İçeriğe atla

Polotsk Taarruzu

Polotsk Taarruzu
Bagration Harekâtı'nın parçası
Tarih29 Haziran 1944 – 4 Temmuz 1944
Bölge
Belarus
Sonuç Sovyet Zaferi
Taraflar
Nazi Almanyası AlmanyaSovyetler Birliği SSCB
Komutanlar ve liderler
Nazi Almanyası Georg-Hans Reinhardt
(3. Panzer Ordusu)
Nazi Almanyası Rolf Wuthmann
(4. Kolordu)
Hovhannes Bagramyan
(1. Baltık Cephesi)
Güçler
? ?
Kayıplar
37,000 ölü, 7,000 esir (Sovyet kaynakları)[1] ?

Polotsk Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresindeki bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Operatif hedefler

Harekâtın operatif hedefleri şunlardır:

  • Polotsk'un geri alınması,
  • Alman Kuzey Ordular Grubu'ndan gelecek bir taarruza karşı güneydeki Minsk Taarruzu'nda çarpışan birliklerin kuzey kanadını örtmek.

Yayılmalar

Wehrmacht

Üst komutanlık, Kuzey Ordular Grubu (mareşal Walter Model).

Kızıl Ordu

  • 1. Baltık Cephesi (General Hovhannes Bagramyan)
    • 4. Şok Ordusu
    • 6. Muhafız Ordusu
    • 43. Ordu
    • 3. Hava Ordusu

Taarruz

1. Baltık Cephesi kuvvetleri, 30 Haziran'dan beri 3. Panzer Ordusu'na bağlı 9. Kolordu'nun kalıntılarını Polotsk'a doğru sürerek taarruzunu batı yönünde genişletmeyi sürdürüyordu. Gün sonuna kadar Sovyet 4. Şok Ordusu Sosnitsa Nehri'ne ulaşırken 6. Muhafız Ordusu'na bağlı iki piyade kolordusu (23. ve 103.), bazı Alman karşı taarruzlarına rağmen yer yer 18 km. kadar ilerledi.[2] Bu arada cephenin tank kolorduları, Ulla Nehri geçişlerinde oyalanmaları nedeniyle planlanan hedeflerinin gerisinde kaldılarsa da, başarılı bir ilerlemeyle Molodeçno - Polotsk demiyolu hattını kestiler.[3]

General Reinhardt'ın elinde ihtiyat bir yana, cephe birliği dahi kalmamıştır; 9. Kolordu ağır kayıplara uğramış, 53. Kolordu birkaç gün önce Vitebsk kuşatması'nda kesin olarak imha olmuş ve 6. Kolordu Vitebsk'in güneyinde ve doğusunda imha olmuştu. Cephe hatlarını takviye etmek için zorunlu olarak cephe gerisinden güvenlik tümenleri getirildi. Bu tümenler esasen Doğu Cephesi için, cephe gerisindeki partizan faaliyetleriyle mücadele etmek için kurulmuş olan askerî birliklerdir. Mareşal Model'in talebine verilen yanıtta, 81. ve 209. piyade tümenlerinin Kuzey Ordular Grubu'ndan acele olarak Polotsk yakınındaki çökmek üzere olan savunmayı desteklemek üzere kaydırılması istendi. Bölgenin güneyinde, 9. Kolordu'dan kalan (252. Piyade Tümeni ve D Kolordu Müfrezesi) ile eski 6. Kolordu'nun tutunabilen unsurları (esas olarak 95. Piyade Tümeni'nden) zayıf da olsa direnmeye devam etmektedir fakat, Kızıl Ordu ilerlemesi de, Alman geri dağılması da hızlı gelişmektedir. Alman 252. Tümen'inden sağ kalan bir asker yaşadıklarını şöyle anlattı.

