İçeriğe atla

Platonculuk

Felsefe
üzerine bir seri
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i RüşdPlatonKantNietzscheBudaKonfüçyüsİbn-i Rüşd
Soldan sağa: Platon, Kant, Nietzsche, Buda, Konfüçyüs, İbn-i Rüşd

Dallar
Geleneksel

...felsefesi

Dönemler
Gelenekler

Bölgelere göre gelenekler

Literatür
Filozoflar
Listeler
  • Dizin
  • Yıllar
  • Problemler
  • Yayınlar
  • Teoriler
  • Sözlük
  • Filozoflar

Platonizm ya da Platonculuk, genel anlamda, Platon'un kurduğu ve daha sonra takipçileri tarafından geliştirilen felsefe öğretisi.[1] Bu düşünce duyular dünyası (idealar dünyası) ile gerçek dünya arasındaki karşıtlığa dayanır.[2]

Öğrencilerinin Platon'un idealar kuramını geliştirmeleri ve sistemli bir felsefe olarak kullanmalarıyla Platonculuk denilecek akım meydana gelmiştir. Antik çağ felsefesinin çeşitli dönemlerinde ve rönesans felsefesinde yeniden meydana gelecek ve etkili olacaktır.

Yeni Platonculuğun ilk örneği, antik çağ felsefesinin sonlarında, dinsel düşünceyi felsefe temelinde kurmak isteyen girişimlerde görülür. Bunu kuran Plotinus'tur. Hem doğu hem de batı mistisizmlerinin kurulmalarını ve gelişmelerini derinden etkilemiştir. Rönesans felsefesinde ve sonrasında da yeniden belirecektir.

Daha özel anlamda Platonizm, rönesansta Aristotalesçi[3] skolastik felsefeye karşı gösterilen tepkinin Platon'a yönelik yoğun bir ilgiye dönüşmesiyle ortaya çıkan yönelimi adlandırır.[4] Bu ilgi sonucunda 15. yüzyılda bir Platon Akademisi kurulmuştur.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ Fine, Gail (2019). The Oxford handbook of Plato (2. bas.). New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190639730. 
  2. ^ Gagarin, Michael (2010). The Oxford encyclopedia of ancient Greece and Rome. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0195170726. 
  3. ^ Campbell, Gordon (2003). The Oxford dictionary of the Renaissance. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198601753. 
  4. ^ Shields, Christopher (2012). The Oxford handbook of Aristotle. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0190244842. 
  5. ^ Preus, Anthony (2015). Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy (2. bas.). Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442246386. 
  6. ^ Curd, Patricia (2011). The Oxford handbook of presocratic philosophy. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0199837557. 

Ayrıca bakınız

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Aporia, genel olarak konuşmacının konunun hangi yönü takip etmesi gerektiği, konuya nereden başlanıp nerede bitirileceği, ne deneceği hakkında yolunu yitirdiği durumun adı olarak ya da konuşmacının ne söyleyeceğini ya da düşüneceğini bilmediği bir durumda başvurduğu, genellikle yapmacıklı kuşku ifadesi olarak tanımlanır. Etimolojik olarak, "Aporia" kelimesi, Yunanca ἀπορία kelimesinden gelir ve "geçişin olmaması", "çıkmaz", "geçişte zorluk", "şaşkınlık" anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Gorgias</span>

Gorgias, Yunan filozof ve sofisti. Memleketi Sicilya'da bulunan bir Yunan kolonisi olan Lentini'dir. Yunan filozofu Gorgias, ölü annesinin cenaze tabutunda doğmuştur. Tabutu taşıyanlar defnedilme sırasında Gorgias’ın ağlamalarını duymuşlardır. Pelaponez Savaşı (427) sırasında Atina'ya geldi. Hatip olarak tanınır oldu. Yazdıklarından çok az bir kısmı günümüze kalmıştır. Nihilizmin ve daha da çok kuşkucu düşüncenin gelişmesinde önemli bir filozof olarak yer almaktadır. Empedokles'in öğrencisi olmuştur ve ondan hem doğa felsefesini hem de hitabet sanatını öğrenmiştir. Bu sanattaki ustalığıyla Atina'da önemli etkilerde bulunmuş ve bu sanatın en önemli geliştiricilerinden biri olmuştur. Elea Okulu'nun diyalektik anlayışı üzerinde derin bir etkisi olduğu belirtilmektedir.

