Mitoloji, mit veya söylen bilimi belirli bir din veya kültürdeki insanlık ile evrenin yaratılış ve doğasını, geleneklere özgü inanç ve uygulamaların sebebini açıklamaya yönelik söylencelerin tümü. Mit (söylen) sözcüğü gerçekte doğru olmayan bir hikâye veya anlatı için tercih edilir ve çoğunlukla bir yanlışlık, doğru olmayan unsur vurgusu barındırır.
Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı veya söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.
Din felsefesi, dinin kendiliğinden varoluşsal hareketi için bir tür rasyonel bir meşrulaştırma sağlayan felsefe dalıdır. Kutsallık, Tanrı, kurtuluş, ibâdet, peygamber, kurban, dua, vahiy, ayin ve sembol gibi dinler tarihinin temel konularını analiz eden din felsefesi; dinin, dini tecrübenin ve onun ifadesinin doğasını belirler. Din felsefesi dini konu edinen, dinin insan var oluşunun kaynağı, insan doğasının ve kaderinin kaynağı ve değerleri ile ilgili sorunları ele alarak sorgulayan felsefe disiplinidir.
Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.
Ernst Cassirer, Alman filozoftur.
Tüylü yılan, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarında önemli doğaüstü varlık ya da tanrı.
Gök katları, kavramı pek çok gelenekte bulunan, beş duyu ile algılanamayan âlemdeki farklı ortamları derecelendirmek üzere kullanılmış bir kavram olup çeşitli din ve mitolojilerde farklı sayılarla ifade edilmiştir.
Maya dilleri, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarından birini oluşturan Mayalar'ın vaktiyle kullanmış oldukları Klasik Mayaca dahil hepsi ana Proto-Mayacadan türemiş olan dillerdir. SIL International (Ethnologue) verilerine göre 68 dilden oluşur ve 6.038.172 kişi tarafından konuşulur.
Xibalba, Maya mitolojisindeki yeraltı dünyası yani ahiret yurdudur. Xibalba ismi kaba bir tercüme ile "Korkunun Yeri" olarak çevrilebilir. Mayalılara göre Xibalba'ya hastalık ve ölüm ruhları hükmetmektedir ve bazı halk hikâyelerine, efsanelere göre Xibalba'nın fizikî olarak bulunduğu yer Orion Bulutsusudur. 16. yüzyıl Verapaz'ında geleneksel olarak Xibalba'nın girişi Cobán, Guatemala yakınlarındaki bir mağaradır. Nitekim, kökenleri Mayalılara uzanan ve o bölgede yaşayan K'iche' halkından bazıları bölgeyi hâlâ ölümle ilişkilendirmektedir. Ayrıca, Belize'deki mağara sistemleri de Xibalba'nın girişi olarak anılmıştır. Ek olarak, K'iche' halkına göre Xibalba'ya giden yolun bir başka fizikî enkarnasyonu da Samanyolunda görülebilen karanlık yarıktır.
Kıyamet günü, hesap günü ya da mahşer günü ; dünyanın sonunun geleceğine ve tüm insanların mahşerde toplanarak hesap vereceğine inanılan zaman. "Dünya merkezli evren" anlayışında dünyanın sonu, evrenin de sonu olarak algılanmıştır. Kıyametin zamanı ile ilgili çok sayıda inanç, öngörü ve kehanet bulunmaktadır. Zerdüştlük, Hristiyanlık ve İslam gibi dinlerde ölülerin dirilerek mahşerde toplanacağına, hayattayken yaptıkları iyilik ve kötülükler için hesap vereceklerine ve haklarında hüküm verileceğine, bunun sonucunda iyilerin cennete, kötülerin ise cezalarını çekmek üzere cehenneme gideceğine inanılır. Apokalypse terimi ile eş anlamlı olarak kullanılır.
