İçeriğe atla

Popocatépetl

Popocatépetl
El Popo veya Don Goyo
Popocatépetl'in Paso de Cortez'den görünümü
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik5.462 m
Çıkıntı3.020 metre (9.910 ft)
Yalıtılma143 kilometre (89 mi)
Koordinatlar19° 1' 40" K, 98° 37' 23" B 
Coğrafya
KonumMeksika
Jeoloji
Dağ türüYanardağ

Popocatépetl, ayrıca El Popo veya Don Goyo olarak da adlandırılır. Orta Meksika'nın ikiz volkanlar olarak adlandırılan volkanlarından biridir. Küçük kardeşi 5.286 m. yüksekliğindeki Iztaccíhuatl'dir.

Şu an 5.462 m olan yüksekliğiyle Kuzey Amerika'nın Citlaltépetl'dan (Píco de Orizaba) sonra ikinci en yüksek volkanıdır. Dağın 21 Aralık 1994'teki patlaması, 50 yıllık suskunluk evresini sona erdirmiştir.

Meksika eyaleti, Morelos ve Puebla il sınırında bulunan yanardağın, 16 km kuzeyinde ikizi olan Iztaccíhuatl yanardağı bulunur. Popocatépetl en son 2000 yılında etkin hale geçmiştir.

Dağın Aztek kökenli olan adı, Nahuatl dilinde "tüten tepe" anlamına gelir.

Bir Aztek efsanesine göre Popocatépetl, kralın paralı askeridir ve prenses Iztaccíhuatl'ye aşıktır. Bir savaş seferinden uzun süre dönmeyince Iztaccíhuatl, onun düşmüş olduğunu farzederek kendi hayatına son verir. Popocatépetl yine de zafer kazanmış şekilde savaştan eve döner. Yas halinde sevgilisinin cesedini bir dağa yatırır ve o zamandan beri tüten bir meşale ile başında nöbet tutar.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Popocatépetl ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yanardağ</span> Magmanın yer içinden yüzeye çıktığı veya geçmişte çıkmış olduğu, genellikle koni biçiminde, tepesinde bir püskürme ağzı bulunan dağ

Yanardağ ya da volkanik dağ, magmanın yeryüzünden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir. Güneş Sistemi'nde bulunan kayalık gezegen ve uydularda birçok yanardağ olmasına rağmen, bu olgu, en azından Dünya'da, genellikle tektonik plaka sınırlarında görülür. Ne var ki, sıcak nokta yanardağlarında önemli istisnalar vardır. Yanardağların araştırıldığı bilim dalına volkanoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika</span> Kuzey Amerika yer alan bir ülke

Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,

<span class="mw-page-title-main">Aztekler</span>

Aztekler, Mezoamerika'da bugünkü orta Meksika bölgesinde 14. ve 16. yüzyıllar arasında yaşamış bir Orta Amerika halkıdır. Zengin bir mitoloji ve kültürel mirasa sahip Azteklerin başkenti, günümüzde Meksiko'nun bulunduğu Texcoco Gölü'nün ortasında yer alan Tenochtitlan kentiydi. Aztekler, büyük bir uygarlık kurmuşlardı.

<span class="mw-page-title-main">St. Helens Yanardağı</span>

St. Helens Dağı, ABD'nin Washington Eyaleti'nin güneyinde, 2.549 metre yüksekliğinde bir volkandır. Kuzey Amerika'nın batı kıyısında uzanan Pasifik Ateş Çemberi'nin sisteminin bir parçası olan, bir dizi volkanlar zinciri Cascade Sıradağları'nda yer alır. St. Helens Dağı, Pasifik Volkan Kuşağı'nın tüm yanardağları gibi büyük bir patlama enerjisi gösterir.

<span class="mw-page-title-main">And Dağları</span>

And Dağları, dünyanın en uzun sıradağlar zinciridir.