Protagoras, Sofistlerin en önemli ve kurucu filozoflarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Antisthenes</span>

Antisthenes, Kinik okulu kurmuş olan Yunan düşünür.

Abdera Okulu, İlkçağ felsefesinde, Atomcu Milet'li Leukippos ile Seferihisar'lı (Teos) Demokritos tarafından kurulmuş olan, ünlü temsilcileri arasında Kioslu Metrodoros ve Anaxarkhos'un bulunduğu adını Trakya'da iskeçe yakınlarındaki bir kentten alan okul. Leukippos Miletli ve Demokritos Teoslu olduğu halde, Abdera'da yaşamış ve çalışmış olmaları nedeni ile bu adla anılmaktadırlar.

Aristotelesçilik, Platonculuğa paralel olarak, aynı zaman dönemleri içinde gelişen bir felsefi eğilimdir. Yeni bir dünya görüşü arayışı içinde rönesans felsefesinin Platon'a ve Aristoteles'e yönelmesi şaşırtıcı değildir. Her ikisi de klasik çağın en güçlü düşünürleriydi ve yapıtları bir anlamda ilk felsefeyi kurmaya yönelikti.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Platonculuk</span>

Yeni Platonculuk veya Yeni Eflatunculuk ya da Neoplatonizm, Plotinus'un çalışmalarıyla başlayan ve İmparator I. Justinianus'un Platon'un akademisini MS 529'da kapatmasıyla biten Platonik felsefe sürecini tanımlamak için kullanılan modern terim. Platon ve Aristoteles öğretilerini uzlaştırarak oluşturulmuş felsefi akım. Platonizm'in bu türü doğasında mistik veya dini unsurlarla tanımlanmaktadır.

Batı felsefesi MÖ 6. yüzyılda Antik Yunan'da başladı. Sokrates öncesi filozoflar çoğunlukla Yunan dünyasının batı veya doğu çevrelerindendiler. Felsefi projeleri asıl, nihai ilkeyi bulmaya ve dış dünyanın doğasını çözmeye yönelikti. Şeylerin maddi ilkesini, kökenlerini ve yok oluşlarını algılamaya çalıştılar. İlk düşünürler olarak şeylerin ussal birliğini vurgulayarak dış dünyanın mitolojik açıklamalarını reddettiler. Cevap aradıkları başlıca meseleler şunlardır:

Her şey nereden geliyor?
Her şeyin yaratılış kaynağı nedir?
Doğada bulunan şeylerin çoğul oluşlarını nasıl açıklarız?
Matematiksel olarak doğayı nasıl tanımlarız?
<span class="mw-page-title-main">Bilgicilik</span>

Bilgicilik veya sofizm, Antik çağ Yunan felsefesinde önemli bir felsefi düşünce akımı.

<span class="mw-page-title-main">Aristoksenos</span>

Aristoxenus Taranto'lu bir Yunan filozofudur. Peripatetik ekolün bir sözcüsü olup, müzik ve ritim alanındaki teorisyenlerden biridir. Sokrates’in bir öğrencisi olan babası Spinthare tarafından eğitilen Aristoxène sonradan Pisagorcular’ca eğitilmiştir. Daha sonra Atina’ya gidip Aristo’nun yanında öğrenim gören Aristoxene özellikle felsefe, etik ve müzik konularında 453 yazı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Kıta felsefesi</span>

