İçeriğe atla

Pol Yaşan Sinagogu

Koordinatlar: 41°02′07″K 28°56′47″D / 41.03528°K 28.94639°D / 41.03528; 28.94639
Pol Yaşan Sinagogu
Harita
Temel bilgiler
KonumFatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°02′07″K 28°56′47″D / 41.03528°K 28.94639°D / 41.03528; 28.94639
İnançYahudilik
MezhepSefarad Ortodoks
Durum1950'lerde kapandı
1985'te yıkıldı

Pol Yaşan Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Balat semtinde bulunuyordu. İlk olarak hangi tarihte yapıldığına ilişkin kesin bir bilgi bulunmayan sinagogun, 1890 yılında bir yangın sonucu kullanılamaz hâle geldiği bilinmektedir.[1] 1902 yılına tarihlenen bir fermanla sinagogun yeniden yapılmasına izin verilmiştir. 1950'lere değin kullanılan sinagog, bakımsızlık nedeniyle harap olması ve cemaatinin azalması nedeniyle terk edilerek özel şahıslara depo olarak kiraya verildi. 1985 yılında Haliç ve çevresini düzenleme çalışmaları sırasında kamulaştırılarak yıkıldı.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Pol Yaşan Sinagogu". 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2010.  (WebCite®[])

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Yahudilik</span> Türkiyedeki Yahudilerin tarihi

Türkiye'deki Yahudilerin tarihi, Yahudilerin Anadolu'da bulundukları yaklaşık 2400 yılı kapsar. Anadolu'da en az MÖ beşinci yüzyıldan beri Yahudi toplulukları bulunuyordu ve Elhamra Kararnamesi ile 15. yüzyılın sonlarına doğru İspanya'dan sürülen İspanya ve Portekiz Yahudilerinin birçoğu Osmanlı İmparatorluğu'na kabul edildiler ve Osmanlı Yahudilerinin çoğunluğunu oluşturdular. Bugün Türkiye Yahudilerinin büyük çoğunluğu İsrail'de yaşarken günümüz Türkiye'si, yaklaşık 14 bin kişilik bir Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Neve Şalom Sinagogu</span>

Neve Şalom Sinagogu, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan bir sinagogdur. Pazar, 25 Mart 1951'de açılan dönemin Türkiye Hahambaşı Rav. Rafael David Saban'ın katılımı ile yapıldı. İstanbul'daki sinagogların en büyüğü olan Neve Şalom Sinagogu ise yapılması için 1949'da yıkılan Birinci Karma Yahudi İlkokulu tören salonundan dönüştürülerek inşa edilmiştir. Mimarları Türk Musevileri Elyo Ventura ve Bernar Motola'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki sinagoglar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul'daki sinagoglar, ilk olarak Bizans döneminde şehre gelen Musevilerin dinî gereksinimleri için kurdukları ibadethanelerdir. Kayıtlarda, İstanbul'da ilk sinagoğun MS 318 yılında, bakırcılıkla uğraşan Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Halkopratia semtinde inşa edildiği geçmektedir. Bu sinagog, II. Theodosius döneminde kiliseye çevrilse de, şehrin çeşitli noktalarında sinagoglar her dönemde varlığını sürdürmüştür. İstanbul'un 1453 yılında Türkler tarafından ele geçirilmesinin ardından da, Museviler İstanbul'daki varlıklarını sürdürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun 1492 yılında İspanya'dan sürgün edilen Musevilere sığınma hakkı vermesiyle, Osmanlı topraklarındaki Musevi nüfusu büyük oranda artmıştır. Türkiye'de cumhuriyet ilan edildikten sonra, ülkenin dört bir yanındaki pek çok Musevi, İstanbul'a yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Yunanistan</span>

Yunanistan ilk katılımı 1974 yılından günümüze 43 kez Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Altı kez yarışmadan uzak kalmıştır. Yunanistan'ın ilk birinciliğini 2005 yılında "My Number One" adlı şarkısıyla Elena Paparizu getirmiştir. Yunan Ulusal Yayıncısı Ellinikí Radiofonía Tileórasi (ERT) her yıl gösteriyi yayınlamakla birlikte Yunan katılımcının seçim sürecini organize ediyor. Yunanistan hiç sonuncu olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Romanyot</span>

Romanyot, Roma döneminden beri bugünkü Türkiye, Yunanistan ve bu ülkeleri çevreleyen bölgelerde yaşayan Yahudilere verilen addır. Kendi aralarında kullandıkları dil Yunancanın bir lehçesi olan ve İbraniceden kelimeler bulunan Yevanik'ti. Bu dil Sinagoglarının adları Yunanca olduğu gibi, duaların bazıları da yine bu dilde okunurdu. Bu dilin ölü bir dil olma ihtimali çok yüksektir. 1547 yılında Tevrat da Yunancaya çevrilmiştir. Gelenekleri de doğal olarak Rum yaşam tarzına yakın olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Balat, Fatih</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Balat, İstanbul'un Avrupa Yakası'da Fatih ilçesinde, Haliç kıyısında, Ayvansaray ile Fener semtleri arasında yer alan bir semttir. Balat adı, Rumca saray anlamına gelen palation kelimesinden gelmektedir; surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semte bu isim verilmiştir.

Bakırköy Sinagogu, İstanbul'un Bakırköy ilçesinde bulunan bir sinagogdur. 1800'lü yılların sonlarından beri aktif olan olan sinagog bölgede azalan Yahudi nüfusu nedeniyle sadece Şabat ayinleri için hizmet vermektedir.

