İçeriğe atla

Platonik cisim

Platonik cisim, beş katı cisim veya düzgün katı cisim, bütün kenarları eşit ve yüzeyleri düzgün çokgen olan katı cisimdir. Bu katılardan yalnızca beş tane vardır:

Dört yüzlü (tetrahedron)Küp
(veya düzgün altı yüzlü)
Sekiz yüzlü (oktahedron)Oniki yüzlü (dodekahedron)Yirmi yüzlü (ikosahedron)

(Animasyon)


(Animasyon)


(Animasyon)


(Animasyon)


(Animasyon)

Platon, bu cisimlerin doğayı anlattığını düşünüyordu. Ona göre; her yüzü bir eşkenar üçgen olan dört yüzlü ateşi, sekiz yüzlü havayı, yirmi yüzlü suyu, yüzleri kareler olan küp dünyayı ve yüzleri düzgün beşgenlerden oluşan on iki yüzlü ise evreni simgeliyordu. Platon, Timaus adlı eserinde bu düşüncesini açıklamıştı.

Düzgün geometrik cisimlerden üçgen yüzlülerden 3 tane, beşgen yüzlülerden 1 tane ve bir tane de kare yüzlü vardır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pisagor</span> İyonyalı filozof, matematik ve gökbilimci

Sisamlı Pisagor, Antik İyonya'nın en ünlü düşünürlerinden birisidir. Yunan düşünür ve Pisagorculuğun kurucusudur. Siyasal ve dinsel öğretilerini daha çok Magna Graecia'da yayan Pisagor, önce Platon ve Aristo'nun felsefelerini sonra ise tüm Batı felsefesini etkiledi. Yaşam öyküsünün çoğu halk efsaneleriyle gölgelendirilmiştir, ancak Sisam adasında bir mücevher oymacısı olan Mnesarchus'un oğlu olduğu neredeyse kesindir.

<span class="mw-page-title-main">Dik üçgen</span>

Dik üçgen, iç açılarından biri 90° olan üçgendir. Çemberde çapı gören çevre açı 90°'dir.

Altın oran, matematikte iki miktardan büyük olanın küçüğe oranı, miktarların toplamının miktarları büyük olanına oranı ile aynı ise altın orandır. Altın oran aynı zamanda antik çağdan bu yana sanat ve mimaride en iyi uyum ve oranları veren düzen bağıntısı olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Piramit (geometri)</span> Geometrik şekil

Piramit, üçgen yüzler tek bir tepede birleşmek üzere n-köşeli bir çokgensel bir tabana oturtulmuş n+1 yüzü ve 2n ayrıtı olan polihedrondur. Piramitlerin isimlendirmesi tabanlarına göre yapılır. Örneğin tabanı kare olan piramit, kare piramit olarak adlandırılır. Tabanı dörtgen olan bir piramidin 5 yüzü vardır.

Alan veya yüz ölçümü, bir yüzeyin uzayda kapladığı iki boyutlu yer miktarını ölçen bir büyüklüktür. SI birim sisteminde temel alan birimi metrekaredir (m²). Diğer alan birimleri bundan türetilebilir:

Ar = 100 metrekare (m²)
Dekar = 1000 metrekareye (m²)
Hektar = 10.000 metrekare (m²)
Kilometrekare = 1.000.000 metrekare (m²)

Çokgen, düzlemde herhangi ardışık üçü doğrusal olmayan n tane noktayı ikişer ikişer birleştiren doğru parçalarının oluşturduğu kapalı şekillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Küp</span> geometrik şekil

Küp, üç boyutlu, alanları birbirine eşit altı karenin dik açılarla birleşmesinden oluşan altı yüzlü bir geometrik şekildir. Düzgün altıyüzlü olarak da anılır ve tamamı 5 tane olan Platonik cisimlerden biridir. Küpün özelliklerinden biri tüm yüzlerinin kare olmasıdır. Hacmi 3 eşit ayrıtının çarpılması ile bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Altıgen</span>

Bir altıgen, altı kenarı ve altı köşesi olan çokgendir. Ayrıca kenarları ve iç açıları eşitse düzgün altıgen olarak adlandırılır. Düzgün altıgenin iç açılarının her biri 120°'dir. Düzgün altıgen altı eşkenar üçgenden oluştuğu için alanı ve çevresi kolayca bulunabilir. Kenarı a uzunlukta olan düzgün bir altıgenin alanı, bir kenarı a olan bir eşkenar üçgenin alanının 6 katına eşittir. İç açıları toplamı 720 derece, bir dış açısının ölçüsü ise 60 derecedir. Dolayısıyla her bir iç açısının ölçüsü 120 derecedir.

