İçeriğe atla

Pliska

İlk Bulgar Krallığı sırasında Bulgar kültür ve yazı merkezi olan orta çağ bazilikası

Pliska (Türkçe'de Ağababa veya Ağa Baba), Kuzey Bulgaristan'ın Şumnu Bölgesi, Kaspiçan belediyesinde bir Bulgar şehridir . Novi Pazar ilçesinin 6.2 km kuzeybatısında ve Kaspichan ilçesinin 7.2 km kuzeyinde, Pliska şehri 681 yılından 893 yılına kadar Tuna Bulgar Devleti'nin ilk başkentiydi.

Birinci Bulgar devleti

Şehir,Slav adının Pliska olduğu daha eski bir Slav köyünün alanında büyüdü.Kompleksin eski adı Aboba'dır (Ağa Baba). Orta Çağ kenti Pliska veya Plaskov (Eski Bulgarca Plskov), başkent Preslav'a taşındığında 7. yüzyılın sonundan yaklaşık 893 yılına kadar Bulgaristan'ın (İlk Bulgar Krallığı ) başkentiydi. Pliskov-Preslav kültürünün en önemli anıtlarından bazıları korunmuştur.

Khan Asparuh (681 - 701) yönetiminde başkent olan şehir hakkında bir yazıtta O ( İspor kralı) Plyuska'da bir kasaba yarattı. . . “. diye geçmektedir.Bununla birlikte Başkent hakkındaki en eski belge, 1905'te bugünkü Khan Krum köyünün (Tur. Chatalar) kuzeybatısındaki orta çağ kavşağında bulunan ünlü Chatalar sütununa oyulmuş Yunan yazıttır (821 -822). Metninde buna Plskas ton kanpon denir, yani. "Pliska'nın kampı" ve açıkça Khan Omurtag'ın (814 - 830) daimi ikametgâhı olarak bahsedilmektedir. İsim, XI-XI yüzyıldan Bizans eserlerinde kaydedilen VIII-IX yüzyıldan kalma otantik proto-Bulgar isminin Yunanca bir çevirisidir. Pliskouba ve Pliskoba gibi. Ouba son eki, oba kelime anlamı olarak "büyük bir derece yerleşimi, kamp tipi" olarak çevrilir. Bu nedenle, adı bozkır şehirleri, Orta ve Orta Asya'daki göçebe halkların başkentleri, Kafkaslar ve Doğu Avrupa bozkırları ile ilgilidir ve "güneşli şehir" veya "parlak, beyaz şehir" olarak benzer şekilde tercüme edilebilir.[1],[2],,[3][4]

Pliska - Büyük Bazilika
Khan Asparuh Anıtı

Pliska'da erken Slav ve Eski Bulgar kültürünün çok sayıda kalıntısı bulunmuştur.[5][6]

Pliska Ortodoks Kilisesi

Kaynakça

  1. ^ Шуменска област, Енциклопедия – издателство „Захарий Стоянов“, София, 2011 г.
  2. ^ Иван Танев Иванов – ПО ПЪТЯ НА БЪЛГАРСКИЯ ЕТНОНИМ, ВЪЗМОЖНА СЕМАНТИКА НА ИМЕТО ПЛИСКА 20 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ Община Каспичан 2 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Общински портал на България.
  4. ^ Георги Сотиров – Езикът на Константин Велики (1/4) 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., От Сътрудници, 16.08.2005 г.
  5. ^ Боев, З. 1995. Птици от средновековни селища в България. – Historia naturalis bulgarica, 5: 61 – 67.
  6. ^ Boev, Z. 2016. New animal remains from Pliska, the medieval capital (10 c. AD) of Bulgaria, (Shumen Region, NE Bulgaria). – ZooNotes, 87: 1 – 3 (2016) www.zoonotes.bio.uni-plovdiv.bg ISSN 1313 – 9916.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Bulgaristan, resmî adıyla Bulgaristan Cumhuriyeti, Balkanlar'da yer alan ülkedir. Batıda Sırbistan ve Kuzey Makedonya, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan güneydoğuda Türkiye ile çevrilidir. 110.994 kilometrekarelik yüz ölçümüyle Avrupa'nın en büyük 16. ülkesidir. Balkan, Rodop ve Rila gibi dağlar yüzey şekillerini belirler. Rila Dağı üzerindeki Musala Zirvesi, Doğu Avrupa ve Balkanlar'ın en yüksek doruk noktasıdır. Kuzeydeki Tuna Ovası ve güneydeki Yukarı Trakya Ovası da Bulgaristan'ın alçak ve verimli bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Ön Bulgarlar</span> İdil ve Tuna nehri bölgelerinde yaşamış Hun kökenli halk

