İçeriğe atla

Poecile

Poecile
Dağ baştankarası, Poecile montanus
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Passeriformes
Familya: Paridae
Cins: Poecile

Poecile, Baştankaragiller (Paridae) ailesinden olan bir baştankara kuşu cinsidir. Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'ya dağılmış olan 15 türü kapsamaktadır. Geçmişte, çoğu uzman Poecile'yi Parus cinsi içinde bir alt cins olarak tutmuştur; ancak ayrı bir cins sayılması Amerikan Ornitologlar Birliği tarafından başlatılmış olup bugün ayrı bir cins olduğu yaygın olarak kabul edilmiştir.[1] Bu durumu, mtDNA sirokrom b dizi analizi ile desteklenmektedir.[2]

Poecile cinsi 1829 yılında Alman doğa bilimci Johann Jakob Kaup tarafından oluşturulmuştur.[3] Tip türleri daha sonra 1842'de İngiliz zoolog George Robert Gray tarafından bataklık baştankarası (Poecile palustris) olarak belirlenmiştir.[4][5] Poecile adı Antik Yunancada poikilos sözcüğünden gelmiş olup "renkli" anlamındadır. İlgili bir sözcük olan poikilidos tanımlanamayan küçük bir kuş anlamına gelmekteydi.[6] Bu sözcük, geleneksel olarak dişil davranışı gösterilmiştir (adı cincta gibi sonlandırmak); ancak bu durum, bu özgün cins yazarı Johann Jakob Kaup tarafından belirtilmemiştir ve ICZN altında, cins adı varsayılan olarak erkeksi olarak ele alınmalı ve sözcük cinctus gibi sonlandırılmalıdır.[1]

Poecile superciliosus

Ak yanaklı baştankara (Poecile lugubris)

Sibirya baştankarası (Poecile cinctus)

Poecile rufescens

Poecile hudsonicus

Poecile sclateri

Poecile carolinensis

Karabaşlı baştankara (Poecile atricapillus)

Poecile gambeli

Poecile davidi

Poecile hypermelaenus

Kayın baştankarası (Poecile palustris)

Poecile weigoldicus

Poecile hyrcanus

Dağ baştankarası (Poecile montanus)

Poecile cinsinin filogenetik ağacı Tritsch ve ark. (2017) temel alınarak hazırlanmıştır.[7]

Türler

Poecile cinsi aşağıdaki on beş türü içermektedir:[8]

Görüntü Yaygın adı Bilimsel ad Dağılım
Beyaz kaşlı baştankara Poecile superciliosusMerkezi Çin ve Tibet.
Ak yanaklı baştankaraPoecile lugubrisGüneydoğu Avrupa ve Güneybatı Asya
Sibirya baştankarası Poecile cinctusYarı arktik İskandinavya ile Kuzey Asya ve ayrıca Kuzey Amerika'da Alaska ve Kanada'nın kuzeybatısı
Poecile rufescensAmerika Birleşik Devletleri'nin Pasifik Kuzeybatı ve Batı Kanada, Güney Alaska'dan Güneybatı Kaliforniya'ya
Poecile hudsonicusKanada, Alaska ve Amerika Birleşik Devletlerinin en kuzey bölümlerinin kuzey kenarları
Poecile sclateriMeksika
Poecile carolinensisAmerika Birleşik Devletlerinde New Jersey'in batısından Güney Kansas'a ve Güney Florida ve Teksas'a
Karabaşlı baştankara Poecile atricapillusKuzey Amerika boyunca, New England'dan doğuda Newfoundland'a ve Washington'dan batıdaki Alaska'ya
Poecile gambeliBatı Amerika Birleşik Devletleri
Pere David'in baştankarası Poecile davidiOrta Çin; Güney Gansu, Batı Hubei, Güney Şensi ve Siçuan
Poecile hypermelaenusOrta ve Doğu Çin, Güneydoğu Tibet ve Batı Myanmar
Kayın baştankarası Poecile palustrisIlıman Avrupa ve Kuzey Asya kuşağı
Siçuan baştankarası Poecile weigoldicusOrta Çin
Hazar baştankarası Poecile hyrcanusKuzey İran, yalnızca Azerbaycan'a değin uzanmakta
Dağ baştankarası Poecile montanusIlıman ve yarı arktik Avrupa ve Kuzey Asya

