İçeriğe atla

Plav ve Gusinye Muharebeleri

Plav ve Gusinye Muharebeleri

Havadan Plav yöresinin görünümü
42°38′25″N 19°56′23″E / 42.640240°K 19.939606°D / 42.640240; 19.939606
Karadağ üzerinde Gusinye-Plav Bölgesi
Gusinye-Plav Bölgesi
Gusinye-Plav Bölgesi
Günümüz Karadağ'daki konumu
Tarih9 Ekim 1879 – 8 Ocak 1880
Bölge
Sonuç Arnavutların (Prizren Birliği'nin) zaferi
Taraflar
 Karadağ Prizren Birliği
(El altından destekleyenler: Osmanlı İmparatorluğu yöneticileri)
Komutanlar ve liderler
  • Marko Miljanov
  • Todor Miljanov Vuković
  • Miljan Vukov Vešović
  • Rahip Đoko
  • Gusinyeli Ali Paşa
    • Baca Kurti
    • Yakup Ferri  (ölü)
    • Ahmet Zenel Gjonbalaj
    • Cel Shabani
    • Mic Sokoli
    • Haxhi Mulla Jaha
    • Kadri Bajri (Rugova kuvvetleri komutanı)
    • Myrtez-aga Batusha (Reka e Keqë kuvvet komutanı)
    • Haxhi Brahimi (Gashi Bayraktarı)  (ölü)
    • Isuf Karna (Krasniqi Bayraktarı)
    • Omer Bashulaj (Plav Bayraktarı)  (ölü)
    • Husein-beg Rexhepagaj
    • Bilal-aga Shehu
    • Arif Bashi  (ölü)
Çatışan birlikler
  • Kuči taburu
  • Vasojevići taburları:
    • Morača-Rovci taburu
    • Lijeva Rijeka taburu
  • Bratonožići taburu
Güçler
10.000-20.000 10.000-20.000
Kayıplar
649'dan fazla düzensiz milis öldürüldü 2000'den fazla asker öldürüldü

Plav ve Gusinye Muharebeleri Karadağ Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu yöneticileri tarafından desteklenen Prizren Birliği arasında, Berlin Kongresi'nin (1878) Plav ve Gusinje topraklarının (eski İşkodra Vilayeti'nin bir parçası) Karadağ'a bırakılması kararının ardından patlak veren silahlı çatışmalardır. Çatışmalar bu bölgede 9 Ekim 1879 ile 8 Ocak 1880 tarihleri arasında gerçekleşti. Aşağıdaki muharebeler yapıldı:

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Şıpka Geçidi Muharebeleri</span>

Şıpka Geçidi Muharebeleri, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ve Rus birliklerinin çok büyük bir stratejik önemi olan Şıpka Geçidi'ni ele geçirmek üzere yaptıkları dört değişik muharebeden oluşan bir muharebeler dizisidir.

Kalimantsi Muharebesi, İkinci Balkan Savaşı sırasında, 17-24 Temmuz 1913'te Bulgar Ordusu ile Sırp-Karadağ ordusu arasında Vinitsa'da aynı adı taşıyan köyün yakınında yapıldı. Bu muharebesinde, Dördüncü Bulgar Ordusu savunma zaferi kazanıp Sırp saldırısını durdurmayı başardı ve Struma Vadisi'ndeki Yunan birlikleriyle birleşmelerini de engelledi.

Arras Muharebesi ya da Birinci Arras Muharebesi, Fransız ve Alman orduları arasında 1 Ekim 1914 tarihinde başlayan çatışma. Muharebenin ana nedeni; Fransızların, Manş Denizi'ne yönelen Alman ordusunu durdurma isteğidir.

Gedikler Muharebesi 25 Ağustos 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen muharebedir. Osmanlı zaferi ile sona ermiştir, bazı kaynaklar bu muharebeyi Kızıltepe Muharebesi içinde bir muharebe olarak gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Derviş İbrahim Paşa</span> Osmanlı asker ve devlet adamı

Derviş İbrahim Paşa ya da Lofçalı İbrahim Derviş Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamıdır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Batum limanından Müslüman Gürcüleri zorla göç ettirmesiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Gusinyeli Ali Paşa</span> Arnavut asker

Ali Paşa Şabanagay, bir Arnavut askeri komutanı ve Prizren İttifakı'nın liderlerinden biriydi. Bugün Platon ve Gusinye olarak bilinen Doğu Karadağ'ın civarında bir bölgeyi Osmanlı kaymakamı olarak yönetti. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı Prizren İttifakı'nda savaşan gayri nizami Arnavut kuvvetlerin lideriydi.

