İçeriğe atla

Port-au-Prince

Port-au-Prince
Por-au-Prince'in uzaydan bir görüntüsü
Eyalet Bayrağı Eyalet Simgesi
Temel Rakamlar
Yüzölçümü:
Nüfus:1.082.800
Rakım:
Kuruluş:1749
Belediye Başkanı:Jean Yves Jason
Araba plaka kodu:
Coğrafi konum:
Toplam borç:
İşsizlik:
Websitesi:

Port-au-Prince, Haiti'nin başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, merkezden uzaklaştıkça ve yamaçlara gidildikçe bir gecekondu şehri görüntüsünü alır. Port-au-Prince şehri, Gonâve Körfezi'nde yer almaktadır: şehrin üzerinde yer aldığı ve doğal bir liman görevi gören körfez, Taíno uygarlıklarından bu yana ekonomik faaliyeti sürdürmektedir. İlk kez 1749'da Fransız sömürge yönetimi altında kuruldu. Kentin planı bir amfitiyatroya benziyor; ticaret bölgeleri suya yakın, yerleşim mahalleleri ise yukarıdaki tepelerde yer alıyor. Şehrin yukarısındaki yamaçlarda gecekondu mahallelerinin hızla büyümesi nedeniyle nüfusunu tespit etmek zordur; ancak son tahminler metropol bölgesinin nüfusunun yaklaşık 3,7 milyon, yani ülkenin ulusal nüfusunun neredeyse üçte biri olduğunu gösteriyor.[1] Şehir, 2010 yılındaki büyük bir depremden[2] feci bir şekilde etkilenmiş, çok sayıda yapı hasar görmüş veya yıkılmıştır. Haiti hükûmeti ölü sayısının 230.000 olduğunu tahmin ediyordu.[3]

Çete şiddeti oldukça yaygın olup adam kaçırma, katliam ve toplu tecavüzler sıklıkla polis memurları ve politikacıların suç ortaklığıyla gerçekleşen yaygın olaylardır.[4]

Tarih

Port-au-Prince'nin fakir kenar mahalleleri.

Şehir, Kristof Kolomb'un varışından önce şehrin bulunduğu yerde herhangi düzenli bir yerleşim bulunmamaktaydı. 15. yüzyıl sonlarına doğru bölge Bohechio adlı yönetim birimine dahil edildi. İspanyol halkının ilk akınlarından başlayarak bölgedeki yerel Amerika hakimiyeti tehlikeye girdi. Yerliler bu akınları durdurmak için uzun süren mücadelelerden sonra yerleşmeye başlayan İspanyol kavimlerinden kaptıkları hastalıklar sonucunda kırıldılar ve bölge rahatça İspanyol hakimiyeti altına girdi. Bu süreçten itibaren, bölge, yerel Amerika, İspanyol ve Afrika asıllı köleler ile karıştı ve günümüzdeki Haiti halkı belirdi.

Ekonomi

Haiti Ulusal Sarayı'nın 18 Nisan 2006'daki görüntüsü. Saray, 12 Ocak 2010 günü gerçekleşen Haiti depreminde ağır hasar aldı.

Şehrin ekonomisi, genel Haiti ekonomisinden farklı olarak, geniş ve büyük bir ekonomidir. Şehrin ekonomisi, ticaret ve sanayi temellidir. Bununla beraber şehir, günümüzde dünyaya ihraç ettiği yüksek oranda kahve ve şeker ile ticaret alanında tanınmaktadır. Gıda sektörü haricinde şehirde, ihraç edilmek üzere üretim yapan, çimento, tekstil ve sabun fabrikaları mevcuttur.

Her ne kadar şehirde işsizlik yüksek oranlardaysa da, şehirdeki hemen hemen herkesin bir işi olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Şehir, kayıtlı işçiler haricinde, sokaklarda seyyar ticaretle uğraşan çoğunlukla doludur.

2010 Haiti Depremi

Depremin ardından yıkılan şehir merkezi.

