İçeriğe atla

Pol Pot

Pol Pot
Kamboçya Komünist Partisi Merkez Komitesinin Genel Sekreteri
Görev süresi
22 Şubat 1963 - 6 Aralık 1981
(18 yıl, 287 gün)
Yerine geldiğiTou Samouth
Yerine gelenParti dağıldı
Kamboçya Başbakanı
Görev süresi
25 Ekim 1976 - 7 Ocak 1979
(2 yıl, 74 gün)
Yerine geldiğiNuon Chea (geçici)
Yerine gelenPen Sovan
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Mayıs 1925
Kampong Thom, Kamboçya
Ölüm 15 Nisan 1998 (72 yaşında)
Oddar Meanchey, Kamboçya
Partisi Kamboçya Komünist Partisi
Evlilik(ler) Khieu Ponnary
Çocuk(lar) Sar Patchata

Pol Pot, asıl adı ile Saloth Sar (d. 19 Mayıs 1925 - ö. 15 Nisan 1998), Kızıl Kmerler adlı komünist gerilla teşkilatının kurucusudur. İşçi sınıfına muhalif oldukları iddiasıyla eğitimli kesime yapılan katliamlarla ve tarım sosyalizmi üzerine kurulu bir devlet yaratmak istemesiyle bilinir.[1] Pol Pot, Kamboçya'yı tek partili komünist bir devlete dönüştürdü ve ardından 1976 ilâ 1979 yıllarında Kamboçya'nın başbakanlığını yaptı.

Pol Pot dönemi katliamları

Pol Pot iktidarında öldürülen insanların kafatasları, Tuol Sleng Soykırım Müzesi'nde sergileniyor.

Pol Pot, 1976 yılının sonlarında öğretmenler ve doktorlar başta olmak üzere eğitimli kesimin bir bölümünün tutuklanmasını emretti. Bu dönemde hedef alınan eğitimli kesim öğretmenler, doktorlar, müzisyenler, sanatçılar ve komünizme muhalif aydınlardan oluşuyordu.[2] Şehirlerdeki insanları zorla çalışmaları için tarlalara sürülmesi emri verdi. Eğitim sisteminin kapitalizmi öğrettiğini ileri sürerek birçok okulu kapattı ve öğretmenleri kurşuna dizdirdi.[3] İşçi sınıfının çıkarlarına muhalif oldukları iddiasıyla birçok entelektüel, sanatçı ve eğitimli kesimde yer alan insanlar da Pol Pot'un emrinde olan askerler tarafından ya öldürüldü ya da ölene dek çalışmaları için tarlalara sürüldü. Ayrıca gözlük takanlar da bu katliamlarda hedef oldu.[4]

Bu gibi olaylarla gelişen 4 yıllık iktidarı döneminde Kamboçya'da 1,2 ila 2,8 milyon[5] arası insanın hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir. Yeni komünist rejime karşı tehdit görülenler ve kapitalizme ilişkili olarak görülen kişiler öldürüldü. Kıtlık, hastalık veya zorla tarlaya sürülen insanların aşırı çalıştırılmasından dolayı birçok ölüm yaşandı. Pol Pot diktatörlüğü döneminde, lideri olduğu Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya soykırımı gerçekleştirildi.[6][7][8]

Gençliği

1925 yılında o dönem Fransız Hindiçini içinde yer alan günümüzde Kamboçya'nın bir parçası olan Kompong Thom şehrinde çiftçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Pol Pot, 1949 yılında Paris'te radyo mühendisliği bursu kazandı. 1953 yılında Kamboçya'ya döndü ve öğretmenlik yapmaya başladı. 1963 yılında ise ormanlık bölgelere çekilerek Kızıl Kmerler olarak bilinen gerilla teşkilatını kurup organize etti. 1970'teki askeri ihtilal sonucu iktidardan uzaklaştırılan Kamboçya'nın kralı Norodom Sihanouk ile iş birliğine girerek askeri idareye karşı hareket başlattı. 1975'te General Lon Nol yönetimindeki askeri idareyi devirerek başbakan oldu.

