İçeriğe atla

Pinyin

23 baş harf (üstte) ve 24 final (altta) içeren Hanyu Pinyin hece tablosu

Pinyin ya da Hanyu Pinyin (Çince (basitleştirilmiş): 汉语拼音; Çince (geleneksel): 漢語拼音; Hànyǔ Pīnyīn) Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir.[1] Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi ile yazılıp okunabilmesini sağlar.[2] Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

Farklı romanizasyon yöntemleri

1959'da geliştirilen Pinyin'den başka birçok romanizasyon yöntemi daha vardır: Wade-Giles, Tongyong Pinyin, Postal System Pinyin vb. Bu da Çince isimlerin yazılışında karışıklıklara yol açar. Örneğin, Tayvan'ın başkenti Hanyu Pinyin ile Taibei (okunuşu Taybey) diye yazılsa da, yabancı dillerde eski Wade-Giles sistemine göre Taipei olarak yazılması alışkanlık haline gelmiştir.[3]

Türkçeden bir örnek de, Pekin'dir; Çince Beijing (北京, okunuşu: Beycinğ) kelimesi, Türkçeye ilk olarak Pekin olarak girmişti. Son zamanlarda Pinyin sisteminin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte Pekin şeklindeki yazılışa da medyada sıkça rastlanmaktadır.[]

Çeşitli Çince romanizasyon sistemlerinin karşılaştırması ve en yakın Türkçe karşılıkları şöyledir:

