İçeriğe atla

Pir Sultan Abdal'ın Hayatı ve Eserleri

Pir Sultan Abdal'ın Hayatı ve Eserleri
Kitabın kapağı.
EditörlerNeriman Altındağ Tüfekçi
Yücel Paşmakçı
YazarGüler Duman
ÜlkeTürkiye
Almanya
DilTürkçe
KonuPir Sultan Abdal
TürBiyografi
MekânOsmanlı İmparatorluğu dönemi
YayımHaziran 2007
Yayımcı360 DRC
Sayfa151

Pir Sultan Abdal'ın Hayatı ve Eserleri, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 1990'lı yılların başında İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nda eğitim alırken üniversitede yazdığı bitirme tezidir. Danışman hocaları Türk halk müziği sanatçıları Neriman Altındağ Tüfekçi ve Yücel Paşmakçı'ydı.[1]

16. yüzyıl'da Osmanlı İmparatorluğu döneminde Anadolu'da yaşadığı varsayılan Alevi-Bektaşi, Türk halk edebiyatı, âşık halk edebiyatı'nın ve Alevi inancının en önemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan'dan biri olan zakir ve dede Pir Sultan Abdal'ın hayatını ve eserlerini konu almaktadır.[2] Güler Duman, 1992 yılında tamamladığı bu tez ile İstanbul Teknik Üniversitesi'nden mezun oldu.[3] 15 yıl sonra Haziran 2007 tarihinde Almanya'da 360 DRC kitabevinden yayınlandı. Türkçe olarak yayınlanan kitap 151 sayfadan oluşmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Güler Duman, biyografisi". Last.fm. Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  2. ^ "Pir Sultan Abdal Kimdir ?". Sabah. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024. 
  3. ^ "İtü Türk Musikisi Devlet Konservatuarı'nda Bulunan Tezler". Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2024. 
  4. ^ "Pir Sultan Abdal'ın Hayatı ve Eserleri (Ekstra Nota Bölümü ile". kitantik.com. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pîr Sultan Abdal</span> Türk halk şairi, ozan

Pîr Sultan Abdal, 16. yüzyılda Anadolu'da yaşadığı varsayılan Alevi-Bektaşi Türk/Türkmen âşık, sözlü Türkçe ve âşık halk edebiyatının, Alevi inancının en önemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan'dan biri, zakir ve dede.

<span class="mw-page-title-main">Abdülbaki Gölpınarlı</span> Türk edebiyat tarihçisi ve tercüman

Abdülbaki Gölpınarlı, asıl adı Mustafa İzzet Baki olan edebiyat tarihçisi ve mütercimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kul Himmet</span>

Kul Himmet, 16. yüzyılda yaşamış bir halk ozanıdır. Mezarı, doğduğu yer olan Tokat iline bağlı Almus ilçesinin Görümlü (Varzıl) köyündedir. Alevi-Bektaşi mezhebinin Erdebil Tekkesi'ne bağlı Safeviye kolundan olduğu öne sürülür. Yaşadığı dönemde, Pir Sultan Abdal ve Şah Hatayi'yle adı anılmıştır ve Yedi Ulu Ozan'dan biridir. İnancından dolayı çileli bir hayat geçirdiği, zindanlarda yattığı söylenir. Ölümüyle ilgili kesin bilgiler olmamakla beraber, Pir Sultan Abdal’ın 1560'ta asılmasından sonra uzun süre kaçak yaşayıp köyünde vefat ettiği sanılmaktadır. Sevgi, barış, dostluk temelli nefesler söylemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güler Duman</span> Türk şarkıcı, söz yazarı, besteci, sunucu ve müzik hocası

Güler Duman, Türk halk müziği sanatçısı, söz yazarı, besteci, sunucu ve müzik öğretmeni. 1980'li yılların başından itibaren sık sık çıkardığı albümlerle Türk halk müziği'nin başarılı sanatçılarından biri oldu. Aslen Erzurum, Aşkale'lidir. İlkokul eğitimi döneminde Ruhi Su dostlar korosuna katıldı. Koroda bulunan sanatçının sesini keşfeden Mustafa Budan, Erden Kıral'ın yönettiği ve başrolünde Genco Erkal'ın yer aldığı Hakkâri'de Bir Mevsim filminde seslendirdiği uzun hava ile sanat dünyasında ismini duyurmuştur. İlk albümünü 1980 yılında 13 yaşında Dost Garip ile yapmıştır. Bu albüm 3 milyon 800 bin satış rakamına ulaşarak büyük bir satış yaptı.