Kıta felsefesi, Avrupa'daki 19. ve 20. yüzyıl felsefe geleneklerini tanımlamakta kullanılan terim. 20. yüzyılın ikinci yarısında anadili İngilizce olan filozoflar tarafından, analitik felsefenin dışında kalan görüş ve düşünceler için kullanılmaya başlanmıştır. Kıta felsefesi, şu akımları içinde barındırır: Alman idealizmi, fenomenoloji, varoluşçuluk, yorumsama, yapısalcılık, postyapısalcı felsefe, Fransız feminizmi, Frankfurt Okulu'nun eleştirel teorisi ve Batı Marksizmi ile psikoanalitik teorinin ilgili alanları.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan'da din</span>

Antik Yunanistan'da din, Antik Yunanistan kökenli alan inançlar, ritüeller ve mitolojinin hem popüler halk dini hem de kült uygulamaları biçiminde toplanmasını kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan felsefesi</span>

Antik Yunan felsefesi, MÖ. 6. yüzyılda başlamış ve Hellenistik çağ ile Roma İmparatorluğu arasında devam etmiştir. Felsefe kelimesi Yunanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Önceleri bilimi, matematiği, siyaseti ve etiği de kapsayan bir terimdi. Yunan felsefesi Batı medeniyetinin bir ürünüydü. Roma'da, Rönesans'ta, Aydınlanma çağında ve İslam filozofları tarafından kullanıldı. Yunan felsefesi Antik Yakın Doğu felsefesinden etkilenmiş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Cambridge Platoncuları</span>

Cambridge Platoncuları, Cambridge Üniversitesi'nde 17. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış bir grup filozof ve ilahiyatçıdır. Grubun liderleri Ralph Cudworth, Nathaniel Culverwell, Benjamin Whichcote ve Henry More'dur.

Antik Roma felsefesi, büyük oranda Antik Yunan felsefesinden ve özel olarak Helenistik felsefeden etkilenmiştir. Felsefe tarihi için kayda değer dönüm noktaları bu dönemde gerçekleşmiştir. Roma'da felsefeye ilgiyi Akademik kuşkucu Karneades, Stoacı Babilli Diogenes ve Peripatetik Kritolaos uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İran felsefesi</span> Doğu felsefesinin bir kolu

İran felsefesi veya Fars felsefesi, Doğu felsefesinin bir parçası olup, oldukça zengin ve eski bir tarihe sahiptir. İran felsefesi'nin kökeni eski İran'da Hint-İran kökleriyle ortaya çıkan ve Zerdüşt öğretilerinden büyük ölçüde etkilenen, felsefi gelenek ve düşünceler zamanına kadar uzanmaktadır. Pers bölgesinde bağımsız felsefi düşüncenin ortaya çıkışını, M.Ö. 1500’ler de Avesta metinleri aracılığı ile tarihleyen Hint-İranlılar’dan öğrenmekteyiz. Zerdüşt'ün görüşlerinin, Yahudilik ve Orta Platonizm dönemi fikirleri aracılığıyla, Batı Avrupa kültürlerini de etkilediğini görmekteyiz.

Kimya felsefesi, kimya biliminin temelindeki varsayımları ve metodolojiyi inceler. Kimya felsefesi, filozoflar, kimyagerler ve filozof kimyacılar tarafından araştırılmıştır. Tarihin büyük bölümünde bilim felsefesi büyük oranda fizik felsefesinden oluşmaktaydı fakat kimya kaynaklı felsefi sorular 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren artan düzeyde ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda felsefe</span>

Bizans felsefesi, özellikle 8. ve 15. yüzyıllar arasında Bizans İmparatorluğu'nun filozof ve bilginlerinin kendine özgü felsefi fikirlerini ifade eder. Hristiyan bir dünya görüşü ile karakterize edilmiştir, ancak fikirleri doğrudan Platon, Aristoteles ve Neo-Platoncuların Yunan metinlerinden alınan bir dünya görüşüydü.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan felsefesi</span>

Hristiyan felsefesi, MS 2. yüzyıldan günümüze kadar Hristiyanlar tarafından ortaya konulan ve tartışılan felsefî fikirlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.