BPMFWade-GilesMPS IIYaleTongyongHanyu PinyinGwoyeu RomatzyhTürkçedeki yaklaşık karşılığı
ㄚaaaaaaaraaaha
ㄞaiaiaiaiaiaiairaeayay
ㄢananananananarnaanannan
ㄤangangangangangangarngaanganqanğ
ㄠaoauauaoaoauauraoawav
ㄓㄚchajajajhazhajajarjaajahca
ㄔㄚch'achachachachachacharchaachahça
ㄓㄞchaijaijaijhaizhaijaijairjaejaycay
ㄔㄞch'aichaichaichaichaichaichairchaechayçay
ㄓㄢchanjanjanjhanzhanjanjarnjaanjanncan
ㄔㄢch'anchanchanchanchanchancharnchaanchannçan
ㄓㄤchangjangjangjhangzhangjangjarngjaangjanqcanğ
ㄔㄤch'angchangchangchangchangchangcharngchaangchanqçanğ
ㄓㄠchaojaujaujhaozhaojaujaurjaojawcav
ㄔㄠch'aochauchauchaochaochauchaurchaochawçav
ㄓㄜchejejejhezhejejerjeejehcı
ㄔㄜch'echechechechechechercheechehçı
ㄓㄟcheijeijeijheizheijeijeirjeeijeycey
ㄓㄣchenjenjenjhenzhenjenjernjeenjenncın
ㄔㄣch'enchenchenchenchenchencherncheenchennçın
ㄓㄥchengjengjengjhengzhengjengjerngjeengjenqcınğ
ㄔㄥch'engchengchengchengchengchengcherngcheengchenqçınğ
ㄐㄧchijijijijijijyijiijihci
ㄑㄧch'ichichiciqichichyichiichihçi
ㄐㄧㄚchiajiajyajiajiajiajyajeajiahcia
ㄑㄧㄚch'iachiachyaciaqiachiachyacheachiahçia
ㄐㄧㄤchiangjiangjyangjiangjiangjiangjyangjeangjianqcianğ
ㄑㄧㄤch'iangchiangchyangciangqiangchiangchyangcheangchianqçianğ
ㄐㄧㄠchiaojiaujyaujiaojiaojiaujyaujeaujiawciav
ㄑㄧㄠch'iaochiauchyauciaoqiaochiauchyaucheauchiawçiav
ㄐㄧㄝchiehjiejyejiejiejiejyejieejiehcie
ㄑㄧㄝch'iehchiechyecieqiechiechyechieechiehçie
ㄐㄧㄢchienjianjyanjianjianjianjyanjeanjianncien
ㄑㄧㄢch'ienchianchyancianqianchianchyancheanchiannçien
ㄓchihjrjrjhihzhijyjyrjyyjyhcığ
ㄔch'ihchrchrchihchichychyrchyychyhçığ
ㄐㄧㄣchinjinjinjinjinjinjynjiinjinncin
ㄑㄧㄣch'inchinchincinqinchinchynchiinchinnçin
ㄐㄧㄥchingjingjingjingjingjingjyngjiingjinqcinğ
ㄑㄧㄥch'ingchingchingcingqingchingchyngchiingchinqçinğ
ㄐㄧㄡchiujioujyoujioujiujioujyoujeoujiowciu
ㄑㄧㄡch'iuchiouchyouciouqiuchiouchyoucheouchiowçiu
ㄐㄩㄥchiungjiungjyungjyongjiongjiongjyongjeongjionqcionğ
ㄑㄩㄥch'iungchiungchyungcyongqiongchiongchyongcheongchionqçionğ
ㄓㄨㄛchojuojwojhuozhuojuojwojuoocuo
ㄔㄨㄛch'ochuochwochuochuochuochwochuooçuo
ㄓㄡchoujoujoujhouzhoujoujourjooucov
ㄔㄡch'ouchouchouchouchouchouchourchoouçov
ㄓㄨchujujujhuzhujujwujuujuhcu
ㄔㄨch'uchuchuchuchuchuchwuchuuçu
ㄓㄨㄚchuajuajwajhuazhuajuajwajoacua
ㄔㄨㄚch'uachuachwachuachuachuachuarchuaaçua
ㄓㄨㄞchuaijuaijwaijhuaizhuaijuaijwaijoaicuay
ㄔㄨㄞch'uaichuaichwaichuaichuaichuaichwaichoai çuay
ㄓㄨㄢchuanjuanjwanjhuanzhuanjuanjwanjoan cuen
ㄔㄨㄢch'uanchuanchwanchuanchuanchuanchwanchoan çuen
ㄓㄨㄤchuangjuangjwangjhuangzhuangjuangjwangjoang cuanğ
ㄔㄨㄤch'uangchuangchwangchuangchuangchuangchwangchoang çuanğ
ㄓㄨㄟchuijueijweijhueizhuijueijweijoei cui
ㄔㄨㄟch'uichueichweichueichuichueichweichoei çui
ㄓㄨㄣchunjuenjwenjhunzhunjuenjwenjoen cun
ㄔㄨㄣch'unchuenchwenchunchunchuenchwenchoen çun
ㄓㄨㄥchungjungjungjhongzhongjongjorngjoong conğ
ㄔㄨㄥch'ungchungchungchongchongchongchorngchoong çonğ
ㄐㄩchüjiujyujyujujiujyujeujiuhcü
ㄑㄩch'üchiuchyucyuquchiuchyucheuchiuhçü
ㄐㄩㄢchüanjiuanjywanjyuanjuanjiuanjyuanjeuanjiuanncüen
ㄑㄩㄢch'üanchiuanchywancyuanquanchiuanchyuancheuanchiuannçüen
ㄐㄩㄝchüehjiuejywejyuejuejiuejyuejeuejiuehcüe
ㄑㄩㄝch'üehchiuechywecyuequechiuechyuecheuechiuehçüe
ㄐㄩㄣchünjiunjyunjyunjunjiunjyunjeunjiunncün
ㄑㄩㄣch'ünchiunchyuncyunqunchiunchyuncheunchiunnçün
ㄜeeeeeeereeehı
ㄟeieieieieieieireeieyey
ㄣenenenenenenerneenennın
ㄦerhererererelerleel ır