Yedi Ulu Ozan, Alevîlik'te söyledikleri deyişler ile Alevi inancını halka anlatan ve yaşadıkları dönemden bugüne Zakirler ve sözlü edebiyat ile mesajlar ulaştıran, biri hükümdar diğerleri halktan olan, birçoğunun Ehl-i Beyt soyundan geldiğine inanılan şair ve ozanlara denir. Alevi-Bektaşi çevrelerince Yedi Ulu Ozan olarak kabul edilen şairler genellikle 15. ile 17. yüzyıllar arasında yaşamıştır. Bu şairlerin arasında Seyyid Nesîmî, Hatâî, Fuzûlî, Yemînî, Pîr Sultan Abdal, Virânî ve Kul Himmet bulunmaktadır. Bu şairlerin eserleri ve şiirleri, Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli bir parçası olarak kabul edilmiş ve geniş bir hayran kitlesi tarafından değer görmüştür. Alevi-Bektaşi geleneğine yön veren bu ozanlar, farklı dönemlerde yaşamalarına rağmen benzer üsluplar kullanmışlar ve dikkat çektikleri konu ve içeriklerde benzerlikler göstermişlerdir. Eserlerinin temelinde Alevilik öğretisinin bulunması, hem kendi dönemlerinde hem de sonraki nesillerde büyük etkiler yaratmalarına ve Alevi-Bektaşi geleneğine önemli katkılarda bulunmalarına neden olmuştur. Bu nedenle, bu ozanlar genellikle "Yedi Ulu Ozan" olarak nitelendirilmişlerdir. Bu ozanların ulu olarak nitelendirilmesinin başlıca nedenleri, yaşam felsefeleri, eserlerindeki konu birliği, Ali ve On İki İmam sevgileridir. Dolayısıyla, bu ozanlar sadece kendi dönemlerinde değil, aynı zamanda Alevi-Bektaşi inancının devamlılığını gösteren kanaat önderleri olarak da kabul edilmişlerdir. Yedi Ulu Ozan'dan üç isim, Nesîmî, Fuzûlî ve Hatâî, hem Türkiye'de hem de Azerbaycan'da büyük şairler olarak önemli bir yere sahiptirler.

Metin Yıldırım, Türk oyuncu.

<i>Dost Garip</i> Güler Duman albümü.

Dost Garip, Türk şarkıcı Güler Duman'ın 24 Ekim 1980 tarihinde çıkardığı ilk stüdyo albümüdür. Albüm Özlem Plak etiketiyle yayınlandı. Albümün kayıtlarına Haziran 1980 tarihinde başladı. İki ay süren kayıtlar sonrasında albüm Ağustos 1980 tarihinde tamamlandı. Albümün müzik yönetmenliğini üstlenen Mustafa Karaçeper aynı zamanda albüme bağlaması ile eşlik etti. Henüz 13 yaşında kaydettiği albümünde Aşık İrfani, Aşık Emrah, İbrahim Engin, Kul Mustafa, Karacaoğlan, Haşimi Aslıhak ve Pir Sultan Abdal gibi sanatçıların eserlerine yer verildi.

<i>Mevlayı Seversen</i>

Mevlayı Seversen, Türk şarkıcı Güler Duman'ın 6 Kasım 1985 tarihinde çıkardığı dördüncü stüdyo albümüdür. Albüm Özlem Plak etiketiyle yayınlandı. Albümün kayıtlarına Mayıs 1985 tarihinde başladı. Üç buçuk ay kadar süren kayıtlar Eylül 1985 tarihinde tamamlandı. 1985 yazında albümün kayıtlarını tamamlayan Güler Duman'ın Özlem Plak'tan yayınladığı dördüncü albüm olmuştur. Albümde Sabahattin Ali, Muzaffer Sarısözen, Seyfi Doğanay, Yılmaz Tatlıses, Muzaffer Akgün ve Yüksel Yıldız gibi sanatçıların eserlerine yer verildi.

