İçeriğe atla

Polonya mimarisi

Modernist POLIN Müzesi (Varşova), Cracovia Oteli (Kraków), neoklasik Raczynski Kütüphanesi (Poznań), Krasiczyn Kalesi, Gotik Kent Salonu (Wrocław) ve bir ahşap kilise (Haczów)

Polonya mimarisi tarihî ve çağdaş sanat anlayışını yansıtan yapıtlardan oluşmaktadır.

Batı mimarisinin öne çıkan yapıtlarından Wawel, Książ ve Malbork kaleleri bu ülkede yer almaktadır. Bunların bir bölümü UNESCO Dünya Mirasları Listesi'ne girmiştir.[1] Polonya mimarisinin çağdaş örneklerine ise Daniel Libeskind, Karol Żurawski ve Krzysztof Ingarden gibi sanatçıların yapıtlarında rastlanmaktadır.[2]

Geçmiş

İlk dönem

Polonya'nın bugünkü toprakları tarih boyunca Prusya, Rus İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi devletler tarafından yönetilmiş; bu bölgelerdeki mimari yapılaşma ise farklı hızlarda gerçekleşmiştir.

Çağdaş dönem

1929'da Bohdan Lachert tarafından tasarlanmış "işlevsel villa" Varşova'da gelişen çağdaş mimari tarzın önde gelen örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.[3][4]

Fotoğraflar

Kaynakça

  1. ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Poland". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 26 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "A Foreigner's Guide to Polish Architecture". Culture.pl (İngilizce). 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Architektura w Warszawie. Lata 1918-1939. Marta Leśniakowska Warszawa, 2006
  4. ^ Orchowska, Anita (18 Eylül 2019). "Warsaw Modernism – Bohdan Lachert". IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (İngilizce). 603 (2). s. 022076. Bibcode:2019MS&E..603b2076O. doi:10.1088/1757-899x/603/2/022076. ISSN 1757-899X. 
  5. ^ "Pawilony polskie". culture.pl. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Odessa</span> Ukraynanın güneybatısında yer alan Odesa Oblastının yönetim merkezi olan şehir

Odessa, Ukrayna'da Karadeniz kıyısında, Dniestr ve Dinyeper sığlıkları arasında bulunan kent. 1.015.826 nüf. (2021). "Karadeniz'in İncisi" olarak anılan şehir, 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nda Moskova, Sankt Peterburg ve Varşova'den sonraki en büyük şehriydi. Ukrayna'nın güneybatısında bulunan ve Odessa Oblastı'nın yönetim merkezi ve önemli bir turizm, liman ve ulaşım merkezi olan şehir, ülkenin 3. en kalabalık şehridir. Zaman zaman "Karadeniz'in incisi", şehirde doğan Yahudi komedyenler yüzünden "Mizah başkenti" veya "Güney Palmira" olarak da adlandırılır. Kültür ve bilim merkezi Odessa, aynı zamanda Slav'dan çok Akdeniz tarzındaki mimarisiyle ülkenin en büyük sayfiye merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de yirmi bir tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1985'te İstanbul'un Tarihî Alanları, Göreme Millî Parkı ve Kapadokya ile Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, son olarak da 2023'te Gordion ile Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan on dokuzu kültürel, ikisi karma alandır. Türkiye'nin Dünya Mirası Geçici Listesi'nde ise yetmiş dokuz tane varlığı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Villa Savoye</span>

Villa Savoye İsviçre ve Fransa kökenli bir mimar olan Le Corbusier'in en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Atina Akropolisi</span> Atinada yüksek bir kayalık üzerindeki birçok antik yapı kalıntılarını içeren eski bir hisar

Atina Akropolisi, Atina'ya hakim yüksek bir kayalık üzerinde bulunan ve büyük mimari ve tarihi önemi olan birçok antik yapı kalıntılarını içeren eski bir hisardır. Atina Akropolisi, tüm akropolislerin en bilineni olduğu için genellikle Akropolis denilince tüm dünyada ilk akla gelen yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Mirası</span> kültürel veya fiziksel önemi nedeniyle UNESCO tarafından listelenen yer

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kale</span>

Kızıl Kale, Hindistan'daki Delhi şehrinde yer alan tarihi bir kaledir. 1857'ye kadar, 200 yıllık bir süre boyunca, Babür hanedanının imparatorlarının ana ikametgâhıydı. Delhi'nin merkezinde yer alır ve bir dizi müzeye ev sahipliği yapar. İmparatorları ve ailelerini barındırmaya ek olarak, Babür devletinin tören ve siyasi merkeziydi ve bölgeyi etkileyen olayların merkezinde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Rani ki vav</span>

Rani ki vav, Hindistan'ın Gucerat kentindeki Patan kasabasında karmaşık bir şekilde inşa edilmiş bir basamaklı kuyudur. Saraswati Nehri kıyısında bulunmaktadır. Rani ki vav, 11. yüzyılda kral I. Bhimdev'in anısına inşa edildi. 22 Haziran 2014'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi. Basamaklı kuyular, Hint kıtasındaki yer altı su kaynakları ve depolama sistemlerinin ayırt edici bir formudur ve M.Ö. üçüncü bin yıldan beri inşa edilmiştir. Rani ki vav, karmaşık Maru-Gurjara mimari tarzında ters bir tapınaktır ve yedi basamaklı merdivenle inşa edilmiş ve 500'den fazla ana heykel içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rietveld Schröder Evi</span> Almanyada 1924te bir ev, Gerrit Rietveld tarafından inşa edilmiş

