaca'dır (Gallego). Dünya üzerinde yayılımı 15. ve 16. yüzyılda Portekiz'in sömürgeleştirme sürecinde hız kazanmıştır.

Brezilya ve Portekiz’de konuşulan şiveler telaffuz açısından pek çok farklılık taşısa da iki ülkede yaşayanlar birbirlerini en ufak bir zorluk olmadan anlayabilirler. Az sayıda da olsa bazı kelimeler iki ülkede değişik biçimde söylenir. Portekiz’de “ananas”, Brezilya’da “abacaxi”dir.

Alfabe

ABCÇDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
abcçdefghijklmnopqrstuvwxyz

Portekizce sesli harflerinde ayrıca à, á, â, ã, é, ê, í, ó, ô, ú işaretlerini ve ch, lh, nh, rr, ss, qu, gu digraflarını kullanır.

Bazı sözcüklerin Portekizceleri

Rakamlar

  • sıfır- zero
  • bir- um
  • iki- dois
  • üç- três
  • dört- quatro
  • beş- cinco
  • altı- seis
  • yedi- sete
  • sekiz- oito
  • dokuz- nove

Sözcükler ve söz öbekleri

  • Nasılsınız?- Como você está?
  • Teşekkür ederim, iyiyim- Bem, obrigado / Bem, obrigada
  • Siz nasılsınız?- E tu? (Portekiz'de) E você? (Brezilya'da)
  • Lütfen- Por favor
  • Lütfen- Se faz favor (kullanımı daha yaygındır!) (Portekiz'de)
  • Teşekkür ederim- Obrigada (Kadınlar teşekkür ederken kullanır)
  • Teşekkür ederim- Obrigado (Erkekler teşekkür ederken kullanır)
  • Bir şey değil- De nada
  • Şerefe- Saúde (Aynı zamanda "Çok yaşa!" anlamında da kullanılır.)
  • Evet- Sim
  • Hayır- Não
  • Var mı?- Tem? (Soru sormak için ek yok ancak soru vurgusuyla okumak gerekiyor.)
  • Var- Tem/Há
  • Yok- Não tem/Não Há
  • Bugün- Hoje
  • Yarın- Amanhã
  • Bilmiyorum- Não sei
  • Çok insan- muita gente
  • Seni seviyorum- Amo-te (Portekiz'de) Te amo (Brezilya'da)
  • sonra- depois
  • önce- antes
  • merhaba- oi (Brezilya'da)
  • merhaba- olá
  • Ne haber?- Tudo bem? (yanıt da aynıdır.)
  • öptüm- beijo(s)
  • güle güle- tchau (genelde 'xau' diye kullanırlar), adeus
  • ben … - eu sou …
  • …. severim- eu amo …
  • …. sevmem- eu não amo …
  • ben- eu
  • sen- tu (Portekiz'de), você (Brezilya'da)
  • o (kadın)- ela
  • o (erkek)- ele
  • biz- nós
  • siz- vocês
  • onlar (kadınlar)- elas
  • onlar (erkekler)- eles
  • için- para (cümlenin içeriğine göre farklı kelimeler de kullanılmaktadır)
  • benim için- para mim
  • senin için- para ti (Portekiz'de), para você (Brezilya'da)
  • sonsuza kadar- para sempre
  • anlaştık- combinado, fechou
  • sabah- manhã
  • öğle- tarde
  • akşam, gece- noite
  • sevgi- amor

Portekizce'de Renkler

  • Branco: Beyaz
  • Preto: Siyah
  • Verde: Yeşil
  • Marrom: Kahverengi
  • Amarelo: Sarı
  • Laranja: Turuncu
  • Vermelho: Kırmızı
  • Cinza: Gri
  • Azul: Mavi
  • Rosa: Pembe
  • Roxo: Mor
  • Ciano: Açık mavi (cam göbeği)
  • Azul-marinho: Lacivert

Portekizce Günler

  • Segunda-feira: Pazartesi
  • Terça-feira: Salı
  • Quarta-feira: Çarşamba
  • Quinta-feira: Perşembe
  • Sexta-Feira: Cuma
  • Sábado: Cumartesi
  • Domingo: Pazar

Konuşulduğu Bölgeler

Portekizcenin resmî dil statüsünde olduğu ülkeler
Ülke Nüfus (2014 tahmini)[2]
Brezilya Brezilya202.656.788
Mozambik Mozambik24.692.144
Angola Angola24.383.301
Portekiz Portekiz10.813.834
Gine-Bissau Gine-Bissau1.693.398
Doğu Timor Doğu Timor1.201.542
Makao Makao587.914
Yeşil Burun Adaları Yeşil Burun538.535
São Tomé ve Príncipe São Tomé ve Príncipe190.428
Toplam262,184,943

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  2. ^ "The World Factbook – Field Listing – Population – CIA". Central Intelligence Agency. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa</span> kıta

Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Montevideo</span> Uruguayın başkenti

Montevideo, bir Güney Amerika ülkesi olan Uruguay'ın başkenti, en önemli limanı ve en büyük kentidir. Aynı zamanda en gelişmiş ve modern yönetim otoritelerinin var olduğu yerdir. Ülkenin parlamentosu bu kentte bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gine-Bissau</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Gine-Bissau ya da resmî adı ile Gine-Bissau Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı bölümünde bulunan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Senegal ve Gine oluşturmakta olup, ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Bissau'dur.

