İçeriğe atla

Pnömatik aktüatör

Pnömatik aktüatör, enerjiyi (çoğunlukla basınçlı havayı) mekanik harekete dönüştürür. Aktüatörün türüne bağlı olarak hareket döner veya doğrusal olabilir. Glob valf, kelebek valf, yön kontrol valfi, gibi kontrol valflerinin açılması veya kapanmasında kullanılırlar. Bazı türleri şunlardır:

  • T kollu silindirler
  • Döner aktüatörler
  • Manyetik bağlantılı veya döner silindirli kolsuz aktüatörler
  • Mekanik bağlantılı kolsuz aktüatörler
  • Vakum üreteçler
  • Çift etkili veya tek etkili (yay dönüşlü)

Yapısı

Bir pnömatik aktüatör temel olarak bir piston, bir silindir ve valften oluşur. Piston, bir diyafram veya silindirin üst kısmındaki havayı tutan ve basınçlı havayı aşağıya doğru diyaframa ileten ve aktüatöre bağlanan valf gövdesini hareket ettiren salmastra ile kaplanır. Pnömatik aktüatörlerde gerekli harekete göre üst veya altta giriş sinyali için bir bağlantı ucu vardır. Valfin çalışması için alçak basınç ve genellikle ikili veya üçlü giriş kuvveti gerekir. Büyük boyutlu pistonlarda çıkış basıncı büyük olabilir. Hava basıncının az olduğu ortamlarda büyük piston kullanmak daha iyidir. 100kPa'lık bir basınç ile küçük bir otomobil kaldırılabilir. Bunu yapmak için de küçük bir valf yeterlidir.

Çalışması

Valf giriş basıncına "kontrol sinyali" denir. Bu sinyal, basınç sensörü gibi ölçüm cihazlarından gelir. Her bir valfin setpointi (referans değeri) farklıdır. Normal standart bir sinyal 20-100kPa'dır. Örneğin, basınçlı kazandaki basınç değerini sabit tutmak için bir valf kullanılabilir. Basınç transmitteri kazandaki basınç değerini alır ve onu 20-100kPa ile bir sinyal olarak iletir. 20kPa basınç olmadığı, 100kPa ise kazanın basıncının üst setpoint'e ulaştığı anlamına gelir. Bu değerler tranmitterin kalibrasyon ayarları ile değiştirilebilir. Kazandaki basıncın yükselmesinde transmitterin çıkışı arttırır. Basınçtaki bu artış valfa gönderilir ve valf kapanır. Buna doğrudan etkili süreç denir.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dizel motor</span> motor çeşiti

Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.

<span class="mw-page-title-main">İçten yanmalı motor</span> yakıtın yanma odasında oksitleyici ile yandığı motor

İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pompa</span>

Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.

<span class="mw-page-title-main">Amortisör</span>

Amortisör, makinelerde çalışma sırasında meydana gelen sarsıntı ve titreşimlerin şiddetini ve etkisini azaltmak için kullanılan elemanlar. Amortisörler hareket yönüne ters, hız ile orantılı bir direnç gösterirler. Böylece sarsıntı ve titreşim doğuran enerjiyi ısıya çevirerek yutarlar. Her türlü darbeli çalışan makinelerde kullanılmalarına rağmen en yaygın kullanma alanı araçlardır.

<span class="mw-page-title-main">Stirling motoru</span>

Stirling motoru, sıcak hava motoru olarak da bilinir. Dıştan yanmalı motorlu bir ısı makinesi tipidir. Isı değişimi prosesi, ısının mekanik harekete dönüşümünün ideal verime yakın olmasına izin verir.

<span class="mw-page-title-main">Motor</span>

Motor, bir enerji formunu mekanik enerjiye çeviren makinedir. Motorlar kuvvet makineleridir.

Pnömatik, gaz basıncını mekanik harekete çevirme amaçlı eğitim ve uygulamaları içeren endüstriyel bir bilim dalıdır. Pratik olarak vakum ve pozitif hava basıncı ile çalışan sistemler ve kullanılan devre elemanları pnömatiğin kapsamı içerisinde değerlendirilir. Pnömatik sistemlerin en yaygın kullanım alanı imalat endüstrisidir.

