İçeriğe atla

Plantagenet Hanedanı

Plantagenet Hanedanı
Lancaster Hanedanı York Hanedanı
Ülkeİngiltere Krallığı
Fransa Krallığı
İrlanda Lordluğu
Galler Prensliği
Kutsal Roma İmparatorluğu
Ana hanedanAngevinler
Kuruluş12. Yüzyıl
KurucuV. Geoffroy
Yıkılış1485
Son hükümdarIII. Richard
Unvan(lar)İngiltere Kralı
Fransa Kralı (iddia)
Kutsal Roma İmparatoru
İrlanda Lordu
Galler Prensi
Aquitaine Dükü
Normandiya Dükü
Breton Dükü
Anjou Kontu
Maine Kontu
Nantes Kontu
Poitou Kontu
Kıbrıs Lordu
Alt kollarıLancaster Hanedanı
York Hanedanı

Plantagenet Hanedanı (IPA: [planˈtadʒɪnɪt]) ya da Anjou Hanedanı, kökeni Fransa'nın Anjou bölgesinde olan bir soylu aile.

Planatgentlerin taşıdıkları krallık ve soyluluk unvanları

Plantagenetler, sonradan Normandiya Dükalığı'nü (1144-1204 ve 1415-1450 yılları arasında), İngiltere Krallığı'nı (1154-1485), Kudüs Krallığı'nı (1131-1205) ve Akitanya Düklüğü'nü (1153-1453) yönetmişlerdir.

