İçeriğe atla

Piramit

Başlığın diğer anlamları için Piramit (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Keops Piramidi, Mısır

Piramit (Yunancada: πυραμίς 'pyramís')[1] dış yüzeyleri üçgen olan ve üstte tek bir noktada birleşen ve şekli geometrik anlamda kabaca bir piramit halindeki bir yapıdır. Bir piramidin tabanı üçgen, dörtgen veya herhangi bir çokgen şekli olabilir. Bir piramit kütlesinin çoğunluğu yere yakın olup, daha az kütle tepedeki piramite doğru olur. Bunun nedeni, artan yükseklikle birlikte düşey eksen boyunca kesit alanının kademeli olarak azalmasıdır. Bu, ilk uygarlıkların anıtsal yapılar yaratmasına olanak tanıyan bir ağırlık dağılımı sundu.[2] Dünyanın birçok yerindeki medeniyetler piramitler inşa etmişlerdir. Hacimce en büyük piramit, Meksika'nın Puebla eyaletindeki Orta Amerika Büyük Cholula Piramidi'dir. Binlerce yıl boyunca Dünya üzerindeki en büyük yapılar piramitlerdi. Mısır'daki Büyük Khufu Piramidi, Antik Dünyanın Yedi Harikası'nın günümüze ulaşan tek örneğidir.

Mısır Piramitleri

Ana madde: Mısır piramitleri listesi

Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklindeki yapılardır. Mısır'da 100'den fazla piramit vardır. Piramitlerin çoğu Eski Krallık Dönemi'nden Orta Krallık Dönemi'ne kadar hüküm süren firavunların mezarları olarak inşa edilmiştir. Bilinen en eski piramit 3. Hanedan döneminde inşa edilen Zoser Piramididir. Bu piramit ve etrafını çevreleyen bloklar; mimar İmhotep tarafından tasarlanmıştır. Mısır Piramitleri dünyanın en eski şekilli taşlardan inşa edilmiş yapılarıdırlar. Yapımda çalışan işçiler piramitlerin sırrını bildikleri için yapım bittikten sonra öldürülmüşlerdir.[] Gize piramitleri tarih boyunca inşa edilen en büyük yapılar arasındadır. Dünyanın 7 Harikasından yalnızca Gize'de bulunan ve en büyük piramit olan Keops Piramidi ayakta kalabilmiştir.

  • Basamak piramidi
  • Gize Piramitleri
  • Keops Piramidi (145,75 metre, MÖ. 2550)
  • Mikerinos Piramidi (66,5 metre)
  • Kefren Piramidi (143,56 metre, MÖ. 2520)
  • Sfenks Piramidi
  • Zoser Piramidi (63,17 metre, MÖ. 2650)
  • Maldum Snefru Piramidi (93,26 metre, MÖ. 2000)
  • Dahahur Piramidi (104,85 metre, MÖ. 2600)
  • Dahahur Snefru Piramidi (103,95 metre, MÖ. 3000)
  • Sakkara Pepi II Piramidi (52,555 metre, MÖ. 2250)

Meksika Piramitleri

Bolivya Piramitleri

  • Tiahuanaco

Günümüz

  • Louvre Piramiti : Fransa Paris'teki Louvre Müzesi'nin avlusunda bulunan bir cam piramittir.
  • Luxor Hotel : Amerika Birleşik Devletleri'nin Las Vegas kentinde, piramit biçimindeki otel ve kumarhane.
  • Palace of Peace and Reconciliation : Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan, piramit biçimindeki bir yapı.
  • Antalya Cam Piramit : Sabancı Vakfı tarafından Antalya'ya hediye edilen cam piramit, 4.500 m² taban alanı ve 22.76 metrelik yüksekliğine sahiptir. Kongre ve fuar merkezi olarak kullanımının dışında Hasan Subaşı Kültür Parkı içerisinde yer alan, etrafı dairesel şekilli süs havuzlarıyla çevrili ve 4 cepheden girişi bulunan piramit yapı, her yönüyle çağdaş mimarinin örnekleri arasında yer almakta ve her yıl milyonlarca turist ve yerli halk tarafından ziyaret edilmektedir.