<span class="mw-page-title-main">Dağ</span> çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen ad

Dağ, çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen addır. "Dağlık" sıfatı, dağlarla ilişkili ve kaplı alanları tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı (Bitlis)</span> Uyumakta olan aktif bir yanardağ

Nemrut Dağı ya da Nemrut Stratovolkanı, Bitlis'in Ahlat, Güroymak ve Tatvan ilçeleri sınırları içerisinde, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan yüksek dağlardan biridir. Dağın büyük bölümü Ahlat ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Van Gölü'nün batısında yer almaktadır. Nemrut, uyuyan aktif bir yanardağdır ve 1441 yılında son kez lav çıkışı olmuştur. Tepesindeki kraterde Nemrut Gölü yer alır. Krater etrafında, en yüksek tepe olan Sivritepe 2935 m, Doğu Nemrut Tepesi 2625 m, güneydeki Tursuktepe 2828 m ve batıda Nemrut Dağı Tepesi 2801 m yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Tendürek Dağı</span> Türkiyede bir volkanik dağ

Tendürek Dağı (Ermenice:Թոնդրակ) Ağrı ve Van illerinin arasında İran sınırının yakınında bulunan bir stratovolkandır. Nuh'un Gemisi'nin muhtemel konumu yakınlarında olmasıyla bilinen bu yanardağ oldukça büyüktür; kurumuş lav akıntıları düz bir arazi üzerinde yaklaşık 650 km²'lik bir alanı kaplar. Dağın iki ana yapısı, zirve krateri olan Büyük Tendürek ve ana kraterin doğusunda bulunan Küçük Tendürek'tir. Yamaçları çok yumuşak olup, ismini aldığı kalkanı andırır. Tendürek Dağı'nın, Hawaii adasındaki volkanlar gibi akışkan lav püskürttüğü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elbruz Dağı</span>

Elbruz Dağı, 5.642 m yükseklikle Kafkasların, Rusya'nın ve Avrupa'nın en yüksek dağı. Elbruz; şu sıralar faal olmayan, yoğun olarak buzullarla kaplı, çift zirveli bir stratovolkandır. İki zirve arasındaki mesafe 1.500 metre olup zirve noktası güney krater kenarında bulunur. 70'ten fazla buzul, Elbruz'dan aşağıya, vadiye akar. Toplam 145 km² buzla örtülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Stratovolkan</span> lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkan

Stratovolkan, pek çok sertleşmiş lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkandır. Bu volkanlar dik yamaçlarıyla ve periyodik patlamalarıyla tanınırlar. Bunlardan fışkıran lavın akışkanlığı azdır ve çok uzağa yayılmadan önce soğur ve sertleşir. Magmaları asidik ya da yüksek-orta düzeyde silika içeriklidir. Buna karşın bazik içerikli magmanın akışkanlığı yüksektir ve Hawaii'deki kalkan biçimli Mauna Loa dağı gibi yayvan dağları oluşturur. Pek çok stratovolkanın yüksekliği 2500 metreden fazladır. Türkiye'den Ağrı Dağı ve Nemrut Dağı birer stratovolkan tipindeki volkanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Gölü</span> Türkiyede bir krater gölü

Nemrut Gölü, dünyanın ikinci, Türkiye'nin en büyük krater gölü olup, adını MÖ 2100'de yaşamış Babil Hükümdarı Nemrut'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'da volkanizma</span>

İtalya, volkanik hareketlerin sıklıkla görüldüğü, Avrupa kıtası üzerindeki tek yanardağa sahip ülkedir. İtalya’daki volkanik hareketlerin temel nedeni, Avrasya Plakası ve Afrika Plakasının birbirine çarptığı bölgede bulunmasıdır. İtalya’daki yanardağlardan fışkıran lav, bir plakanın diğerinin altına girerek eriyen kayaçların püskürtülmesi sonucu oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Merapi Yanardağı</span>

Merapi yanardağı, konik şekilli ve Java adasının merkezi ile Yogyakarta arasında bulunan yanardağ. Endonezya'nın en aktif yanardağıdır ve 1548'den beri düzenli olarak lav püskürtmektedir. İsim ateş dağı anlamına gelir. Yogyakarta şehrine çok yakındır ve binlerce insan yanardağ eteklerinde, denizden 1700 metre yükseklikte olan köylerde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki yanardağlar</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, Türkiye'deki uykuda ve sönmüş yanardağların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Volkan kemeri</span>