İktidar yılları

Pol Pot, başbakan olmasına rağmen bütün idareyi elinde bulunduruyordu. Birliklerinin başkent Phnom Penh'i işgal etmesiyle katliamlar yaşanmaya başladı. Şehirde yaşayan herkesi pirinç tarlalarında çalışmaya zorlayan Pol Pot, bütün okulları kapattı. Okuma yazma bilenler öncelikli olmak üzere yaşlı, genç, çocuk, kadın, erkek ayırımı yapmaksızın yüz binlerce kişiyi işkencehanelere dönüştürülen okullarda, idareye karşı olduklarını itiraf ettirdikten sonra ölüm tarlalarına sürdü.

1979'da Vietnamlılar tarafından desteklenen Hun Sen önderliğindeki bir hareketle başkentten uzaklaştırılan Pol Pot ve Kızıl Kmerler, iktidarda oldukları süre içinde Kamboçya kaynaklarına göre yaklaşık 7 milyonluk nüfusun 1 milyon 700 binini katlettiler.

Yine bu dönemde yüz binlerce ev, binlerce okul ve hastanenin yanı sıra Budist, Hristiyan ve Müslüman ibadethaneleri yerle bir edildi ve bu dönemde tüm dünyada "Bir Numaralı Düşman Kardeş" olarak anılmaya başlandı.

Devrilmesi

1979'dan 1997 Temmuzuna kadar Kamboçya'nın Çin ve Tayland sınırındaki ormanlık bölgede gerilla hareketine devam eden Pol Pot'un bu ülkeler tarafından desteklendiği iddia edildi.

1997 Temuzunda Kral Sihanouk'un oğlu Prens Ranaridh'e bağlı kuvvetlerle iş birliği yaparak başkenti ele geçirmeye çalısan Pol Pot'a bağlı Kızıl Kmerler, eski başbakan Hun Sen'e bağlı hükûmet kuvvetlerince yenilgiye uğratıldı. Son başarısız girişiminden dolayı yandaşlarınca ömür boyu ev hapsine mahkûm edilen Pol Pot'un sağlık durumu da gittikçe kötüleşti.

Ölümünden yaklaşık olarak bir hafta önce Tayland hükûmeti Pol Pot'u yakaladığı halde, başka ülkenin içişlerine müdahale olabileceği ve Çin'le ilişkilerin bozulabilme ihtimali gerekçesiyle serbest bıraktı. Dönemin ABD başkanı Bill Clinton ise Pentagon'a Pol Pot'un derhal yakalanarak milletlerarası bir mahkemede yargılanması emri verdi.

Ölümü

Kızıl Kmerler, Pol Pot'un 15 Nisan 1998'de kalp krizi sonucu öldüğünü açıklamışlardır. Diğer bir iddiaya göre ise Pol Pot, sıtmayla mücadele ve sakinleştirici ilaçları alarak intihar etmiştir. Dünya kamuoyu, Kızıl Kmerler tarafından yapılan bu açıklamaya pek itibar etmemişti. Pol Pot ölümünden birkaç ay önce kendisiyle yapılan bir röportajda, milyonlarca insanın öldürülmesiyle ilgili vicdanen rahat olduğunu, bunları tek başına yapmadığını açıklamıştı. Ülke nüfusunun çeyreği, Pol Pot yönetimi sırasında ölmüştür.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Khmer Rouge: Cambodia's years of brutality". BBC. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  2. ^ "Her education nearly cost my mother her life. But she risked it again so I could have one, too". Washington Post. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  3. ^ "Zalim Diktatör Pol Pot". argonomi.com. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  4. ^ "Cambodia". College of Liberal Arts (İngilizce). 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022. 
  5. ^ "UCLA demographer produces best estimate yet of Cambodia's death toll under Pol Pot". newsroom.ucla.edu. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  6. ^ "Pol Pot". History Channel. 21 Ağustos 2018. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  7. ^ "Pol Pot overthrown". On January 7, 1979, Vietnamese troops seize the Cambodian capital of Phnom Penh, toppling the brutal regime of Pol Pot and his Khmer Rouge. History Channel. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  8. ^ a b "DEATH OF POL POT; Pol Pot, Brutal Dictator Who Forced Cambodians to Killing Fields, Dies at 73". The New York Times. 17 Nisan 1998. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Khieu Samphan		Demokratik Kamboçya Başbakanı
1976-1980 		Sonra gelen
Khieu Samphan
Önce gelen
Yok		Milli Savunma Yüksek Kuruluş Yöneticisi
1985-1997 		Sonra gelen
Yok
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Tou Samouth		Kamboçya Komünist Partisi Genel Sekreteri
1963-1981 		Sonra gelen
Kendisi
Demokratik Kamboçya Partisi
Önce gelen
Kendis
Kamboçya Komünist Partisi		Demokratik Kamboçya Partisi Genel Sekreteri
1981-1985 		Sonra gelen
Khieu Samphan
Askerî görevi
Önce gelen
?		Demokratik Kamboçya Ulusal Ordusu Başkomutanı
1980-1985 		Sonra gelen
Son Sen
Vikisöz'de Pol Pot ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Kamboçya, resmî adıyla Kamboçya Krallığı, Güneydoğu Asya anakarasının güneyinde yer alan bir ülkedir. 181,035 km² alana yayılan ülke, kuzeybatıda Tayland, kuzeydoğuda Laos, doğuda Vietnam ve güneybatıda Tayland Körfezi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kmerler</span> komünist silahlı örgüt

