İçeriğe atla

Piyasa başarısızlığı

Piyasa başarısızlığı, mal ve hizmetlerin serbest piyasa tarafından tahsisinin Pareto verimliliğine sahip olmaması ve genellikle net ekonomik değer kaybına yol açtığı bir durumdur. Piyasa başarısızlıkları, bireylerin saf kişisel çıkarları artırmalarının, toplumsal açıdan bakıldığında geliştirilebilecek verimli olmayan sonuçlara yol açtığı senaryolar olarak görülebilir.[1][2] Terimin ekonomistler tarafından ilk olarak 1958'de kullanılması[3] karşın konsept Victoria dönemi filozofu Henry Sidgwick'e kadar uzanıyordu.[4] Piyasa başarısızlıkları genellikle kamu malları, zaman tutarsız tercihler, bilgi asimetrileri, rekabetçi olmayan pazarlar, ana temsilci sorunları veya dışsallıklarla ilişkilidir.[5][6][7][8][9]

Kaynakça

  1. ^ John O. Ledyard (2008). "market failure," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Ed. Abstract. 13 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Paul Krugman and Robin Wells (2006). Economics, New York, Worth Publishers.
  3. ^ Francis M. Bator (1958). "The Anatomy of Market Failure," Quarterly Journal of Economics, 72(3) pp. 351–79 22 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (press +).
  4. ^ Steven G. Medema (2007). "The Hesitant Hand: Mill, Sidgwick, and the Evolution of the Theory of Market Failure," History of Political Economy, 39(3), p p. 331 8 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.–58. 2004 Online Working Paper. 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Joseph E. Stiglitz (1989). "Markets, Market Failures, and Development," American Economic Review, 79(2), pp. 197–203. 23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ Ignacio Palacios-Huerta (2003) "Time-inconsistent preferences in Adam Smith and David Hume," History of Political Economy, 35(2), pp. 241–68 [1] 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ • Charles Wilson (2008). "adverse selection," The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition. Abstract. 14 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Joseph E. Stiglitz (1998). "The Private Uses of Public Interests: Incentives and Institutions," Journal of Economic Perspectives, 12(2), pp. 3–22. 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ J.J. Laffont (2008). "externalities," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Ed. Abstract. 4 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekonomi</span> belirli bir alandaki farklı temsilciler tarafından sınırlanmış mal veya hizmetlerin üretimi, dağıtımı veya ticaretinden oluşan sistem

Diğer anlam için Ekonomi sayfasına bakınız

Kurumsal iktisat, ekonomik davranışı şekillendirmede evrimsel sürecin ve kurumların rolünü anlamaya odaklanmaktadır. Asıl odak noktası Thorstein Veblen'in bir tarafta teknoloji, diğer tarafta toplumun "törensel" alanı arasındaki içgüdü odaklı dikotomisinde yatmaktadır. İsmi ve temel unsurları Walton Hale Hamilton'un 1919 tarihli American Economic Review makalesine dayanmaktadır. Kurumsal ekonomi, kurumların daha geniş bir şekilde incelenmesini vurgular ve piyasaları bu çeşitli kurumların karmaşık etkileşiminin bir sonucu olarak görür. Daha önceki gelenek, günümüzde ekonomiye önde gelen Heterodoks bir yaklaşım olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph E. Stiglitz</span> Amerikalı ekonomist ve Columbia Üniversitesi öğretim görevlisi

Joseph Eugene "Joe" Stiglitz Amerikalı ekonomist ve Columbia Üniversitesi öğretim görevlisi. 1973'te John Bates Clark Madalyası'na layık görüldü ve 2001 yılında Nobel Ekonomi Ödülü aldı. Bill Clinton'nın hükûmetinde ekonomi danışmanlığı başkanlığıyla ünlendi ve daha sonra Dünya Bankası Başkan Yardımcılığı ve Başekonomistliğini görevinde bulundu. Küreselleşme, piyasa tutuculuğu ve Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası gibi bazı uluslararası kurumlar hakkındaki kıritik bakış açılarıyla ünlü. 2001'de Stiglitz, Columbia Üniversitesinde bir düşünce takımı olan Initiative for Policy Dialogue (IPD)'yi kurdu. 2001'den beri Columbia Üniversitesi'nin bir üyesi ve 2003'ten beri üniversite profesörü. Stiglitz ayrıca University of Manchester'nin Dünya Yoksulluk Sınırıları Kurumu(Brooks World Poverty Institute) başkanı ve Papaya ait Sosyal Bilimler Akademisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Paul Krugman</span> Amerikalı ekonomist

Paul Robin Krugman, Amerikalı ekonomist, entelektüel, köşe yazarı ve yazardır. Krugman Princeton Üniversitesi'nde İktisat ve Uluslararası İlişkiler profesörü ve Londra Ekonomi Okulu (LSE)'de Yüzüncü Yıldönüm Profesörü'dür. Buna ek olarak New York Times gazetesinde köşe yazarlığı görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gary Becker</span> Amerikalı ekonomist (1930 – 2014)

Gary Stanley Becker, Amerikalı sosyolog ve ekonomist. 1992 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

Genel denge teorisi teorik ekonominin bir dalı. Birkaç veya birçok piyasalar ile ekonomideki arz, talep ve fiyat davranışlarını bir bütün içinde açıklamaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomi tarihi</span>

Ekonomi tarihi veya iktisat tarihi, geçmişte yaşanan ekonomik olguların nasıl geliştiği konusunda çalışan bilim dalı. Ekonomi tarihinin analizi; tarihsel durumlara ekonomik teorilerin uygulanması, tarihsel yöntemler ve istatistiksel yöntemlerin bir kombinasyonu kullanılarak ele alınır. Bu başlık, sosyal tarihin örtüşen bazı alanları ve işletme tarihi konularını içerir. Ekonomi tarihinin kantitatif incelenmesine, cliometri de denmektedir.