Karadağ'daki Arnavutlar Karadağ'ın toplam nüfusunun %4.91'ini oluşturan Arnavut kökenli Karadağ'da bir etnik gruptur. Karadağ'daki Slav olmayan en büyük etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Plav</span>

Plav kuzeydoğu Karadağ'da bir kasabadır. 3.717 kişiden oluşan bir nüfusa sahiptir. Plav, Plav Belediyesi'nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz-Zulu Savaşı</span>

İngiliz-Zulu Savaşı, 1879'da Britanya İmparatorluğu ile Zulu Krallığı arasında yapılan savaştır. Lord Carnarvon tarafından Kanada'daki federasyon için 1867 tarihli Anayasa Yasası'nın ardından, benzer siyasi çabaların askeri kampanyalarla birleştiğinde Afrika Krallıkları, kabile bölgeleri ve Güney Afrika'daki Boer Cumhuriyetleri karşısında başarılı olabileceği düşünülüyordu. 1874'te Sir Bartle Frere, Britanya İmparatorluğu'nun bu tür planları gerçekleştirmesi için Yüksek Komiser olarak Güney Afrika'ya gönderildi. Fakat Güney Afrika Cumhuriyeti'nin silahlı bağımsız devletleri ve Zulu Krallığı buna engel oluyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kresna Kanyonu Muharebesi</span> İkinci Balkan Savaşı sırasında gerçekleşmiş bir muharebe

Kresna Kanyonu Muharebesi, 1913 yılında İkinci Balkan Savaşı sırasında Yunanlar ve Bulgarlar arasında yapıldı. Muharebe, 8-18 Temmuz tarihleri arasında, labirenti andırır şekildeki ormanlar ve dağlar arasında 20 km'lik bir cephede, 11 günlük bir sürece yayılı şekilde yapıldı.

Gribova Muharebesi, Osmanlı Yanya Kolordusu ve Yunan Epir Ordusu arasındaki muharebelerden biridir. İki ordunun karşı karşıya geldiği ilk muharebe olan Komçiadis Muharebesi tam hedeflenen gibi olmasa da Osmanlı zaferi ile 23 Ekim günü sonuçlanmış ve Komçiadis geçidindeki Yunan ordusu birlikleri Arta (Narda)'ya kadar ötelenmiştir. Ancak Yunan Epir ordusu Gribova tepelerindeki yamaçları ellerinde tutmaktadır. Komçiadis muharebesinin zaferle sonuçlandığı anda Esad Paşa Gribova yamaçlarının alınması için birliklerine emir verir. Komçiadis muharebesindeki başarı ve zaferin nimetlerinden yararlanabilmek için bu mevziilerinde alınması elzemdir.

Birinci Balkan Savaşı Muharebeleri arasındadır. Yunan Zaferi ile sonuçlanan bu muharebe akabinde Yanya Kolordusu Yanya Müstahdem Mevkii'ne çekilmek zorunda kalmış ve Yanya'yı doğrudan ele geçirmek için Yunan saldırıları ve kuşatması başlamıştır.

İkinci Yanya Muharebesi veya Muharebeleri 5 Ocak 1913 ile 20 Ocak 1913 arasında hazırlık muharebelerinin ve 20-23 Ocak arasında ise esas muharebenin yapıldığı bir muharebeler silsilesidir. 5-20 Ocak tarihleri arasındaki Yunan ordusunun asıl muharebe öncesi Yanya'yı tamamen kuşatma amaçlı Dristinik ve Aydonat (Çamlık) Muharebelerinin ikisi de Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır. Bu arada Osmanlı'ya bağlı Arnavutlar ve düzensiz birlikler Yunanların ikmal hattı olan Saranda limanına baskın yapıp Yunanların asıl saldırı için malzeme ve ikmal götürmelerini geciktirmişlerdir. 20 Ocak-23 Ocak arasındaki muharebe ise Yunanların ufak toprak kazançlarına karşın ağır kayıplara uğramasına neden olmuş ve Yunanlar saldırılarını durdurmak zorunda kalmıştır. Kısacası muharebeler baştan sona Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crnojeviç ailesi</span>

Crnojeviç Hanedanı Orta Çağ Sırbistan'ında İşkodra Gölü'nün kuzeyi, Güney Karadağ ve Kuzey Arnavutluk'un bazı bölümlerini Crnojeviç Zetası olarak 1326-1362 ve 1403-1515 arasında yöneten Sırp soylu ailedir. Ailenin kurucusu olan Đuraş Ilijiş, Orta Çağ Sırbistan'ında ve Sırp İmparatorluğu'nda Stefan Deçanski, Stefan Duşan ve V. Stefan Uroş dönemlerinde Yukarı Zeta'nın lorduydu. Duraş, 1362'de Aşağı Zeta'yı yöneten Balşalar tarafından öldürüldü ve Balşalar defakto olarak Zeta'nın tamamını yönetmeye başladı. Ancak 1421 yılında Sırp Despotu Stefan Lazareviç döneminde unvanları resmiyete kavuştu. Crnojeviçler güçten düşmüş olsalar da Balşalar ile mücadelelerini sürdürdüler. Ellerinde kalan son yerlerden olan Budva'yı 1396'ya kadar tutup o zamanki lordları Radiç Crnojeviç'in Balşalar tarafından öldürülmesinin ardından Crnojeviçler yurtsuz kaldı. 1403'te ise Venedik Cumhuriyeti'nin vassalları olarak topraklarını tekrar ele geçirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Velika Saldırıları</span>