<i>Kulluk Benim Olsun Sultanlık Senin</i>

Kulluk Benim Olsun Sultanlık Senin, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 4 Mayıs 1988 tarihinde çıkardığı yedinci stüdyo albümüdür. Albüm Duygu Müzik etiketiyle yayınlandı. Kasım 1987 tarihinde başlayan albümün kayıtları Şubat 1988 tarihine kadar sürdü. İki buçuk ay kadar süren kayıtlar sonrasında albüm yayınlandı. Albümde Mahzuni Şerif, Musa Eroğlu, Dadaloğlu, Dursun Başçı, Kul Ahmet, Ali Metin, Ali Metin ve Aşık Emrah gibi birçok sanatçının eserine yer verdi. "Selam Olsun" adlı parçanın müziğini ise kendisi besteledi.

<i>Ya Dost</i>

Ya Dost, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 7 Aralık 1988 tarihinde çıkardığı sekizinci stüdyo albümüdür. 1988 yılında yılının yaz aylarının sonlarına doğru kayıtlarına başlamıştır. Albümün kayıtları yayınlanmadan bir ay önce tamamlanmıştır. Albüm Özlem Plak etiketiyle yayınlandı. Albümün kayıtları Ağustos-Ekim 1988 tarihleri arasında yapıldı. Albümde Aşık Haşimi, İbrahim Engin, Pir Sultan Abdal, Hatice Derebent, Yüksel Yıldız, Ali Baştuğ ve Ali Atıcı gibi sanatçıların eserlerini seslendirdi.

<i>Gül Yüzlü Sevdiğim</i>

Gül Yüzlü Sevdiğim, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 19 Nisan 1992 tarihinde çıkardığı onuncu stüdyo albümüdür. Albüm Duygu Müzik etiketiyle yayınlandı. Albümün kayıtları 1991 yılının Kasım ayında başlamıştır. Üç ay süren kayıtlar Şubat 1992 tarihinde tamamlanmıştır. Albümde Perişan Güzel, İbrahim Şahin, Ozan Emekçi, İzzet Altınmeşe, Erkan Ocaklı, Musa Eroğlu ve İzzet Altınmeşe gibi sanatçıların eserlerine yer verildi. Albümden iki gün önce Azerbaycan halk müziği olan "Kara Tellerin" adlı parçayı video klip olarak yayınladı. Bu klip Güler Duman'ın ilk video klibidir.

<i>Güler Duman 94</i>

Güler Duman '94, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 22 Şubat 1994 tarihinde çıkardığı on birinci albümüdür. Albüm, Duygu Müzik tarafından satışa sunulmuştur. 1990'lı yılların klasik albümlerinden biri olarak değerlendirilen albüm, aynı zamanda yüz binlerce satarak Türkiye'nin en çok satan Türk halk müziği albümlerden biri olmuştur. Albümün kayıtları 1993 yılının Ağustos ayında başlamıştır. Dört ay süren kayıtlar yılın son ayında tamamlanmıştır. Albümde bir parçanın söz ve müziği Güler Duman'a aittir. Duman, bunun dışında albümde Hasret Gültekin, Pir Sultan Abdal, Mahzuni Şerif ve Musa Eroğlu gibi sanatçıların eserlerini seslendirmiştir. Albümle birlikte "Türkülerle Gömün Beni" adlı parçanın video klibi de yayınlanmış ve albümün satışlarını olumlu derecede etkilemiştir. 1 Mayıs 1994 tarihinde söz ve müziği Hasret Gültekin'e ait olan "Güle Yel Değdi" adlı ikinci video klibini yayınlamıştır.

<i>Öl Deseydin Ölmez miydim?</i> Güler Dumanın 1997 tarihli, on altıncı albümü

Öl Deseydin Ölmez Miydim?, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 22 Ekim 1997 tarihinde çıkardığı on üçüncü albümüdür. Albüm, Duygu Müzik tarafından satışa sunulmuştur. 1990'lı yılların klasik halk müziği albümlerinden biri olarak değerlendirilen albüm, aynı zamanda yüz binlerce satarak Türkiye'nin en çok satan Türk halk müziği albümlerden biri olmuştur. Albümün kayıtları 1996 yılının Aralık ayında başlamıştır. Altı ay kadar süren kayıtlar Haziran 1997 tarihine kadar devam etmiştir. Albümde Neşet Ertaş, Hasan Karakuş, Rıza Ergin, Erkan Yoksuli, Rıza Ergin, Gülizar Ergin ve Ahmet Çelik gibi sanatçıların eserlerini seslendirdiği albümde üç parçanın müziğini bestelemiştir. Albüm yayınlandığı hafta listelere girmeyi başarmıştır fakat albümdeki parçalara klip çekilmemiştir. Güler Duman'ın ve Türk halk müziğinin en çok satan albümlerinden birisidir.