Şehir, 12 Ocak 2010 da gerçekleşen 2010 Haiti Depremi ile büyük ölçüde yıkılıp ağır hasar gördü. Depremin merkez üssü başkente 25 km uzaklıkta idi ve 7,0 Richter büyüklüğündeydi.[5] Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilendiğini ve şehirde ölü sayısının da 45.000-50.000 olduğunu tahmin ediyor.[6] Görülebilen yerlerin büyük çoğunluğu önemli derecede hasarlı veya tahrip olmuş. Bu yerler arasında Haiti Ulusal Sarayı (Cumhurbaşkanlık Sarayı), Haiti Ulusal Meclisi binası, Port-au-Prince Katedrali ve ana genel hapishane yer almakta.[7][8][9]

Kaynakça

  1. ^ "Urbanres.net" (PDF). 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2014. 
  2. ^ [1] 15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "Haiti Raises Earthquake's Death Toll to 230,000". Associated Press. 9 Şubat 2010. 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010. 
  4. ^ "Haiti: Inside the capital city taken hostage by brutal gangs" 5 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Orla Guerin, The Independent, 5 December 2022 (retrieved same date).
  5. ^ USGS Magnitude 7.0 – HAITI REGION http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2010/us2010rja6/ 15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 13 Ocak 2010
  6. ^ http://www.cbsnews.com/stories/2010/01/13/world/main6090601.shtml?tag=cbsnewsSectionContent.4 20 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Red Cross: 3M Haitians Affected by Quake CBS News giriş=13-01-2010
  7. ^ Keith Fournier Devastating 7.0 Earthquake Hammers Beleagured Island Nation of Haiti http://www.catholic.org/international/international_story.php?id=35181 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Catholic Online tarih=13-01-2010
  8. ^ Quake 'levels Haiti presidential palace' http://news.smh.com.au/breaking-news-world/hundreds-feared-dead-in-haiti-earthquake-20100113-m5d3.html 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sydney Morning Herald tarih=13-01-2010
  9. ^ UN: Haitian capital's main jail collapsed in quake http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/01/13/AR2010011302174.html 14 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarih=13-01-2010

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haiti</span> Karayip Denizinde bir ada ülkesi

Haiti ya da resmî adıyla Haiti Cumhuriyeti, Amerika'da Karayip Denizi'nde bir ada ülkesidir. Küba'nın doğusunda yer alan Hispaniola adasını Dominik Cumhuriyeti ile paylaşır ve adanın batı kısımdadır. Küba ve Jamaika'nın doğusunda Bahamalar'ın güneyinde bulunur. Yüzölçümü 27.750 km² olan ülke Karayipler'in yüzölçümü en büyük üçüncü; 11 milyon nüfusu ile Karayipler bölgesinin en kalabalık nüfuslu ülkesi konumundadır. Başkenti Port-au-Prince'tir.

<span class="mw-page-title-main">1960 Valdivia depremi</span> 9,5 büyüklüğünde Şilide yaşanmış Dünyanın en şiddetli depremi

1960 Valdivia depremi veya Büyük Şili Depremi, 22 Mayıs 1960 tarihinde tüm zamanların Richter ölçeği ile ölçülmüş en büyük depremi. UTC saat 19.11'de deprem moment magnitüd ölçeği ile 9,5 büyüklüğüne ulaşmış ve Şili'yi vurmuştur. Depremin merkez üssü başkent Santiago, Şili'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehridir. Deprem Büyük Okyanus'ta yayılan tsunamiye sebebiyet vermiştir. Tsunami, 10.000 kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerini tahrip etmiştir. Deprem kurbanlarının sayısının 1.000 ila 6.000 kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2008 Siçuan depremi</span>

2008 Siçuan depremi veya Büyük Siçuan Depremi, Çin Standart Zamanı'na göre 12 Mayıs 2008 saat 14.28:01'de 7,9 Mw büyüklüğünde meydana gelen depremdir. Depremin merkezi Çengdu'nun 50 km kuzeybatısında, 19 km derinlikte meydana gelmiştir. Deprem, 240 km'den fazla uzunlukta fay hattını kırmıştır. 1.500-1.700 km uzaklığa, Pekin, Şangay, Tayland ve Vietnam'a kadar hissedilmiştir. Deprem sonrası, kayıpları daha ağır hale getiren 6 Mw büyüklüğe kadar artçı depremler meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2010 Haiti depremi</span> Doğal afet

2010 Haiti Depremi, merkez üssü başkent Port-au-Prince'e 25 km uzaklıkta olan ve 7,0 Richter büyüklüğünde olan ve yerel saatle 21:53:09, 12 Ocak 2010'da gerçekleşen deprem. Deprem yerin 13 km altında meydana geldi. Birleşik Devletler Jeolijik Araştırma Kurumu 5,0 ve 5,9 şiddetindeki on dört artçı depremi kaydetti. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilendiğini ve ölü sayısının da 50.000-100.000 arasında olduğunu tahmin ediyor. Deprem neticesinde Port-au-Prince'de büyük hasar meydana geldi. Hasara uğrayan yerler arasında Haiti Ulusal Sarayı, Haiti Ulusal Meclisi binası, Port-au-Prince Katedrali ve merkezi hapishane yer almakta. Ülke genelinde hastaneler tahrip olmuş veya kötü bir şekilde hasara uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Port-au-Prince Katedrali</span>