Volkan kemeri. Stratovolkan, aynı zamanda kompozit volkan olarak da bilinir, uzun boylu konik volkan birçok lav, tefra, pamis ve volkanik kül katmanları tarafından sertleşerek inşa edilmiştir. Kalkan volkanların aksine strato volkanlar ve dik profilleri ve periyodik patlamalı püskürmeler ile karakterize edilirler. Bazı çökmüş kraterler ile kalderalarda bu şekilde adlandırılır. Genellikle stratovolkanlar yüksek viskoziteden dolayı uzağa yayılmadan önce soğur ve katılaşırlar. Bu lav oluşturan magma daha az bir miktarda viskoz mafic magma ile yüksek-orta derecede silika içermektedir. Geniş felsik, lav akıntıları nadirdir,15 km (9,3 mi) kadardır. Stratovolkanlar erüptif malzemelerin sıralı dökülmeleri itibaren inşa edilen kendi kompozit yapısı nedeniyle bazen “kompozit volkan” da denir. Onlar daha az yaygın olan kalkan volkanların aksine volkan tipleri arasında en yaygın olanlardandır. İki önemli Stratovolkan olan Krakatoa en iyi bilineni ve Vezüv 1883'teki patlama Pompei ve Herculaneum kasabalarnı önemli oranda tahrip etti. Aynı zamanda bu patlama binlerce kişinin ölümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kilauea Dağı</span>

Kilauea Dağı,, Amerika Birleşik Devletleri'nde Büyük Okyanus adalarından oluşan Hawaii eyaletindeki Big Island 'ın güneyindeki Hawaii Yanardağlar Ulusal Parkı içerisinde yer alan 1247 metre yüksekliğe sahip bir kalkan volkandır. Kilauea Dağı aynı zamanda Hawaii Adaları'nı oluşturan beş volkandan en aktifidir. Bu yanardağın 300.000 ile 600.000 yaş aralığında olduğu tahmin edilmektedir. 1983 yılından bu yana ara ara faaliyete geçen ve dünyanın en aktif yanardağları arasında gösterilen Kilauea, yakınında bulunan birçok yerleşim birimine zarar vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Onyılların Volkanları</span>

Onyılların Volkanları, nüfusun yoğun olduğu alanlarda tehlike arz eden 16 volkanı izleme projesidir. Yıkıcı patlamalar gerçekleştiren volkanları gözlem araştırma ve ihbar kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Ciudad Universitaria (Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi)</span>

Ciudad Universitaria, Meksika'nın başkenti Meksiko'daki Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi'nin ana kampüsünde, Meksiko'nun güney kesimindeki Coyoacán beldesinde yer almaktadır. Mimar Mario Pani ve Enrique del Moral tarafından tasarlanan yerleşke, bir olimpik stat, yaklaşık 40 fakülte ve enstitü, kültür merkezi, bir ekolojik rezerv, merkez kütüphane ve birkaç müzeyi kapsamaktadır. 1950'li yıllarda, Meksiko şehir merkezinde derslerin verildiği dağınık binaların yerine, Coyoacán'da "El Pedregal" adı verilen eski bir donmuş lav yatağında inşa edildi. 1954 yılında yaklaşık 25 milyon dolarlık bir maliyetle tamamlandı. Projenin tamamlandığı sırada, Azteklerten bu yana Meksika'daki en büyük tek inşaat projesi oldu. UNESCO tarafından 2007'de Dünya Mirası olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Popocatépetl Yamaçlarındaki Manastırlar</span>

Popocatépetl Yamaçlarındaki Manastırlar, Orta Meksika'da bulunan Popocatépetl yanardağının güney ve doğusundaki alanlarda yer alan Augustinian, Fransisken ve Dominikan mezhepleri tarafından inşa edilen on dört adet 16. yüzyıl manastırlarıdır. Bu manastırlar, UNESCO tarafından 1994'te Dünya Mirası olarak edildi, çünkü bu yapılar, erken manastır ve kilise binalarının yanı sıra Yeni İspanya'daki ve Latin Amerika'nın bazı noktalarındaki Hristiyanlaştırma çalışmaları için model oluşturdu. Bu manastırlar, capilla abierta ya da açık şapel ile tek nefli bir kilisenin önünde neredeyse tek biçimli bir avluya sahiptir. Avlu, yerli halklar ve misyoner tarikatlar arasındaki buluşma noktası olarak işlev gördü.

<span class="mw-page-title-main">Yanardağ listeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listeler yanardağları türe ve konuma göre kapsar.