Aşağıda Türkiye'deki sinagogların listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Terziler Sinagogu</span>

Terziler Sinagogu ya da Tofre Begadim Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtur. Galata semtinde, Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi'nin arkasında, Felek Sokağı üzerinde bulunmaktadır. Aşkenaz cemaati için kurulan sinagog, cemaatinin büyük ölçüde azalması nedeniyle 1960'larda kapatılmıştır. Bir süre kullanım dışı kalan sinagog, 1998 yılında bir sanat galerisi hâline getirilerek yeniden kullanılmaya başlanmıştır.

Ezger Sinagogu ya da Esgher Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde, Haliç kıyılarına yakın bir konumdaydı. Sinagogun inşa ediliş tarihine ilişkin kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Adının rastlandığı en eski kaynak, 1912 yılına tarihlenen Annuaire Orientale adlı yıllıktır. Yapının mimari özellikleri, tuğla büyüklükleri ve cephe düzenlemeleri, yapının 19. yüzyılın ilk yarılarında inşa edilmiş olabileceği konusunda ipuçları vermektedir.

Parmakkapı Sinagogu, veya Abudara Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogdur. Geçmişte Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı Hasköy semtinde bulunan ve Sefarad Yahudileri tarafından kurulan sinagogun ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. 1804 yılında bölgede etkili olan bir mahalle yangınında bu yapının da zarar gördüğü bilinmektedir. Yangın sonrası onarım çalışmaları sırasında Hahambaşılık sinagogunda onarılması için başvuruda bulunmuş; II. Mahmut'un 6 Ekim 1804 tarihli bir fermanıyla yapımın onarımına izin verilmiştir. Onarım çalışmalarında yapı aslına uygun biçimde yeniden yapılmıştır. Yalnızca ahşap olan çatı, onarım sırasında kâgir tonoza çevrilmiştir. Sinagog yıllar içinde cemaatinin azalması nedeniyle kapatılmıştır. 1950'li yıllarda üretim atölyesi olarak kullanılan sinagog, 2017 yılında bir ibadet ile yeniden açılmış ve tadilata girmiştir.

Çıksalın Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtu. Geçmişte Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Çıksalın semtinde bulunan sinagog, 19. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Çıksalın Sinagogu, Hasköy Musevi Mezarlığı'na en yakın sinagog idi.

Selaniko Sinagogu, Selanik Sinagogu, Sığrı Sinagogu ya da Sigiri Sinagogu, İstanbul'da bulunan metruk bir sinagogtur. Fatih ilçesinde, geçmişte önemli oranda bir Musevi nüfus barındıran Balat semtinde yer alan sinagog, Fatih Sultan Mehmet döneminde Selanik'ten İstanbul'a göç eden ve Balat'ta yerleştirilen Museviler tarafından yaptırılmıştı.

Or Hodeş Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Galata semtinde, Polonya göçmeni Museviler tarafından kurulmuştu. 1897 yılında, Hahambaşılık Polonyalı Musevilerin kendilerine ait bir ibadethaneleri ve okulları bulunmamasını gerekçe göstererek, Galata semtinde bir sinagog kurmak için başvuruda bulundu. Başvuruları kabul edilince Zürafa Sokağı'nda küçük bir arsa satın alındı ve üzerine sinagog inşa edildi. Sinagogun bir bölümü yaşlılarevi olarak kullanıldı. Polonyalı Aşkenaz cemaatine ait olan sinagog, cemaatin sayısının yıllar içinde azalması nedeniyle Gurjim olarak anılan Gürcü Yahudileri cemaatine devredildi. 1985 yılında Hahambaşılığın kararıyla satıldı.

Çana Sinagogu, İstanbul'da bulunan ancak günümüzde kullanılmayan bir sinagogtur. Fatih ilçesinin Balat semtinde, günümüzde Vodina Caddesi olarak anılan yol üzerinde bulunan sinagogun yapılış tarihine ilişkin kesin bir bilgi olmamakla birlikte, Bizans döneminden beri var olduğu sanılmaktadır. İlk olarak Aşkenaz cemaati tarafından yapılmışsa da, 1663 yılında Sefaradlara devredilmiştir. Sinagog bir dönem Hahambaşılığın mahkeme binası olarak kullanılmış, 1958 yılında binanın onarımı için girişimde bulunulsa da, cemaat azlığı nedeniyle bu tasarıdan vazgeçilmiştir.

Unkapanı Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Cibali semtinde, Abdülezelpaşa Caddesi üzerindeydi. 1698 yılında Avram Paşa adında bir Musevi tarafından yaptırılmıştı. II. Mahmut'un 1837 yılına tarihlenen bir fermandan, bu yılda büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. İkinci kapsamlı onarımını 1931 yılında geçiren sinagog, 1968 yılında bir yangın nedeniyle kullanılamaz hâle gelmiş ve son olarak 1976'da yeniden onarılmıştır. 18 Temmuz 1985 tarihinde, Haliç ve çevresini düzenleme projesi çerçevesinde yıkılmıştır.

Kasturya Sinagogu, geçmişte İstanbul'da Fatih ilçesinin Balat semtinde Hoca Çakır Caddesi üzerinde bulunan bir sinagogdur. Günümüzde yalnızca dış duvarları ve kapısı ayaktadır.

<span class="mw-page-title-main">500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi</span> İstanbulda müze

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 500. Yıl Vakfı tarafından topluma Türk Yahudilerinin gelenekleri ve tarihi açısından bilgi sunmak amaçlı kurulmustur. 25 Kasım 2001'de açılmıştır. 500. Yıl Vakfı 1989'da 113 Yahudi ve Müslümandan oluşan Türk vatandaşları tarafından Sefaradların 500 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'na gelişini kutlamak için kuruldu. Müze fikri, müzenin ilk küratörü olan Naim Güleryüz tarafından ortaya atıldı ve Kamhi ailesinin maddi destekleriyle açıldı.