İçeriğe atla

Popüler kültürde Mustafa Kemal Atatürk

1938'deki ölümünden bu yana, Mustafa Kemal Atatürk günümüz kültüründe farklı tasvirlere konu olmuştur. Bu tasvirler müzik, sinema ve şiir gibi çeşitli sanat alanlarında hayat bulmuştur. Bunların yanı sıra televizyon belgeselleri ve reklamlarına konu olmuştur.

Kurgusal tasvirler

  • Sarı Zeybek: Can Dündar tarafından 1993'te çekilen belgesel, Atatürk'ün hayatının son 300 gününü, hastalığının öyküsünü anlatmaktadır.[1]
  • Kurtuluş: Kurtuluş Savaşı'nı konu alan ve Atatürk'ü Rutkay Aziz'in canlandırdığı, 1994 yılında çekilen televizyon dizisidir. Dizinin yönetmenliğini Ziya Öztan yapmış, metinlerini Turgut Özakman yazmıştır. II. İnönü Muharebesi'nin sonundan Mudanya Mütarekesi'ne kadar uzanan yaklaşık 1,5 yıllık bir dönemi anlatmaktadır. Çekimleri 2 yıl süren, yaklaşık 300 aktör ve 400 bin figüranın rol aldığı 6 bölümlük dizinin toplam maliyeti 37,6 milyar TL olmuştur.[2]
  • Cumhuriyet: Cumhuriyeti konu alan ve Atatürk'ü Rutkay Aziz'in canlandırdığı, 1998 yılında gösterime giren filmdir. Yönetmenliğini Ziya Öztan, senaristliğini ise Turgut Özakman yapmıştır.[3]
  • Atatürklü İş Bankası reklamı: Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün canlandırıldığı reklam. 10 Kasım 2007'de Atatürk'ün 69. ölüm yıldönümünde genel olarak yayınlanmıştır. Reklamda Atatürk rolünü Haluk Bilginer oynamıştır.[4]
  • Mustafa: Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünün 70. yıldönümü için hazırlanan, Can Dündar'ın yazıp yönettiği ve müziklerini Goran Bregovic'in bestelediği filmdir.[5]
  • Dersimiz: Atatürk: İlkokul 5. sınıftaki bir grup çocuğun Atatürk'le ilgili ödevlerini yaparken çocuklardan birinin tarihçi dedesinin anlattıkları ve tarihin gerçekçi canlandırmalarını konu alan bir filmdir. 2009 yılında çekilen filmde Atatürk'ü Halit Ergenç canlandırmaktadır. Filmin senaryosu Turgut Özakman'a aittir.[6]
  • Veda: Senaryosunu yazan, yönetmenliğini yapan ve müzikleri oluşturan Zülfü Livaneli'dir. Filmde Atatürk'ü Fikret Kağan Olcay (6-7 yaş), Bartunç Akbaba (14-17 yaş), Sinan Tuzcu (20-40 yaş) ve Burhan Güven (-57 yaş) canlandırmaktadır.[7] Film 2010 yılında gösterime girmiştir.[8]
  • Ya İstiklal Ya Ölüm: Yönetmenliğini Yasin Uslu'nun üstlendiği, senaryosunu Funda Çetin'in yazdığı 6 bölümlük mini dizidir. Atatürk'ü İlker Kızmaz canlandırmıștır. Dizide 16 Mart 1920'de İstanbul'un işgal edilip Meclis-i Mebûsan'ın dağıtılması, Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde vücut bulan Kuvâ-yi Milliye hareketi ve Ankara'da yeni bir meclisin kuruluş süreci anlatılmaktadır. Dizi 16 Mart-23 Nisan 2020 arasında yayınlanmıştır.[9]

İptal edilen projeler

  • Türkiye hükûmeti tarafından 1951 yılında, Atatürk'ün hayatını konu alacak bir film hazırlanması yönünde bir girişim oldu. Atatürk'ü canlandırması için yapılan teklifi kabul ederek Ankara'ya gelen Douglas Fairbanks Jr., devlet töreniyle karşılandı ve Anıtkabir'i ziyaret etti. Ancak oyuncu, ülkesine döndükten sonra senaryonun yazılması konusunda sorunlar yaşandı ve proje iptal edildi. İlerleyen yıllarda Atatürk rolünün teklif edildiği Yul Brynner, İstanbul'a geldi. Ancak bu girişim de sonuçsuz kaldı.[10]

Diğer

  • Atatürk silüeti: bir doğa olayı ile her yıl Ardahan ilinin Damal ilçesinin Ata Mahallesi'nde Karadağlar'ın eteğine her yıl beliren ünlü silüet.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Sarı Zeybek". Can Dündar. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2011. 
  2. ^ "Milliyet Arşiv 22/03/1994". 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015. 
  3. ^ "Cumhuriyet". sınematurk.com. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2011. 
  4. ^ "Bu film bir kurguydu, belgesel değil". Milliyet Gazetesi. 26 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  5. ^ "Mustafa". NTV-MSNBC. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2011. 
  6. ^ Dersimiz Atatürk 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Sinemalar.com) Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011
  7. ^ "Veda". www.vedafilm.com. 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  8. ^ "Veda (2010)". IMDB. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  9. ^ "Ya İstiklal Ya Ölüm - Oyuncular". Yaistiklalyaolum.com.tr. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2020. 
  10. ^ "Dünya sinemasında Atatürk adayları". Hürriyet. 10 Kasım 1998. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020. 
  11. ^ Ardahan'daki 'Atatürk silüeti' görülmeye başlandı 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. trthaber.com, 31 Mayıs 2017

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Can Dündar</span> Türk gazeteci ve araştırmacı

Can Dündar, Türk araştırmacı, gazeteci, televizyoncu ve belgesel yapımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Özakman</span> Türk yazar

Turgut Özakman, Türk bürokrat, yazar ve avukat.