ㄈㄚfafafafafafafarfaafahfa
ㄈㄢfanfanfanfanfanfanfarnfaanfannfan
ㄈㄤfangfangfangfangfangfangfarngfaangfanqfanğ
ㄈㄟfeifeifeifeifeifeifeirfeeifeyfey
ㄈㄣfenfenfenfenfenfenfernfeenfennfın
ㄈㄥfengfengfengfongfengfengferngfeengfenqfınğ
ㄈㄛfofofwofofofoforfoofohfo
ㄈㄡfoufoufoufoufoufoufourfoou fov
ㄈㄨfufufufufufufwufuufuhfu
ㄏㄚhahahahahahaharhaahahha
ㄏㄞhaihaihaihaihaihaihairhaehayhay
ㄏㄢhanhanhanhanhanhanharnhaanhannhan
ㄏㄤhanghanghanghanghanghangharnghaanghanqhanğ
ㄏㄠhaohauhauhaohaohauhaurhaohawhav
ㄏㄟheiheiheiheiheiheiheirheeiheyhey
ㄏㄣhenhenhenhenhenhenhernheenhennhın
ㄏㄥhenghenghenghenghenghengherngheenghenqhınğ
ㄏㄜhoheheheheheherheehehhı
ㄏㄡhouhouhouhouhouhouhourhoou hov
ㄒㄧhsishisyisixishishyishiishihşi
ㄒㄧㄚhsiashiasyasiaxiashiashyasheashiahşia
ㄒㄧㄤhsiangshiangsyangsiangxiangshiangshyangsheangshianqşianğ
ㄒㄧㄠhsiaoshiausyausiaoxiaoshiaushyausheaushiawşiav
ㄒㄧㄝhsiehshiesyesiexieshieshyeshieeshiehşie
ㄒㄧㄢhsienshiansyansianxianshianshyansheanshiannşien
ㄒㄧㄣhsinshinsyinsinxinshinshynshiinshinnşin
ㄒㄧㄥhsingshingsyingsingxingshingshyngshiingshinqşinğ
ㄒㄧㄡhsiushiousyousiouxiushioushyousheoushiowşiu
ㄒㄩㄥhsiungshiungsyungsyongxiongshiongshyongsheongshionqşionğ
ㄒㄩhsüshiusyusyuxushiushyusheushiuhşü
ㄒㄩㄢhsüanshiuansywansyuanxuanshiuanshyuansheuanshiuannşüen
ㄒㄩㄝhsüehshiuesywesyuexueshiueshyuesheueshiuehşüe
ㄒㄩㄣhsünshiunsyunsyunxunshiunshyunsheunshiunnşün
ㄏㄨhuhuhuhuhuhuhwuhuuhuhhu
ㄏㄨㄚhuahuahwahuahuahuahwahoahuahhua
ㄏㄨㄞhuaihuaihwaihuaihuaihuaihwaihoaihuayhuay
ㄏㄨㄢhuanhuanhwanhuanhuanhuanhwanhoanhuannhuan
ㄏㄨㄤhuanghuanghwanghuanghuanghuanghwanghoanghuanqhuanğ
ㄏㄨㄟhuihueihweihueihuihueihweihoeihueyhui
ㄏㄨㄣhunhuenhwenhunhunhuenhwenhoenhuennhun
ㄏㄨㄥhunghunghunghonghonghonghornghoonghonqhonğ
ㄏㄨㄛhuohuohwohuohuohuohwohuoohuoohuo
ㄧiyiyiyiyiiyiyiiyihi
ㄖㄢjanranranranranrhanranraanranran
ㄖㄤjangrangrangrangrangrhangrangraangrangranğ
ㄖㄠjaoraurauraoraorhaurauraoraorav
ㄖㄜjerererererhereree rığ
ㄖㄣjenrenrenrenrenrhenrenreenrennrın
ㄖㄥjengrengrengrengrengrhengrengreengrenqrınğ
ㄖjihrrrihrirhyryryy rı
ㄖㄨㄛjoruorworuoruorhuoruoruoo ruo
ㄖㄡjourourourourourhourouroou rov
ㄖㄨjurururururhururuuruhru
ㄖㄨㄢjuanruanrwanruanruanrhuanruanroan ruan
ㄖㄨㄟjuirueirweirueiruirhueirueiroei rui
ㄖㄨㄣjunruenrwunrunrunrhuenruenroen run
ㄖㄨㄥjungrungrungrongrongrhongrongroongronqronğ
ㄍㄚkagagagagagagargaagahga
ㄎㄚk'akakakakakakarkaakahka
ㄍㄞkaigaigaigaigaigaigairgaegaygay
ㄎㄞk'aikaikaikaikaikaikairkaekaykay
ㄍㄢkangangangangangangarngaanganngan
ㄎㄢk'ankankankankankankarnkaankannkan
ㄍㄤkangganggangganggangganggarnggaangganqganğ
ㄎㄤk'angkangkangkangkangkangkarngkaangkanqkanğ
ㄍㄠkaogaugaugaogaogaugaurgaogawgav
ㄎㄠk'aokaukaukaokaokaukaurkaokawkav
ㄍㄟkeigeigeigeigeigeigeirgeeigeygey
ㄍㄣkengengengengengengerngeengenngın
ㄎㄣk'enkenkenkenkenkenkernkeenkennkın
ㄍㄥkenggenggenggenggenggenggernggeenggenqgınğ
ㄎㄥk'engkengkengkengkengkengkerngkeengkenqkınğ
ㄍㄜkogegegegegegergeegehgı
ㄎㄜk'okekekekekekerkeekehkı
ㄍㄡkougougougougougougourgoou goğ
ㄎㄡk'oukoukoukoukoukoukourkoou koğ
ㄍㄨkugugugugugugwuguuguhgu
ㄎㄨk'ukukukukukukwukuukuhku
ㄍㄨㄚkuaguagwaguaguaguagwagoaguahgua
ㄎㄨㄚk'uakuakwakuakuakuakwakoakuahkua
ㄍㄨㄞkuaiguaigwaiguaiguaiguaigwaigoaiguayguay
ㄎㄨㄞk'uaikuaikwaikuaikuaikuaikwaikoaikuaykuay
ㄍㄨㄢkuanguangwanguanguanguangwangoanguannguan
ㄎㄨㄢk'uankuankwankuankuankuankwankoankuannkuan
ㄍㄨㄤkuangguanggwangguangguangguanggwanggoangguanqguanğ
