İçeriğe atla

Plastik poşet

Paris'te bir sokakta atık toplamak için kullanılan plastik bir torba.

Plastik torba, plastik poşet veya plastik kese, ince, esnek, plastik filmden, dokusuz kumaşlar veya plastik tekstilden yapılmış bir kap türüdür. Plastik torbalar, yiyecek, ürün, toz, buz, dergi, kimyasal madde ve atık gibi malları taşımak ve saklamak için kullanılır. Yaygın bir paketleme şeklidir.[1]

Tarihçesi

İsveçli bilim insanı Sten Gustaf Thulin, plastik poşedi icat etmiş ve patentini 1965 yılında almıştır. Kağıt torba kullanımını azaltmak amacıyla üretilen ve teşvik edilen plastik poşetler, çok geçmeden birçok alanda kullanılır olmuştur. Etkili geri dönüşüm süreçlerinin eksikliği nedeniyle plastik poşetler zamanla kaydadeğer çevre kirliliğine yol açmış ve Büyük Pasifik çöp alanı gibi çevre felaketlerine neden olmuştur.

Üretim süreci

Plastik torbaların çoğu dikişlerde ısıyla kapatılır, bazıları yapıştırıcılarla yapıştırılır veya dikilir.[2]

Çevreye olumsuz etkisi

Küçük Bir Torba (Veya Bir Numune) Polietilen (PE).

Plastik asla tam olarak çözünmez, bu nedenle, geri dönüştürülmeyen plastikler çevre kirliliğine yol açar. Birleşmiş Milletler Çevre Programı, dünyada her yıl 5 trilyon adet tek kullanımlık plastik poşet tüketildiğini tespit etmiştir.[3]

Çevreye olumsuz etkisi nedeniyle birçok ülke, tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklarken, bir yandan da hafif plastik poşetlerin tasfiye edilmesine ilişkin yasalar çıkarmaktadır. Bu kapsamda 3 Temmuz günü, "Dünya Plastik Poşet Kullanmama Günü" ilan edilmiştir.[4]

Türkiye'deki yasalar

2018 yılı itibarıyla Türkiye'de kişi başına düşen plastik poşet kullanım sayısı 440'tı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın, söz konusu sayıyı 440'tan 40'a indirme hedefiyle başlattığı girişim kapsamında plastik poşetler 10 Aralık 2018 tarihi itibarıyla ücretli hale getirildi.[5][6] Uygulama sayesinde plastik poşet kullanımı, Haziran 2021 itibarıyla yüzde 75 oranında azaldı.[7]

Galeri

Plastik torbalar çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır:

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  3. ^ "Characteristics of plastic bags and their potential environmental hazards". Resources, Conservation and Recycling (İngilizce). 132: 121-129. 1 Mayıs 2018. doi:10.1016/j.resconrec.2018.01.037. ISSN 0921-3449. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Plastik poşetler hakkında bilmeniz gerekenler". BBC News Türkçe. 3 Temmuz 2021. 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  7. ^ "Paralı olunca poşet kullanımı düştü! Bakan Kurum son rakamları açıkladı". Sözcü. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Geri dönüşüm</span> Kullanılmayan atıkları tekrar kullandırabilen yöntem

Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile ham madde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Plastik</span>

Plastik; karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O), azot (N) ve diğer organik ya da inorganik elementlerin oluşturduğu monomer adı verilen; basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir. Plastik kelimesi, "şekillendirilebilen veya kalıplanabilen" anlamına gelen Yunanca πλαστικός (plastikos) ve "kalıplanmış" anlamına gelen πλαστός (plastos) kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ambalaj</span>

Ambalaj, ürünlerin, tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış ürünlerdir. Paketleme aynı zamanda paket tasarlama, değerlendirme ve üretme sürecini de ifade eder. Paketleme, malları nakliye, depolama, lojistik, satış ve son kullanım için hazırlamanın koordineli bir sistemi olarak tanımlanabilir. Ambalaj ürünü içerir, korur, muhafaza eder, taşır, bilgilendirir ve satar. En yaygın kullanılan ambalajlar paket, kutu, teneke, poşet, çuval, şişe, kap, torba, kasa, kavanoz ve diğerleridir. Ambalaj üretiminde plastik, cam, metal, ahşap, kağıt, karton, lif gibi malzemeler kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Plastik atıklar</span>

Plastik malzemeler, günlük yaşamda hemen hemen her yerde kullanılır. Plastikten yapılmış nesnelerin bazıları, uzun süre boyunca kullanılmak üzere üretilir. Çok büyük bir bölümüyse kısa süreli kullanım için tasarlanıp üretilir. Plastik, doğada yüzyıllarca bozulmadan kalabilmektedir. Günümüzde çevremizde ve dünyanın en uzak köşelerinde bile plastik atıklar bulunmaktadır. Oysa plastik, geri kazanılabilen bir maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Biyoplastik</span>