Batıya doğru gerçek bir yarış. Lojistik olanaklarının elverdiği hızda ilerleyen Sovyet birliklerini geride bırakma çabası. Tümen, yaklaşık 500 km. yol kat etti.[4]

General Bagramyan'ın planı, Polotsk'a karşı son bir taarruz başlatarak bu önemli bir ulaşım ve iletişim merkezi olan kenti, 1 Temmuz akşamına kadar alınmayı öngördü.[5] Planlanan bu taarruz, 6. Muhafız Ordusu birlikleriyle eşgüdüm halinde çalışan 4. Şok Ordusu'nun 83. ve 100. piyade tümenleri tarafından 1 Temmuz sabahı başlatıldı. Alman direnmesi güçlüydü ve Sovyet birlikleri ancak ertesi gün kent savunmasında bir gedik açabildi. Sovyet birlikleri 2 Temmuz'da Dvina üzerindeki ana demiryolu köprüsünü ele geçirebilmek için şiddetli çatışmalara girdiler. Bu köprü önceden kentin güney ve kuzeyindeki Alman kuvvetlerinin bağlantı hattıydı. Çatışmaların sonunda köprü Kızıl Ordu birliklerinin kontrolüne geçti. Şiddetli sokak çatışmalarının ardından Polotsk, 4 Temmuz 1944 tarihinde Kızıl Ordu birliklerinin elinde geçti.

Dipnotlar

  1. ^ Glantz, p.117
  2. ^ Glantz, p.112
  3. ^ Glantz, p.113
  4. ^ Account of Armin Scheiderbauer in Rogers and Williams, p.71
  5. ^ Glantz, p.114

Kaynakça

İngilizce Wikipesia maddesinden yararlanılmıştır. [[w:en:Polotsk Offensive|Polotsk Offensive[[

  • Belorussia 1944 - The Soviet General Staff Study - David M. Glantz
  • On the Bloody Road to Berlin: Frontline Accounts from North-West Europe and the Eastern Front 1944-45 - D.Rogers, S. Williams

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viyana Taarruzu</span> Savaş

Viyana Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet 3. Ukrayna Cephesi tarafından Avusturya'nın başkenti Viyana'nın işgali amacıyla girişilen bir taarruzdur. Taarruz, 2 Nisan 1945'te başlatılmış, 13 Nisan 1945'te sona ermiştir. Kent kuşatıldı ve taarruzun büyük bölümde kuşatma altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Rumyantsev Harekâtı</span>

Rumyantsev Harekâtı, Belgorod - Harkiv Stratejik Taarruz Harekâtı’nın kapalı adıdır. Harekât, Kızıl Ordu tarafından 3 Ağustos 1943 ve 23 Ağustos 1943 tarihleri arasında Wehrmacht'ın 4. Panzer Ordusu ve Kempf Ordu Müfrezesi’ne karşı yapıldı. Harekât, Voronej ve Step Cepheleri tarafından Kursk çıkıntısının güneyinde, Belgorod ve Harkov civarında ve derinliğinde icra edilmiştir.

Belgorod Muharebesi, Stavka'nın Belgorod – Bogoduhov Taarruz Harekâtı sırasında gerçekleşen muharebedir. Belgorod – Bogoduhov Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu ile Alman kuvvetleri arasında, Kursk Muharebesi'ni izleyen Rumyantsev Harekâtı'nın bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Korsun-Şevçenkovski Taarruzu</span>

Korsun - Şevçenkovski Taarruzu, 24 Ocak - 16 Şubat 1944 tarihleri arasında yer alan ve Korsun - Çerkassi Kuşatması'na yol açan bir muharebedir. Taarruz, Dinyeper-Karpatlar Taarruzu'nun bir parçasıdır. Bu harekât sırasında Nikolay Vatutin'in komutasındaki 1. Ukrayna Cephesi ve Ivan Konev komutasındaki 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Alman Güney Ordular Grubu'na bağlı bazı birlikleri Dinyeper Nehri kıyılarında tuzağa düşürüp kuşattılar. Haftalar boyunca süren çatışmalarda Kızıl Ordu kuvvetleri kuşatma altındaki Alman kuvvetlerini imha etmeye çalıştılar. Kuşatma altındaki Alman birlikleri dışarıdan yardıma gelen başka Alman birlikleriyle iş birliği halinde kuşatmayı yarıp kaçmayı başardı. Bu kuvvetlerin yaklaşık üçte ikisi kurtulmayı başarmıştır.