ㄎㄨㄤk'uangkuangkwangkuangkuangkuangkwangkoangkuanqkuanğ
ㄍㄨㄟkueigueigweigueiguigueigweigoeigueygui
ㄎㄨㄟk'ueikueikweikueikuikueikweikoeikueykui
ㄍㄨㄣkunguengwungungunguengwengoenguenngun
ㄎㄨㄣk'unkuenkwenkunkunkuenkwenkoenkuennkun
ㄍㄨㄥkunggunggunggonggonggonggornggoonggonqgonğ
ㄎㄨㄥk'ungkungkungkongkongkongkorngkoongkonqkonğ
ㄍㄨㄛkuoguogwoguoguoguogwoguooguohguo
ㄎㄨㄛk'uokuokwokuokuokuokwokuookuohkuo
ㄌㄚlalalalalalhalalaalahla
ㄌㄞlailailailailailhailailaelaylay
ㄌㄢlanlanlanlanlanlhanlanlaanlannlan
ㄌㄤlanglanglanglanglanglhanglanglaanglanqlanğ
ㄌㄠlaolaulaulaolaolhaulaulaolawlav
ㄌㄜlelelelelelheleleelehlı
ㄌㄟleileileileileilheileileeileyley
ㄌㄥlenglenglenglenglenglhenglengleenglenqlınğ
ㄌㄧlilililililhililiilihli
ㄌㄧㄚlialialyalialialhialialealiahlia
ㄌㄧㄤlianglianglyanglianglianglhiangliangleanglianqlianğ
ㄌㄧㄠliaoliaulyauliaoliaolhiauliauleauliawliav
ㄌㄧㄝliehlielyelielielhielielieeliehlie
ㄌㄧㄢlienlianlyanlianlianlhianlianleanliannlien
ㄌㄧㄣlinlinlinlinlinlhinlinliinlinnlin
ㄌㄧㄥlinglinglinglinglinglhinglingliinglinqlinğ
ㄌㄧㄡliulioulyouliouliulhiouliouleouliowliu
ㄌㄛlololololololorloolohlo
ㄌㄨㄛloluolwoluoluolhuoluoluooluohluo
ㄌㄡloulouloulouloulhouloulooulowloğ
ㄌㄨlulululululhululuuluhlu
ㄌㄨㄢluanluanlwanluanluanlhuanluanloanluannluan
ㄌㄨㄣlunluenlwunlunlunlhuenluenloenluennlun
ㄌㄨㄥlunglunglunglonglonglhonglongloonglonqlonğ
ㄌㄩlüliulyulyulülhiuliuleuliuhlü
ㄌㄩㄝlüehliuelywelyuelüelhiueliueleueliuehlüe
ㄌㄩㄣlünliunlyunlyunlünlhiunliunleun lün
ㄇㄚmamamamamamhamamaamahma
ㄇㄞmaimaimaimaimaimhaimaimaemaymay
ㄇㄢmanmanmanmanmanmhanmanmaanmannman
ㄇㄤmangmangmangmangmangmhangmangmaangmanqmanğ
ㄇㄠmaomaumaumaomaomhaumaumaomawmav
ㄇㄜmememememememermeemehmı
ㄇㄟmeimeimeimeimeimheimeimeeimeymei
ㄇㄣmenmenmenmenmenmhenmenmeenmennmın
ㄇㄥmengmengmengmengmengmhengmengmeengmenqmınğ
ㄇㄧmimimimimimhimimiimihmi
ㄇㄧㄠmiaomiaumyaumiaomiaomhiaumiaumeaumiawmiav
ㄇㄧㄝmiehmiemyemiemiemhiemiemieemiehmie
ㄇㄧㄢmienmianmyanmianmianmhianmianmeanmiannmien
ㄇㄧㄣminminminminminmhinminmiinminnmin
ㄇㄧㄥmingmingmingmingmingmhingmingmiingminqminğ
ㄇㄧㄡmiumioumyoumioumiumhioumioumeoumiowmiu
ㄇㄛmomomwomomomhomomoomohmo
ㄇㄡmoumoumoumoumoumhoumoumoou moğ
ㄇㄨmumumumumumhumumuumuhmu
ㄋㄚnanananananhananaanahna
ㄋㄞnainainainainainhainainaenaynay
ㄋㄢnannannannannannhannannaannannnan
ㄋㄤnangnangnangnangnangnhangnangnaangnanqnanğ
ㄋㄠnaonaunaunaonaonhaunaunaonawnav
ㄋㄜnenenenenenheneneenehnı
ㄋㄟneineineineineinheineineei ney
ㄋㄣnennennennennennhennenneennennnın
ㄋㄥnengnengnengnengnengnhengnengneengnenqnınğ
ㄋㄧninininininhininiinihni
ㄋㄧㄚnianianyanianianianiarniaaniahnia
ㄋㄧㄤniangniangnyangniangniangnhiangniangneangnianqnianğ
ㄋㄧㄠniaoniaunyauniaoniaonhiauniauneauniawniav
ㄋㄧㄝniehnienyenienienhienienieeniehnie
ㄋㄧㄢnienniannyannianniannhiannianneanniannnien
ㄋㄧㄣninninninninninnhinninniinninnnin
ㄋㄧㄥningningningningningnhingningniingninqninğ
ㄋㄧㄡniuniounyouniouniunhiouniouneouniowniu
ㄋㄨㄛnonuonwonuonuonhuonuonuoonuohnuo
ㄋㄡnounounounounounhounounoounownoğ
ㄋㄨnunununununhununuunuhnu
ㄋㄨㄢnuannuannwannuannuannhuannuannoannuannnuen
ㄋㄨㄣnunnuennwennunnunnhuennuennoennuennnun
ㄋㄨㄥnungnungnungnongnongnhongnongnoongnonqnonğ
ㄋㄩnüniunyunyunünhiuniuneuniuhnü
ㄋㄩㄝnüehniuenywenyuenüenhiueniueneueniuehnüe
ㄡouououououououroouowoğ
ㄅㄚpababababababarbaabahba
ㄆㄚp'apapapapapaparpaapahpa
ㄅㄞpaibaibaibaibaibaibairbaebaybay
ㄆㄞp'aipaipaipaipaipaipairpaepaypay
