İçeriğe atla

Pityriasis gymnocephala

Pityriasis gymnocephala
Korunma durumu

Neredeyse tehdit altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Aves
Takım:Passeriformes
Alt takım:Passeri
İnfra takım:Corvides
Üst familya:Malaconotoidea
Familya:Pityriaseidae
Mayr & Amadon, 1951
Cins:Pityriasis
Lesson, 1839
Tür: P. gymnocephala
İkili adlandırma
Pityriasis gymnocephala
(Temminck, 1835)

Pityriasis gymnocephala Borneo'ya endemik,[2] Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Pityriaseidae familyasının Pityriasis monotipik cinsinin tek kuş türüdür. Gizemli ve çok yaygın olarak görülmeyen bu tür Borneo adasının yağmur ormanlarında yaşar.[3]

Taksonomi

Bu türün bilimsel sınıflandırması tartışmalıdır. Zaman zaman Prionopidae, Cracticidae, Artamidae ya da Corvidae familyalarına dahil edildi.[4][5][6] 2006'da yapılan bir öneri de Hemipus ve Tephrodornis cinslerini içine alan yeni Tephrodornithidae familyasına eklemek oldu.[7]

Fiziksel özellikler

1838 drawing

25 cm boyunda, kızıl kalçaları, kafası, boğazı ve boynu olan, kulak çevresinde gri tüyleri bulunan, tepesi tüysüz sarı renkli olan genel olarak siyah ya da koyu gri renkli tüy örtüsüne sahip orta boylu bir kuştur. Kanatlarında yalnızca uçarken görülen beyaz kanat lekesi vardır ve dişilerin yanlarında da kırmızı benekler bulunur. Gagası kalın ve çengel şeklindedir ve kısa kuyruğuyla birlikte tıknaz bir görünüşü vardır. Tüysüz tepesinde sarı ya da saman renkli kısa deri çıkıntıları bulunur. Genç kuşların kalçaları siyah, kulak örtüleri kızıldır, gözlerinin çevresinde kızıl bir halka bulunur ve tepelerindeki deri çıkıntıları henüz gelşmemiştir.[8]

Çeşitli sesler çıkaran gürültücü bir kuş türüdür.[3][4]

Dağılımı ve yaşam alanı

Borneo Adasına endemik olan türün ovalardan 1.200 m rakıma kadar olan alanda yaşadığı kaydedilmiştir ancak az rastlanan bir türdür ve dağılımı tahmin edilemez. Ormanlarda yaşar.[4]

Davranış

Sıklıkla 6 ila 10 kuştan oluşan sürüler hâlinde ormanda dolaşan sosyal bir türdür. Bazen başka türlerle birlikte karışık sürüler hâlinde de görülür. Ormanda yavaş hareket eden kuş hızlı kanat hareketleri ile uçar.[3][4]

Beslenme

Küçük bitkiler, meyveler ve sebzelerle beslenirler.

Üreme

üreme davranışı tam olarak bilinememktedir ama 31 x 25 mm boyutlarda gri ve kahverengi beneklere sahip beyaz yumurta yumurtlarlar. Palazlanmış bir yavruyu besleyen iki dişinin gözlemlenmesi, yavru bakımının toplu olarak yapıldığına işaret eder. Ayrıca kuşlar uçarken yuva yapmak için gerekli malzemeyi de gagalarında taşıdıkları gözlemlenmiştir.[4]

Korunma durumu

Ana tehdit kereste için ormanların kesilmesi ile oluşan habitat yok olmasıdır. Bu nedenle popülasyonu azalma eğiliminde de olsa daha az etkilenen ormanlarda da bulunduğu için neredeyse tehdit altındaki türler arasında listelenir.[9]