Krasnoye Selo-Ropşa Taarruzu, Leningrad Cephesi ile Alman 18. Ordu'su arasında, Leningrad'ın doğu yaklaşımında 14 - 30 Ocak 1944 tarihleri arasında gerçekleşen çatışmalardır. Harekât, Ocak Gökgürültüsü ya da Neva-2 Harekâtı olarak da bilinir. Taarruz sonucu 900 gün süren Leningrad Kuşatması kırılmıştır.

Vitebsk - Orşa Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yaz genel taarruzu Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Bobrusyk Taarruzu, Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın bir alt taarruzudur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Minsk Taarruzu, 1944 yılının yazında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresini oluşturan bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Şyaulyay Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1. Baltık Cephesi kuvvetlerince girişilmiş bir taarruzdur ve genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. Taarruz, Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde girişilen bir harekâttır ve ana taktik hedefi Şyaulyay kenti olarak, Alman kuvvetlerinin Litvanya'dan çıkarılmasını amaçlamaktadır.

Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.

Lublin-Brest Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Harekâtı kapsamında sürdürdüğü bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 18 Temmuz - 2 Ağustos 1944 tarihleri arasında yapılmış olup Alman kuvvetlerini merkez ve doğu Polonya'dan çıkarmayı amaçlamaktadır. Genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. 1. Belarus Cephesi'nin güney kanadı (sol) tarafından Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu'na ve Merkez Ordular Grubu'na karşı icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2. Yaş-Kişinev Taarruzu</span>

2. Yaş-Kişinev Taarruzu ya da Yaş-Kişinev Stratejik Taarruz Harekâtı, Doğu Romanya'daki Yaş ve Moldova'daki Kişinev gibi iki önemli kente yönelen Sovyet genel taarruzudur. Harekât, 20-29 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Sovyet 2. Ukrayna Cephesi ve 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Alman ve Rumen kuvvetlerce gücü biçimde tutulan Kuzey Ukrayna Ordular Grubu mevzilerine taarruz ettiler. Kızıl Ordu'nun operatif hedefleri, bölgedeki Alman ve Rumen kuvvetlerini imha etmek, Moldavya'yı geri almak ve Romanya ile Balkanlar'a taarruz için uygun dayanaklar oluşturmaktı.

<span class="mw-page-title-main">1. Târgu Frumos Muharebesi</span>

1. Târgu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Debrecen Muharebesi</span> 1944 yılında SSCBnin Alman-Macar ordularına yaptığı taarruz

Debrecen Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde, Sovyet 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince 6 - 28 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilen Debrecen Taarruz Harekâtı'dır. Sovyetler'in Macaristan'a yönelen genel taarruzu Debrecen bölgesini hedef almış, Mareşal Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi, General Maximilian Fretter-Pico'nun Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu cephesine yönelmiştir. Bu mevzilerde, müttefiki Macaristan'ın 7. Kolordusu da mevzi almıştı. Sovyet taarruzu, bu mevzileri atmış ve Alman - Macar kuvvetlerini yer yer 160 kilometre geri çekilmek zorunda bırakmıştır.

Zemland Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet kuvvetleriyle Alman-Fin kuvvetleri arasında gerçekleşen bir muharebedir. Harekât, Sambia Yarımadasında icra edilmiştir.

Memel Kuşatması ya da Memel Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Sovyet kuvvetlerinin 1944 yılı sonlarında başlattıkları Memel Taarruz Harekâtı'dır. Memel, Klaipėda'nın Almanca adıdır. Sovyet taarruzu, Memel'in küçük bir kesiminde ve limanında Alman kuvvetlerinin üç ay boyunca kuşatma altında tutulmasına yol açmıştır.