<span class="mw-page-title-main">Euler teoremi</span>

Eğer çokyüzlünün herhangi iki noktasını birleştiren doğru parçası yine bu yüzlünün içinde kalıyorsa, bu çokyüzlüye konveks (dışbükey) çokyüzlü denir. Konveks çokyüzlülerin yüz, ayrıt ve köşe sayıları arasında Euler Teoremi veya Euler Belirtkeni olarak bilinen bir bağıntı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tesselasyon</span>

Matematikte bir döşeme, aralarında boşluk bırakmadan veya örtüşmeden bir düzlemi kaplayan düzlemsel şekiller kümesidir. Bu kavram daha yüksek boyutlar için de genellenebilir, bu genişletilmiş anlamı için döşeme yerine tesselasyon terimi kullanılır. Tesselasyon M. C. Escher'in eserlerinde sıkça görülebilir. Tesselasyona sanat tarihi boyunca, antik mimariden modern sanata kadar rastlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Dört yüzlü</span>

Geometride tetrahedron veya dört yüzlü, dört üçgen yüzden oluşan bir çokyüzlüdür (polihedron), her köşesinde üç üçgen birleşir. Düzgün dört yüzlü dört üçgenin eşkenar olduğu bir dört yüzlüdür ve Platonik cisimlerden biridir. Dörtyüzlü, dört yüzü olan tek konveks çokyüzlüdür. Tetrahedron isminin sıfat hali "tetrahedral"dır.

<span class="mw-page-title-main">Sekiz yüzlü</span>

Geometride, sekiz yüzlü (oktahedral), sekiz düzlem parçasıyla çevrelenmiş cisimdir. Sekizyüzlüler, üç boyutlu bir görünüme sahiptir. Bütün ayrıtları birbirine eş ve yüzeyleri sekiz eşkenar üçgenden oluşan cisimlere ise düzgün sekiz yüzlü denir.

<span class="mw-page-title-main">Dönel simetri</span>

Dönel simetrisi olan bir cisim, belli bir dönmeden sonra aynı görünür. Bir cismin birden çok dönel simetriği olabilir; örneğin, yansıma ve ters çevrilmeyi saymazsak, Man Adası bayrağında görünen triskelion şeklinin üç adet dönel simetriği vardır, bir diğer deyişle üçlü simetriye sahiptir. Dönel simetri derecesi, bir şeklin başka bir kenarından veya köşesinden aynı görünmesi için kaç derece döndürülmesi gerektiği anlamına karşılık gelir.

Aşağıdaki iyi-tanımlanmış bazı matematiksel şekillerin listesidir.

Prizma ya da biçme, genelde en boy ve yükseklik kavramlarına sahip cisimler olarak adlandırılır. Ancak bazı cisimlerin (küre) en ve boyu tam olarak ifade edilememekle çap ve çevre de bu nicelikleri belirtmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yükseklik (üçgen)</span> bir üçgendeki bölünge

Yükseklik cisimlerin referans alınan tabanından cismin tabana dik en uzak noktasıdır. Aynı zamanda yükseklik göreceli bir terimdir çünkü iki ve üç boyutlu cisimlerde değişebilmektedir. Bir örnek verecek olursak Bir kare piramidin yüksekliği tabanının(kare) merkezinden piramitin tepe noktasına çıkan bir doğru parçasıdır. Ancak yan yüzlerinin birindeki(üçgen) tabanından-ki bu taban iki boyutlu değildir bir boyutludur- tepesine bir dikme de yan yüz yüksekliği olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Dikdörtgenler prizması</span>

Kare dik prizma, tabanları eş ve birbirine paralel olan karelerden oluşan, yan yüzleri eş dikdörtgenlerden oluşan kapalı şekildir. Alt taban ve üst taban olmak üzere iki tabanı ve dört tane yan yüzü vardır. Üç boyutu vardır en, boy ve yüksekliktir.

Yaşlı Aristaeus konik kesitleri üzerinde çalışan ve Öklid'in çağdaşı olan Yunan matematikçi.

Cyreneli Theodorus, MÖ 5. yüzyılda yaşamış eski bir Libyalı Yunan matematikçi. Günümüze ulaşan ve ilk elden anlatılanlar, Platon'un diyaloglarından üçünde; Theaetetus, Sofist ve Devlet Adamı (Statesman) yer alır. Önceki diyalogda, şimdi Theodorus Sarmalı olarak bilinen matematiksel bir teoremi öne sürmektedir.

Oktadekahedron, düzgün 18 yüzü olan 3 boyutlu şekil. Oktadekahedronun yüzleri kare ve üçgen olmayabilir, 6 kare ve 12 üçgenden oluşan oktadekahedrona "Bayağı oktadekahedron" denir.