Kiçece, Guatemala'nın El Quiché, Huehuetenango, Quetzaltenango, Retalhuleu, Sololá, Suchitepequez Totonicapán, San Marcos, Chimaltenango yörelerinde ve Meksika'nın güneydoğusunda Kiçeler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.270.953 kişilik nüfustan 890.596 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 2002 sayımına göre 524 konuşanı vardır. En yakın akrabası birlikte Kiçe-Açi dilleri adıyla alt grup oluşturan Açicedıir.
Kakçikelce, Guatemala'nın Chimaltenango, Guatemala, Baja Verapaz, Sacatepéquez, Sololá, Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Kakçikeller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 832.968 kişilik nüfustan 444.954 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 2002 rakamlarına göre 143 konuşanı vardır. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece ve Açicedir.
Popol Vuh piyanist ve klavyeci Florian Fricke'in 1969'da Holger Trülzsch (perküsyon) ve Frank Fiedler beraber kurduğu Alman elektronik avangart müzik grubu. İki yıl içerisinde gruba katılan diğer önemli üyeleri Djong Yun, Conny Veit, Daniel Fichelscher, Klaus Wiese ve Robert Eliscu'dur. Grup ismini Mayaların Klasik Kiçece kaleme alınan kutsal kitabı Popol Vuh("zamanların kitabı" ya da "olayların kitabı")'dan almıştır.
Popol Vuh aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Popol Vuh, Mayaların Klasik Kiçece kaleme alınan kutsal kitabıdır.
- Popol Vuh, 1969'da Florian Fricke'in öncülüğünde kurulan bir Alman elektronik avangart müzik grubudur.
Yaratılış mitleri, evrenin, dünyanın ve insanların varoluşuna açıklama getiren kültürel, geleneksel veya dinsel mitlerdir. Bunların pek çoğu binlerce yıl önce birbirlerinden izole halde yaşamış insan topluluklarının uzun yıllar alan kültür inşası süreçlerinde meydana getirildi, azı ise yeni dinî hareketlerin bünyesinde bina edildi. İnsanların yaşadıkları coğrafyalar, yaratılış mitlerinin birbirlerine benzerlikleri yahut farklılıkları üzerinde etkili olmuştur. Yaratılış mitleri, doğaüstü ögeler içerdikleri için tarihsel ve bilimsel yönler hususunda gerçek dışı olmalarına karşın, bunların bilhassa dinsel kaynaklı olanları günümüzde pek çok insan tarafından kabul görmektedir.
Buffy evreni, Joss Whedon tarafından Buffy the Vampire Slayer ve Angel dizileri üzerinden yaratılmış olan bir kurgusal evrendir. Buffy evreni ismi ilk hayranlar tarafından televizyon dizileri hala yayınlanmaktayken verilmiş, daha sonra evrenin yaratıcısı olan Joss Whedon tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu evrende doğaüstü yaratıklar gerçektir ve insanlar birtakım güçlerle bu doğaüstü yaratıklarla savaşabilmektedirler.
Maya mitolojisi, Mezoamerikan mitolojisinin bir parçasıdır ve doğanın kişileştirilmiş güçlerinin, tanrıların ve bunlarla etkileşime giren kahramanların ana rolleri oynadığı tüm Maya masallarını kapsar. Maya sözlü geleneğinin diğer kısımları burada dikkate alınmaz.
Francísco Ximénez, bugün Popol Vuh olarak bilinen yerli bir Maya anlatısını korumasıyla tanınan Dominikan bir rahipti.
Camazotz ), Maya mitolojisindeki yarasa tanrıdır. Kiçece'de Camazotz "ölü yarasa" demektir. Mezoamerika'da yarasalar; gece, ölüm ve kurban edilme gibi kavramlar ile ilişkilendirilir.
Dennis Ernest Tedlock Amerikalı bir antropolog ve dilbilimcidir. Özellikle Maya dillerine ve kültürüne yönelik çalışmalar yapmıştır. Ayrıca, eski Mezoamerika dilleri ve kültürleri hakkında da çalışmalar yapmıştır. Tedlock'un İnka ve Maya dilleri üzerine pek çok makalesi ve kitabı mevcuttur.