<i>Nazlı Yara Küskünüm</i>

Nazlı Yara Küskünüm, Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın 9 Ekim 1987 tarihinde çıkardığı altıncı albümüdür. Albüm Diyar Müzik etiketiyle piyasaya sunuldu. Güler Duman'ın Diyar Müzik etiketiyle piyasaya çıkardığı ilk ve tek solo albümüdür. Haziran-Eylül 1987 tarihleri arasında iki buçuk aylık bir sürede kaydedilen albümde yirmi parça yer aldı. Zülfü Livaneli, Rıza Aslandoğan, Ziya Özbay, Fatih Kısaparmak, Karacaoğlan ve Davut Sulari gibi sanatçıların eserlerine yer verilmiştir. "Ömür Dediğin", "Alim Dost", "Sevdalıyım Ben Bir Cana", "Nenni" ve "Nazlı Yara Küskünüm" gibi parçaların ön plana çıktığı albümde "Erzurum Dağları" adlı uzun hava büyük beğeni toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkülerle Gömün Beni</span>

"Türkülerle Gömün Beni", Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın on ikinci stüdyo albümü Güler Duman '94'ten (1994) bir şarkı. Derdiyoklar ikilisinden Ali Ekber Aydoğan tarafından yazılmıştır. Sinan Çelik tarafından düzenlenmiştir. Derdiyoklar ikilisi daha önce Türkülerle... / Çobanın Mektubu (1992) albümlerinde parçayı kendileri seslendirdi. Parçanın klibinde geçmişten o güne kadar ki Türk halk müziği sanatçılarının görsellerine yer verildi. Albümün ilk klibidir. Güler Duman'ın ise kariyerinde yayınladığı ikinci video kliptir. Müzik eleştirmenlerinden genel anlamda olumlu eleştiriler toplamıştır. Şarkı, Güler Duman '94 albümünün yayınlanması ile ilk kez dinlendi ve listelerde bir numaraya kadar yükselerek halk müziğinin klasik parçaları arasına girdi.

Sazımızla Sözümüzle Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın koleksiyon albüm projesidir. Koleksiyonda üç albüm bulunmaktadır ve albümlerin hepsi Duygu Müzik etiketiyle piyasaya sürülmüştür. Albümlerin yapımcılığını Sinan Çelik üstlenmiştir. Güler Duman albümdeki konuk sanatçı ile düetler yapmaktadır ve bir düet albümüdür. 18 Aralık 1990 tarihinde serinin ilk albümü olan Sazımızla Sözümüzle 1 albümünü Zafer Gündoğdu ile birlikte çıkarmıştır. Albümde on bir parça bulunmaktadır. Albümde "Derdim Çoktur", "Sen Ölme Yar", "O Yar Gelir" ve "Bülbül Yuva Yapmış" gibi parçalar ön plana çıkmıştır. İkili albümde birde "Çayın Ortasında" adında bir uzun hava seslendirmişlerdir. Albümde Zafer Gündoğdu ve Güler Duman'ın yazdığı parçaların haricindeki diğer eserler anonimdir. "Çayın Ortasında", "Karakaş Boyanır Mı?", "Bülbül Yuva Yapmış" ve "Bu Kışlanın Kapısına" adlı parçaları Zafer Gündoğdu yazmıştır. "Kınamayın Aklım Yitirdiğime" ve "Seherde Uğradım Dostun Bağına" adlı parçaları ise Güler Duman yazmıştır. Güler Duman ilk albümden sonra projeye uzun bir ara vermiştir ve solo çalışmalarına ağırlık vermiştir. İlk projenin çıkmasından yaklaşık on dört yıl kadar bir süre sonra Musa Eroğlu ile birlikte projenin ikinci albümü olan Sazımızla Sözümüzle 2 albümünün kayıtlarına başladılar. Yaklaşık dört ay kadar süren stüdyo çalışmalarının ardından 27 Ekim 2004 tarihinde projenin ikinci albümü yayınlandı. Albüm yayınlandığı gün albümde yer alan "Niye Böyle Dargın Bakarsın" adlı parçada yayınlanmıştır. İkinci proje oldukça beğeni almıştır ve albüm Türk halk müziğinin en iyi düet albümleri arasına girmiştir. Albümde on iki parça bulunmaktadır. Çıkış parçasının haricinde "Bu Bağı Alemde", "Dağlar Dağımdır Benim", "Ömrüm Kadrini Bilmedim", "Muhabbet Küpünün Olsam Şarabı" ve "Sana Bir Nasihatim Var" gibi parçalar ön plana çıkmıştır. Albümde Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Âşık Seyrani, Erzurumlu Emrah ve Muzaffer Şahin gibi isimlerin eserleri yer almıştır.