Utrecht'teki Rietveld Schröder Evi, 1924 yılında Hollandalı mimar Gerrit Rietveld tarafından Truus Schröder-Schräder ve üç çocuğu için yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Şehir (Kraków)</span> Polonyanın Kraków şehrinin tarihi merkezi bölgesi

Kraków Eski Şehri, Polonya'nın Kraków şehrinin tarihi merkezi bölgesidir. Polonya'nın en ünlü eski bölgelerinden biridir ve 1038'den Polonya Kralı Sigismund III Vasa'nın sarayını 1596'da Varşova'ya taşımasına kadar Polonya'nın politik hayatının merkezi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bremen Belediye Sarayı</span> Bremende belediye binası

Bremen Belediye Sarayı, Bremen Belediye Başkanı ve Senatosunun makamıdır. Avrupa'daki Tuğla Gotik mimarisinin en önemli örneklerinden biridir. 1973 yılından bu yana, Anıt Koruma Yasası ile korunmaktadır. Temmuz 2004'te Bremen Roland ile birlikte UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Villa d'Este</span>

Villa d'Este, teraslanmış yamaç İtalyan Rönesans bahçesi ve özellikle çeşmelerinin yoğunluğu ile ünlü, Roma yakınlarındaki Tivoli'de bulunan 16. yüzyıldan kalma bir villadır. Günümüzde bir İtalyan devlet müzesi ve UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Babür mimarisi</span>

Babür mimarisi, 16. ve 18. yüzyıllar arasında Hint Yarımadası'nda Babürlüler tarafından geliştirilen Hint-İslam mimarisi türüdür. İslam, İran, Türk ve Hint mimarisinin bir birleşimi olarak Hindistan'daki önceki Müslüman hanedanların mimari tarzlarını geliştirdi. Babür yapıları, büyük soğan kubbeler, köşelerde ince minareler, büyük salonlar, büyük tonozlu ağ geçitleri ve hassas süslemeler dahil olmak üzere tek tip bir yapı ve karakter modeline sahiptir. Babür mimarisinin örnekleri günümüz Hindistan, Afganistan, Bangladeş ve Pakistan'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çandigarh Başkent Yerleşkesi</span>

Hindistan'daki Çandigarh şehrinin sektör-1'inde bulunan Çandigarh Başkent Yerleşkesi, mimar Le Corbusier tarafından tasarlanan ve UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak listelenen bir hükûmet yerleşkesidir. Yaklaşık 100 dönümlük bir alana yayılmıştır ve Çandigarh mimarisinin başlıca tezahürüdür. Üç binadan oluşur: Meclis Sarayı veya Yasama Meclisi, Sekreterlik Binası ve Yüksek Mahkeme. Ek olarak dört anıt ve bir göl de Miras Alanı'nın parçalarını oluşturur. 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne eklendi.

<span class="mw-page-title-main">Kumbhalgarh</span>

Kumbhalgarh batı Hindistan'daki Racastan eyaletinin Udaipur şehri yakınlarındaki Rajsamand bölgesinde, Aravalli Tepeleri'nin batısındaki yer alan bir Mewar kalesidir. Racastan Tepe Kaleleri Dünya Mirası Alanı'nın bir parçasıdır. 15. yüzyılda Rana Kumbha tarafından inşa edilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına kadar yerleşim görmüş olan kale günümüzde halka açıktır. Kumbalgarh, Udaipur'un kara yolu ile 82 km kuzeybatısında yer almaktadır. Chittaurgarh Kalesi'nden sonra Mewar'daki en önemli kaleydi.

<span class="mw-page-title-main">Uramanat Kültürel Peyzajı</span>

Hawraman Kültürel Peyzajı veya Uramanat Kültürel Peyzajı, İran'ın 26. somut kültürel miras alanıdır. Bu el değmemiş ve dağlık peyzaj alanı, MÖ 3000'den beri bölgede yaşayan tarıma dayalı bir Kürt kabilesi olan Hawrami halkının geleneksel kültürüne tanıklık etmektedir. Miras alanı, İran'ın batı sınırı boyunca Kürdistan ve Kirmanşah eyaletlerinde, Zagros Dağları'nın merkezinde uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erdeşir Sarayı</span>

Erdeşir Pāpakan Sarayı, aynı zamanda Ateş-kadehi آتشکده olarak da bilinir, Dezh Dokhtar'ın bulunduğu dağın eteklerinde bulunan bir kaledir. MS 224'te Sasani İmparatorluğu Kralı I. Erdeşir tarafından inşa edilmiş, antik Gor kentinin iki kilometre kuzeyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tylman van Gameren</span>

Tylman van Gameren ya da Tylman Gamerski, Hollandalı mimar ve mühendis. 28 yaşındayken Polonya'ya yerleşmiş ve burada Kral III. Jan Sobieski'nin eşi Marie Casimire'nin hizmetinde çalışmıştır. Yapıtlarını Barok tarzda vermiştir.

Belarus mimarisi, çeşitli tarihi dönemleri ve stilleri kapsar ve ülkenin karmaşık tarihini, coğrafyasını, dinini ve kimliğini yansıtır. Belarus'taki birkaç bina, kültürel miraslarının tanınması için UNESCO Dünya Mirası Alanları olarak belirlenmiş ve diğerleri geçici listeye yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'daki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir. Çekya, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 26 Mart 1993'te onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.