Unvan Kullanıldığı dönem Ayrıntılar
Anjou Kontu 870–1204 Hanedanın köken unvanı. ilk taşıyan Frank soylusu "İngelger". Fransa Kralı II. Philippe tarafından bu kontluk arazileri işgal edilip Fransa Krallık Capet Hanedanı arazileriyle birleştirlmesine kadar Plantagenet ailesi kontrolü altında kalmıştır.
Maine Kontu veya Dükü 1110–1203 Hanedanın köken unvanı. Erembourg du Maine ile Anjou dükü Foulques'un evlenmesi ile Plantangenetlere geçen unvan. Fransa Kralı II. Philippe tarafından bu kontluk arazileri işgal edilip Fransa Krallık Capet Hanedanı arazileriyle birleştirilmesine kadar Plantagenet ailesi kontrolü altında kalmıştır.
Kudüs Kralı 1131–1143 II. Henry'nin büyük babası Anjou dükü Foulques'un "Kutsal Kudüs Kralı" olarak ilan edilmesi ile ortaya çıkmıştır. İngiltere Plantagenet hanedanlıların bu unvanı Üçüncü Haçlı Seferi ve Dokuzuncu Haçlı Seferi sırasında tekrar ele geçirmeye çalışmaları başarısız kalmıştır.
Normandiya Dükü 1144–1485 Aynı zamanda "Mortain Kontu" unvanı. İngiltere Plantagent hanedanlılara Anarşi döneminde verilmesi kabul edilmişti. Ama Anjou kontu V. Geoffroy bu Düklüğü ele geçirip unvan onun ahfadına geçti. Bu Düklüğe ait Fransa'da bulunan araziler 1259'da Fransız Krallığı "Valois Hanedanı" arazileri ile birleştirilmiştir. Fakat Manş Denizi'ndeki adalarda (Jersey, Guernsey ve Şark) bu unvan toprakları İngiltere Plantagenet'leri idaresi altında kalmıştır. Sonunda Tudor Hanedanı toprakları olmuştur.
Akitanya Dükü 1152–1422"Gaskonya Dükü" ve "Poitiers Kontu" unvanları da birlikte kapsamakta idi. II. Henry'nin Akitanya düşesi Eleanor ile evlenmesi ile İngiltere Krallarının eline geçti. Fransa'da bulunan bu araziler 1259'da Fransız Krallığı "Valois Hanedanı" arazileri ile birleştirilmiştir.
İngiltere Kralı 1154–1485 Walingford Antlaşması ile Plantagenetler eline geçmiştir. Bu antlaşma ile gaspçı Stephen ile Matilda arasında imzanıp İngiltere Krallığı'nın Stephen'in ölümü ile Plantagenet hanedanlı Matilda'nın oğlunu varisi olması kabul edilmiştir. Tudor Hanedanı gelinceye kadar Plantagenet Hanedanı'ndan krallar tarafından bu unvan taşınmıştır. Angevin Hanedanı, Lancaster Hanedanı, York Hanedanı bunun alt hanedanlarıdır.
İrlanda Kralı 1177–1485 İrlanda Yüksek Kralları hanedanından 1177'de İngiltere Kralları'na Plantagenet Hanedanına geçen unvan. Tudor Hanedanı gelince ye kadar Plantagenet Hanedanı'ndan krallar tarafından bu unvan taşınmıştır. İngiltere Kralı VIII. Henry tarafından İngiltere Krallığı hükümdarı unvanları arasına alınmıştır.
Bretonya Dükü 1181–1203 Nantes Kontu 'da birlikte kullanılmıştır. Bretonya Düşesi Constance ile Bretonya Dükü II. Geoffrey'in evlenmesinden sonra Plantagenet Hanedanı mensupları unvanı olmuştur. Richomond Dükü unvanı ile yakın ilişkisi vardır.
Kıbrıs Kralı 1191–1192 Bu unvan kısa bir dönem Üçüncü Haçlı Seferi'ne giden İngiltere Karalı Aslan Yürekli Rişar tarafından Kıbrıs'ın fethi sonunda alınmıştır. Ama sonra Arslan Yürekli Rişar bu unvanı Lüzinyanlı Guy'a satmıştır.
Sicilya Kralı 1254–1263 Bu "de facto" kralık değil krallık unvanına bir iddiadır. Papa IV. Alexander Sicilya'yı bir papalığa ait bir arazi olduğunu iddia edip bu devlet krallık tacini İngiltere Kralı III. Henry'nin oğlu olan 1. Lancaster Kontu Edmund Crouchback'e vermiştir. Fakat ondan sonraki papa bir önceki papanın kararını kabul etmemiş ve İngiltere'deki Plantagenet hanedanı da bu krallığı hiçbir zaman ve surette ele geçirmemiş ve hatta ele geçirmeye teşebbüs bile etmemiştir. Buna rağmen bu unvanın sahibi olduklarını çok ciddi olarak ilan etmişlerdir.
Almanya Kralı ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru 1257–1272 Cornwall Kontu Richard ile Castile'li X. Alfonso 1257'de Aachen'da Almany Kralı seçiminde birbirine rakip olmuşlar ve Cornwall Kontu büyük bir kulis çalışması ve oy verenlere para ve şahsi gelir sağlama rüşvetleri ile Almanya Kralı seçilmiş ve Aachen'da Alman Kralı tahtına geçmiştir. Bu unvanı kazandığı için Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu unvanı almak için aday olup imparator seçilmesi çok muhtemeldi. Fakat Papa, X. Alfonso'yu tutmakta idi ve hiçbir zaman Cornwall Kontu'nu imparator olarak kabul etmedi ve kabul aymeyeceği aşikardı. Almanya Kralı olarak Cornwall Kontu Richard Almanya'ya hepsi çok kısa süren 4 defa ziyarette bulundu ve oğulları Almanya Kralı adayı olma şartlarını karşılamadıkları için ondan sonra bu unvanı taşıyan Planteganet olmadı.
Galler Prensi 1301–1484 Bu prenslik önceden Angevin hanedanına bağlı arazilerin hükümdarlığını ifade etmekte idi ve Galli "Aberffraw Hanedanı" mensupları isyan ettikten sonra İngiltere Kralı'nın valiaht oğluna verilmeye başlandı. Tudor Hanedanı döneminde bu prenslik unvanı bırakıldı.

Plantagenet Hanedanı'ndan İngiltere kralları

Angevin Hanedanı

Portre İsim Saltanat başlangıcı Saltanat sonu Önceki hükümdarla akrabalığı
II. Henry
(Curtmantle)
19 Aralık 1154 6 Temmuz 1189 İmparatoriçe Matilda'nın oğlu. Kuzeni Stephen tahtı gasp etmişti. Stephen'in tek oğlu ölünce anlaşma ile İngiltere Krallığı taht valiahtı oldu.
Genç Kral Henry 14 Haziran 1170 11 Haziran 1183 II. Henry'nin oğlu olup 15 yaşından itibaren babası ile ortak hükümdar .
I. Richard
(Arslan Yürekli Rişar)
3 Eylul 1189 6 Nisan 1199 II. Henry'nin oğlu.
John
(John Yurtsuz)
27 Mayıs 1199 19 Ekim 1216 II. Henry'nin oğlu. Çocuksuz I. Richard'ın kardeşi
III. Henry28 Ekim 1216 16 Kasım 1272 John'un oğlu.
I. Edward
(Uzun Bacaklı Edward)
20 Kasım 1272 7 Temmuz 1307 III. Henry'nin oğlu.
II. Edward7 Temmuz 1307 25 Ocak 1327 I. Edward'ın oğlu.
III. Edward25 Ocak 1327 21 Haziran 1377 II. Edward'ın oğlu.
II. Richard21 Haziran 1377 29 Eylûl 1399 Edward, Kara Prens'in oğlu ve III. Edward'ın torunu.