Kızıl Kmerler, Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten kısmen Maocu, radikal devrimci hareket. Hareketin kurucusu ve önderi Pol Pot'tur. Pol Pot aynı zamanda Demokratik Kampuçyanın kurucularındandır ve Kızıl Kmerler Demokratik Kampuçyanın silahlı kuvvetleridir. 1967'de, Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kolu olarak kurulduğu kabul edilir. Yaklaşık olarak 1,5 ila 2 milyon insanın ölümü ile sonuçlanan Kamboçya soykırımından sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Ta Mok</span>

Ta Mok,, Kamboçyalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Norodom Sihanuk</span>

Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa Kamboçya Kralı olarak tahtta kalmıştır. 7 Ekim 2004 yılında tahtı kendi isteğiyle oğlu Norodom Sihamoni'ye devretmiştir. Tahta ilk çıkışından itibaren ‘Baba-Kral’ olarak bilinmekteydi. Uzun kariyeri boyunca Kamboçya'yı çeşitli unvanlar ile yönetti, Kamboçya'nın hem Kralı hem de Başbakanı olarak görev yaptı. Sihanuk'un yaşamı boyunca Kamboçya, Fransız sömürge yönetimi, bağımsız krallık (1953–1970), cumhuriyet (1970–1975), Kızıl Kmer rejimi (1975–1979), komünist bir rejim (1979–1989), bir eyalet (1989–1993) ve yine krallık rejimlerini yaşamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Tuol Sleng Soykırım Müzesi</span>

Tuol Sleng Soykırım Müzesi Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh şehrinde bulunan ve 1975-1979 yılları arasında Kamboçya'da iktidarı elinde bulunduran Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilen soykırıma ilişkin bilgi ve belgelerin yer aldığı, işkencelerin anlatıldığı müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti</span> 1979 - 1993 yılları arasında var olan devlet

Kampuçya Halk Cumhuriyeti (1979-1989), Kampuçya Devleti (1989-1993), Demokratik Kampuçya'nın yıkılışı ve Pol Pot hükûmetinin devrilişinden sonra Vietnam'ın desteğiyle kurulan, 1979 - 1989 yılları arasında var olan devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Soykırımı</span> Kamboçyada 1975 ve 1979 yılları arasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilmiş soykırım

Kamboçya Soykırımı, Kampuçya Komünist Partisi Genel Sekreteri Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya vatandaşlarına sistematik olarak zulmedilmesi ve öldürülmesidir. Pol Pot, Kamboçya'yı radikal bir şekilde tamamen kendine yeterli tarımsal sosyalist bir topluma doğru itti. Bu, 1975'ten 1979'a kadar 1,5 ila 2 milyon insanın ölümüyle sonuçlandı ki bu rakam Kamboçya'nın 1975'teki nüfusunun neredeyse dörtte biri kadardı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya İç Savaşı</span>

