İçeriğe atla

Piyale Makarna Fabrikası

Piyale Makarna Fabrikası, Türkiye'nin ilk makarna fabrikasıdır.[1] İzmir'in simge sanayi tesislerinden birisidir. Türkiye'nin ilk makarna ihracatını gerçekleştirmiştir.

13 Şubat 1939 TAN gazetesindeki bir reklamı

Piyale Şirketi, 1922'de İzmir'de Hasan Tahsin Piyale tarafından "Türk Makarna Fabrikası" adıyla kurulmuştu.[1] 10 işçinin çalıştığı fabrikada günlük kapasite 660 okka idi. Bu tesislerde Türkiye'nin ilk makarnası el presleri üretilmekte idi. 1923 yılında İzmir İktisat Kongresi ve 9 Eylül İzmir Sergisi’nde Türk Makarna Fabrikası’nın ürettiği ürünler Hasan Tahsin Bey'e altın ödül getirdi. Bir süre sonra İtalya'dan ilk makarna kalıplarını getiren Hasan Tahsin Bey, makarna çeşitlerini arttırdı; 1930 yılında Alsancak'ta günlük kapasitesi 2000 okka olan yeni bir fabrika yaptırıp bu ilk makarna kalıpları ile üretime geçti. 1936 yılında Hasan Tahsin Bey büyük babasının ilk adını kendisine soyadı olarak seçince makarna markası Piyale oldu.

Küçük bir imalathanede üretime başlayan şirket, 1955 yılında Bayraklı'da inşa edilen; Hasan Tahsin Piyale ile birlikte Nimet Baraz, Mustafa, Hacı Zeki Çebi, Gago Adil Aktoluğ, Burhan Maner ve Yılmaz Adıgüzel'in kurup yönettiği fabrikada "Maktaş Makarnacılık ve Ticaret Anonim Şirketi" adıyla üretimini sürdürdü. Bu yeni fabrika 1945'te II. Dünya Savaşı'ndan sonra değirmen ve fabrika kurma koşulu ile Sanayi ve Kalkınma Bankası'ndan alınan kredi sayesinde kurulmuştu. 1970'ten itibaren makarna dışında ürünler de üretmeye başladı. 2001 yılındaki ekonomik krizde büyük darbe alan şirket, el değiştirdi ve "Gıdasa" adıyla Sabancı Holding'e geçti. Fabrikanın yer aldığı bölge turistik alan kapsamına alınması nedeniyle fabrika 2007 yılında kapatıldı, üretim Hendek, Sakarya'daki tesislere taşındı; fabrikanın yerine alışveriş merkezi veya turizm tesisi yapılması söz konusudur. 2010 yılında Yıldız Holding'e geçti[2] ve 2011 yılında Şok Marketin ürünü oldu.

Kaynakça

  1. ^ a b Öğüt, Gürül (27 Ağustos 2013). "Türkiye'yi makarna ile tanıştıran marka". www.hurriyet.com.tr. 20 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Piyale 'Yıldız'landı". www.finansgundem.com. 6 Kasım 2010. 26 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İç Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin ortasındaki coğrafi bölgesi

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'de gelişmiş bölgeler arasında yer alır. Konumu sebe­biyle bu bölgeye "Orta Anadolu" da denir. İç Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü 151.000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Yüzölçümü bakımından Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgedir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur. Aynı zamanda Türkiye'nin "tahıl ambarı" olarak da anımsanır. İç Anadolu Bölgesi'nde toplam 13 il vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kardemir</span> Karabük ilinde bulunan demir-çelik işletmesi ve Türkiyenin ilk ağır sanayi fabrikası

Karabük Demir-Çelik Fabrikaları veya kısaca Kardemir, Karabük ilinde bulunan demir-çelik fabrikası. Türkiye'nin ilk ağır sanayi fabrikası olan Kardemir'in temelleri 3 Nisan 1937'de Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası</span> İstanbul Yıldız Parkı bahçesinde yerleşik müze-fabrika

Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası, İstanbul Yıldız Parkı bahçesinde yerleşik müze-fabrika. 1892-1894 yıllarında Osmanlı Sarayı çini gereksinimlerini karşılamak ve gerileyen çini sanatını geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Türkiye'nin bu alanda üretime devam eden en eski tesisi olan fabrika, günümüzde Türkiye Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı'na bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sümerbank</span> 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten firma ve banka

Sümerbank, özel bütçenin temelini oluşturan katma bütçeli idare uygulamasının başladığı 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten kuruluş. Tekstil sanayisi ile aynı anda banka konumunda.

<span class="mw-page-title-main">SEKA</span>

SEKA, Türkiye'de kâğıt sanayiinde yatırım ve planlamalar yapan kamu kuruluşudur. 1998 yılında özelleştirme kapsamına alınıp anonim şirkete dönüştürüldü. Kuruluş, 2005 yılında Sümer Holding ile birleştirilerek kapatıldı.