Velika saldırıları veya Velika Muharebesi Berlin Kongresi sonrasında Arnavut düzensiz birlikleri tarafından gerçekleştirilen bir dizi saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Murino Muharebesi</span>

Murino Muharebesi 8 Ocak 1880 tarihinde Karadağ Prensliği ile Prizren Birliği arasında gerçekleşmiştir. Bu savaş Plav ve Gusinye üzerindeki egemenlikle ilgili savaşların bir parçasıydı. Berlin Antlaşması'na (1878) göre Osmanlı İmparatorluğu bölgeyi Karadağ'a devredecekti, ancak bu hamleye yerel Arnavutlar askeri olarak karşı çıktı. Savaş sırasında Karadağ kaynakları, Prizren Birliği'nden yaklaşık 10.000 Arnavut'un Murino'da komutanlar Marko Miljanov ve Todor Miljanov ile rahip Đoko liderliğindeki 3.000 kişilik Karadağ kuvvetlerine karşı savaştığını iddia etmektedir. Arnavut kaynakları Prizren Birliği'ne bağlı yaklaşık 4.000 Arnavut askerin ve 3.000 yerel gönüllünün 9.000 Karadağlıya karşı savaştığını iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Novšiće Muharebesi</span>

Novšiće Muharebesi Plav ve Gusinye üzerindeki kontrol için yapılan bir muharebeydi. 4 Aralık 1879'da Marko Miljanov liderliğindeki Karadağ Prensliği kuvvetleri ile Gusinye Kaymakamı Ali Paşa komutasında Prizren Birliği düzensiz birliklerini de içeren Osmanlı yanlısı yerel kuvvetler arasında gerçekleşen bir savaştır. Prizren Birliği esas olarak İşkodra Vilayeti'ndeki Plav ve Gusinye'den Arnavutlar ve Kosova Vilayeti'nden gelen düzensiz birliklerden (milisler) oluşuyordu. Bu muharebe Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)'nı takiben gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu, Berlin Antlaşması (1878)'nda kararlaştırıldığı üzere, Plav ve Gusinye'nin Karadağ'a barışçıl bir şekilde bırakılması için gerekli koşulları sağlamaktan kaçınmıştı. Osmanlılar, Berlin Kongresi'ndeki konumlarını düzeltmek ve daha sonra antlaşma şartlarına göre yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmak için, en az 14.000-15.000 Osmanlı yanlısı düzensizleri harekete geçiren Prizren Birliği'ni gayri resmi olarak destekledi. Plav ve Gusinye'de ağırlıklı olarak Osmanlı yanlısı Müslümanlar ve Hristiyan nüfusun çoğunlukta olduğu Karadağ'a bırakılmasına karşı çıkan Arnavutlar yaşıyordu. Vakıflarının tüm gelirini Prizren Cemiyeti'ne mensup komşu Arnavut aşiretlerinin reislerine, onları güçleriyle desteklemeleri için ödüyorlardı. Prizren Birliği kuvvetleri, Gusinye'nin Osmanlı kaymakamı Ali Paşa'nın komutası altına verildi.

<span class="mw-page-title-main">Ülgün Muharebesi</span>

Ülgün Muharebesi 1880 yılında Ülgün civarında, Kllezna köyü yakınlarındaki Kodra Kuqe bölgesinde Derviş Paşa'ya bağlı Osmanlı kuvvetleri ile Arnavut düzensizler arasında gerçekleşen bir muharebedir. Plav ve Gusinye bölgesi Berlin Antlaşması (1878) ile Karadağ'a verilmişti, ancak Arnavutlar Prizren Ligi etrafında birleşip ilhaka karşı savaştılar, buranın verilmesine karşı çıkan Osmanlı yöneticileri de Arnavutları el altından desteklediler. İngiltere'nin başını çektiği Büyük Güçler daha sonra önce Katolik Arnavutların yaşadığı Hot ve Kelmendi bölgesini Karadağ'a vermeye karar verdiler ancak buradaki Katolik Arnavutları'nda Karadağ yerine Osmanlı egemenliğinde kalmak istedikleri gerekirse kendilerinin de açık açık Plav ve Gusinye'dekiler gibi direneceklerini beyanı üzerine buradan da vazgeçildi. Bu defa Büyük güçlere Osmanlılar toprak baskıları üzerine Ülgün'ü vermeyi teklif ettiler. Arnavutlar bunu da reddetti, birlik burada direniş örgütledi. Osmanlı İmparatorluğu'da Ülgün'ün ilhakını da sürüncemede bırakmak için Arnavutlara hiçbir müdahalede bulunmayıp barışçıl beyannameler ile yetindiler. Sonunda Gladstone, Büyük Güçler Osmanlıları İzmir ve Ülgün'e asker ve donanma gönderme tehdidiyle Prizren Birliği'ne karşı harekete geçmeye zorlayarak direnişe son verdi ve Ülgün kasabasını Karadağ'a başarıyla teslim etti.