Kaynakça

  1. ^ BirdLife International (2012). "Pityriasis gymnocephala". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013. 
  2. ^ Phillipps, Quentin; Phillipps, Karen (2011). Phillipps' Field Guide to the Birds of Borneo. Oxford, UK: John Beaufoy Publishing. ISBN 978-1-906780-56-2. 
  3. ^ a b c MacKinnon, John; & Phillipps, Karen. (1993). A Field Guide to the Birds of Borneo, Sumatra, Java and Bali. OUP: Oxford. 0-19-854035-3
  4. ^ a b c d e Smythies, B.E.; & Davison, G.W.H. (1999). The Birds of Borneo. Natural History Publications (Borneo): Kota Kinabalu. pp.606–608.
  5. ^ Museum Victoria collections
  6. ^ "Discover Life – Corvidae". 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021. 
  7. ^ Moyle, RG; Joel Cracraft; Maklarin Lakim; Jamili Nais; Frederick H. Sheldon (2006). "Reconsideration of the phylogenetic relationships of the enigmatic Bornean Bristlehead (Pityriasis gymnocephala)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 39 (3): 893-898. doi:10.1016/j.ympev.2006.01.024. PMID 16524745. 
  8. ^ Colenutt, Simon. (2002). Little known Oriental bird: Bornean Bristlehead. Oriental Bird Club Bulletin 35."Archived copy". 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2008. 
  9. ^ BirdLife International. (2007). Species factsheet: Pityriasis gymnocephala. Downloaded from "Archived copy". 10 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014.  on 27/4/2008.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kutup martısı</span>

Kutup martısı, martıgiller (Laridae) familyasından kuzey yarımkürede kutup dairesi çevresinde ve Avrupa'nın Atlas Okyanusu kıyılarında yaşayan iri bir martı türü.

<span class="mw-page-title-main">Küçük sıvacı kuşu</span>

Küçük sıvacıkuşu ya da Anadolu sıvacıkuşu, sıvacı kuşugiller familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Bıyıklı baştankara</span>

Bıyıklı baştankara, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Panuridae familyasının Panurus monotipik cinsi içinde yer alan tek kuş türüdür. Boyları 14- 15,5 cm, kanat açıklığı 16– 18 cm'dir. Uzun kuyruklu, uçuşu dalgalı ve turuncu-kahverengi bir kuştur. Erkeğinin başı gri, bıyıkları siyahtır. Krem rengi kanatlarında siyah çizgiler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılca kuyrukkakan</span> Kuş Türü

Kızılca kuyrukkakan, kestane kuyruklu kuyrukkakan veya kırmızı kuyruklu kuyrukkakan olarak da bilinir, sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kara başlı iskete</span> Kuş türü

Kara başlı iskete, ispinozgiller (Fringillidae) familyasından, yarı göçmen bir ötücü kuş türü. 06.06.2006 tarihli, 4 numaralı Çevre ve Orman Bakanlığı Merkez Av Komisyonu kararıyla koruma altına alınmıştır. Türkiye'de avlanması, ölü ya da canlı bulundurulması ve nakledilmesi yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kaya çit kuşu</span>

Kaya çit kuşu, çit kuşugiller familyasının monotipik Salpinctes cinsinden kuş türü.

<i>Pogonocichla stellata</i>

Pogonocichla stellata sinekkapangiller familyasından Pogonocichla cinsinde monotipik olarak sınıflandırılan bir kuş türü. Afrika'nın doğusunda ve güneyinde yaşayan türün tanınan on iki alt türü bulunur. Ormanlarda yaşayan bu kuş türü kuzeyde dağlık ormanlarda bulunurken güneye doğru indikçe deniz seviyesindeki ormanlarda da görülür. Parlak renkli olan bu kuşun göğsü ve karnı parlak sarıdır. Kurşun mavisi kafasında göz önünde ve boğazda benekler bulunur ve kanatları mavimtraktır. Genellikle böceklerle beslense de meyvelerle de beslenebilir.

<i>Mycteria</i>

Mycteria, leylekgiller familyasında yer alan ve Amerika kıtalarıyla, doğu Afrika ile güney ve güneydoğu Asya'da yaşayan büyük tropikal kuşlardan oluşan bir kuş cinsidir.

<i>Leptoptilos</i>

Leptoptilos leylekgiller familyasında yer alan ve iki türü Asya'nın güneyinde bir türü de Sahraaltı Afrika'da bulunur.