Lancaster hanedanı

Portre İsim Saltanat başlangıcı Saltanat sonu Önceki hükümdarla akrabalığı
IV. Henry
(Henry Bolingbroke)
30 Eylul 1399 20 Mart 1413 Öldürttüğü II. Richard'ın kuzeni. 1. Lancaster Duku John Gaunt'un ve III. Edward'ın torunu.
V. Henry20 Mart 1413 31 Ağustos 1422 IV. Henry'nin oğlu.
VI. Henry31 Ağustos 1422 4 Mart 1461 V. Henry'nin oğlu.

York Hanedanı

Portre İsim Saltanat başlangıcı Saltanat sonu Önceki hükümdarla akrabalığı
IV. Edward 4 Mart 1461 30 Ekim 1470 VI. Henry'nin kuzeni. 3. York Dükü Richard Plantagenet'in oğlu, III. Edward'ın oğulları olan Antwerp'li Lionel ve Langley'li Edmund'un varisi
V. Edward 9 Nisan 1483 25 Haziran 1483 IV. Edward'ın oğlu.
III. Richard26 Haziran 1483 22 Ağustos 1485 IV. Edward'ın amcası. 3. York Dükü Richard Plantagenet'in oğlu

Plantagenet Hanedanı'ndan İngiltere kralları için kronolojik gösterge

Richard III of EnglandEdward V of EnglandIV. Edward (İngiltere kralı)VI. HenryV. HenryIV. HenryRichard II of EnglandIII. Edward (İngiltere kralı)II. Edward (İngiltere kralı)I. Edward (İngiltere kralı)III. HenryJohn (İngiltere kralı)I. Richard (İngiltere kralı)Henry Genç Kral)II. HenryYorkLancasterYorkLancasterAngevin

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belçika hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Belçika hükûmdarları listesi, 1830 Belçika Devrimi ile Belçika'nın Birleşik Hollanda Krallığı'ndan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesinden sonra 1831'de I. Léopold'un yerine kral naibi olarak Erasme Louis Surlet de Chokier'in makama seçilmesi ile başlayan ve günümüze kadar bu makama çıkan kralları içermektedir. Surlet de Chokier hariç Charles'da Alman işgali sürecinde kral III. Léopold'ün yokluğu nedeniyle, kardeşi olarak parlamento tarafından kraliyet vekili seçilerek ülke tarihindeki ikinci kral naibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İngilizler</span> İngiltere ile ilişkili bir halk

İngilizler, İngilizce dilini konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış etnik grup ve millettir. Tarih boyunca İngiltere'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Anglo-Saksonlar, Vikingler, Bretonlar ve Normanlar İngiliz kimliğini oluşturan etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Tudor Hanedanı</span>

Tudor Hanedanı ya da Tudor Dönemi,, 1485 ile 1603 yılları arasındaki dönemde İngiltere Krallığı'nı idare eden, Galler kökenli hanedan ve hanedanın iktidarda olduğu döneme verilen isim. Söz konusu dönem, İngiliz tarihinin en parlak dönemlerinden biri olarak gösterilir. VII. Henry güçlü bir merkezi otorite kurdu ve VIII. Henry zengin bir devletin ve güçlü bir monarşinin temellerini attı. İngiltere'deki ailesi, İngiltere ve İrlanda'yı 1485'ten 1603'e kadar, 118 yıl boyunca yöneten, Galler kökenli kraliyet ailesidir. Kurucusu Henry Tudor'dur. Aralarından üçü İngiltere'yi Orta Çağ'dan çıkarıp gelecek yüzyıllarda dünyanın büyük bir kısmına egemen olan güçlü bir Rönesans devletine dönüşmesine önemli katkı sağlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Richard</span> İngiltere Krallığının 1189–1199 yılları arasındaki kralı