Ön Bulgarlar veya Protobulgarlar, asıl kitlesini Ogur kitlelerinin oluşturduğu, 7. yüzyılda Karadeniz'in kuzeyi ile daha sonra İdil Nehri ve Tuna nehri bölgelerinde de yaşamış, Türkçe konuşan, yarı göçebe Türk kökenli bir halk. Sabir, Uz, Hazar v.b diğer Türk kökenli halklardan kalıntıları da içlerinde barındırmakla birlikte, bazı Fin-Ugor boylarının da Ön Bulgarların içinde yer aldığı bilinmektedir. Ayrıca aralarında Sarmat ve Alan kökenli kitlelerin de var olduğu düşünülmekte. İdil Tatarları ve Çuvaşlar, Ön Bulgarların ya da İdil Ön Bulgarlarınının soyundan gelen torunlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Filibe</span> Güney Bulgaristanda şehir; ülkenin ikinci büyük kenti

Filibe, 2019 nüfus sayımına göre 347.851 nüfusuyla Bulgaristan'ın ikinci büyük şehridir. Filibe ilinin idari merkezidir. Ülkenin önemli ekonomi, ulaşım, kültür ve eğitim merkezlerinden biridir.

Preslav Edebiyat Okulu Orta Çağ Bulgar İmparatorluğunun ilk edebiyat okuludur. I. Boris tarafından 885 veya 886 yılında Bulgaristan'ın başkenti Pliska'da kurulmuştur. 893 yılında I. Simeon okulun adını yeni başkent olan Preslav'a değiştirmiştir. Kiril alfabesinin gelişiminde okulun önemli katkıları olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Bulgaristan bayrağı, sırayla beyaz, yeşil ve kırmızı renkli üç eşit kalınlıkta çizgiden oluşur. Bulgaristan Cumhuriyeti'nin resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Bulgar İmparatorluğu</span> MS 7. ve 11. yüzyıllar arasında Güneydoğu Avrupada var olan Ortaçağ Ön Bulgar-Slav ve sonraki Bulgar devleti

Birinci Bulgar İmparatorluğu, Ön Bulgarların 681'de bugünkü Balkan bölgesinde Asparuh komutasında kurdukları devlettir. Devlet bugünkü Bulgaristan, Arnavutluk, Bosna, Hırvatistan, Yunanistan, Macaristan, Kosova, Kuzey Makedonya, Moldova, Karadağ, Romanya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna topraklarını içine alan yaklaşık Türkiye kadar bir toprak büyüklüğü olan (750.000 km²) topraklarda kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Krum</span>

Krum Han, 803 öncesi - 13 Nisan 814 tarihleri arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti hanı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İmparatorluğu</span>

Bulgar İmparatorluğu ya da Bulgar Çarlığı, Orta Çağ Avrupa tarihinde Bulgar devletine verilen isim. Varlığını sürdürdüğü süre boyunca, Balkanlar bölgesinde, özellikle Bizans İmparatorluğu'na rakip bir güç olarak, kilit rol oynamış bir devlettir. İlki 7. ve 11. yüzyıllarda, ikincisi ise ise 12. ve 14. yüzyıllarda olmak üzere, iki kez tarih sahnesine çıkmıştır. İkisi de bölgelerindeki Bizans hakimiyetinin sona ermesi üzerine vücut bulmuştur.

Bizans-Bulgar Savaşı (894–896) Ticaret savaşı olarak da adlandırılan, VI. Leon'un Bulgar pazarını Konstantinopolis'ten Selanik'e taşıması kararıyla Bulgar tüccarlarının giderleri büyük ölçüde artması nedeniyle, Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında çıkan mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymanköy Yazıtı</span>

Süleymanköy Yazıtı, Bulgar Hanı Omurtag zamanından kalma bir Bulgar epigrafik anıttır. Sechishte, Yeni Pazar köyünde bulunur. Yazıt, 815 yılında Omurtag Han ile Bizans İmparatoru V. Leon arasında imzalanan 30 yıllık barış antlaşmasının şartlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Veliki Preslav</span> Bulgaristanın Şumnu ili, Eski İstanbulluk ilçesine bağlı kent

Veliki Preslav, Bulgaristan'ın Şumnu ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir, Balkan Dağları'nın doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 277.63 km² olan şehrin nüfusu 2015 yılı itibarı ile 14,850'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alfatlı</span> Bulgaristanın Kırcaali ili, Eğridere ilçesine bağlı köy