Kaynakça

  1. ^ a b del Hoyo, (Ed.) (2019) [2007]. "Tits and Chickadees (Paridae)". Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2019. 
  2. ^ Gill (2005). "Phylogeny of titmice (Paridae): II. Species relationships based on sequences of the mitochondrial cytochrome-b gene". Auk. 122 (1). ss. 121-143. 
  3. ^ Kaup, Johann Jakob (1829). Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt (Almanca). Darmstadt: Carl Wilhelm Leske. s. 114. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 
  4. ^ Gray (1842). Appendix to a List of the Genera of Birds (2.2 yer=Londra bas.). R. and J.E. Taylor. s. 8. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 
  5. ^ Dickinson, E.C.; Christidis, L., (Ed.) (2014). The Howard & Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Volume 2: Passerines (4.4 yer=Eastbourne, UK bas.). Aves Press. s. 428. ISBN 978-0-9568611-2-2. 
  6. ^ del Hoyo, (Ed.) (2018). "Key to Scientific Names in Ornithology". Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  7. ^ Tritsch, Christian; Martens, Jochen; Sun, Yue-Hua; Heim, Wieland; Strutzenberger, Patrick; Päckert, Martin (2017). "Improved sampling at the subspecies level solves a taxonomic dilemma – A case study of two enigmatic Chinese tit species (Aves, Passeriformes, Paridae, Poecile)". Molecular Phylogenetics and Evolution. Cilt 107. ss. 538-550. doi:10.1016/j.ympev.2016.12.014. 
  8. ^ Gill ((Ed.)). "Waxwings and their allies, tits & penduline tits". World Bird List Version 6.1. International Ornithologists' Union. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baştankaragiller</span>

Baştankaragiller ya da Paridae, ötücü kuşlar takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Uzunkuyrukgiller</span> Ötücü kuşların bir familyası

Uzunkuyrukgiller (Aegithalidae), ötücü kuşlar takımında yer alan ve uzun kuyruklu kuş cinslerini kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak yedikardeşi</span>

Irak yedikardeşi, Timaliidae familyasından bir kuş türü. İran ve Irak'ta görülürler.

<i>Prinia</i>

Prinia, Cisticolidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.

<i>Malurus</i>

Malurus, Maluridae familyasından Avustralya ve Yeni Gine'de yaşayan ötücü kuş cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Maluridae</span>

Maluridae, Avustralya ve Yeni Gine'ye endemik olan, küçük böcek yiyen ötücü kuşlar familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dağ baştankarası</span>

Dağ baştankarası, Paridae adlı baştankara familyasından olan bir ötücü kuştur. Ilıman ve yarı arktik Avrupa ve Palearktik biyocoğrafik bölgesi boyunca yayılım göstermektedir ve yaygın görülen yerleşik üreyen bir türdür. Başı ve boğazının üst bölümü siyah olmakla birlikte tüyleri gri-kahverengi ve kirli beyaz renklerindedir. Kozalaklı ağaçlar konusunda yakın akrabası kayın baştankarasına göre daha çok uzmanlaşmıştır. Yerleşik bir türdür ve bu türün çoğu bireyi göç etmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cotingidae</span>

Cotingidae (kotingagiller), Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın tropikal bölgelerinde bulunan kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Ormanlarda ve orman kenarlarında yaşayan bu kuşlar asıl olarak meyvecildir. Hepsinin ucu kanca şeklinde geniş gagaları, uçları yuvarlak kanatları ve güçlü bacakları vardır. Boyları Pipreola chlorolepidota türünde 12–13 cm.'den Cephalopterus ornatus türünde 48–51 cm'ye kadar değişir.

