İçeriğe atla

Pirinççizade Feyzi Bey

Pirinççizade Feyzi Bey
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Başbakan Fethi Okyar
Yerine geldiğiSüleyman Sırrı Aral
Yerine gelenSüleyman Sırrı Aral
TBMM Nafia Vekili
Görev süresi
14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiğiRauf Orbay
Yerine gelenAhmet Muhtar Cilli
Kişisel bilgiler
Doğum 1878
Diyarbakır
Ölüm 17 Şubat 1933 (55 yaşında)
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı
Partisi Cumhuriyet Halk Fırkası (1923-1933)
Ödülleri Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası

Pirinççizade Feyzi Bey[1] (1878, Diyarbakır - 17 Şubat 1933), Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ı ve TBMM'de toplam dört dönem milletvekilliği yapmış, ayrıca üç ayrı dönemde Bayındırlık Bakanlığı'nı yürütmüş Kürt asıllı[2][3] Türk siyaset adamıdır.

Diyarbakır Askerî İdadisi mezunudur. Mülkiye Kaleminde Memurluk, Serbest Tüccarlık, Osmanlı Meclis-i Mebusan I., II., III. ve IV. Dönem Diyarbakır Mebusluğu yaptı. Birinci Dunya Savışı'ndan dolayı, işgal devirde 15 Ocak 1919 tarihinde diğer Diyarbakır mebusu Zülfü Bey ile beraber "siyasi propagandalar yaptıkları ve Ermeni Katliami'ne karıştıkları" ihbar üzerine İngilizler tarafinden tutuklanmış, önce Mısır'a nakolunup, daha sonra Malta sürgünleri oldurlar.[4] Malta'da bulunmasına rağmen Osmanlı Meclis-i Mebusan'ın son dönemine seçildi ama Meclise katılamadı.[5]

Babası Pirinççizade Arif Bey'nun editörlüğünü yaptığı Diyarbekir Gazetesi'nde Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü vurgulayan yazılarını yazarak destekliyordu.[6][7][8][9] Lozan Antlaşması'nda Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü korumak için, Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen İsmet İnönü ile beraber Lozan'daki müzakerelere katıldı.[10][11] Mehmet Şükrü Sekban önderliğinde bir grup hükûmete ve Lozan'da Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen bulunan Feyzi Pirinççioğlu'na muhtıra verdi. Hükûmet ve Feyzi Pirinççioğlu muhtırayı bertaraf etti.[12][13] Bunun ardından Şeyh Said İsyanı çıktığında Diyarbakır valisi olan Ahmet Mithat Kalabalık'ın talimatıyla, isyan sırasında Diyarbakır milletvekilliği yapan Feyzi Pirinççioğlu ve ailesi ayaklanmanın başarıyla bastırılmasına yardım etti.[2][3][4][5]

TBMM I.ve II. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, 5. Şube Başkanlığı, Nâfıa (Bayındırlık) Encümeni Başkanlığı, 5. İcra Vekilleri Heyeti ve 3. Hükûmet Nâfıa Vekillikleri yapmıştır. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahiplerindendir. Evli ve 7 çocuk babası idi.[14]

Feyzi Pirinççioğlu'nun babası 1879 yılında Diyarbakır'da 30 köye sahip, Meclis-i Mebusan 3. dönem mebusu, Diyarbekir Vilayeti başkanı ve Diyarbekir Gazetesi'nin editörü Pirinççizade Arif Bey'dir.[8][9][11][15][16][17][18][19]

Ziya Gökalp'in dayısının oğludur.[20]

Kaynakça

  1. ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  2. ^ http://www.hakimiyetimilliye.org/feed.php?news=3274&output_type=txt[]
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  4. ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 523-524. 
  5. ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 517. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  8. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  9. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  10. ^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/55276 []
  11. ^ a b https://studylibtr.com/doc/1666738/k%C3%BCrtler-kendi-kaderlerini-ozg%C3%BCrce-belirleyecekler-mi%3F []
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  14. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2012. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019. 
  17. ^ https://brill.com/view/book/edcoll/9789004232273/B9789004232273_004.xml []
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2020. 
  20. ^ "Sultan Süleyman'ın torunu". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Süleyman Sırrı Aral
Türkiye Bayındırlık Bakanı
22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Sonra gelen:
Süleyman Sırrı Aral
Önce gelen:
Rauf Orbay
TBMM Nafia Vekili
14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923
Sonra gelen:
Ahmet Muhtar Cilli

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Kemal Tengirşenk</span> Türk politikacı ve diplomat

Yusuf Kemal Tengirşenk Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında ve TBMM'nin ilk dönemlerinde milletvekilliği, İstanbul Barosu başkanlığı, ayrıca farklı hükûmetlerde İktisat, Hariciye ve Adliye Vekilliği görevleri yürütmüş, 91 yıllık ömrünün son 40 yılını akademisyen olarak sürdürmüş bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ata Atalay</span> Türk siyasetçi

Ata Bey ya da Ataullah Bey (Atay) (d. 1882, Nevşehir - ö. 1 Ocak 1931, Ankara), Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'nın son döneminde ve TBMM'nin ilk üç döneminde Niğde milletvekilliği yapmış, ayrıca iki dönem Dahiliye Vekilliği (İçişleri Bakanlığı) görevini yürütmüş bir siyasetçi ve idarecidir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Sırrı Aral</span>

Süleyman Sırrı Aral, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muhtar Cilli</span>

Ahmet Muhtar Cilli,, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

1914-1918 Osmanlı Meclis-i Mebusanı, Bâb-ı Âli Baskını sonrası 1914'te tek parti düzeninde seçime gidildi ve V. Meclis-i Mebûsan 87 sandalyenin tamamını İttihat ve Terakki kazandı. Bu Meclis I. Dünya Savaşı boyunca görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Şeref Özkan</span>

Mustafa Şeref Özkan Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Hilmi Uran</span>

Mustafa Hilmi Uran, TBMM 3. Dönem'den itibaren altı dönem milletvekilliği yapmış, öncesinde Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1920)'nda mebus olarak bulunmuş, çeşitli hükûmetlerde Nafia (Bayındırlık), Adalet ve İçişleri bakanlıkları yapmış Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Dicleli</span>

Vedat Dicleli, Türk siyasetçi, avukat, yazar ve öğretim görevlisidir.

Vefik Pirinççioğlu, Türk siyasetçidir.

1877 Mart-Haziran Osmanlı Meclis-i Mebusanı veya I. Meclis-i Mebusan, Türk tarihinde halk oylarıyla seçilen ilk meclistir. 19 Mart 1877 - 28 Haziran 1877 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Münif Yeğenağa</span>

Ali Münif Yeğenağa, Türk devlet ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Avni Doğan</span> Türk bürokrat ve siyasetçi

Mehmet Avni Doğan, Türk bürokrat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Mithat Kalabalık</span> Türk bürokrat

Ahmet Mithat Kalabalık,, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdulkadir Kadri Kürkcü</span> siyasetçi

Kadri Ahmet Bey ya da Abdulkadir Kadri Kürkcü, Türk siyasetçi.

Diyarbekir'den TBMM 1. Dönem'de görev yapan mebuslar;

Ahmet Rüştü Çolakoğlu, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Pirinççizade Arif Bey</span> Osmanlı siyasetçi

Pirinççizade Arif Bey, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nuri Bey</span> Osmanlı Devlet adamıdır

Mustafa Nuri Bey (1851-1923), Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Zülfü Tigrel</span> Türk siyasetçi

Mehmet Zülfü Tigrel, Çiftçi, siyasetçi.