<span class="mw-page-title-main">São Tomé ve Príncipe</span> Batı Afrikadaki bir ada ülkesi

São Tomé ve Príncipe ya da resmî adıyla São Tomé ve Príncipe Demokratik Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı kıyısında Gine Körfezi açıklarında yer alan bir ada ülkesidir. São Tomé ve Príncipe adaları ada ülkesini oluşturmaktadır. Ülkenin ada ülkesi olması nedeniyle sınır komşusu bulunmamakta olup, Ekvator Ginesi ile Gabon'un açıklarında yer almaktadır ve Gabon'un kuzeybatı kıyıları 250 km uzaklıktadır. Ülkenin başkenti São Tomé'dir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyolca</span> İber Yarımadası kökenli Roman dili

İspanyolca ya da Kastilya dili, Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir. En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır. İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir. İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyanca</span> Roman dili

İtalyanca, çoğunluğu İtalya ve İsviçre'nin güneyindeki Ticino kantonunda yaşayan 61 milyon kişi tarafından konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Latin dilidir. İtalyan asıllı göçmenlerce Amerika Birleşik Devletleri'nde, Arjantin'de, Brezilya'da, Kanada'da ve Avustralya'da da sıkça konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Estonca</span> Estonyanın resmi dili

Estonca, Estonya'nın resmî dilidir. 1,1 milyon Estonya vatandaşına ek olarak on binlerce Estonyalı göçmen tarafından konuşulan dil. Ural Dil Ailesi'nin Fin-Ugor dilleri'ne mensuptur. Dil, Finceye oldukça benzemektedir. Dili ailedeki diğer dillerden ayıran en önemli özellik, kısa, uzun ve çok uzun olmak üzere üç farklı tonlama barındırmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Katalanca</span> Latin dili

Katalanca, Hint-Avrupa dillerinin Latin koluna bağlı bir dildir. İspanya'nın bazı bölgelerinde ve Andorra'da resmî dildir. Katalanca konuşanların çoğu İspanya'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya Portekizcesi</span>

Brezilya Portekizcesi, Brezilya'da konuşulan ve Avrupa Portekizcesinden bazı farklılıkları olan bir Portekizce lehçesi. Tüm çeşitleri arasında Portekizce dilinde ve dışında yaşayan 220 milyon Brezilyalı tarafından konuşulur. Brezilya Portekizcesi, dünyada en çok konuşulan, okunan ve yazılan Portekizce lehçesidir.

Latin Amerika Edebiyatı, Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyollar'ın atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek çok yazıya ve şiire esin kaynağı olmuştur. Bunların en ünlüsü İspanyol Alonso de Ercilay Zúñiga'nın (1533-1594), Şili Yerlilerinin soylu direnişini ve şairin bu dönemdeki acılarını dile getiren La Araucanadır. 20 binin üstünde koşuktan oluşan bu şiir yeni topraklardan fışkıran ilk gerçek edebiyat ürünüdür.

<i>Tanrı Kent</i> 2002 yılında Fernando Meirelles ve Kátia Lund tarafından yönetilmiş bir film

Tanrı Kent, 2002 Brezilya-Fransa ortak yapımı dramatik suç filmidir. Portekizce özgün adı Cidade de Deus olan film İngilizce konuşulan ülkelerde de Türkiye'de olduğu gibi özgün adının tam çevirisi olan City of God adıyla gösterilmiştir. Türkiye'de basılan videolarında Tanrı ve Kent kelimeleri ayrı yazılmıştır. Film 13 Nisan 2003'te 22. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterildi.

Halk Latincesi, Latin dilinin halk lehçelerinin ve sosyolektlerini kapsayan bir genel terimdir. Bu farklı lehçeler Orta Çağların başlarında birbirlerinden farklılaşarak 9. yüzyılda Latin dillerine dönüştüler.

Aküt veya vurgu işareti (´) Latin, Kiril ve Yunan betiklerine dayalı alfabeler ile birçok modern yazı dilinde kullanılan aksan işaretidir. Sesli harfler üzerine konulan aksan işareti olarak da geçer. Asıl olarak Fransızca kökenli bir kelimedir ve Fransızca yazılışı Accent aigu şeklindedir.

Makao Portekizcesi, Portekizcenin Kantoncayla beraber resmi dil olduğu Makao'da konuşulan Portekizce ağzıdır. Portekizce, Makao nüfusunun yaklaşık %3'ünün anadilidir; bunun yanı sıra %7'si Portekizceyi akıcı olarak konuşabilir. Portekizce bazlı bir kreyol dili olan ve yerel dilde "Patuá" olarak bilinen Makao Kreyolu'ndan farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Olavo de Carvalho</span> Brezilyalı yazar (1947-2022)

Olavo Luiz Pimentel de Carvalho, Brezilyalı yazar, siyaset yorumcusu, gazeteci ve eski astrolog.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Portekizcesi</span>

Avrupa Portekizcesi veya bilinen diğer adlarıyla Portekiz Portekizcesi, İberya Portekizcesi ve Yarımada Portekizcesi Portekizce: português peninsular) Portekiz'de konuşulan Portekizce lehçelerinin tümüne verilen addır.

Angola Portekizcesi Angola'da konuşulan Portekizce lehçesine verilen addır. 2005 yılında nüfusun %60'ı tarafından konuşuluyordu. %20'sinin ile birinci diliydi. 2016 CIA World Fact Book verilerine göre nüfusun %47'sine tekabül eden yaklaşık 12,3 milyon kişinin ana dilidir. Birçok ebeveyn çocuklarını Portekizce konuşarak yetiştiriyor. 2014 nüfus sayımına göre nüfusun %71'i evde bir Bantu diliyle birlikte Portekizce konuşurken bu oran kentlerde %85, kırsal kesimde ise %49 olabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Timor Ulusal Üniversitesi</span>

Doğu Timor Ulusal Üniversitesi (UNTL;, Doğu Timor'da bulunan ve ülkede türünün tek örneği olan bir devlet üniversitesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.