<span class="mw-page-title-main">Tityridae</span>

Tityridae, Neotropikal biyocoğrafik bölgesinde ormanlarda ve ağaçlık alanlarda yaşayan kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Bu familya yer alan 45 tür önceden Tyrannidae, Pipridae ve Cotingidae familyalarında sınıflandırılıyordu. Hepsi küçük ve orta boylarda kuşlardır. Iodopleura pipra türünün boyu 9,5 cm, ağırlığı 10 g. iken Tityra semifasciata türünün boyu 24 cm. ağırlığı da 88 g. civarındadır. Çoğunun kuyruğu görece kısa, kafaları da büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Climacteridae</span>

Climacteridae. Avustralya kıtasına endemik kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır.

<i>Dasyornis</i> Kuş

Dasyornis, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Dasyornithidae familyasında bulunan tek kuş cinsidir. Avustralya'nın güneydoğu kıyısı ile güneybatı köşesine endemiktirler. Dasyornis cinsi, Christidis & Boles (2008) araştırmasıyla familya düzeyine yükseltilmeden önce bazen Acanthizidae familyası içinde bazen de Dasyornithinae alt familyası olarak Acanthizinae ve Pardalotinae alt familyaları ile birlikte genişletilmiş Pardalotidae familyası içinde sınıflandırılmaktaydı.

<i>Pomatostomus</i>

Pomatostomus, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan monotipik Pomatostomidae familyasında yer alan bir kuş cinsidir. Avustralya kıtasına endemiktirler. Uzun yıllar benzer görünüşleri ve davranışları nedeniyle Timaliidae familyası içinde sınıflandırıldılar. Ancak son zamanlarda yapılan araştırmalar yalnızca Sylvioidea içinde değil Passerida içinde bile olamayacak kadar bazal olduklarını ortaya koydu. Artık Orthonychidae familyasına yakın olarak kendi familyalarında sınıflandırılmaktadır.

<i>Mohoua</i>

Mohoua, Acanthizidae familyasına bağlı Yeni Zelanda'ya endemik bir kuş cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Paramythiidae</span>

Paramythiidae, Yeni Gine'nin ormanlık dağlarına endemik, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. İki cins içerisinde üç tür içerir. Orta boylarda, renkli tüylere sahip, meyvelerle ve bazı böceklerle beslenen kuşlardır. Önceden Dicaeidae familyasına dahil edilen bu kuşların yapılan DNA-DNA hibridizasyon araştırmaları sonucu ayrı bir familya oldukları ortaya konulmuştur. Bazı kaynaklar Melanocharitidae familyasında iki cins olarak sınıflandırır.

<i>Rhagologus leucostigma</i>

Rhagologus leucostigma, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Rhagologidae familyasının, Rhagologus monotipik cinsinin tek kuş türüdür. Yeni Gine'nin dağlık alanlarına endemiktir.

<i>Aegithina</i>

Aegithina, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Aegithinidae familyasının Asya'nın güney ve güneydoğusunda yaşayan dört türden oluşan tek kuş cinsidir. Daha önceden Irenidae familyasında sınıflandırılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Corcoracidae</span>

Corcoracidae Passeriformes takımında sınıflandırılan, iki cins içinde yer alan iki türden oluşan bir kuş familyasıdır. Familya geçmişte Struthideidae adıyla da anılmaktaydı ve Corcoracidae'den daha eski bir ad olmasına rağmen öncelik Corcoracidae'ye verildi. Hem Corcorax melanorhamphos hem de Struthidea cinerea Avustralya'ya endemiktir.

<i>Picathartes</i>

Picathartes, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan monotipik Picathartidae familyasının tek kuş cinsidir. Afrika'nın batısında ve ortasındaki tropikal yağmur ormanlarında yaşayan iki kuş türünü içerir. Kafaları tüysüz olan bu kuşlar kayalık alanlarda buldukları böcekler ve omurgasızlarla beslenir. Her iki tür de göçmen değildir.

<i>Chaetops</i>

Chaetops, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Chaetopidae familyasında yer alan tek kuş cinsidir. Afrika'nın güneyine endemik iki kuş türünü içerir.

<i>Nicator</i> kuş türü

Nicator, Afrika'ya endemik kuşlardan oluşan, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan monotipik Nicatoridae familyasının içinde yer alan tek kuş türüdür.