<i>Şu Çılgın Türkler</i> Turgut Özakman tarafından yazılan tarihi roman

Şu Çılgın Türkler, Turgut Özakman'ın Kurtuluş Savaşı dönemini anlattığı belgesel romandır.

Aziz Ünal Rutkay veya bilinen adıyla Rutkay Aziz, Türk oyuncu ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Salih Bozok</span> Türk asker ve siyasetçi

Salih Bozok, Türk asker ve siyasetçi. Mustafa Kemal Atatürk'ün çocukluk arkadaşıydı ve daha sonra yaverliğini yaptı. Atatürk'e en yakın kişi olarak bilinir.

Kudret Sabancı, Türk sinema yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Bahar Öztan</span> Türk oyuncu, şarkıcı ve model (1962–2024)

Bahar Öztan doğum adıyla Ülkü Cerrahoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu, şarkıcı ve model. 1977-2019 yılları arasında 42 yıllık sanat hayatı boyunca 60'a yakın film ve dizide rol aldı.

Ebru Saçar, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı, dansçıdır.

<i>Kurtuluş</i> (dizi)

Kurtuluş, ilk kez 1994 yılında yayımlanan ve Türk Kurtuluş Savaşı'nı konu alan tarihî türdeki Türk televizyon dizisidir. Dizinin metinlerini Turgut Özakman yazmıştır. Mustafa Kemal Paşa'yı Rutkay Aziz, İsmet Paşa'yı Savaş Dinçel canlandırmıştır. Kurtuluş Savaşı'nın II. İnönü Muharebesi'nin sonundan, Mudanya Mütarekesi'ne kadar uzanan yaklaşık 1,5 yıllık kesiti anlatılmaktadır.

Münir Hayri Egeli, Türk Yazar, sinemacı, heykeltıraş.

Hakan Altıner, Türk, tiyatro, reklam, sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Fikriye Hanım</span> Atatürke olan aşkıyla tanınmış tarihi kişilik (1887–1924)

Fikriye Hanım ya da ölümünden sonra nüfus kayıtlarına geçen adıyla Zeynep Fikriye Özdinçer, Mustafa Kemal Paşa ile ilişkisi ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'da Milli Mücadele karargâhındaki hizmetleri ile bilinen tarihî kişiliktir.

Biray Dalkıran, Türk film yönetmeni, yapımcı ve senarist.

<i>Dersimiz: Atatürk</i> Hamdi Alkanın 2010 tarihli filmi

Dersimiz: Atatürk, Turgut Özakman'ın senaryosunu yazdığı Atatürk'ün hayatını konu alan bir filmdir. Yönetmenliğini Hamdi Alkan'ın yaptığı filmde Halit Ergenç, Atatürk'ü canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Barış Çakmak</span>

Barış Çakmak, Türk oyuncu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı</span> Mustafa Kemalin Bandırma Vapuru ile yapılan yolculuk sonrası Samsuna ulaşması olayı

Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, 19 Mayıs 1919 tarihinde 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal'in Bandırma Vapuru ile yaptığı yolculuk sonrası Samsun'a ulaşması olayı. Bu olay Kurtuluş Savaşı'nın fiili başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

<i>Çanakkale 1915</i>

Çanakkale 1915 Fida Film ve Örümcek Yapım ortaklığında çekilen, Yönetmenliğini Yeşim Sezgin'in yaptığı, senaryosunu Turgut Özakman'ın yazdığı Çanakkale Savaşı'nı anlatan 2012 yılı yapımı Türk savaş filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgin Adalı</span> Türk yazar, şair, çevirmen ve eğitmen

Bilgin Adalı, Türk yazar, şair, çevirmen ve eğitmen.

Yorgun Savaşçı 1979 yılında TRT için çekilmeye başlanmış tarihî Türk dizisidir. Halit Refiğ'in yönetmenliğini üstlendiği dizi, Kemal Tahir'in aynı adlı eserinden televizyona uyarlanmıştır. Çekimine 1978'de karar verilmiş.1979'da senaryosu kabul edilerek çekimlerine başlanmıştır. 1983'te 12 Eylül askerî cuntası tarafından yaktırıldığı açıklanmıştır. 40 milyon TL bütçeye sahiptir. Özel HBB TV kanalında çekilen başka bir versiyonun yayınlanacağı ilan edilince, yok edilmeyen bir video kopya 1993'te TRT'de yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Müfit Kayacan</span>

Müfit Kayacan, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmenidir. 2010 senesinde Tüvtürk'ün reklam yüzü olması nedeniyle Türkiye genelinde tanınmıştır. Türk televizyonlarında ve dijital platformlarda yayımlanan Aşk 101 dizisindeki Necdet, Çukur dizisindeki Cumali Koçovalı (amca), Aile Şirketi dizindeki Şenol Yurt, Alef dizisindeki Arap ve Bartu Ben dizisindeki Dayı karakterleriyle tanınmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.