ㄅㄢpanbanbanbanbanbanbarnbaanbannban
ㄆㄢp'anpanpanpanpanpanparnpaanpannpan
ㄅㄤpangbangbangbangbangbangbarngbaangbanqbanğ
ㄆㄤp'angpangpangpangpangpangparngpaangpanqpanğ
ㄅㄠpaobaubaubaobaobaubaurbaobawbav
ㄆㄠp'aopaupaupaopaopaupaurpaopawpav
ㄅㄟpeibeibeibeibeibeibeirbeeibeybey
ㄆㄟp'eipeipeipeipeipeipeirpeeipeypey
ㄅㄣpenbenbenbenbenbenbernbeenbennbın
ㄆㄣp'enpenpenpenpenpenpernpeenpennpın
ㄅㄥpengbengbengbengbengbengberngbeengbenqbınğ
ㄆㄥp'engpengpengpengpengpengperngpeengpenqpınğ
ㄅㄧpibibibibibibyibiibihbi
ㄆㄧp'ipipipipipipyipiipihpi
ㄅㄧㄠpiaobiaubyaubiaobiaobiaubyaubeaubiawbiav
ㄆㄧㄠp'iaopiaupyaupiaopiaopiaupyaupeaupiawpiav
ㄅㄧㄝpiehbiebyebiebiebiebyebieebiehbie
ㄆㄧㄝp'iehpiepyepiepiepiepyepieepiehpie
ㄅㄧㄢpienbianbyanbianbianbianbyanbeanbiannbien
ㄆㄧㄢp'ienpianpyanpianpianpianpyanpeanpiannpien
ㄅㄧㄣpinbinbinbinbinbinbynbiinbinnbin
ㄆㄧㄣp'inpinpinpinpinpinpynpiinpinnpin
ㄅㄧㄥpingbingbingbingbingbingbyngbiingbinqbinğ
ㄆㄧㄥp'ingpingpingpingpingpingpyngpiingpinqpinğ
ㄅㄛpobobwoboboboborboobohbo
ㄆㄛp'opopwopopopoporpoopohpo
ㄆㄡp'oupoupoupoupoupoupourpooupowpoğ
ㄅㄨpububububububwubuubuhbu
ㄆㄨp'upupupupupupwupuupuhpu
ㄙㄚsasasasasasasarsaasahsa
ㄙㄞsaisaisaisaisaisaisairsaesaysay
ㄙㄢsansansansansansansarnsaansannsan
ㄙㄤsangsangsangsangsangsangsarngsaangsanqsanğ
ㄙㄠsaosausausaosaosausaursaosawsav
ㄙㄜseseseseseseserseesehsığ
ㄙㄟseiseiseiseiseiseiseirseeiseysey
ㄙㄣsensensensensensensernseensennsın
ㄙㄥsengsengsengsengsengsengserngseengsenqsınğ
ㄕㄚshashashashashashasharshaashahşa
ㄕㄞshaishaishaishaishaishaishairshaeshayşay
ㄕㄢshanshanshanshanshanshansharnshaanshannşan
ㄕㄤshangshangshangshangshangshangsharngshaangshanqşanğ
ㄕㄠshaoshaushaushaoshaoshaushaurshaoshawşav
ㄕㄜshesheshesheshesheshersheeshehşığ
ㄕㄟsheisheisheisheisheisheisheirsheeisheyşey
ㄕㄣshenshenshenshenshenshenshernsheenshennşın
ㄕㄥshengshengshengshengshengshengsherngsheengshenqşınğ
ㄕshihshrshrshihshishyshyrshyyshyhşı
ㄕㄡshoushoushoushoushoushoushourshooushowşo
ㄕㄨshushushushushushushwushuushuhşu
ㄕㄨㄚshuashuashwashuashuashuashwashoashuahşua
ㄕㄨㄞshuaishuaishwaishuaishuaishuaishwaishoaishuayşuay
ㄕㄨㄢshuanshuanshwanshuanshuanshuanshwanshoanshuannşu an
ㄕㄨㄤshuangshuangshwangshuangshuangshuangshwangshoangshuanqşu anğ
ㄕㄨㄟshuishueishweishueishuishueishweishoeishueyşuği
ㄕㄨㄣshunshuenshwunshunshunshuenshwenshoenshuennşun
ㄕㄨㄥshungshungshungshongshongshongshorngshoongshonqşonğ
ㄕㄨㄛshuoshuoshwoshuoshuoshuoshwoshuooshuohşuo
ㄙㄨㄛsosuoswosuosuosuoswosuoosuohsuo
ㄙㄡsousousousousousousoursoousowsoğ
ㄙssuszszsihsisysyrsyysyhsi
ㄙㄨsususususususwusuusuhsu
ㄙㄨㄢsuansuanswansuansuansuanswansoansuannsuan
ㄙㄨㄟsuisueisweisueisuisueisweisoeisueysui
ㄙㄨㄣsunsuenswensunsunsuenswensoensuennsun
ㄙㄨㄥsungsungsungsongsongsongsorngsoongsonqsonğ
ㄉㄚtadadadadadadardaadahda
ㄊㄚt'atatatatatatartaatahta
ㄉㄞtaidaidaidaidaidaidairdaedayday
ㄊㄞt'aitaitaitaitaitaitairtaetaytay
ㄉㄢtandandandandandandarndaandanndan
ㄊㄢt'antantantantantantarntaantanntan
ㄉㄤtangdangdangdangdangdangdarngdaangdanqdanğ
ㄊㄤt'angtangtangtangtangtangtarngtaangtanqtanğ
ㄉㄠtaodaudaudaodaodaudaurdaodawdav
ㄊㄠt'aotautautaotaotautaurtaotawtav
ㄉㄜtedededededederdeedehdı
ㄊㄜt'eteteteteteterteetehtı
ㄉㄟteideideideideideideirdeeideydey
ㄉㄣtendendendendendenderndeendenndın
ㄉㄥtengdengdengdengdengdengderngdeengdenqdınğ
ㄊㄥt'engtengtengtengtengtengterngteengtenqtınğ
ㄉㄧtididididididyidiidihdi
