İçeriğe atla

Porsuk (Tuğrul'un generali)

Porsuk
ÖlümAğustos 1097
BağlılığıBüyük Selçuklu İmparatorluğu
Ailesi
ÇocuklarıAkböri, Zengî, Porsuk bin Porsuk

Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.

Tuğrul, Porsuk'u 1059 yılında şahneliğe, 1063 yılında ise hâcipliğe tayin etmiştir. Ertesi yıl Sultan Alp Arslan tarafından bağlı devletlerden vergi tahsil etmekle görevlendirildi. Malazgirt Meydan Muharebesi'ne katıldığı rivayet edilirse de buna tarihçiler şüpheyle yaklaşmaktadırlar.[1] 1077 yılında Sultan I. Melikşah onu Anadolu'nun fethi ile memur etti. Bizans İmparatorluğu'nu, Büyük Selçuklu Devleti'ne 300.000 dinar haraç, bizzat imparatoru da 30.000 dinar cizye vermeye mecbur etmiştir.[1]

1078 yılında Sultan I. Melikşah'ın emriyle Kutalmış'ın oğulları arasındaki mücadelede müdahil olmuştur, Süleyman Şah ile iş birliği yaparak Mansûr'u bertaraf etmeyi başarmıştır ancak bir diğer rivayette göre ise Süleyman Şah ile Mansur'un Bizans tahtına çıkmasında önemli rol oynadıkları İmparator Nikiforos Botaneiates ile ittifak yaptıkları, bundan dolayı Porsuk'un başarılı olamadığı, hatta Türkmenler'in Süleyman Şah'ın etrafında toplanmasına ve onun daha da güçlenmesine sebep olmuştur.[1]

Sultan Melikşah, 1084/85 yılında Musul'da bulunduğu sırada kardeşi Şihâbüddevle Tekiş'in Horasan'da isyan ettiğini öğrenip isyanı bastırmak için yola çıktığında yanındaki kumandanları arasında Porsuk da vardır. Anadolu Selçuklu Sultanı Süleyman Şah'ın 4 Haziran 1086 günü ölümü üzerine Sultan Melikşah'ın Eylül/Ekim 1086 tarihinde İsfahan'dan Halep'e sevkettiği ordunun öncü birliklerinin başında Porsuk da bulunuyordu. Süleyman Şah'ın İznik'te yerine vekil bıraktığı Ebü'l-Kâsım kendisini hükümdar olarak tanıması için Melikşah'a başvurdu ancak Melikşah bu isteği reddetti ve Porsuk'u 50.000 kişilik bir ordunun başında ikinci defa Anadolu'ya gönderdi. Porsuk, Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti İznik'i üç ay kuşattıysa da Bizans İmparatoru I. Aleksios'dan yardım gören Ebü'l-Kâsım karşısında bir sonuç alamadı. Ardından Sultan Melikşah onu geri çağırıp Urfa Emiri Bozan'ı İznik'e yolladı.[1]

Sultan Berkyaruk'un amcası Tutuş ile giriştiği taht kavgasında Berkyaruk'u destekledi. Berkyaruk, Tutuş'un güçlü ordusu karşısında yenilince, İbnü'l-Esîr'e göre Ekim/Kasım 1094 onunla birlikte Sultan Mahmud hakimiyetindeki İsfahan'a sığındı. Bağdat'taki ilk Selçuklu şahnesi olan Porsuk Ağustos 1097'de bir bâtınî fedaisi tarafından öldürüldü. Oğullarından Akböri ile Zengî, Bâtınîlerin babalarını öldürmeye azmettiren kişinin Vezir Mecdülmülk olduğunu ileri sürerek Berkyaruk'un saflarından ayrıldılar ve sultandan Vezir Mecdülmülk'ü kendilerine teslim etmesini istediler. Sultan da vezirini onlara teslim etmek zorunda kaldı. Bu durum Porsuk'un oğullarının ordu içindeki gücünü göstermektedir. Bir başka oğlu ise kendisiyle aynı ismi taşıyan Porsuk bin Porsuk'dur.[1]

Kaynakça

Genel
  1. ^ a b c d e Özaydın 2007, s. 325-326.
Özel

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Kılıç Arslan ya da Kılıçarslan, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın oğlu ve ikinci Anadolu Selçuklu sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman Şah</span> Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Kutalmışoğlu Süleyman Şah veya kısaca Kutalmışoğlu, Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusudur. Selçuk Bey'in oğlu Arslan Yabgu'nun torunudur. Babası Kutalmış Bey'dir. Erhan Afyoncu'nun tespitlerine göre mezarı Halep Kapısı'ndadır. Kutalmışoğlu Süleyman Şah öldüğünde Caber Kalesi'ne defnedildiği yönündeki rivayetler doğru değildir. Zira Kutalmışoğlu öldürüldüğünde Caber Kalesi henüz Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilmemişti.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Gıyâseddin Keyhüsrev</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

I. Gıyaseddin Keyhüsrev Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Kılıç Arslan'ın oğludur. İki değişik dönemde tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman Şah</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

II. Süleyman Şah ya da Rükneddin Süleyman Şah Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1196-1204).

Ebu'l-Kasım, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk döneminde İznik valisidir. Hanedanın kurucusu ve ilk sultan Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın ölümünden sonraki Fetret döneminde 3 yıllık bir süre Anadolu Selçuklu Devleti'ni yönetti. Süleyman Şah doğu seferine çıkarken akrabası Ebu-l Kasım'ı devletin başına vekili olarak atamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Nizâmülmülk</span> Büyük Selçuklu Devletinin başveziri

Nizâmülmülk veya gerçek adıyla Ebu Ali Kıvamuddin Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun baş veziri ve Siyâsetnâme adlı eserin yazarı olan Fars devlet adamı ve siyaset bilimcisidir. Devlet yönetiminde bir hayli etkili olan Nizâmülmülk; Alp Arslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmıştır. "Nizâmülmülk" ismi, "devletin düzeni" anlamına gelir.

Artuk Bey, Artuklu Beyliği'nin kurucusu olan Türk komutandır.

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

Kulan Arslan Türkiye Selçuklu Sultanı Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın oğlu, Selçuklu ilhanı.

Terken Hatun veya Celâliye Hatun, Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın eşi ve I. Mahmud'un annesi.

Müeyyidülmülk veya tam adıyla Ebu Bekr Ubeydullah bin Nizâmilmülk bin Ali et-Tusî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Zübeyde Hatun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Melikşah'ın eşi, Berkyaruk'un annesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.