İçeriğe atla

Porfirios

Porfiryus

Porfiryus (Furfûriyûs)[1] (MS 234-305), Yeni- Platoncu düşünür. Plotinos'un öğrencisi olan ve eserlerine yorumlar yazmış olan Porfiryus'un en önemli eseri, Aristo'nun Organon'una bir giriş olarak tasarlanmış ve içerisinde tümeller konusunu ele aldığı İsagoci'dir. Porfiryus, bu eserinde, beş tümel konusunu, cins, tür, ayrım (fasıl), türsel ayrım (hâssa) ve ilinek (araz) kavramlarını sistematik bir tarzda incelemiş ve bu yolla Orta Çağ'ın ünlü tümeller kavgasına giden yolu açmıştır. Porfiryus, pratik ve dini öğelere, Plotinos'a kıyasla çok daha önem vermiş olan bir düşünürdür. Felsefenin nihai ve en yüksek gayesinin ruhun kurtuluşu olduğunu söyleyen filozofa göre, ruh, dikkatini aşağı olandan daha yüksek olana doğru çevirmek suretiyle arınmanın yollarını aramalıdır. Bu çerçeve içinde, arınmanın yolu, çilecilik ve Tanrı'ya ilişkin bilgidir. Eserleri arasında Contra Christianos (Hristiyanlara Karşı) da vardır ve bu eser imparator Konstantin tarafından yasaklanmıştır.

Eserleri

  • İsagoci
  • Ad Gaurum[2] – ed. K. Kalbfleisch. Abhandlungen der Preussischen Akadamie der Wissenschaft. phil.-hist. kl. (1895): 33-62.
  • Ad Gedalium[3]
  • Contra Christianos[4]
  • Contra los Cristianos: Recopilación de Fragmentos, Traducción, Introducción y Notas[5]
  • Corpus dei Papiri Filosofici Greci e Latini III: Commentari[6]
  • De abstinentia ab esu animalium[7]
  • De Philosophia ex oraculis haurienda[8]
  • Epistula ad Anebonem[9]
  • Fragmenta[10]
  • De Antro Nympharum

Kaynakça

  1. ^ "ÎSÂGŪCÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 18 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
  2. ^ Jonathan Barnes, Method and Metaphysics: Essays in Ancient Philosophy, Oxford University Press, 2001, pag. 109, n. 22 2 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ (a lost commentary on Aristotle's Categories in seven books (see Simplicius, In Aristotelis Categorias commentarium, 2.5-9), the testimonia are published in Andrew Smith (ed.), Porphyrius, Porphyrii Philosophi fragmenta. Fragmenta Arabica David Wasserstein interpretante, Berlin: Walter de Gruyter, 1993
  4. ^ ed.: Adolf von Harnack, Porphyrius, "Gegen die Christen," 15 Bücher: Zeugnisse, Fragmente und Referate. Abhandlungen der königlich preussischen Akademie der Wissenschaften: Jahrgang 1916: philosoph.-hist. Klasse: Nr. 1 (Berlin: 1916).
  5. ^ E. A. Ramos Jurado, J. Ritoré Ponce, A. Carmona Vázquez, I. Rodríguez Moreno, J. Ortolá Salas, J. M. Zamora Calvo (Cádiz: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Cádiz 2006).
  6. ^ (Florence: Leo S. Olschki, 1995). <# 6 and #9 may or may not be by Porphyry>
  7. ^ Jean Bouffartigue, M. Patillon, and Alain-Philippe Segonds, edd., 3 vols., Budé (Paris, 1979–1995).
  8. ^ G. Wolf, ed. (Berlin: 1956).
  9. ^ A. R. Sodano ed. (Naples: L'arte Tipografia, 1958).
  10. ^ Andrew Smith, ed. (Stvtgardiae et Lipsiae: B. G. Tevbneri, 1993).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Platon</span> Antik Yunan filozofu

Platon veya Eflatun, Antik Yunan filozofu ve bilgesi.

<span class="mw-page-title-main">Reenkarnasyon</span> ölümden sonra ruhun yeniden bedenlendiği inancı

Reenkarnasyon veya ruh göçü, ruhun sürekli olarak tekrar bedenlendiğine inanan spiritüalistlerin bu olaya verdiği addır. Reenkarnasyon kavramı Asya dinlerindeki tenasüh kavramından biraz farklı olmakla birlikte, benzerlik arz eder. Günümüzde ruh göçüne inanan insanların sayısı bir milyarı aşmaktadır. Ayrıca Dürzîlik ve Nusayrîlik gibi Orta Doğu'da yayılmış bazı dinlerde de bu inanış mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Hobbes</span> İngiliz filozof (1588-1679)