Port-au-Prince Katedrali (İngilizce: Cathedral of Our Lady of the Assumption), sık sık Port-au-Prince Cathedral olarak adlandırılır, Haiti, Port-au-Prince'de bir katedral idi. 1884 ve 1914 yılları arasında inşa edildi. 13 Aralık 1928 tarihinde vakfedildi ve Port-au-Prince'in Roma Katolik katedral kilisesi haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">2010 Şili depremi</span> Şilide gerçekleşen büyük deprem

2010 Şili Depremi Şili'nin Maule Bölgesi sahilinde meydana geldi. 27 Şubat, 2010, 03:34 Yerel zaman, Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 büyüklüğünde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem. Sarsıntıyı en kuvvetli hisseden şehirler- Mercalli şiddet ölçeği VIII (yıkıcı)- Talcahuano, Arauco, Lota, Chiguayante, Cañete ve San Antonio idi. Deprem Şili'nin başkenti Santiago'da Mercalli şiddetli ölçeğine göre VII olarak hissedildi. Sarsıntı, Arjantin'in pek çok şehrinde Buenos Aires, Córdoba, Mendoza ve La Rioja'da hissedildi. Sarsıntılar kuzeyde hissedildiği kadar Peru'nun güneyindeki şehri Ica'da da hissedildi. Tsunami alarmı 53 ülkede yayımlandı, ve tsunami Şili'nin Valparaíso denizinde 2.6 m yüksekliğinde kayıt edildi. Başkan Michelle Bachelet bir "Felaket durumu" ilan etti. Ayrıca ölülerin en az 723 kişi olduğunu teyit etti. Çok kişinin kayıp olduğu rapor edildi. Sismologlar, depremin çok kuvvetli olması nedeniyle gün uzunluğunu 1,26 mikro saniye kısalttığını ve dünyanın dönüş eksenini 3 inç veya 2,7 milyarsaniye oynattığını tahmin etmekteler. Depremin merkezi, Maule Bölgesi sahilinde, Curanipe'nin yaklaşık 8 km batısı ve Şili'nin ikinci en büyük şehri Concepción'ın 115 km kuzey-kuzeydoğusu. Deprem ayrıca, deprem merkezine yaklaşık 4.700 mil (7.600)km uzaklıktaki Birleşik Devletler New Orleans'ın kuzeyindeki Pontchartrain Gölü'nde durgun dalgaya sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki depremler listesi</span> Jeolojik liste

Bu liste, Türkiye'de ve etkisini gördüğü yakın çevrelerde şu ana kadar yaşanmış en şiddetli depremleri barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2003 Bingöl depremi</span> 1 Mayıs 2003 tarihinde Bingölde meydana gelen deprem

2003 Bingöl Depremi, 1 Mayıs 2003 tarihinde yerel saatle 03.27'de gerçekleşen, Türkiye'nin doğusunu etkileyen, 6,4 büyüklüğündeki depremdir. Merkezi Bingöl'ün 15 km. kuzeyindeki Bingöl bölgesidir. Etkilenen bölgede en az 176 kişi öldü, 625 bina çöktü veya ağır hasara uğradı.

<span class="mw-page-title-main">1855 Bursa depremi</span>

28 Şubat 1855'te, resmî olarak kaydedilen büyüklüğü 7,5 olan Mustafakemalpaşa, Bursa merkezli bir deprem gerçekleşti. Deprem, bütün Bursa'da ve diğer komşu şehirlerde şiddetli yıkıma sebep oldu. 300 kişi öldü ve binlerce ev ve işyeri harabe oldu ve bazı tarihsel anıtlar ve camileri de içeren yapılar çöktü. Daha sonra yangın şehir içinde yayıldı ve toplam ölü sayısını artırdı.