Biyoplastikler, bitkisel yağlar ve yağlar, mısır nişastası, saman balyası, odun yongaları, yiyecek artıkları gibi yenilenebilir biyokütle kaynaklarından elde edilen plastiklerdir. Biyoplastik, tarımsal yan ürünlerden ve ayrıca kullanılmış plastik şişelerden ve mikroorganizmalar kullanan diğer kaplardan yapılabilir. Fosil yakıtları plastikler gibi yaygın plastikler, petrol veya doğalgazdan elde edilir. Biyoplastiklerin tümü biyolojik olarak parçalanamaz ve meta fosil yakıt türevli plastiklerden daha kolay biyolojik olarak parçalanamaz. Biyoplastikler genellikle nişasta, selüloz ve laktik asit dahil şeker türevlerinden elde edilir. 2014 itibarıyla, biyoplastikler küresel polimer pazarının yaklaşık %0,2'sini temsil ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ziploc</span>

Ziploc 1968 yılında Dow Chemical Company tarafından piyasaya sürülen ve şimdi S. C. Johnson & Son şirketine ait, yeniden üretilmiş, yeniden kapatılabilen fermuarlı saklama çantası ve kaplarıdır. Plastik torbalar ve kaplar, farklı ürünlerle kullanılmak üzere farklı boyutlarda gelir. Marka, çeşitli amaçlar için sandviç poşetler, atıştırmalıklar ve diğer poşetler sunuyor.

Tropolis, 2010 yılında Tropicana tarafından tanıtılan bir meyve püresidir. Torbalarda satılan 80 kalorili bir meyve püresidir. Hedef kitle anneler ve çocuklardır. Ürünü geliştiren araştırmacılar, anneler ve çocuklar ile çalışarak, poşet deliğinden geçen içeceğin dokusunu geliştirdiler. İçeceğin kalınlığı, diş etlerinin veya nişastaların eklenmesi olmaksızın meyve suyunun karıştırılmasıyla oluşturulmuştur. PepsiCo'ya göre ürünün amacı çocukların diyetinde daha fazla meyve elde etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Bebek bezi</span> bebekler için üretilen iç çamaşırı, giysi

Çocuk bezi veya bebek bezi, bir iç çamaşırı, giysi ya da dış çevre türüdür. Kullanıcının tuvalet dışına kirlenmesini önlemek için atık ürünlerini emerek veya içererek dışkılama veya idrar yapmalarını sağlar. Çocuk bezleri kirlendiğinde, genellikle ebeveyn, dadı veya bakıcı gibi ikinci bir kişi tarafından değiştirilmeleri gerekir. Bir çocuk bezinin yeterince düzenli bir şekilde değiştirilmemesi, çocuk bezinin kapsadığı alanın çevresindeki cilt problemlerine yol açabilir.

Capri Sun, Almanya merkezli Wild şirketi ve Hans-Peter Wild'ın özel bir şirketi olan İsviçre'deki Capri Sun Group Holding'in sahip olduğu meyve suyu konsantresi markasıdır. 1969'da tanıtıldı ve Tiren Denizinde bulunan İtalyan Capri adasının adını aldı. Capri Sun, 1981'den bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nde dağıtılmıştır. Kraft Foods şirketi, Kuzey Amerika için lisanslı bir üretim ortağıdır. Hollanda, Fransa, İngiltere, Belçika ve İrlanda'da Coca-Cola Partners tarafından dağıtılmaktadır. 2015 yılı itibarıyla, beş aroma OK Kosher Certification tarafından onaylanmıştır. Marka, birçoklarından farklı üç boyutlu ambalaja sahipti. Japonya'da Ezaki Glico tarafından dağıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Alışveriş çantası</span>

Alışveriş çantaları orta büyüklükteki poşetler olup, genellikle 10-20 litre hacimlidir, alışveriş yapanlar tarafından alışverişlerini eve götürmek için kullanılırlar. Tekstil, ayakkabı ve parfüm firmaları tarafından müşteriler için kullanılır. Bazıları tek kullanımlık atılabilir ürünler olarak düşünülmekle birlikte, insanlar onları depolamak için veya çöp torbası vb. olarak yeniden kullanabilir; diğerleri yeniden kullanılabilir alışveriş torbası olarak tasarlanmıştır. Ayrıca kağıt poşet, plastik poşet, biyobozunur poşet türlerinde de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden kullanılabilir alışveriş torbası</span>

İngiltere'de bazen hayat çantası olarak kullanılan yeniden kullanılabilir bir alışveriş çantası, birçok kez tekrar kullanılabilen bir tür alışveriş çantasıdır. Tek kullanımlık kağıt veya plastik poşetlere bir alternatiftir. Genellikle tuval gibi kumaştan, Jüt gibi doğal elyaftan, dokuma sentetik elyaftan veya tek kullanımlık plastik torbalardan daha dayanıklı, çok kullanımlı kalın bir plastikten yapılmış bir çantadır.

