Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.
Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.
Converse, 20. yüzyılın başlarında kurulan bir Amerikan ayakkabı üreticisidir. Converse 2003 yılından itibaren Nike'ın yan kuruluşudur.
Terlik, farklı biçimlerde olabilen, özellikle evde giyilen, arkası açık ayakkabı çeşididir. Kumaş, yün, ipek, ahşap, deri, lastik veya sentetik malzemelerden yapılır.
İskarpin, genelde deri veya deriye benzer malzemeden yapılmış, kauçuk tabanlı, konçsuz, topuklu, klasik ayakkabı.
Mercurial Vapor Nike tarafından üretilen bir futbol ayakkabısıdır. Bu ayakkabı bilinen en hafif ayakkabıdır ve en son versiyonları ayakkabı başına 90gr gibi bir ağırlığı vardır. Zira bu ayakkabı birçok oyuncunun favorisidir. Özellikle kanat oyuncuları ve forvetlerin oyunlarındaki hızlarında çok önemli bir parçadır. Ayakkabının şimdiki dördüncü versiyonunda sekiz renk çeşidi vardır. Bunlar Portakal Kabuğu, Taş Kömürü/Berrak Mavisi, Spor Kırmızısı, Ananas Yeşili, Siyah/Beyaz Kıvılcımı ve 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası için bir özel yapım olan Kahverengi Deri ve Kristal Mavisi'dir. Bunların haricindeki özel yapımlar Böğürtlen/Beyaz, Marina/Volt ve Ağaç Kavunu/Odun Kömürü, Klasik Odun Kömürü/Portakal'dır.
Topuklu ayakkabı ya da kısaca topuklu, çoğunlukla kadınların giydiği, ökçesi (topuğu) tabanına nazaran oldukça yüksek olan bir ayakkabı türü. Ayrıca yüksek topuklu ya da sivri topuklu olarak da bilinir. Tanımı firmadan firmaya değişmekle birlikte ayakkabı endüstrisinde genellikle topuğu 5 cm'den yüksek olan ayakkabılar topuklu ayakkabı kabul edilir. Topuğu açık ayakkabı, Burnu açık ayakkabı, İskarpin, Striptizci ayakkabı, Kedi topuk ayakkabı, Şeffaf topuklu ayakkabı, Bobin ayakkabı, Stiletto, Wedge ayakkabı türleri vardır.
Topuk sözcüğü ile şunlardan biri kastedilmiş olabilir:
- Topuk
- Ökçe
- Topuklu ayakkabı
Ökçe veya topuk; ayakkabılarda topuk kemiği altına denk gelen, genellikle tabanın diğer kısımların daha yüksek olan kısım. Ökçe ayakkabının dengesini artırmak, giyen kişinin boyunu uzun göstermek veya şıklık amacıyla kullanılır. Zaman zaman ökçe sözcüğü topuğun arka kısmı anlamında kullanılır.
Yelken ayakkabısı genellikle keten ya da deriden yapılan ve iz bırakmayan kauçuk tabana sahip, tekne üzerinde kullanılan ayakkabılardır. Ayakkabı tabanının oluk şekli, ıslak güverte zemininde tutuş sağlaması için açılan yarıklardan oluşur. Yağ ile işlenen deri kısım su geçirgenliğini engellemek için tasarlanmıştır ve ayakkabının dikişleri yüksek dayanıklılığa sahiptir. Yelken ayakkabıları geleneksel olarak çorapsız giyilir.
Sandalet, giyicinin ayağına üst kısmından ve bazen topuğundan kayışlarla tutunan, tabandan oluşan açık tip dışarı ayakkabısı. Sandalet ve diğer ayakkabılar arasındaki fark bazen bulanık da olsa, genel anlayış sandaletin ayağın çoğu üst kısmını, özellikle ayak parmaklarını açık bırakmasıdır.
Tayt bacakları sıkı saran bir pantolon türüdür. Sıklıkla likra, naylon, pamuk ve polyester karışımından yapılsa da yün, ipek ve benzeri diğer malzemelerden de yapılabilirler. Kendi başlarına ya da üzerini örten bir etek, tights ve şortla giyilebilirler.
Topuk dikeni topuk kemiğinde (calcaneus) oluşan bir tür osteofit'tir. Tipik radyolojik inceleme ile tespit edilebilir (X-ray).
Şeffaf topuklu ayakkabı, şeffaf bir malzemeden yapılmış topuklu ayakkabılardır.
Kedi topuk ayakkabı kısa topuklu ayakkabılardır.
Air Jordan, basketbol ayakkabısı, günlük ve spor giyim ürünleri üreten Nike'nin alt kuruluşudur. 5 kez NBA EDO'su seçilen Michael Jordan için kuruldu. Air Jordan ayakkabılar 1984'ün başlarında Michael Jordan'a özel olarak üretliyordu ve yıl sonuna doğru ürünler satışa sunulmaya başlandı. Kuruluşun ismi Michael Jordan'ın soyadı ve Nike'nin yaygın ürün önadı olan Air’in birleşiminden oluşmaktadır. Ayakkabılar Peter Moore, Tinker Hatfield ve Bruce Kilgore tarafından Nike için tasarlandı.
Fetiş sanatı, sadomazoşizm, travestilik ve benzer cinsel fetişizm durumlarında, bazen kombinasyon halinde insanları tasvir eden sanattır. Sadece fetiş kıyafetleri giymiş, iç çamaşırları, çoraplar, yüksek topuklu ayakkabılar, korseler veya botları içerebilen bir fetiş model tasvir edilebilir.
Ayakkabı fetişizmi, ayakkabı ve topuklu ayakkabı ile ilgili cinsel fetişizm türüdür. Bu davranış genellikle ayakkabıları düşünmeyi veya onları giyen kişiyi gözlemlemeyi seven kişilerde daha fazla görülür. Bazen ayakkabı fetişizmi ile ilgili olarak görülen bir başka fetişizm de bacak fetişizmi ve bot fetişizmidir.
Brogue ayakkabı; açık bağcıklı bir ayakkabı stilidir. Geleneksel olarak dekoratif deliklere sahip çok parçalı, sağlam deri saya ile karakterize edilir.
Elbise ayakkabı; bir ayakkabı stilidir. Gündelik giyim ile veya daha resmi etkinliklerde giyilir. Elbise ayakkabısı tipik olarak bir spor ayakkabı ile tezat oluşturur.