I. Richard veya Aslan Yürekli Richard, İngiltere Krallığı'nın 1189-1199 tarihleri arasındaki kralı. İngiltere Krallığı'nı 1154 ve 1485 yılları arasında yöneten Fransız asıllı Plantagenet Hanedanı'na mensup olan I. Richard, İngiltere Krallığı'nın tamamını ve Fransa'nın yarısını kapsayan bir bölgeye egemen olan Angevin İmparatorluğu'nun da hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya hükümdarları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Bu liste Büyük Britanya Krallığı (1707-1801), Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı (1801-1927) ve Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1927-günümüze) hükümdarlarının listesidir. İngiltere hükümdarları listesi ve İskoçya hükümdarları listesinin devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya Krallığı</span>

Sicilya Krallığı, genel kabul gören kısaltması Regno 1130 tarihinden 1816 tarihine kadar hüküm süren ve II. Rugerro tarafından İtalya'nın güneyinde kurulmuş olan bir devletti. Sicilya Krallığı sadece Sicilya'yı değil aynı zamanda İtalya'nın Mezzogiorno diye adlandırılan tüm güney bölgesini ve 1530 yılına kadar Malta ve Gozo adalarını kapsıyordu. Ada yöre idaresi bakımdan "Valle di Mazzara", "Valle di Demona" ve "Valle di Noto" olarak üç bölgeye bölünmüştü.

<span class="mw-page-title-main">III. William</span> İngiltere, İrlanda ve İskoçya kralı (hd. 1689-1702)

III./II. William Haziran 1672'den 1689'a kadar Hollanda genel valisi (Stadtholder), 1689'dan 1694'e kadar eşi II. Mary ile birlikte İngiltere, İrlanda ve İskoçya kralı, eşinin ölümünde sonra ise tek başına İngiltere, İrlanda ve İskoçya kralı. Babası Hollanda Oranien-Nassau Hanedanı'ndan II. Wilhelm (Oranien), annesi ise İngiltere kraliyet ailesinden I. Charles'in kızı Prenses Mary'dir.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Beach, Virginia</span> Virginiadaki bağımsız şehir

Virginia Beach, ABD'nin Virginia eyaletinde bulunan bir şehirdir. Virginia Beach Şehri, hiçbir kontluğa bağlı olmayan bağımsız bir şehirdir. Güney Hampton Roads bölgesinde, Chesapeake Körfezi'nin Atlas Okyanusu ile buluştuğu yerde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Raleigh, Kuzey Karolina</span>

Raleigh, ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinin başkenti olup Kuzey Karolina eyaletinin en kalabalık ikinci şehridir. Wake ilçesinin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Northamptonshire</span>

Northamptonshire, İngiltere'nin Doğu Midlands bölgesinde bir "shire" tipi kontluktur. Yönetim merkezi Northampton'dadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Henry</span> İngiltere Kralı, İrlanda lordu ve Akitanya Dükü (1216-1272)

III. Henry, 19 Ekim 1216 – 16 Kasım 1272 döneminde 56 yıl İngiltere kralı olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henry</span> 1377 - 1399 yılları arasında İngiltere ve İrlanda kralı.

IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399 - 1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 9. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup ilk hükümdardır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Norman Fethi'nden bu yana ana dili Fransızca yerine İngilizce olan ilk İngiltere kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nottingham Üniversitesi</span>

Nottingham Üniversitesi, Nottingham, İngiltere'de bulunan bir araştırma üniversitesidir. 1881'de Londra Üniversitesi'nin bir koleji olarak kurulmuş ve 1948'de bağımsız üniversite olarak Kraliyet Beratı verilmiştir. Ana kampüsü, "University Park Kampüsü", Nottingham şehrinin varoşlarındadır; ayrıca daha küçük "Jubilee Kampüsü", "Sutton Bonington Kampüsü" ve "King's Meadow Kampüsü"leri vardır. Son yıllarda uluslararası hüviyet kazanarak Kuala Lumpur, Malezya yakınlarında "Semenyih"de ve Ningbo, Çin'de şube ve kampüsler açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Savoya Kraliyet Hanedanı Sarayları</span>

