İçeriğe atla

Pirlepe

Pirlepe
Prilep
Şehir
Прилеп
Pirlepe bayrağı
Bayrak
Pirlepe arması
Arma
Makedonya üzerinde Pirlepe
Pirlepe
Pirlepe
Pirlepe’nin Kuzey Makedonya'daki konumu
ÜlkeKuzey Makedonya Kuzey Makedonya
BölgePelagonya
BelediyePirlepe
İdare
 • Belediye başkanıMarjan Risteski
Yüzölçümü
 • Toplam1194.44 km²
Nüfus
(2002)[1]
 • Toplam76.768
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+389) 048
Plaka koduPP

Pirlepe veya Perlepe (Makedonca: Прилеп trl: Prilep), Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan bir şehir ve belediye merkezidir.

Güney Makedonya’da, Kuzey Pelogonya Ovası'na yayılmış Pirlepe, orta büyüklükte tipik bir Balkan şehridir.[2] Ülkenin büyük şehirlerinden Manastır'ın yakınlarındadır.

Coğrafya

Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan Pirlepe, ülkenin idari sınıflanmasında Pelagonya Bölgesi sınırları içindedir. Büyük Pelagonya vadisinin bölümü olan Pirlepe ovasının doğusunda bulunan şehir, kuzeyde Markovi Kuli ve güneyde Seleçka Dağı arasındadır.

Tarih

1915 yılında Pirlepe
1930'larda Pirlepe

Pirlepe, antik "Styberra" şehrinin kalıntıları üzerine kurulmuştur. Şehir, Roma İmparatorluğu döneminde gelişmiştir. 268 yılında Gotlar tarafından neredeyse yok edilmiş, saldırı sonrasında şehrin sadece küçük bir kısmı kalmıştır.

"Pirlepe" ismine ilk kez Bizans imparatoru II. Basileios'un 1014 tarihli fermanında tesadüf edilmektedir.[2] Orta Çağ Pirlepesi bir dağın zirvesinde yer alan kalenin etrafında kurulmuştu. Bu kasaba 1240'larda Pirlepe ismiyle ifade ediliyordu. Pirlepe ismi "bir dağın tepesine saplanmış" anlamına gelmektedir.[2]

11. yüzyılın başlarından 1201 yılına değin Bizans yönetimi altında varlığını sürdüren şehir, bu tarihte İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun hâkimiyetini kabul etti; 1246'da tekrar Bizans hâkimiyetine girerek 1334 yılına değin Bizans hâkimiyetinde kaldı.[2]

Sırp Kralı Duşan'ın orduları Pirlepe'yi ele geçirince şehir kısa süreliğine de olsa Sırp İmparatorluğu'na bağlandı. Duşan'ın ölümünden sonra Pirlepe Vukasin Prensliği'ne bağladı ve Vukasin 1366'da Pirlepe'de kendini kral ilan etti.[2] Vukasin, 14. yüzyıl boyunca devam eden savaşlarda yer yer Osmanlı ordusunun hizmetinde yer almış olsa da 1371 yılındaki Çirmen Savaşı'nda Osmanlı ordusuna karşı mücadele verirken öldü ve Osmanlı vasalı olarak Pirlepe'nin yönetimini devralan oğlu Marko 1395 yılındaki Rovine Muharebesi'nde öldürüleceği ana değin Osmanlı sultanlarının düzenlediği büyük seferlerin tamamına katıldı.[2] Bu olaydan sonra Pirlepe ve havalisinin büyük bir karışıklık ve mücadele yaşanmadan Osmanlı yönetimine girdiği, ordunun bir kısmının Osmanlı hizmetinde Hristiyan sipahiler olarak varlığını devam ettirdiği düşünülür.[2]

1920'lerde Pirlepe Saat Kulesi

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi

Şehir, 14. yüzyılda (1385-1395) civardaki yerleşimlerle beraber Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına girmiştir. Bu dönemden 20. yüzyıl başlarına (1912-1913) kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.

Osmanlı yönetiminde Pirlepe hakkında bilgi veren en eski kayıtlar 1445 yılına aittir.[2] Bu tarihte şehrin önemli bir bölümünü (%97.4) Hristiyan nüfus teşkil etmekteydi. Fatih Sultan Mehmet'in saltanatı döneminde Pirlepe önemli ölçüde Türk Müslüman yerleşimciyi kabul etti. 1478'e gelindiğnde Hristiyan nüfus oraın %73.9'a düşmüştü.[2] 1528 yılında şehrin vergi nüfusu %31'i Müslüman olan 825 nefere yükseldi. Şehrin nüfusu ve Müslümanların oranı sonraki yıllarda geriledi.

Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan itibaren bölgedeki Türk nüfusunun ciddi bir kısmı Anadolu'ya özellikle Ege bölgesine göç etmiştir.

Yugoslavya Krallığı Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Pirlepe'nin de yer aldığı bölge, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine geçmiştir. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.

Yugoslavya Dönemi

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Pirlepe, bu idari yapı içinde yer almıştır.

Makedonya Cumhuriyeti Dönemi

1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Pirlepe, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.

Nüfus

2002 sayımlarına göre Pirlepe Belediyesi'nin toplam nüfusu 76.768 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 70.878; Romanlar 4.433; Türkler 917…[1]

Ekonomi

Pirlepe, ülkenin en gelişmiş tütün üretim merkezidir.[3]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Pirlepe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
  2. ^ a b c d e f g h i Koç, Ümit. "Pirlepe Kazasında Nüfus-Vergi Yükümlülüğü Bağlamında Ekonomik Refah Düzeyi ve Gelir Dağılımı Üzerine Değerlendirmeler (1445-1544)". dergipark.gov.tr. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, Elazığ, 2015. 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  3. ^ "Pirlepe". macedonia-timeless.com/. macedonia-timeless.com sitesi. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya</span> Balkanlarda bir ülke

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">İştip</span>

İştip, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminin doğusunda bulunan bir kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü, Kuzey Makedonya</span> Makedonyada şehir

Köprülü, Vardar Nehri üzerinde Kuzey Makedonya'nın orta kısmında bulunan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kalkandelen</span> Kuzey Makedonyanın kuzeybatısında bir şehir

Kalkandelen veya iki dilli kullanımda Tetova, Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında bir şehirdir. Şar Dağları’nın eteklerine kurulu olup Pena Nehri kenarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kumanova</span>

Kumanova, Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Probiştip</span>

Probiştip, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Probiştip'te akümülatör fabrikası, Türk firmalarının yatırımlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Demir Hisar</span>

Demir Hisar Kuzey Makedonya'nın güneyinde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Berova</span>

Berova, Kuzey Makedonya'nın doğu sınırında bulunan bir belediye merkezidir. Maleşevo Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Negotin, Kuzey Makedonya</span>

Negotin Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Makedonya'nın en iyi şarap ve rakıları Negotin'de imal edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonski Brod</span>

Makedonski Brod, Kuzey Makedonya'nın orta batısında kasaba ve belediye merkezidir. Makedonski Brod, ülkenin en küçük ve gelişmemiş yerleşim yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Kapı</span>

Demir Kapı Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Debre, Kuzey Makedonya</span>

Debre, Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ustrumca</span>

Ustrumca veya Usturumca (Makedonca: Струмица Strumica okunuş: Strumitsa}

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Marko</span>

Marko ya da Marko Mrnjavčević, lakabı Kraljević (Sırp-Hırvatça telaffuz: [mâːrko mr̩̂ɲaːʋt͡ʃeʋit͡ɕ], 1371-1395 arasında de jure Sırp kralı ve Osmanlı Vasalı. Güney Slav halklarının ulusal kahramanıdır. Yaşamı ve kişiliği Sırp, Rumen, Bulgar ve Arnavut folklorunda zengin ayrıntılarla işlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonska Kamenitsa</span> Kasaba ve belediye merkezi

Makedonska Kamenitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Resne</span>

Resne Kuzey Makedonya’da Manastır ile Ohri arasında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Ülkenin güneybatı kesiminde yer alan Resne, elma üretimi ile oldukça meşhurdur.

<span class="mw-page-title-main">Bogdantsi</span>

Bogdanci Kuzey Makedonya'nın Gevgelija ile beraber, Yunanistan sınırına yakın bulunan kasabalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Delçevo</span> Kuzey Makedonya Kasabası

Delčevo Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırına yakın bir kasaba ve belediye merkezidir. Şu anki ismini Osmanlı İmparatorluğu devri sonlarında yaşamış devrimcilerden biri olan Goce Delčev'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.