Thomas Hobbes, felsefede materyalizmi, etikte haz ahlakını, siyasette monarşiyi benimseyen bir İngiliz filozoftur. En tanınmış eseri olan 1651 tarihli Leviathan, Batı siyaset felsefesinin izleyeceği yolu çizmiş ve baş ucu eseri olmuştur. Leviathan, Tevrat'ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes'ta her şeye egemen olan devletin simgesidir. Bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, tarih, geometri, etik ve genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Plotinos</span> Filozof

Plotinos, Neoplatonizmin kurucusu antik filozof. Plotinos hakkındaki bilgilerimizin çoğu, kendisi de filozof olan Porfirios'un Plotinos'un baş eseri Enneadlar'a yazdığı önsözden gelmektedir. Plotinos'un mistik felsefesi Yahudi, Hristiyan, gnostik ve Müslüman filozoflara ve mistiklere yüzyıllar boyunca esin kaynağı olmaya devam etmiştir.

Proklos, Platon Akademisi'nin başına geçen ve diğer matematikçilerin çalışmaları hakkındaki yorumları için matematik tarihi açısından önemli olan bir Yeni Platoncu Yunan filozof.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Aquinas</span> İtalyan filozof ve teolog (1225–1274)

Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas, bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominikan rahip. 1322'de Aziz ilân edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Berdyayev</span> Rus filozof (1874-1948)

Nikolay Berdyayev, çağdaş Rus Orthodoks düşünürü ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Boethius</span> 6. yüzyılın başlarında yaşamış Romalı matematikçi ve filozof

Anicius Manlius Severinus Boethius veya kısaca Boethius, Romalı senatör, konsül, magister officiorum, tarihçi ve filozoftur. 6. yüzyılın ilk dönemlerinde yaşamıştır. Büyük Teoderik'in hizmeti altına girmiş ve daha sonra Teoderik tarafından; kendisine yönelik bir komplonun içinde olduğu gerekçesiyle zindana atılmış ve 524'te idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meister Eckhart</span> Alman filozof ve ilahiyatçı (1260-1328)

Eckhart von Hochheim (1260–1328) adıyla ve daha yaygın ifadesiyle Meister Eckhart olarak bilinen Alman Dominiken teolog, filozof ve mistik. Felsefi ve teolojik konuları halk dilinde tebliğ etmiştir. Modern dönemde ve günümüzde pek çok düşünürü etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Franz Maria Aepinus</span> Rus-Alman matematikçi (1724-1802)

Franz Ulrich Theodor Aepinus Rus İmparatorluğu'nda ikamet eden bir Alman matematikçi, bilim insanı ve doğa filozofu idi. Aepinus, en çok elektrik ve manyetizma konusundaki teorik ve deneysel araştırmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Orfizm</span>

Orfizm veya nadir kullanımıyla Orfikizm, eski Yunanistan'da gizemli bir dindir.

<span class="mw-page-title-main">Karahoca</span> Çinde şehir

Karahoca ya da Karahoço Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'de Turfan'nın 30 kilometre güneydoğusunda İpek Yolu üzerinde tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Schwarz</span> Alman matematikçi

Karl Hermann Amandus Schwarz karmaşık analiz üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Julius Plücker</span> Alman matematikçi ve fizikçi (1801-1868)

Julius Plücker, Alman fizikçi, matematikçi ve akademisyendir. Analitik geometri alanına temel katkılarda bulundu ve sonunda elektron'un keşfine yol açan katot ışını araştırmalarında öncü oldu. Ayrıca Lamé eğrileri ile ilgili çalışmaları da büyük ölçüde genişletti.

Yahya en-Nahvi, aynı zamanda İskenderiyeli Yuhanna olarak da bilinen, bir Bizanslı İskenderiyeli filolog, Aristoteles yorumcusu ve Hristiyan ilahiyatçıydı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markisi</span>

Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil, 3. Salisbury Markizi, Britanyalı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Bieberbach</span>

Ludwig Georg Elias Moses Bieberbach, Alman matematikçi ve Nazidir.

A priori ve a posteriori, felsefede bilgi, gerekçelendirme veya argüman türlerini ampirik kanıt veya deneyime güvenerek ayırt etmek için kullanılan Latince ifadelerdir. A priori bilgi, deneyimden bağımsız olandır. Örnek olarak matematik, totoloji ve saf akıldan çıkarımı içerir. A posteriori bilgi, deneysel kanıta dayalı olandır. Örnekler çoğu bilim alanını ve kişisel bilginin yönlerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Samuel Reimarus</span> Alman filozof ve din eleştirmeni (1694-1768)

Hermann Samuel Reimarus, bir Alman filozof ve Aydınlanma dönemi yazarıdır.

Ruhun Karanlık Gecesi on altıncı yüzyılda yaşamış olan İspanyol mistik ve şair Aziz Haçlı Yuhanna tarafından aynı isimli şiirinde tanımlanan mistik yolculuktaki bir aşamayı ifade der.