ㄊㄧt'itititititityitiitihti
ㄉㄧㄤtiangdiangdyangdiangdiangdiangdyangdeangdianqdianğ
ㄉㄧㄠtiaodiaudyaudiaodiaodiaudyaudeaudiawdiav
ㄊㄧㄠt'iaotiautyautiaotiaotiautyauteautiawtiav
ㄉㄧㄝtiehdiedyediediediedyedieediehdie
ㄊㄧㄝt'iehtietyetietietietyetieetiehtie
ㄉㄧㄢtiendiandyandiandiandiandyandeandianndien
ㄊㄧㄢt'ientiantyantiantiantiantyanteantianntien
ㄉㄧㄥtingdingdingdingdingdingdyngdiingdinqdinğ
ㄊㄧㄥt'ingtingtingtingtingtingtyngtiingtinqtinğ
ㄉㄧㄡtiudioudyoudioudiudioudyoudeoudiowdiu
ㄉㄨㄛtoduodwoduoduoduodwoduooduohduo
ㄊㄨㄛt'otuotwotuotuotuotwotuootuohtuo
ㄉㄡtoudoudoudoudoudoudourdooudowdoğ
ㄊㄡt'outoutoutoutoutoutourtooutowtoğ
ㄗㄚtsatzadzazazatzatzartzaatzahdza
ㄘㄚts'atsatsacacatsatsartsaatsahtsa
ㄗㄞtsaitzaidzaizaizaitzaitzairtzaetzaydzay
ㄘㄞts'aitsaitsaicaicaitsaitsairtsaetsaytsay
ㄗㄢtsantzandzanzanzantzantzarntzaantzanndzan
ㄘㄢts'antsantsancancantsantsarntsaantsanntsan
ㄗㄤtsangtzangdzangzangzangtzangtzarngtzaangtzanqdzanğ
ㄘㄤts'angtsangtsangcangcangtsangtsarngtsaangtsanqtsanğ
ㄗㄠtsaotzaudzauzaozaotzautzaurtzaotzawdzav
ㄘㄠts'aotsautsaucaocaotsautsaurtsaotsawtsav
ㄗㄜtsetzedzezezetzetzertzeetzehdzığ
ㄘㄜts'etsetsececetsetsertseetsehtsığ
ㄗㄟtseitzeidzeizeizeitzeitzeirtzeeitzeydzey
ㄗㄣtsentzendzenzenzentzentzerntzeentzenndzın
ㄘㄣts'entsentsencencentsentserntseentsenntsın
ㄗㄥtsengtzengdzengzengzengtzengtzerngtzeengtzenqdzınğ
ㄘㄥts'engtsengtsengcengcengtsengtserngtseengtsenqtsınğ
ㄗㄨㄛtsotzuodzwozuozuotzuotzwotzuootzuohdzuo
ㄘㄨㄛts'otsuotswocuocuotsuotswotsuootsuohtsuo
ㄗㄡtsoutzoudzouzouzoutzoutzourtzooutzowdzoğ
ㄘㄡts'outsoutsoucoucoutsoutsourtsooutsowtsoğ
ㄗㄨtsutzudzuzuzutzutzwutzuutzuhdzu
ㄘㄨts'utsutsucucutsutswutsuutsuhtsu
ㄗㄨㄢtsuantzuandzwanzuanzuantzuantzwantzoantzuanndzuan
ㄘㄨㄢts'uantsuantsucuancuantsuantswantsoantsuanntsuan
ㄗㄨㄟtsuitzueidzweizueizuitzueitzweitzoeitzueydzui
ㄘㄨㄟts'uitsueitsweicueicuitsueitsweitsoeitsueytsui
ㄗㄨㄣtsuntzuendzwenzunzuntzuentzwentzoentzuenndzun
ㄘㄨㄣts'untsuentswencuncuntsuentswentsoentsuenntsun
ㄗㄨㄥtsungtzungdzungzongzongtzongtzorngtzoongtzonqdzonğ
ㄘㄨㄥts'ungtsungtsungcongcongtsongtsorngtsoongtsonqtsonğ
ㄉㄨtududududududwuduuduhdu
ㄊㄨt'ututututututwutuutuhtu
ㄉㄨㄢtuanduandwanduanduanduandwandoanduannduan
ㄊㄨㄢt'uantuantwantuantuantuantwantoantuanntuan
ㄉㄨㄟtuidueidweidueiduidueidweidoeidueydui
ㄊㄨㄟt'uitueitweitueituitueitweitoeitueytui
ㄉㄨㄣtunduendwendundunduendwendoenduenndun
ㄊㄨㄣt'untuentwentuntuntuentwentoentuenntun
ㄉㄨㄥtungdungdungdongdongdongdorngdoongdonqdonğ
ㄊㄨㄥt'ungtungtungtongtongtongtorngtoongtonqtonğ
ㄗtzutzdzzihzitzytzyrtzyytzyhzı
ㄘtz'utsztszcihcitsytsyrtsyytsyhtsı
ㄨㄚwawawawawauawawaawahva
ㄨㄞwaiwaiwaiwaiwaiuaiwaiwoaiwayvay
ㄨㄢwanwanwanwanwanuanwanwoanwannvan
ㄨㄤwangwangwangwangwanguangwangwoangwanqvanğ
ㄨㄟweiweiweiweiweiueiweiwoeiweyvey
ㄨㄣwenwenwenwunwenuenwenwoenwennvın
ㄨㄥwengwengwengwongwenguengwengwoengwenqvınğ
ㄨㄛwowowowowouowowoowohuo
ㄨwuwuwuwuwuuwuwuuwuhu
ㄧㄚyayayayayaiayayeayahya
ㄧㄢyanyanyanyanyanianyanyeanyannyen
ㄧㄤyangyangyangyangyangiangyangyeangyanqyanğ
ㄧㄠyaoyauyauyaoyaoiauyauyeauyawyav
ㄧㄝyehyeyeyeyeieyeyeeyehye
ㄧㄣyinyinyinyinyininynyiinyinnin
ㄧㄥyingyingyingyingyingingyngyiingyinqinğ
ㄧㄡyuyouyouyouyouiouyouyeouyowyou
ㄩㄥyungyungyungyongyongiongyongyeongyonqyonğ
ㄩyüyuyuyuyuiuyuyeuyuhü
ㄩㄢyüanyuanywanyuanyuaniuanyuanyeuanyuannyüen
ㄩㄝyüehyueyweyueyueiueyueyeueyuehyüe
ㄩㄣyünyunyunyunyuniunyunyeunyunnyün

