İçeriğe atla

Pompeia Plotina

Pompeia Plotina sikkesi, arka yüzde Fides kutluyor.

Pompeia Plotina Claudia Phoebe Piso ya da Pompeia Plotina (d. 70 civarı - ö. 122 civarı), Roma İmparatoriçesi ve Roma İmparatoru Trajan'ın karısı. Plotina felsefe, erdem, vakar ve sadelik konularına olan ilgisiyle ünlüdür. Onun etkisiyle, Romalılar daha adil vergilendirme ve iyileştirilmiş eğitime kavuştu, fakirlere destek verildi ve Roma toplumunda hoşgörüyü ortamı oluşturdu.

Plotina, İmparator Nero'nun (54-68 arası yönetimdeydi) saltanatı sırasında Nemausus Galya'da (şimdi Nîmes, Fransa) doğdu. Trajan onunla İmparator olmadan önce evlendi. Mutlu bir evlilikleri olmasına rağmen çocuk sahibi olamadılar. 105'te, Trajan tarafından Augusta unvanıyla onurlandırıldı. Trajan ve Plotina geleceğin imparatorlarından Hadrianus'un koruyucusu oldular. Hadrianus, Trajan'ın kuzeni olan (Trajan'ın babası ve Hadrianus'ın babaannesi kardeşti) babasını kaybettiğinde 10 ya da 11 yaşlarındaydı. Plotina, Hadrianus'a düşkündü ve bazı göstergelere göre Trajan'ın vâris olarak Hadrianus'u seçmesinde Plotina'nın etkisi vardı. Trajan'ın ölümünden sonra Plotina, Trajan'ın rolüne soyunarak Hadrianus'u evlat edindirmiş ve böylece Hadrianus'un imparatorluğunu onaylattırmıştır. Plotina ölünce tanrılaştırıldı ve onuruna Hadrianus tarafından bir tapınak yaptırıldı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

105 (CV) çarşamba günü başlayan bir yıldır.

Miladi 2. yüzyıl, 101'den 200'e kadar sürmüş yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Trajan</span> 13. Roma İmparatoru

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Alexander (papa)</span>

Papa I. Alexander, Petrus'tan sonra papa seçilen beşinci kişi. Hem Katolik hem de Ortodoks Kiliseleri tarafından hürmet edilen bir azizdir. Yortu günü 3 Mayıs'tır.

Beş İyi İmparator ya da Evlatlık İmparatorlar, 96-180 arasında Roma İmparatorluğu'nu birbiri ardınca yönetmiş olan Nerva, Trajan, Hadrianus, Antoninus Pius ve Marcus Aurelius adlı imparatorlardır. Zalim ve baskıcı halef ve seleflerine oranla daha ılımlı olan politikaları sayesinde yönetimleri boyunca Roma İmparatorluğu Pax Romana altında en müreffeh dönemini yaşamıştır. Bazen bu dönem aslında Nervo-Trajanic ve Antonine hanedanlarının birleşmesinden oluşan, Commodus'un da dahil olduğu Nerva-Antonin Hanedanı olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Hadrianus</span>

Publius Aelius Traianus Hadrianus, 117 ile 138 yılları arasında Roma imparatoruydu. Hadrianus, Hispania Baetica'da bir İtalik yerleşim yeri olan ve İspanya'daki modern Sevilla'ya yakın olan Italica'da doğdu. Aelia gensinin kolu olan Aeli Hadriani, doğu İtalya'daki Hadria kasabasından geliyordu. Nerva-Antoninus hanedanının bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Vibia Sabina</span>

Vibia Sabina Roma İmparatoriçesi ve Roma İmparatoru Hadrianus'un karısı ve kuzeni. 86 yılı civarında, İmparator Trajan'ın yeğeni Salonina Matidia ve Konsül derecesinden Lucius Vibius Sabinus'un kızı olarak doğdu. Sabina, büyükannesi, annesi ve kız kardeşi Matidia Minor ve üvey kızkardeşleri gibi Trajan ve karısı Pompeia Plotina'nın evinde onların himayesinde büyüdü.

<span class="mw-page-title-main">Nerva-Antoninus Hanedanı</span>

Nervan-Antoninler Hanedanı, neredeyse tüm 2. yüzyıl boyunca (96-192) Roma İmparatorluğu'nu yöneten ve birbirine pek de sıkı aile bağlarıyla bağlı olmayan altı Roma İmparatorunun ait olduğu Roma İmparatorluk hanedanı. Bu imparatorların adları sırasıyla şöyledir;

  1. Nerva
  2. Trajan
  3. Hadrianus
  4. Antoninus Pius
  5. Marcus Aurelius
  6. Commodus
<span class="mw-page-title-main">Suetonius</span> Romanın en dikkat çeken tarihçisi ve biyografi yazarı

Gaius Suetonius Tranquillus, yaygın adıyla Suetonius, erken Roma İmparatorluk döneminde yaşamış Romalı tarihçiydi. Suetonius'un günümüze ulaşan en önemli eseri, Julius Caesar'dan Domitianus'a kadar 12 Roma hükümdarının biyografilerinden oluşan De vita Caesarum eseridir. Suetonius'un diğer eserleri Roma'da günlük yaşam, siyaset, hitabet ve şairler, tarihçiler ve gramerciler gibi ünlü yazarların yaşamlarını konu almaktadır. Bu kitaplardan bazıları kısmen günümüze ulaşabilmiş olsa da, büyük kısmı kaybolmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Appianus</span> Tarihçi

Appianus veya İskenderiyeli Appian, Yunan tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Pantheon (Roma)</span>