Türkiye'deki piramit benzeri yapılar

  • Harran Evleri
  • Eshab-ı Kehf Dağı : Yedi Uyurlar'ın mağarasının bulunduğu dağ

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, πυ_ρα^μίς". www.perseus.tufts.edu. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  2. ^ Centre of volume is one quarter of the way up—see Centre of mass.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Dünyanın Yedi Harikası</span> Olağanüstü antik yapıtlar

Dünyanın Yedi Harikası ya da eski dilde acaib-i seb'a-i alem, tamamı insanoğlu tarafından inşa edilmiş, olağanüstü antik yapı ve yapıtlardır. Ayrıca Antik Dönemin Yedi Harikası adıyla da bilinir. İlk olarak MÖ 5. yüzyılda tarihçi Heredot tarafından ortaya atılan bir kavramdır. MÖ 4. yüzyılda Sidonlu Antipatros tarafından ilk olarak "Dünyanın yedi harikası üzerine" adlı eserle oluşturulmuştur. Günümüzde geçerli kabul edilen Yedi Harika listesi, MÖ 2. yüzyılda son şeklini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Keops Piramidi</span> İki harikalar listesinde de bulunan harika yapı

Keops Piramidi, Khufu Piramidi ya da Büyük Piramit; günümüzde Mısır’ın başkenti Kahire'nin bir parçası olan Gize'yi çevreleyen antik “Gize mezar kenti”nde bulunan üç anıtsal piramitten en eski ve en büyük olanıdır. MÖ 2551-2560 yılları civarında yapıldığı sanılan bu anıtsal kompleks, Dünyanın yedi harikasından biri olup, bu yedi harika içinde günümüze kadar ulaşan tek eserdir.

<span class="mw-page-title-main">Eski Krallık</span>

Eski Krallık MÖ 3. bin yıllık döneme verilen addır. Mısır ilk defa bu dönemde medeniyet gelişmişliği ve başarıları açısından devamlı zirvededir. Bu dönem "Krallık" dönemleri olarak adlandırılan üç dönemden ilkidir, bunlar Nil Vadisi'nde medeniyetin en yüksek olduğu dönemlerdir. Eski Krallık genellikle Mısır'ın Üçüncü Hanedan'dan Altıncı Hanedan'a kadar yönetildiği zaman aralığından bahseder. Ayrıca birçok mısırbilimci, Memphisli yedinci ve sekizinci hanedanları Memphis merkezi idari yapılanmasının devamı olması nedeniyle Eski Krallık içinde sayar. Eski Krallık dönemini, mısırbilimciler tarafından Birinci Ara Dönemi olarak adlandırılan ayrılık ve göreli kültürel düşüş dönemi takip eder.

<span class="mw-page-title-main">Kefren</span>

Kefren (Khaf-Ra), Antik Mısır Firavunlarından biridir. Dördüncü Hanedanlık Dönemi'nde, başkent Memphis'te 24 ila 26 yıl hüküm sürdüğü düşünülen 6 Eski Krallık firavunundan biridir. Birçok Antik Mısır bilim insanı onun Keops'un kardeşi ve veliahtı olduğunu düşünmesine rağmen, daha sonra yapılan araştırmalar sonucunda, Keops'un veliahtının Radjedef olduğu ortaya çıkmış, Kefren ise Radjedef'ten sonra firavunluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünyanın Yeni Yedi Harikası</span> İnsanların oylamaları sonucuyla seçilen "Dünyanın Yeni Yedi Harikası"

Dünyanın Yeni Yedi Harikası, İsviçre merkezli New 7 Wonders Vakfı tarafından 2001 yılında başlatılan bir kampanyaydı. Cep telefonu ve internet aracılığıyla yapılan bir oylama sonucunda, Dünyanın Yedi Harikası'na alternatif olarak seçilmiş ve kazanan yapılar 7 Temmuz 2007 tarihinde açıklanmıştır. UNESCO ise bu seçimi, oy kullananların şahsi görüşlerini yansıttığı gerekçesiyle desteklemediğini ifade etmiş ve Dünyanın Yedi Harikası listesinin korunmaya ve benimsenmeye devam edileceğini açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Gize Sfenksi</span> Kahirede, Gize piramitleri bölgesinde yer alan bir sfenks heykeli

Büyük Gize Sfenksi, Mısır'ın başkenti Kahire'de, Gize piramitleri bölgesinde yer alan bir sfenks heykelidir.

<span class="mw-page-title-main">Sakkara</span> Kahirenin 24 kilometre güneybatısında, Mısırın en eski başkenti Memphiste yaşayanların defnedildiği bir bölge

Sakkara, Kahire'nin 24 kilometre güneybatısında, Mısır'ın en eski başkenti Memphis'te yaşayanların defnedildiği bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır sanatı</span>

Antik Mısır'da sanat, MÖ 31. yüzyıl ile MS 4. yüzyıl arasında eski Mısır'da üretilen sanatı ifade eder. Resimler, heykeller, papirüs, fayans, mücevher, fildişi, mimari ve diğer sanat ortamları üzerine çizimler içerir. Aynı zamanda çok muhafazakâr: sanat tarzı zamanla çok az değişti. Hayatta kalan sanatın çoğu, Mısırlıların öbür dünyaya olan inancı hakkında daha fazla fikir veren mezarlar ve anıtlardan geliyor.