<span class="mw-page-title-main">2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi</span> 11 Mart 2011de Japonyada gerçekleşen deprem ve tsunami

2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi, 11 Mart 2011 tarihinde, merkez üssü Japonya'nın Tōhoku bölgesindeki Oshika Yarımadası'nın 72 km doğusunda, Pasifik Okyanusu'nda 9,1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Yaklaşık 6 dakika süren deprem bazı bölgelerde 40.5 metreye kadar ulaşan tsunamiye neden oldu. Tsunami dalgaları saatte 500 km hızla 6.372 km uzaklıktaki Amerika Birleşik Devletleri'nin Hawaii adalarını vurdu. Yerin 29 km derinliğinde olan deprem, yerel saatte 14.46'da gerçekleşti. Japonya hükûmeti, felaketi resmi olarak Büyük Doğu Japonya depremi olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">1994 Northridge depremi</span>

1994 Northridge depremi, 17 Ocak 1994 günü yerel saat ile 04:30,55'te, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehrini etkileyen depremdir. Hasarın San Fernando Vadisi'ndeki Northridge bölgesinde yoğunlaşması ve basının bu ismi kullanması nedeniyle Northridge depremi olarak anılır. Depremin asıl dış merkezi (episantrı) Reseda'dadır. 10-20 saniye arası süren depremin moment büyüklüğü 6.7'dir.

<span class="mw-page-title-main">Baton Rouge</span>

Baton Rouge, ABD'nin güneyinde bulunan Louisiana eyâletinin başkenti ve "Doğu Baton Rouge Kontluğu" (parish) merkez şehri olan şehirdir. Louisiana eyaleti içinde, 2005'teki Katrina Kasırgası sonucunda New Orleans şehrinin nüfus kaybedip küçülmesinden sonra eyaletin en kalabalık şehri olmuştur. Ancak New Orleans yine büyüyüp nüfus kazanmış ve Baton Rouge eyaletin nüfus bakımından ikinci büyük şehri olmaya dönüşmüştür, Baton Rouge şehir sınırları içinde nüfusu 229.553 kişidir. Ama şehrin banliyöleri ile birlikte metropoliten bölge nüfusu 802.484 kişidir.

Hope for Haiti Now: A Global Benefit for Earthquake Relief, 22 Ocak 2010'da gerçekleştirilen bir yardım kampanyası yayını. Kendi alanında tarihte en çok izlenen yayındır. Etkinlik Los Angeles ve Queens'teki iki stüdyodan ve Londra'daki özel bir bardan yayımlandı. Ayrıca Haiti'den canlı haberlere yer verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kamaishi</span> Şehir

Kamaishi, Japonya'nın Iwate prefektörlüğünde bulunan bir şehirdir. Şehir prefektörlüğün doğusunda Pasifik Okyanusu kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 441.34 km² olan şehrin nüfusu Eylül 2015 tarihi itibarı ile 35,308'dir.

<span class="mw-page-title-main">René Préval</span>

René Garcia Préval, Haitili agronomist ve siyasetçidir. Kendisi iki defa Haiti cumhbaşkanlığı görevine seçilerek görev yapmıştır.

Martial Lavaud Célestin, Haitili avukat ve siyasetçi. Célestin, Amerika kıtasına bağlı olan ve Karayip Denizi'nde yer alan Hispanyola adasının batı bölümünde kurulu bulunan Haiti'de 1988 yılında bu göreve atanan ilk kişi olarak başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2010 Eureka depremi</span>

2010 Eureka depremi, 9 Ocak'ta 4:27:38'de Humboldt County, Kaliforniya açıklarında meydana gelmiştir. Büyüklük 6,5 olarak ölçüldü ve merkez üssü Pasifik Okyanusu'nda 33 mil (53 km) açık denizde bulunuyordu. Ek olarak, 4 Şubat'ta Eureka'nın açıklarında, biraz daha düşük olan 5.9 büyüklüğünde ayrı bir deprem meydana geldi. Aynı zamanda, 1992 Cape Mendocino depremlerinden bu yana büyüklük açısından Eureka bölgesindeki en önemli depremdi. Deprem, güneyde Santa Cruz County, Kaliforniya'dan kuzeyde Eugene, Oregon'a ve doğuda Reno, Nevada'ya kadar hissedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">21. yüzyıl depremlerinin listeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, 21. yüzyılda meydana gelen önemli depremlerin bir özeti bulunmaktadır. Ölümler açısından, 2004 Hint Okyanusu depremi yaklaşık 227.898 ölümle en yıkıcı olaydı, ardından yaklaşık 160.000 ölümle 2010 Haiti depremi, 87.587 ölümle 2008 Sichuan depremi, 87.351 ölümle 2005 Keşmir depremi ve en az 59.259 ölümle sonuçlanan 2023 Kahramanmaraş depremleri gelir.