<i>Dört Dilden Dört Telden</i>

Dört Dilden Dört Telden Türk halk müziği seri albümünün birincisidir. Albüm 6 Ekim 1987 tarihinde Diyar Müzik etiketiyle yayınlanmıştır. Güler Duman, Sevgi Kaya, Necla Yener ve Gülizar Akkuş'un yer aldığı albümün kayıtları 1987 yılının ortalarında başlamıştır. Yaklaşık üç ay kadar süren kayıtlar sonrasında albüm tamamlanmıştır. On altı parça bulunan albümde sanatçılar düet yapmışlardır. Albüm daha sonra Armoni Müzik etiketiyle de yayınlanmıştır. Albümde Pir Sultan Abdal, Hasret Gültekin, Karacaoğlan ve Aşık Veysel gibi sanatçıların eserleri yer almıştır. Albümde yer alan bazı parçaların söz ve müziği anonimdir. "Değirmen Başında", "Bak Ne Hale Gelmişim", "Ötme Bülbül", "Odam Kireç Tutmuyor" ve "İki Keklik Seke Seke" gibi parçalar albümde yer almıştır.

<i>Sazımızla Sözümüzle 1</i>

Sazımızla Sözümüzle 1 Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın Sazımızla Sözümüzle adını verdiği albüm serisinden yayınlanan ilk albümdür. Duygu Müzik etiketiyle yayınlanan albümü Zafer Gündoğdu eşliğinde çıkarmıştır.

<i>Sazımızla Sözümüzle 2</i>

Sazımızla Sözümüzle 2 Türk halk müziği sanatçısı Güler Duman'ın Sazımızla Sözümüzle adını verdiği albüm serisinden yayınlanan ikinci albümüdür. Duygu Müzik etiketiyle yayınlanan albümü 27 Ekim 2004 tarihinde Musa Eroğlu ile birlikte çıkarmıştır.

<i>Gurbeti Ben mi Yarattım</i>

Gurbeti Ben mi Yarattım?, Türk halk müziği sanatçısı Arif Sağ'ın 2 Kasım 1979 tarihinde çıkardığı ilk albümüdür. Albüm, Türküola etiketiyle yayınlandı. 1970'li ve 1980'li yılların klasik albümlerinden biri olarak değerlendirilen albüm, aynı zamanda Türk halk müziğinin klasik albümleri arasına girdi. Albümün kayıtları Temmuz 1979 tarihinde başlamıştır. Üç ay süren kayıtlar yılın son ayında tamamlanmıştır. Albümde Muhlis Akarsu, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi, Davut Sulari, Aşık Veysel ve Aşık Ekberi gibi sanatçıların eserlerine yer verdi. Albümde Muhlis Akarsu, Pir Sultan Abdal, Şah Hatayi, Davut Sulari, Aşık Veysel ve Aşık Ekberi gibi sanatçıların eserlerine yer verdi. "Kula Kulluk Yakışır mı?", "Gurbeti Ben mi Yarattım?", "Gezdim Şu Alemi", "Dersim Dört Dağ İçinde", "Deli Gönül" ve "Açılın Kapılar" gibi eserlerin ön plana çıktığı albümdeki neredeyse tüm parçaların yorumu olumlu tepkiler aldı.