<span class="mw-page-title-main">Havalı fren sistemi</span>

Bünyesinde hava üreten taşıt araçlarının fren pedalından gelen komutla birlikte; havayı mekanik güce dönüştürerek durmayı sağladığı fren sistemi türüdür. Fren Pedalına uygulanan gücü Kamyon, Tır gibi araçlarda araç lastiklerine iletmek imkânsız olduğu için hava araç tekerine kadar gider ve kampana ya da fren diskine etki etmeden önce pnömatik güçle mekanik hareket oluşturur.

Elektro pnömatik hareket, orglar için bir kontrol sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kontrol valfi</span>

Kontrol valfi, akış, basınç, sıcaklık ve sıvı seviyesi gibi durumları kontrol etmek için kullanılan valflerdir. Çoğu durumlardaki değişimleri takip etmek üzere sensör, valfin tam açık veya kısmi açık durum sinyalini kontrol cihazından alır ve cihaza girilen "setpoint"e göre valfi açar veya kapatır.

<span class="mw-page-title-main">Kontrol sistemi</span>

Kontrol sistemi, diğer cihaz veya sistemlerin davranışlarını doğrudan veya dolaylı olarak yöneten, kontrol eden bir cihaz veya cihaz grubudur. Endüstriyel ürünler için endüstriyel kontrol sistemi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Basınç anahtarı</span>

Basınç anahtarı, giriş ucuna uygulanan basınç, belirlenen setpoint ulaştığında elektrik kontaklarını kapatan bir tür anahtardır. Yön kontrol valfi gibi pnömatik veya hidrolik bir cihazı açmak veya kapatmak için kullanılır. Anahtar hem basınç yükselmesi hem de düşmesinde devreye girecek şekilde tasarlanır.

Transdüser, bir enerji biçimini başka enerji biçimlerine dönüştüren cihazdır. Dönüşüm, elektriksel, manyetik, elektromanyetik, kimyasal, termal enerji biçimleri olabilir.

Aktüatör ya da eyleyici, bir mekanizmayı veya sistemi kontrol eden veya hareket ettiren bir tür motordur. Bir enerji kaynağı tarafından çalıştırılır. Bu kaynak genellikle elektrik akımı, hidrolik akışkan basıncı veya pnömatik basınçtır ve bazı tür hareketlerle enerjiye dönüşür. Aktüatör, ortama bağlı olarak kontrol sistemini hareket ettiren bir mekanizmadır. Bu kontrol sistemi, basit, yazılım tabanlı bir sistem veya insan ya da diğer etkiler olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Motor freni</span> fren türü

Motor freni, sürtünme freni veya manyetik fren gibi ek harici frenleme mekanizmaları kullanmak yerine, bir motorlu taşıtın motorunun içindeki yavaşlatma kuvvetleri kullanıldığında meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Nissan VR motor</span>

Nissan tarafından VR38DETT olarak adlandırılan motor, şu anda 2007-günümüz Nissan GT-R ve sınırlı üretim Nissan Juke R'da kullanılmaktadır. VR38DETT, yalnızca girişte değişken valf zamanlaması ile üstten çift kam mili tarafından kontrol edilen 24 valfe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">VVT-i</span>

VVT-i veya Variable Valve Timing with intelligence, Toyota tarafından geliştirilen bir otomobil değişken supap zamanlama teknolojisidir. VVT-i, 1991'den itibaren silindir başına 5 supaplı 4A-GE motorunda sunulan VVT sisteminin yerini almıştır. VVT sistemi, iki aşamalı hidrolik kontrollü bir kam fazlama sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Mum termostatik eleman</span>

Mum termostatik eleman 1934 yılında Sergius Vernet (1899–1968) tarafından icat edildi. Başlıca uygulaması motor soğutma sisteminde kullanılan otomotiv termostatlarıdır. Sıhhi tesisat ve ısıtma endüstrilerindeki ilk uygulamalar İsveç’de (1970) ve İsviçre’de (1971) yıllarında yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Döner kanatlı pompa</span> Emme veya basınç görevleri için gazlar ve sıvılar için pozitif deplasmanlı pompa

Döner kanatlı veya paletli pompa, gövdesinin (stator) içinde dönen rotor'a takılı birkaç kanat ve kanaldan oluşan, emme veya basınç görevlerinde gazları ve sıvıları pompalayan pozitif deplasmanlı bir pompa'dır.