Kamboçya İç Savaşı, Komünist Kuzey Vietnam tarafından desteklenen Demokratik Kampuçya ve 1967-1970 arası monarşiye 1970-1975 arasında Kmer Cumhuriyeti arasında cereyan eden bir iç savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Devrimci Ordusu</span>

Kamboçya Devrimci Ordusu, Pol Pot liderliğindeki Demokratik Kampuçya'nın resmî silahlı kuvvetleri. Aynı zamanda Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kanadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya bayrağı</span>

Demokratik Kampuçya bayrağı, tarihi 1976-1979 yılları arasında Pol Pot önderliğindeki Demokratik Kampuçya tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kızıl Kmerlerin de sembolik bayrağı sayılırdı.

Sisowath Monivong, . 1927'den, öldüğü 1941 yılına kadar Fransa himayesindeki Kamboçya'nın krallığını yapan kişi. Şair kral Ang Duong'un torunu, Norodom Sihanouk'un büyükbabası ve şimdiki kral Norodom Sihamoni'nin büyük büyükbabası.

<span class="mw-page-title-main">Kamboçya Ulusal Müzesi</span>

Kamboçya Ulusal Müzesi, Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'te bulunan tarih, arkeoleoji müzesidir.

Ölüm Tarlaları Kamboçya iç savaşından hemen sonra Kızıl Kmerler rejimi ve Demokratik Kampuçya yönetimi tarafından Kamboçya'da bir milyondan fazla kişinin öldürülerek gömüldüğü alanlardır. Bu kitlesel öldürmeler yaygın olarak devlet destekli soykırım olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya</span> geçmişteki komünist devlet

Kampuçya, resmi olarak 5 Ocak 1976'dan itibaren Demokratik Kampuçya olarak da tanımlanan Demokratik Kampuçya (DK), 1975 ile 1979 arasında var olan tek partili Marksist-Leninist totaliter diktatörlük altında bir devletti. Kamboçya Komünist Partisi'nin (CPK) takipçilerine halk tarafından verilen isim olan Kızıl Kmerler tarafından kontrol edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi</span> siyasi parti

Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi, 1970 yılında görevden alınan Kamboçya Kralı Norodom Sihanouk ve Pol Pot tarafından Kmer Cumhuriyeti'ne karşı kurulan bir organizasyondu.

<span class="mw-page-title-main">Lon Nol</span>

Lon Nol Kamboçya Başbakanı olarak iki kez görev yapan Kamboçyalı bir politikacı ve generaldi. Milliyetçi ve muhafazakar olarak Norodom Sihanuk'a karşı 1970 askeri darbesine liderlik etti, monarşiyi kaldırdı ve Kmer Cumhuriyeti'ni kurdu. Anayasal olarak yarı başkanlıklı bir cumhuriyetti. Kamboçya İç Savaşı sırasında Khmer Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıydı. Kızıl Kmerler Phnom Penh'i ele geçirdikten sonra Lon Nol, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı, önce Hawaii gitti ardından Michigan'a son olarak Kalifornya'ya gitti ve ölümüne kadar orada kaldı.

Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

Kamboçya-Sırbistan ilişkileri Kamboçya ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İlişkiler 1956 yılında kurulmuştur. Kamboçya'nın Belgrad'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır. Sırbistan'ın Jakarta'da yerleşik olmayan bir büyükelçisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">KUBKH</span>

Kampuçya Ulusal Birliği Kraliyet Hükümeti, Pekin ve Hong Kong merkezli, 1970 ile 1976 yılları arasında varlığını sürdüren ve 1975'ten itibaren kısa süreliğine ülkenin kontrolünü elinde bulunduran sürgündeki bir Kamboçya hükümetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Nuon Chea</span>

Nuon Chea, Kamboçyalı komünist siyasetçi. Kamboçya Soykırımı sırasında işlediği insanlığa karşı suçlar nedeniyle suçlu bulunmuştur. 16 Kasım 2018 tarihinde ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştır ancak Ağustos 2019'da ölmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.