Alfatlı Bulgaristan'ın güneyinde bir köydür. Kırcaali'nin, Eğridere (Ardino) ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Krum hanedanı</span>

Krum hanedanlığı, Bulgaristan Hanı Krum (803-814) tarafından kurulan ve 803 ve 991 yılları arasında Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun hükümdarlarını temsil eden kraliyet ve daha sonra imparatorluk ailesini ifade eder. Bulgar tarihinin, en büyük toprak genişliğine ulaştı ve altın kültür ve edebiyat çağını tetiklemiştir. Kral Simeon'un döneminde Altın Çağlarını yaşamışlardır.

Omurtag'ın Tırnovo Yazıtı; Tırnovo, Bulgaristan'da Aziz Kırk Şehitler Kilisesi'nde bulunan koyu renkli siyenit sütun üzerine kazınmış Yunanca bir yazıttır. Yazıt, Trevneli Hristo Daskalov'un kiliseyi ziyaret etmesi ve yazıtın bir kopyasını yaptığı 1858'den beri zamandan beri bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgarofigon Muharebesi</span> Bizans ile Bulgaristan arasında gerçekleşen çatışmadır

Bulgarofigon Muharebesi 896 yazında, Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında, Bulgarofigon kasabası yakınlarında gerçekleşen çatışmadır. Sonuç, 894-896 ticaret savaşında Bulgar zaferini belirlenmesi ve Bizans ordusunun imhasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trayan Boğazı Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Trayan Boğazı Muharebesi 986 yılında Bizans ve Bulgar kuvvetleri arasında bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'ın Hristiyanlaşması</span>

Bulgaristan'ın Hristiyanlaşması 9. yüzyıl Orta Çağ Bulgaristan'ının Hristiyanlığa geçiş sürecidir. Dini olarak bölünmüş Bulgar devleti içinde birlik ihtiyacını ve ayrıca Hristiyan Avrupa'da uluslararası sahnede eşit kabul ihtiyacını yansıtıyordu. Bu süreç, Bulgaristan kralı I. Boris'in Doğu Frank Krallığı ve Bizans İmparatorluğu ile değişen siyasi ittifaklarının yanı sıra Papa ile diplomatik yazışmalarıyla nitelendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belasitsa Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Belasitsa Muharebesi 29 Temmuz 1014'te Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında gerçekleşti. Bu, Bizans İmparatoru II. Basileios ile Bulgar İmparatoru Samuil arasında 10. yüzyılın sonlarında ve 11. yüzyılın başlarında yaklaşık yarım yüzyıl süren mücadelenin sonucuydu. Sonuç, kesin bir Bizans zaferiydi.

Strumitsa Muharebesi Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında Ağustos 1014'te Kuzey Makedonya'nın Strumica şehri yakınlarında meydana gelmiştir. İmparator Samuil'in oğlu Gavril Radomir komutasında Bulgar kuvvetleri, muharebede ölen Selanik valisi Theofilaktos Botaneiatis komutasında Bizans kuvvetlerini mağlup etmişlerdir. Valisinin ölümünden sonra Bizans İmparatoru II. Basileios, Bulgaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldı ve son Belasitsa Muharebesi'ndeki başarısından yararlanamadı.

Kreta Muharebesi, 1009 yılında Selanik'in doğusundaki Kreta köyü yakınlarında meydana gelmiştir. Bulgar başkenti Preslav'ın 971 yılında Bizanslıların eline geçmesinden bu yana iki imparatorluk arasında sürekli bir savaş hali yaşanmıştır. 976'dan itibaren Bulgar soylusu ve daha sonra İmparator Samuil, Bizanslılara karşı başarılı bir şekilde savaşmış ancak 11. yüzyılın başından itibaren talih Bizans'ın lehine dönmüş ve Bizans, önceki büyük kayıplarından kurtulmuştur. 1002'den itibaren II. Basileios, Bulgaristan'a karşı her yıl seferler düzenlemiş ve birçok şehri ele geçirmiştir. 1009 yılında Bizanslılar Selanik'in doğusunda Bulgar ordusuyla karşılaştılar. Muharebenin kendisi hakkında pek fazla bilgi olmasa da Bizans'ın zaferi ile sonuçlanmıştır. Beş yıl sonra Bizanslılar, Belasitsa'da Bulgar ordusunu kesin bir şekilde yenmişler ve 1018'de ülke II. Basileios tarafından tamamen fethedilmiştir.