<span class="mw-page-title-main">Poşet</span>

Poşet, kâğıt, alüminyum folyo, plastik film veya başka tür bir paketleme malzemesinden yapılmış, genellikle tek kullanımlık miktarlarda yiyecek veya ketçap veya şampuan gibi tüketim mallarını içermek için kullanılan küçük bir torba veya kesedir. Paketler, paketin bir kısmında küçük bir yırtılma veya açılma ve daha sonra, içeriğin sıkılması ile açılır.

<span class="mw-page-title-main">COVID-19 pandemisi</span> 2019da ortaya SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu küresel salgın

COVID-19 pandemisi veya Koronavirüs pandemisi, 17 Kasım 2019 tarihinde Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'da ortaya çıkan virüs salgınıdır. Çeşitli hastalarda belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerine SARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs teşhis edildi. Kişiden kişiye bulaşabilen virüsün bulaşma oranı 2020 Ocak ortasında büyüme gösterdi. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor edilmeye başlandı. 11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın ilan edildi. 13 Mart 2020'de Avrupa'nın artık koronavirüs krizinin merkez üssü hâline geldiği bildirildi. 12 Nisan 2024 tarihi itibarıyla dünyada 704.753.890 onaylanmış vaka, 675.619.811 iyileşen varken virüs nedeniyle 7.010.681 hasta öldü. 5 Mayıs 2023 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü pandeminin artık küresel acil bir durum olmadığını açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Mikroplastikler</span>

Mikroplastikler (MP), 5 mm'en daha küçük olan ve çevrede kirliliğe sebep olan, çoğunlukla petrol türevli olup suda çözünmeyen, düzgün şekilli veya şekilsiz polimerik parçacıklara verilen isimdir 1 mikrondan küçük plastik parçacıklarına ise nanoplastikler denir. Çevredeki plastik kirliliği ile ilgili yeni bir sınıflandırma bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tek kullanımlık bardak</span>

Tek kullanımlık bardakların tarihi, modern tüketim alışkanlıklarıyla birlikte hızla gelişen bir kavramdır. İlk olarak hijyen endişeleriyle ortaya çıkan bu ürünler, zamanla toplu kullanım alanlarında pratik bir çözüm sunarak yaygınlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">File torba</span>

File torba veya örgü torba açık ağlı bir torba 'dır. File torbalar, tel, iplik veya dokumasız sentetik malzemeden yapılırlar. File torba yeniden kullanılabilir alışveriş çantası ve üretilenleri paketlemek için kullanılan bir üründür.

<span class="mw-page-title-main">Tek kullanımlık</span> birden fazla kez kullanılamayan ürün

Tek kullanımlık ya da tek kullanımlık ürün, tek kullanım için tasarlanmış ve bundan sonra geri dönüşüme giden veya katı atık olarak atılan üründür. Bu terim bazen belirli kullanım süresi belirsiz benzer ürünleri belirli bir süre kullanabilen ürünlerden ayırmak için de kullanılır. "Tek kullanımlık" kelimesi, yaygın olarak kullanılan sarf malzemesi kelimesi ile karıştırılmamalıdır. Örneğin, kaynakçılar değiştirmezden önce bitene kadar kullanıp tükettikleri kaynak elektrodunu, gaz vb. de "sarf malzemesi" olarak tanımlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Plastik kirliliği</span>

Plastik kirliliği, yaban hayatı, vahşi yaşam ortamı ve insanları olumsuz yönde etkileyen Dünya'nın çevresinde plastik nesnelerin ve parçacıkların birikmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çanta</span>

Çanta, kişisel eşyaları taşımak için kullanılan orta-büyük boyutlu bir eşyadır. Genellikle dayanıklı kumaştan, kağıt, deri, sentetik malzemelerden dikilirler. Ev yapımında bir sap, bir çift kulp veya kayışın eklenmesiyle çanta basit bir çanta haline gelir. Bir çanta fermuar, çıtçıt, cırtcırt ile kapatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ambalaj atıkları</span>

Ambalaj atıkları, ambalaj ve ambalaj malzemesinden oluşan atıklardır. Toplam küresel atıkların önemli bir bölümünü oluşturur. Plastik kap, gıda ambalajı, tek kullanımlık kaplar, içecek kutusu, plastik şişe atıkları küresel çevre kirliliğine neden olurlar. Bu sorunu çözmek için devletler tarafından geri dönüşüm projeleri yapılır.