Pinyinin telaffuzu

PinyinIPATürkçedeki karşılığı
b[p]b[]
p[pʰ]p
m[m]m
f[f]f
d[t]d[]
t[tʰ]t
n[n]n
l[l]l
g[k]g[]
k[kʰ]k
h[x]h[]
j[tɕ]c[]
q[tɕʰ]ç
x[ɕ]ş
zh[tʂ]c[]
ch[tʂʰ]ç
sh[ʂ]ş
r[ʐ] or [ɻ]r
z[ts]z
c[tsʰ]ts
s[s]s

Tonlar

Tonlar arasındaki vurgu değişiklikleri

Pinyin sisteminde Standart Çince'de yer alan dört ton şöyle belirtilir:

  1. Birinci ton: (düz ya da yüksek ton) (ˉ)

    ā (ɑ̄) ē ī ō ū ǖ Ā Ē Ī Ō Ū Ǖ
  2. İkinci ton: (yükselen ton) (ˊ)

    á (ɑ́) é í ó ú ǘ Á É Í Ó Ú Ǘ
  3. Üçüncü ton: (düşük veya alçak ton) (ˇ)

    ǎ (ɑ̌) ě ǐ ǒ ǔ ǚ Ǎ Ě Ǐ Ǒ Ǔ Ǚ
  4. Dördüncü ton: (düşen ton): (ˋ)

    à (ɑ̀) è ì ò ù ǜ À È Ì Ò Ù Ǜ
  5. Beşinci ton (nötr ton): (Bu ton için herhangi bir işaret kullanılmaz)

    a (ɑ) e i o u ü A E I O U Ü

Bu tonlar genellikle Çince ders kitapları dışında pek kullanılmazlar. Ancak doğru telaffuz için gereklidirler.

Diğer Diller

Çincenin farklı varyantları için Pinyin benzeri sistemler geliştirilmiştir. Örneğin Guangdong eyaleti hükûmeti tarafından eyalette konuşulan diller için Guangdong romanizasyonu adı verilen bir sistem geliştirilmiştir.