Bu madde eski piramitleri ülkeye göre listeler.

<span class="mw-page-title-main">Louvre Piramidi</span>

Louvre Piramidi, Paris'teki Louvre Müzesi'nin avlusunda bulunan cam ve metalden oluşturulmuş piramittir.

<span class="mw-page-title-main">Gize Piramitleri</span>

Gize Piramitleri Mısır'ın başkenti Kahire'nin Gize semtinde bulunan 3 görkemli yapı:

<span class="mw-page-title-main">Zoser Piramidi</span> Antik Mısırda yapılan ilk ve en eski piramit

Zoser Piramidi, basamaklı piramit ya da Zoser'in basamak piramidi, günümüzden 4 bin 700 yıl önce MÖ 27. yüzyıl'da Mısır'ın üçüncü hanedanı döneminde Firavun Zoser adına yapılmıştır. Antik Mısır'da yapılan ilk ve en eski piramittir. Tasarımı, çağının dehaları arasında gösterilen vezir İmhotep'e ait olan altı basamaklı piramit, başkent Kahire'nin batısındaki Sakkara bölgesinde yer almaktadır. Zoser piramidi diğer piramitlerden farklı olarak merdivenli inşa edildi. Piramidin girişi en üst basamaktadır. Firavun Zoser'e ait olan piramidin duvarları kabartmalarla süslüdür. Diğer piramitlerde mezar içleri süslenmemiştir. Bu da diğer piramitleri basamaklı piramitten ayırmaktadır.

Piramit orta kelimelerinden kökleniyor:

<span class="mw-page-title-main">Mısır Piramitleri</span> Mısırda bulunan piramit şeklinde antik yapılar

Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklinde antik yapılardır. Kasım 2008 tarihi itibarı ile tespit edilen piramitlerin sayısı 118 ile 138 arasındadır. Piramitlerin büyük çoğunluğu Eski Krallık ile Orta Krallık dönemlerinde firavunlar ve eşleri için anıt mezarlar olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zoser</span>

Zoser, Antik Mısır'ın üçüncü hanedanında bir firavun.

<span class="mw-page-title-main">Gize Nekropolü</span>

Gize Nekropolü, Mısır'ın Gize kentindeki antik mezarlık. Kahire'nin yakınlarındadır. Bu önemli arkeolojik kazı alanı; aralarında Keops Piramidi'nin de bulunduğu Büyük Piramitler'i, Büyük Sfenks'i, pek çok anıtmezarı, işçiler şehrini ve endüstriyel bir alanı barındırır. Antik Gize'nin 9 km yakınında, Kahire şehir merkezinin 25 km güneyindedir.

Basamak piramidi, normal bir piramidi andıran, ancak basamaklar halinde yükselen mimari yapılara verilen addır. Farklı kültürlerde farklı örnekleri bulunan basamak piramitlerinin genellikle tapınak yahut mezar olacak şekilde inşa edildiği görülse de, bu iki özelliğin aynı anda var olduğu örnekler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Djedefre Piramidi</span>

Mısır'daki Abu Rawash'ta bulunan bir kalıntı halindedir. Mısır'ın en kuzeydeki piramidi ve Kral Keops'un oğlu ve halefi Djedefre tarafından yaptırıldığına inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Gize Platosu</span> Mısırda bilinen en büyük piramit koleksiyonunun bulunduğu yer

Gize Platosu; Kahire, Mısır'ın eteklerinde yer alan ve Gize'de bulunan bir platodur. Keops, Kefren ve Mikerinos büyük piramitlerini, Büyük Sfenks ile çeşitli mezarlıkları ve bir işçi köyü ile bir sanayi kompleksinden Dördüncü Hanedan Gize Nekropolü'nü içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Cholula Piramidi</span> Cholula, Puebla, Meksikada bulunan devasa kompleks

Büyük Cholula Piramidi ya da Tlachihualtepetl, Meksika'nın Puebla ilinde, Kolomb öncesi dönemde aşamalı olarak inşa edilmiş piramidal kompleks. "Dünyanın en büyük insan yapımı dağı" olarak bilinir. Aztekler döneminde, tanrı Quetzalcoatl'a adanmış bir tapınak olarak kullanılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.