<i>Agamia agami</i>

Agamia agami balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türüdür. Agamia cinsinin tek üyesidir. Orta Amerika'nın güneyinden Peru'ya ve Brezilya'ya kadar olan bölgede yaşar. Doğal yaşam alanı ormanlık bataklıklardır.

<span class="mw-page-title-main">Islıkçı balıkçıl</span> Kuş türü

Islıkçı balıkçıl balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türüdür. Syrigma cinsinin tek üyesidir. Güney Amerika'da yaşar. İki alt türü bulunur; güneyde yaşayan S. s. sibilatrix ve kuzeyde yaşayan S. s. fostersmithi.

<i>Ardea insignis</i>

Ardea insignis balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü. Hindistan'da Himalayaların doğu eteklerinde, Bangladeş'in kuzeydoğusunda, Myanmar ve Bhutan'da yaşar. Nepal'de de bulunduğuna dair kayıtlar vardır.

<i>Ardeola rufiventris</i>

Ardeola rufiventris balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü. Sahraaltı Afrikası'nda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Pabuç gagalı</span>

Pabuç gagalı ya da pabuç gagalı leylek, leyleğe benzeyen çok büyük bir kuş türüdür. Adını çok büyük ve ayakkabıya benzeyen gagasından alır. Genel biçim itibarıyla leyleğe benzese ve daha önceden leyleksiler (Ciconiiformes) takımında sınıflandırılmış olsa da diğer yaşayan kuşlarla olan akrabalık ilişkisi tam olarak belirlenememiştir. Bazı otoriteler pelikansılar (Pelecaniformes) takımı içinde sınıflandırmaya başlamıştır. Monotipik Balaenicipitidae familyasındaki monotipik Balaeniceps cinsinin tek türüdür. Erişkin kuşlar genel olarak gri tüylere sahip iken genç kuşlar daha kahverengi tüylere sahiptir. Afrika'nın tropikal doğu bölgesinde, Sudan'dan Zambiya'ya kadar büyük bataklıklarda yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Tepeli aynak</span> kuş türü

Tepeli aynak Threskiornithidae familyasında yer alan bir monotipik kuş cinsi Nipponia içinde sınıflandırılan tek kuş türüdür. 19. yüzyıla kadar Asya'nın doğusunda yaygın olarak bulunmaktaydı ancak 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren sayıları giderek azalmıştır. 2010 yılının Aralık ayında Çin, Güney Kore ve Japonya'da 1.814 kuş bulunmaktaydı. Nipponia nippon olan bilimsel adından ötürü Japonya'nın sembol kuşu olarak görülür ancak Japonya'nın ulusal kuşu Japon sülünüdür. Japonya'da Niigata ilinin ve Wajima ile Sado şehirlerinin sembolüdür.

<i>Cercibis oxycerca</i>

Cercibis oxycerca Threskiornithidae familyasında yer alan monotipik kuş cinsi Cercibis içinde sınıflandırılan tek kuş türüdür. Güney Amerika'da Brezilya, Kolombiya, Guyana, Surinam ve Venezuela'da bulunur. Doğal yaşam alanı subtropikal ya da tropikal su havzalarıdır.

<i>Mesembrinibis cayennensis</i>

Mesembrinibis cayennensis Threskiornithidae familyasında yer alan monotipik kuş cinsi Mesembrinibis içinde sınıflandırılan tek kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Benek gerdanlı aynak</span>

Benek gerdanlı aynak Threskiornithidae familyasında yer alan bir aynak türüdür. Afrika'da tropikal bölgelerde bataklık ormanlarda bulunur.

<i>Papasula abbotti</i>

Papasula abbotti, Sulidae familyasında yer alan monotipik kuş cinsi olan Papasula içinde sınıflandırılan bir kuş türüdür. Yalnızca Hint Okyanusu'nun doğusunda Christmas Adası'nda yaşar.

<i>Elachura formosa</i> kuş türü

Elachura formosa, Passeriformes takımında sınıflandırılan monotipik Elachuridae familyasının Elachura monotipik cinsi içinde yer alan tek kuş türüdür. Himalayaların doğusunda ve Güneydoğu Asya'da ormanlık alanlarda yaşar.