Bunun dışında 1976'da alınan bir kararla, azınlık bölgelerindeki azınlık diliyle anılan yer isimlerinin de pinyindeki 26 harf ile yazılması kararlaştırılmıştır:

GelenekselResmi (yerel ismin pinyini)Çince isimÇince ismin pinyini
ShigatseXigazê日喀则Rìkāzé
UrumçiÜrümchi乌鲁木齐Wūlǔmùqí
LhasaLhasa拉萨Lāsà
GolmudGolmud格尔木Gé'ěrmù

Kaynakça

  1. ^ Stwertka, Albert (2018). A guide to the elements (4. bas.). New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190682347. 
  2. ^ Robinson, Andrew (2009). Writing and script: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199567782. 
  3. ^ Copper, John Franklin (2015). Historical dictionary of Taiwan (4. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442243064. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk alfabesi</span> Türkçenin yazımında kullanılan alfabe

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin (bölge)</span>

Çin (Geleneksel Çin yazısı: 中國; Basitleştirilmiş Çince:

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

Tūnyokuk, Göktürk Kağanlığının yabgusudur. "Aşina" ailesinin akrabalarından Göktürk "Aşide" ailesindendir. Göktürkler ve diğer Türk göçebe imparatorluklarının kurucusu ve yönetenleri, Aşina sülalesindendir.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

Düzeltme imi ya da düzeltme işareti (ˆ) ya da şapka işareti harflerin üzerine gelerek ses değerlerini incelten bir diyakritik işarettir. Yerine getirdiği işlev nedeniyle uzatma işareti adıyla, karıştırılan bir kavram olarak inceltme işareti olarak da adlandırılır. Üzerinde bulunduğu ünlüden önce gelen ünsüz harfi inceltir. Kural oluşturulurken kabul edilen bu durum genelgeçer olarak Türkçe diline yerleşmiştir. İnceltme işareti Kürtçe, Türkçe, Sırpça, Hırvatça, Esperanto, Fransızca, Norveççe, Rumence, Slovakça, Vietnamca, İskoçça, Portekizce, İtalyanca, Afrikaanca gibi dillerde;Farsça ve Japoncanın Latin harflerine aktarılmasında kullanılan diyakritik işaretlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Wade-Giles, Pekin'de kullanılan Mandarin formu üzerinde kurulu Çince romanizasyon sistemidir. 19. yy. ortalarında Thomas Wade tarafından üretilen bir sistem üzerine gelişmiştir ve Herbert Giles'e ait 1892 basımı Çince-İngilizce sözlük ile son haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Yunancanın romanizasyonu, genelde Yunan alfabesi ile yazılan Yunanca metinlerin, Latin alfabesi ile temsili veya bunu yapmayı sağlayan bir sistemdir. Yunancanın romanizasyonu için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, kaynak metnin Eski Yunanca mı Modern Yunanca mı olduğuna ve arzu edilen dönüştürmenin transkripsiyon mu transliterasyon mu olduğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

İmlâ veya yazım, bir dilin söz varlığını o dilde yürürlükte olan ses, şekil, köken vb. kurallara uygun olarak yazıya geçirme; dildeki sözleri kurallarına uygun olarak yazma. Alfabetik dillerde standart belirleme açısından imlâ, ortografi biliminin bir alt disiplinidir.

Grav aksan, aküt aksanın sola yatık versiyonudur. Birçok farklı dilde kullanılır. Evrensel bir anlamı yoktur; ve vurguyu, tonu veya ünlü niteliğini gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet alfabesi</span> Tibet kökenli bir alfabe

Tibet alfabesi ; Limbu, Lepça ve Fags-pa alfabeleri ile akraba olan Tibet merkezli bir alfabedir.

<span class="mw-page-title-main">Tsinghua Üniversitesi</span> Çin, Pekinde kurulu devlet üniversitesi

Tsinghua Üniversitesi, Çin'in başkenti Pekin'de bulunan, elit C9 Ligi'ne üye olan araştırma üniversitesidir. 1911'de kurulan Tsinghua Üniversitesi, Çin'deki en seçici ve en saygın üniversitelerinden biri sayılır ve uluslararası sıralamalara göre Pekin Üniversitesi'yle beraber Çin'deki en iyi iki üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Xiao'erjing</span>

Xiao'erjing ya da kısa ismiyle Xiaojing, kelime anlamıyla "çocuk yazısı"; Mandarin ya da Dunganca gibi Sinitik dilleri Arap harfleriyle yazma uygulaması. "Özgün yazı" ya da "gözden geçirilmiş yazı" olarak da bilinir. Başta Huiler, Donşianlar ve Salarlar olmak üzere Çin'de çoğunluğu İslâm dinine mensup etnik azınlıklara ait bireyler tarafından bazen kullanılır; eskiden Orta Asya'daki bu halkların torunları olan Dungan halkı tarafından da kullanılırdı. Sovyet yazı reformları nedeniyle Dunganlar, Xiao'erjing'in yerine Latin alfabesini, sonra da Kiril alfabesini kullanmaya zorunda kaldılar ve günümüzde Kiril alfabesini kullanmaya devam etmektedirler.

Ortografik transkripsiyon, aktarma yapılacak olan dilin standart ortografisi kullanılarak yapılan bir transkripsiyon yöntemidir.

Bopomofo veya zhuyin, Mandarin Çincesi ile diğer ilgili diller ve lehçeler için kullanılan bir harf çeviri sistemidir. Sistem, günümüzde en yaygın olarak Tayvan Mandarincesinde kullanılmakta olup ayrıca, diğer Çince lehçeleri, özellikle Mandarin Çincesi lehçelerinin diğer çeşitlerini ve Tayvan Hokkiencesi kopyalamak için kullanılır. 37 karakter ve dört ton işaretinden oluşan, olası tüm sesleri Mandarince kopyalar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.