PETKİM, Türkiye Petrolleri tarafından 1965 yılında İzmir'de kurulan ve 2008'de özelleştirilerek SOCAR'a devredilen petrokimya şirketi. Etilen, benzen, polipropilen gibi petrokimya türevlerini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">DYO</span>

DYO Boya veya kısaca DYO 1979 yılında Yaşar Holding tarafından İzmir'de kurulan boya şirketi. İnşaat boyası, endüstriyel boya, mobilya boyası, koruyucu boyalar, toz boyalar, oto tamir boyaları, savunma sanayisi boyaları, gemi boyaları gibi ürünler üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Holding</span> şirketler grubu

Yaşar Holding, Türkiye’de faaliyet gösteren İzmir, Karşıyaka kökenli şirketler topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Şişecam</span> Şirket

Şişecam veya resmi adıyla Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., cam alanında faaliyet gösteren Türkiye merkezli şirketler grubu.

<span class="mw-page-title-main">Kale (şirket)</span>

Kale Holding, Türkiye’de kurulan ve uluslararası alanda faaliyet gösteren holding kuruluşu.

Maltepe Havagazı Fabrikası 1929-1990 yılları arasında Ankara'nın Maltepe semtinde faaliyet gösteren elektrik santralı ve havagazı üretim tesisi.

<span class="mw-page-title-main">Küçükbay Grubu</span>

Küçükbay Grubu veya Küçükbay Holding, 1979 yılında İzmir'de kurulan şirket grubudur. Türkiye'nin önde gelen sanayi grupları arasında yer almaktadır. Grup, başta bitkisel yağ üretimi olmak üzere farklı sektörlerde de faaliyet göstermektedir.

Ülker, Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş adıyla Sabri Ülker ve Asım Ülker tarafından 22 Şubat 1944'te kurulmuş gıda üreticisi şirket. Ülker ürünlerini 100'ün üzerinde ülkeye ihraç etmektedir. Gıda sektöründe, farklı kategorilerde çok sayıda ürünleri bulunmaktadır. Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasındaki 108. sırada yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tat Gıda</span> Koç Topluluğu kuruluşudur

Tat Gıda veya eski adıyla Tat Konserve 1967 yılında Koç Holding tarafından Bursa'da kurulan gıda şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Makine ve Kimya Endüstrisi</span> Millî Savunma Bakanlığına bağlı anonim şirket

Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi, 15 Mart 1950 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin her türlü silah, mühimmat, roket, araç ve gereç ihtiyaçlarını karşılamakla görevli ve Millî Savunma Bakanlığına bağlı olarak savunma sanayi alanında faaliyet göstermek amacıyla kurulan kurum. Kamu iktisadi teşebbüsü olarak kurulan MKE, 3 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla 7330 sayılı Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun ile anonim şirkete dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yıldızlar Holding</span>

Yıldızlar Yatırım Holding, Kocaeli merkezli holding kuruluşu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sanayi</span> Türkiye ekonomisinin sektörlerinden biri

Türkiye'de sanayi günümüzde GSYİH'nın %27'sini, ihracatın yaklaşık %93'ünü oluşturmaktadır. Sanayinin Osmanlı'nın son zamanlarında temelleri atılmış, bu günlere kadar gelişerek devam etmiştir.

Tarihî Elektrik Fabrikası, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan eski bir elektrik fabrikasıdır.

<span class="mw-page-title-main">MAN Türkiye</span> otobüs üreticisi

MAN Türkiye A.Ş. (MANAŞ), Almanya merkezli ağır ticari araç üreticisi MAN Truck & Bus AG'nin Türkiye bölümüdür. Şirket, 1966 yılında MAN ile Ercanlar A.Ş. arasında MAN Kamyon ve Otobüs Sanayi A.Ş. adıyla bir ortak girişim olarak kurulmuştur. “MAN’ın Almanya dışındaki ilk üretim merkezi“ olma özelliğini taşıyor. Bugün Ankara Akyurt'taki MAN Türkiye fabrikası, 111.000 metrekaresi kapalı, 90.000 metrekaresi de üretim alanı olmak üzere kapladığı yaklaşık 320.000 metrekarelik alan ile aynı zamanda MAN'ın en büyük otobüs fabrikası konumunda bulunuyor. Şirketin merkezi ve fabrikası Ankara'nın Akyurt ilçesinde yer almaktadır.

Otoyol Sanayi A.Ş., Türkiye merkezli bir otomotiv şirketiydi. Şirket, 1966 yılında Fiat ile Sabancı ve Koç holdinglerin ortaklığı ile kuruldu. Şirketin merkezi İstanbul'un Maltepe ilçesinde yer almaktaydı.