İçeriğe atla

Piyale Paşa

Başlığın diğer anlamları için Piyalepaşa sayfasına bakınız.
Piyale Paşa
Piyale Paşa'nın büstü,
Mersin Deniz Müzesi
Osmanlı Kaptan-ı Derya
Görev süresi
1553-1568
Hükümdar I. Süleyman
II. Selim
Yerine geldiğiSinan Paşa
Yerine gelenMüezzinzade Ali Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1515
Aslı Hırvat
Ölüm 1578 (62-63 yaşlarında)
Kıbrıs

Piyale Paşa (1515 - 21 Ocak 1578, Kıbrıs), Sultan I. Süleyman ve II. Selim döneminde 14 yıl kaptan-ı derya görevinde bulunmuş ve önemli zaferler kazanmış bir Osmanlı devlet adamı ve komutandır.

Hayatı

Aslen Hırvat'tı.[1] Babası sonradan Müslüman olarak Abdurrahman ismini almıştır. Mohaç Muharebesi'ndan sonra Macaristan'dan devşirilen bir çocuk olarak küçük yaşlarda Enderun'a getirilip burada eğitim görmüştür. 1547'de Kapıcıbaşı olarak saraydan çıkmıştır. Sonra Gelibolu sancak beyi olmuştur.[2]

1553'te aldığı beylerbeylik ile kaptan-ı derya unvanı verilmiş ve kaptan-ı derya unvanını 1567 yılına kadar korumuştur. 1555 ilkbaharında emrinde olan 60 parça gemiden oluşan bir filo ile ve Turgut Reis'le birlikte Fransa'ya yardımla görevlendirildi. 1556 ilkbaharında Oran'a hücum etti ama şehrin İspanyol valisi Kont Alcaudete, Fas Sultanı Mohammed es-Şeyh ile ittifak yaptı ve Piyale Paşa kaleyi ele geçiremedi. 1557'de yine Turgut Reis'le birlikte Tunus'ta Bizerte'ye bir akın tertip etti ve bu şehir Osmanlılar eline geçti (Bizerte Kuşatması). 1558'de ise Turgut Reis'le birlikte önce Napoli Krallığı kıyılarını, ardından ise Minorka adasını istila etti. Bu başarılarından dolayı Cezayir Beylerbeyi payesi verildi. Sakız ve Cerbe Adası'nı almış, Cezayir'in ele geçirilmesini tamamlamıştır. İspanya, İtalya ve Fransa sahillerinde 67 kadar küçük adayı ele geçirmiştir. İspanya Kralı II. Felipe'nin donanmalarını zayıflatmış ve ünlü kumandanlarını esir almıştır.[1]

Osmanlı donanmasının bu başarılarına karşı olarak İspanya, Papalık Devleti, Malta, Napoli Krallığı, Cenova Cumhuriyeti ve Floransa Cumhuriyeti büyük bir ittifak kurarak Cerbe adasına hücum ettiler ve bu adayı ellerine geçirdiler. Piyale Paşa ve Turgut Reis bu müttefikler donanması ile 9-14 Mayıs 1560 tarihinde Tunus'un Cerbe adası açıklarında Cerbe Deniz Muharebesi'ne giriştiler. Piyale Paşa kumandasındaki Osmanlı Donanması, İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği Haçlı Donanmasını yenilgiye uğrattı. Osmanlıların önemli bir zafer kazandığı bu muharebede Hristiyanlar ittifakı 60 parça gemi kaybettiler ve 18.000 denizci zayiat verdiler. Bu zayiata giden İspanyol denizcilerinin 600'nun "oficiales" adı verilen gayet iyi eğitim ve tecrübeli gedikli denizci ve 2.400 tüfekçi ("arquebusier") olması bu galibiyetin önemini daha da açığa çıkartmaktadır. Cerbe adası da tekrar Osmanlılar eline geri geçti.[1]

II. Selim'in kızı Gevherhan Sultan'la evlendi. 1564'te İspanya'a ait olan "Peron de Velz" adasını ele geçirdi. 1565'te Malta'nın Kuşatması'nda Turgut Reis ile birlikte görev yaptı. Fakat Turgut Reis'in çatışmalarda vurulması üzerine geri dönmek zorunda kaldı. 1566'da Sakız adasını fethetti. 1568'de kaptan-i deryalık görevi yanında üçüncü vezir oldu. Sonra Lala Mustafa Paşa serdarlığı altında Kıbrıs'ı almak üzere gönderildi. Buradaki başarısından dolayı ikinci vezir payesi verildi.[1]