Savoya Kraliyet Hanedanı Sarayları, Piyemonte bölgesinde genellikle Torino şehrinde ama diğer Torino ilinde bulunan mevkilerde ve diğer komşu illerde konumlanmış olan bu bölgede krallık yapan Savoya Hanedanı mensupları için yaptırılmış saraylar ve diğer kraliyet ikametgâhlarıdır. Savoya hanedanı 16. yüzyıldan başkenti Torino'da olan Sardinya Krallığına geçtikten sonra başlayarak bu bölgede Torino şehri içinde ve şehir etrafında, bazıları antik Romalı çağından kalmış olan şatoları restore ettirmeye ve yeni ikametgâhlar bina ettirmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Annapolis</span>

Annapolis, ABD'nin doğusunda Maryland eyâletinin başkenti ve Anne Arundel County (İlçe) merkez şehri olan bir şehirdir. Annapolis'in şehir sınırları içindeki nüfusu 38.620 kişidir. Annapolis "Severn Nehri"nin ağzında Chesapeake Körfezi kenarında konumlanmıştır. Şehir Baltimore'un 42 km güneyinde; Washington DC'nin 47 km doğusundadır. Annapolis "Baltimore-Washington Metropoliten Bölgesi" içindedir. ABD'nin kuruluşunun ilk yıllarından 1783-1784'te Annapolis ABD'nin geçici olarak başşehri olmuştur. Şehirde 1845'te kurulan ABD Deniz Harp Okulu bulunmaktadır. Annapolis'te çok değişik bir üniversite müfredat programı ve sömester veya yıl sonu imtihanları olmayan, "Önemli Batı Medeniyeti Kitapları" incelenmesinden oluşan bir yüksek eğitim sistemi uygulayan St John Koleji bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">V. Edward</span> İngiltere kralı

V. Edward 9 Nisan 1483 – 25 Haziran 1483 döneminde 2 ay 16 gün Plantagenet Hanedanı'nın bir altkolu olan York Hanedanı'ndan krallık yapan İngiltere kralı. 25 Haziran 1483'te amcası olan "İngiltere Savunucusu Lord" unvanlı kral naibi olan III. Richard tarafından tahttan indirilmiş; Londra Kulesi'nde küçük kardeşi York Dükü Richard Shrewsburyli ile birlikte hapis edilmiştir. Büyük olasılıkla Ağustos 1483'te amcası yeni kral olan III. Richard'ın emirleri ile kardeşi ile birlikte katledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İsveç hükümdarları listesi İsveç'te hüküm sürmüş krallar ve yönetim gücü bulunup hüküm sürmüş kraliçeler listesidir. Bu liste krallık naiplerini ve Kalmar Birliği krallık genel valilerini de ihtiva ederek yaklaşık günümüze kadar İsveç'te hüküm sürmüş hükümdarlarının listesini vermektedir:

<span class="mw-page-title-main">IV. Honorius</span>

Papa IV. Honorius 2 Nisan 1285'ten ölümüne kadar papalık yapmıştır. Papalığı boyunca büyük ölçüde kendisinden önceki papa IV. Martinus'un izlediği Fransız yanlısı politikayı sürdürdü.

Ulusal Biyoçeşitlilik Ağı , 2000 yılında Birleşik Krallık'ta kurulmuş, biyoçeşitlilik bilgilerini, NBN'nin veri arama web sitesi olan NBN Atlas aracılığıyla internet de dahil olmak üzere çeşitli ortamlar aracılığıyla kullanıma sunmayı taahhüt eden bir ortak girişimdir.

<span class="mw-page-title-main">Gâtinais-Anjou Hanedanı</span>

Gâtinais-Anjou Hanedanı, 1131-1205 yılları arasında Kudüs Krallığı'nı yöneten Châteaudun ve Ingelger Hanedanı'nın alt kolu olan Fransız soylu ailedir. Hanedan genellikle Anjou Hanedanı ile karıştırılmaktadır. 12. yüzyılda, Châteaudun mensubu V. Fulk'un iki evliliğinden olan torunları hanedanı iki kola bölmüştür: bir kolun mensuplarından bazıları İngiltere kralları olan Plantagenet Hanedanı'nı kurdu, bir diğer kol olan Gâtinais-Anjou ise 12. yüzyılda Kudüs Krallığı'nda hüküm sürmüş, daha sonra Aleramici Hanedanı ile birleşmiştir.