Panteon, ilk olarak Antik Roma'nın tüm tanrıları için tapınak olarak inşa edilmiş bir yapıdır. Panteon kavramı bugün içinde meşhur kimselerin gömülü olduğu anıtlar için kullanılır. Tüm Roma yapıları içinde en iyi korunmuş olanı ve muhtemelen de dünyada döneminin en iyi korunmuş binasıdır. Tarih boyunca hep kullanılmıştır. Günümüze kalan binanın tasarımı genellikle Trajan'ın mimarı Şamlı Apollodorus'a atfedilir ancak imparator Hadrianus veya onun mimarlarına ait olması muhtemeldir. 7. yüzyıldan bu yana kilise olarak kullanılan Panteon Roma'daki en eski beton kubbeli binadır. Tepesinde daire biçiminde boşluk vardır. Bu kubbenin çapı 43 metredir. Tavanında oculus (göz) adı verilen 26,24;ft. bir açıklık vardır, yağmur girmediğine dair bir inanış olsa da bu doğru değildir. Bu kadar geniş çaplı bir kubbenin betondan yapılması da o günün teknolojisiyle hala bir soru işaretidir. İlk başta içerisinde pagan tanrı heykelleri varken, kilise tarafından bu heykeller yok edilmiş, Pantheon da bir Katolik kilisesi haline getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asurya (eyalet)</span>

Asurya ya da Asurya Eyaleti, Roma İmparatoru Trajan'ın günümüz Irak topraklarında bulunan Part Ülkesine yaptığı başarılı seferin ardından oluşturulan üç Roma eyaletinden biri. Roma'nın askeri zaferine rağmen Trajan'ın eyaletleri daha başlangıçta bir takım zorluklarla uğraşmak zorund kalmıştır. 116 yılında Santruces adındaki bir Part prensi önderliğindeki silahlı isyan yeni Roma eyaletlerini etkisi altına almıştı. İsyan sırasında, Asurya ve Mezopotamya'da bulunan Roma garnizonları mevzilerini terk etmek zorunda kalmış ve isyanı bastırma konusunda başarısız olan ordunun bir generali öldürülmüştü.

Ermenistan Eyaleti,, MS 114 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından, MÖ 66 yılından beri Roma korumasında olan Ermeni milletinin göç ettiği toprakların imparatorluğa bağlanmasıyla oluşturulan Roma eyaleti. Yerleştiği bölge Azerbaycan'ın tarihi Revan şehrinin etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Evaristus</span>

Papa Aziz Evaritus, Aristus olarak da tanınır. Evaristus MS 99-107 döneminde papalık yapmıştır. Aziz Evaristus, hakkında çok az şey bilinmektedir. Liber Pontificalis'e göre, Beytüllahim'li Yahudi kökenli bir aileden gelmekteydi. Papalık döneminde Roma İmparatoru Trajan'un saltanat döneminde geçmiştir. Bu imparatorun saltanat dönemi, Roma'nın en zulümlü dönemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kiştuş Savaşı</span>

Kiştuş Savaşı (115-117) Yahudi-Roma savaşlarının ikincisine verilen isimdir. Sirenayka, Kıbrıs, Mezopotamya ve Mısır'da diaspora Yahudileri tarafından başlatılıp kontrolden çıkan bu ayaklanmada genel çapta Roma vatandaşları ve Yahudi asileri katledilmiştir. Ayaklanma en sonunda, savaşa adını veren Lusius Quietus komutanlığındaki Roma lejyoner kuvvetlerince bastırıldı; Quietus adı zamanla bozulup "Kitos" halini aldı.

<span class="mw-page-title-main">115 Antakya depremi</span>

115 Antakya depremi, 13 Aralık 115 tarihinde Antakya'da meydana gelen ve yüzey dalgası büyüklüğü 7.5 Ms, günümüz ölçümleri ile mercalli şiddet ölçeğinde tahmini ise maksimum XI. (Aşırı) yoğunlukta meydana gelen deprem. Antakya ve çevresinde yaklaşık 260.000 kişinin ölümüne sebebiyet verdiği düşünülen ve çok ciddi maddi hasara neden olan deprem, günümüzde Türkiye coğrafyası sınırları içerisinde en çok can kaybına sebep olan deprem olarak kayıtlara geçmiştir.

Fullo, İtalya ve Roma İmparatorluğu'nun batı yarısından gelen birçok kitabe ve Plautus, Martialis ve Yaşlı Plinius gibi Latin edebiyatından bilindiği üzere, Bir Roma fuleri/fullo köle çamaşırcıydı. Bir fullo, fullonica olarak adlandırılan bir çamaşırhanede çalışırdı. Ayrıca fulloneslerin tezgahtan yeni çıkan kumaşlarla da ilgilenmiş olduğuna dair kanıtlar bulunmaktadır, ancak bu bazı modern akademisyenler tarafından şüpheyle karşılanmıştır. Bazı büyük çiftliklerde, bu kölelerin kumaşları temizlemek için kullanıldığı fullonica'lar inşa edilirdi. Birkaç Roma şehrinde fulloneslerin bazı atölyeleri bulunmuştur. Bunlardan en önemlileri Ostia ve Pompeii'de yer almakla birlikte, Delos, Floransa, Fréjus ve Forlì yakınlarında da fullonicae'ler bulunmuştur: Forlì Arkeoloji Müzesi'nde bir fuleriyeyi gösteren eski bir kabartma bulunmaktadır. Delos'taki küçük atölyeler MÖ 1. yüzyıla dayanırken, Pompeii'dekiler MS 1. yüzyıldan kalmadır ve Ostia ile Floransa'daki yapılar İmparator Trajan ve Hadrianus döneminde inşa edilmiştir.