İş döngüsü, iktisadi döngü veya konjonktür devresi, iktisadi etkinlik veya üretimde birkaç ay veya yılı aşan iktisadi dalgalanmaları belirtmek için kullanılan terim.

<span class="mw-page-title-main">Rasyonel bekleyişler</span>

Rasyonel bekleyişler veya rasyonel beklentiler birçok makroekonomik modelde kullanılan bir varsayımdır, ayrıca modern ekonomi ve oyun kuramının diğer alanlarında ve rasyonel seçim teorisinin diğer uygulamalarında da kullanılır. Rasyonel beklentiler makroekonominin, ekonomik beklentilerini değerlendirmek için sahip olduğu en uygun modellerindendir. İşçilerin, tüketicilerin ve şirketlerin gelecekteki ekonomik durumlar hakkındaki beklentileri, bu modelin önemli bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kapasite kullanımı</span>

Kapasite kullanımı ekonomide, bir ulustan bir işletme ölçüsüne kadar, kendi kurulu üretim kapasitesinin aslında ne kadarını kullandığını anlatmak için kullanılan bir konsepttir. Yani, kurulu üretim kapasitesi ile gerçekte üretilen mal ile bu kapasitenin tamamı kullanıldığında üretilebilecek mal arasındaki ilişkiyi inceler.

<span class="mw-page-title-main">Millî muhasebe sistemi</span>

Millî muhasebe sistemi (MMS) veya millî muhasebe, bir ulusun ekonomik faaliyetlerini ölçmek için eksiksiz ve tutarlı muhasebe tekniklerinin uygulanması.

<span class="mw-page-title-main">Bilgi ekonomisi</span>

Bilgi ekonomisi, bilginin iktisadı ve iktisadi kararları nasıl etkilediğini ele alan mikroekonomi dalı. Bilginin kolay yaratılmasına karşın güvenirliliğinin görece güç sağlanıyor oluşu, çabuk yayılmasına karşın kolaylıkla kontrol altında tutulamaması gibi temel özellikleri iktisadi kuramların karmaşık bir biçim almasına yol açmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik metodoloji</span>

İktisadi metodoloji iktisadın ve iktisadi düşüncenin temelini oluşturan prensiplerin üzerindeki çalışma yöntemleridir. Bu çalışma yöntemlerinin çoğunu bilimsel yöntem oluşturur. Bu terim aynı zamanda, bir veya birkaç yöntemin teorik veya sistematik yönünü vurgulamakta kullanılır. İktisat metodolojisi, konuları ve yöntemi bakımından, doğa bilimleri ve sosyal bilimlerle pek çok benzerlik taşır.

Sosyal piyasa ekonomisi, rekabet ekonomisi temeline dayalı olan; özgür girişimi, piyasa ekonomisi içinde genellikle bir sosyal devlet hedefleyen, sosyal politikaların yanı sıra regülasyoncu serbest piyasa kapitalist ekonomik sistemini birleştiren bir sosyoekonomik modeldir.

<span class="mw-page-title-main">Ana akım iktisat</span>

Ana akım iktisat, halihazırda üniversitelerde öğretilmekte olan ekonomi yaklaşımını ifade eder. Genel olarak üniversitelerde Heteredoks yaklaşıma yönelik değil ana akım iktisata yönelik eğitim verilmektedir. Neoklasik iktisat ile neoklasik sentez, neoklasik yöntemler ile makro ekonomik keynesyen yaklaşımla ilişkilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Đổi Mới</span>

Đổi Mới, 1986 yılında Vietnam'da sosyalist yönelimli bir piyasa ekonomisi yaratmak amacıyla başlatılan ekonomik reformlara verilen isimdir. Teriminin kendisi, Vietnamcada "yenilik" veya "yenileme" anlamına gelen geniş kullanımlı genel bir terimdir. Bununla birlikte, Đổi Mới Politikası özellikle Vietnam'ı komuta ekonomisinden sosyalist odaklı bir piyasa ekonomisine geçirmeyi amaçlayan bu reformlara atıfta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Heterodoks ekonomi</span>

Heterodoks iktisat, ortodoks iktisadi düşünce okullarıyla çelişen veya neoklasik iktisadın ötesinde olabilecek herhangi bir iktisadi düşünce veya teoridir. Bunlar arasında kurumsal, evrimci, feminist, sosyal, post-Keynesyen, ekolojik, Avusturyacı, Marksist, sosyalist ve anarşist iktisat sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Philip Wicksteed</span>

Philip Henry Wicksteed, öncelikle bir ekonomist olarak bilinir. Aynı zamanda bir Georgist, Üniteryen teolog, klasikçi, Orta Çağcı ve edebiyat eleştirmenidir.

Ekonomide dağıtım, toplam çıktının, gelirin veya servetin bireyler arasında veya üretim faktörleri arasında dağıtılma şeklidir.

Neoklasik iktisat, mal ve hizmetlerin üretim, tüketim ve değerlemesinin (fiyatlandırma) arz ve talep modeli tarafından yönlendirildiğinin gözlemlendiği bir ekonomi yaklaşımıdır. Bu düşünceye göre, bir mal veya hizmetin değeri, geliri kısıtlı bireyler tarafından faydanın ve üretim maliyetleriyle karşı karşıya olan ve mevcut bilgi ve üretim faktörlerini kullanan firmalar tarafından kârın varsayımsal maksimizasyonu yoluyla belirlenir. Bu yaklaşım genellikle rasyonel seçim teorisine başvurularak gerekçelendirilmiştir.