Bu görevde iken Piyale Paşa Kıbrıs' ta 1578 yılında öldü. Kasımpaşa'da kendi yaptırdığı Piyale Paşa Camii'nin yanındaki türbesine gömüldü.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Yayın Kurulu, "Piyale Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.441 ISBN 975-08-0072-9
  2. ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.II say.41-42 [1]

Dış kaynaklar

  • Yayın Kurulu, "Piyale Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.441 ISBN 975-08-0072-9
  • Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi Cilt:II sayfa:438 Cilt:III sayfa:12 İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681

Dış bağlantılar

  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani C.II say.41-42, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 Online: [2]
  • Bostan, İdris "Piyale Paşa" (2007) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:34 Sayfa:296-297 İstanbul:TDV Yayınları. Online:[3] 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Askerî görevi
Önce gelen:
Sinan Paşa		Kaptan-ı Derya
1553 - 1569 		Sonra gelen:
Müezzinzade Ali Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kara Musa Paşa</span> 75. Osmanlı sadrazamı

Kara Musa Paşa, İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Ağa Yusuf Paşa III. Ahmed saltanatında, 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 tarihleri arasında on bir ay yirmi iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Çavuşbaşı Memiş Paşa, II. Mahmut saltanatında 15 Kasım 1808 - 1 Ocak 1809 tarihleri arasında bir ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Deniz Muharebesi</span> 1560 yılında gerçekleşen deniz savaşı

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sinan Paşa</span> Osmanlı amirali

Sinan Paşa veya Sinanüddin Yusuf Paşa, I. Süleyman döneminde, 1550-1553 yılları arasında Osmanlı Donanması'nın kaptan-ı deryasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Müezzinzade Ali Paşa</span>

Müezzinzade Ali Paşa Piyale Paşa'dan sonra başa geçerek 1569-1571 yılları arasında Osmanlı Donanması'nın Kaptan-ı Deryalığını da yapmış Osmanlı denizcisi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kaymak Mustafa Paşa</span>

Kaymak Mustafa Paşa ya da Atlamacı Mustafa Paşa Lale Devri sırasında Kaptan-ı Derya olarak Osmanlı Donanmasına kumanda etmiş bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

Cafer Ağa,, Osmanlı denizcisi. I. Selim döneminde ve Kanuni Sultan Süleyman saltanat başlangıcında 1516 ve 1520 yılları arasında dört yıl Kaptan-ı Derya'lık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç Ali Paşa</span> Kapudan Paşa

Kılıç Ali Paşa, Uluç Ali ya da Uluç Ali Reis olarak da bilinen, 1571 ile 1587 yılları arasında 16 yıl kaptan-ı derya olarak görev yapmış Osmanlı denizcisidir. İtalyan asıllı olup, Müslüman olmadan önceki adı "Giovanni Dionigi Galeni"dir. İtalyan kaynaklarında Occhiali adıyla geçer. Müslüman olduktan sonra hızla yükselmiş ve Osmanlı donanmasının önemli komutanlarından biri olmuştur. Özellikle, İnebahtı Savaşı sırasında gösterdiği başarı ile bilinir. Karısının adı Selime Hatun'du ve hiç çocukları olmamıştı.

Has Yunus Bey Osmanlı denizcisi ve kara gücü komutanı. 1453 - 1456 döneminde Osmanlı kaptan-ı deryası görevi ile nispeten yeni kurulan Osmanlı donanması komutanlığı yapmıştır.

Kirli Ahmed Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisi. III. Ahmed saltanatında Aralık 1711 - Ocak 1712 ile 1713-1713 dönemlerinde iki kez kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Kale muhafızlık görevleri de verilmiştir.

Koca Musa Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. Sultan İbrahim saltanatında kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Silahtarlık, kubbealtı vezirliği, sedaret kaymakamlığı ve eyalet valiliği görevleri de verilmiştir.

Kara Nişancı Davud Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. II. Bayezid saltanatında 1492 - 1503 arası kaptan-ı deryalık yapmıştır. Bunun yanında başka devlet görevleri de yapmıştır.

Saruca Paşa Osmanlı devlet adamı ve ilk Kaptan-ı Derya sıdır.

Ateş Mehmet Paşa veya Ateş Mehmet Salih Paşa Osmanlı denizcisi. 1863-1865 döneminde kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

İngiliz Mustafa Paşa Osmanlı denizcisi. Uzun yıllar bahriye reisliği ve 1863 yılında 20 gün kadar kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

Hakkı İsmail Paşa katip, yüksek devlet memuru, bahriye nazırı.

Uzun Piyale Paşa Tersane'de yetişmiş bir denizci idi. 1631'de Tersane kethüdası ve 1643'te Kaptan-ı Derya ve vezir oldu. 1644'te azledildi. Doğumu ve ölümü hakkından bilgiler bulunmamaktadır.

Ahmed Fevzi Paşa


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.