İçeriğe atla

Pinta Adası

Koordinatlar: 0°35′14″N 90°45′44″W / 0.587252°K 90.762184°B / 0.587252; -90.762184
Pinta Adası (Abingdon Adası)
Harita
Coğrafya
BölgeGalápagos Adaları
Koordinatlar0°35′14.11″K 90°45′43.86″D / 0.5872528°K 90.7621833°D / 0.5872528; 90.7621833
DeniziBüyük Okyanus
Yüzölçümü&İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri..İfade hatası: Tanınmayan "&" noktalama karakteri.60  km2
Zirve 650 m
Siyasi
Adadaki ülke(ler)

Pinta Adası, ya da (Abingdon Adası), Güney Amerika'nın batısında, Ekvador'a bağlı Galápagos Adaları'ndan volkanik bir adadır. Adanın alanı 60 km2 (23 sq mi), en yüksek noktası ise 650 metre (2.130 ft) yüksekliğindedir.

Etimoloji

İspanyolca adı Pinta "benekli" anlamına gelen bir sıfat Kristof Kolomb'un ilk yolculuğundaki üç gemiden birinin takma adı olan Pinta'ya atıfta bulunmaktadır. Santa Maria Adası da benzer şekilde onun başka bir gemisinden adını almıştır ve Pinzón Adası kısmen adını Pinta'nın kaptanı Martín Alonso Pinzón'dan almıştır.

Ada, İngiliz korsan William Ambrosia Cowley tarafından 1684 yılında Abingdon'un 1. Kontu James Bertie'nin onuruna Abingdon Adası Kontu [1] olarak listelendi. [1] Bu daha sonra Abingdon Adası'na basitleştirildi.[2][3]

Tarihçesi

Pinta Adası, Galapagos Takımadaları'nın diğer büyük adalarından izole bir konumda olan en kuzeydeki adasıdır. Adı başlangıçta Abingdon Kontu'na aitti, ancak resmi olarak Ekvador'un adını taşımaktadır ve adını Kolombus'un Yeni Dünya'ya yaptığı üç gemiden biri olan Pinta gemisinden alır. Pinta, NNW (North-northwest = çev.'Kuzey Kuzeybatı') trendindeki çatlaklar boyunca birçok genç koni ve lav akı ile kaplı bir kalkan volkanıdır. Lonesome George, belki de dünyanın en ünlü kaplumbağası, Pinta'nın orijinal sakinidir. 1800'lerde, balina avcıları uzun yolculuklarda gıda kaynağı olarak büyük sayıda Pinta kaplumbağasını ortadan kaldırdı. 20. yüzyılın başlarına gelindiğinde, Pinta kaplumbağası muhtemelen ekolojik olarak soyu tükenmiş durumdaydı. Balıkçılar, orta 1900'lere kadar kaplumbağaları fırsatçı bir şekilde avladılar. Keçiler 1959'da Pinta'ya getirildi ve bu, büyük bir ekosistem bozulmasına yol açan bir popülasyon patlamasına neden oldu.[4] Tek bilinen hayatta kalan Pinta kaplumbağası olan Yalnız George, 1971'de tespit edildi ve bir sonraki yıl tutsaklığa alındı; o günden bu yana başka bir canlı kaplumbağa bulunamamıştır. Yalnız George, 35 yılı aşkın bir süredir Santa Cruz'daki Charles Darwin Kaplumbağa Araştırma Merkezi'nde kalmıştır ve sergisi bugün hala ziyaret edilebilmektedir.[3]

Coğrafi özellikleri

Uzun Pinta adası, aktif Galápagos yanardağlarının en kuzeyindedir. Pinta, Kuzeybatı yönündeki çatlaklardan kaynaklanan geniş bir su altı ayak izine sahip bir kalkan yanardağıdır .[5] 60 km2 (23 sq mi) alana sahiptir ve maksimum 650 metre (2.130 ft) rakım.[6]

Adanın kuzeyindeki kayalar daha önce Norris Kayaları olarak biliniyordu; adanın batı tarafındaki çıkıntı ise Rycaut Kayası olarak biliniyordu.[2]

Ada yaban hayatı

Lonesome George, son Pinta Adası kaplumbağası

Pinta, Galápagos Adaları'ndaki belki de en ünlü kaplumbağa olan Yalnız George'un orijinal eviydi. Chelonoidis nigra abingdonii alt türünün bilinen son temsilcisiydi. Galápagos'un en kuzeydeki büyük adası olan Pinta Adasında bir zamanlar gelişen bir kaplumbağa popülasyonu vardı. Adanın bitki örtüsü, yaban keçilerinin getirilmesi nedeniyle birkaç on yıl boyunca tahrip edildi ve böylece yerli kaplumbağaların besin kaynakları azaldı. Pinta'ya getirilen keçilerin yok edilmesine yönelik uzun süreli çalışma 1990 yılında tamamlandı ve adanın bitki örtüsü eski durumuna dönmeye başlamıştır.[7]

Pinta Adası aynı zamanda Kırlangıç kuyruklu martılara, Deniz iguanalarına, Galapagos şahinlerine, Galapagos kürklü foklarına ve diğer birçok kuş ve memeliye de ev sahipliği yapmaktadır. []

28 Ocak 2008'de Galápagos Milli Parkı yetkilisi Victor Carrion, Pinta'da 53 deniz aslanının (13 yavru, 25 genç, 9 erkek ve 6 dişi) kafaları oyulmuş halde öldürülmüş halde bulunduğunu duyurdu. 2001 yılında kaçak avcılar 35 erkek deniz aslanı öldürdü.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b McEwen (1988).
  2. ^ a b Kitchin, Thomas (1797), "South America", Kitchin's General Atlas..., Londra: Laurie & Whittle .
  3. ^ a b "Pinta Island". Galápagos Conservancy (İngilizce). 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023. 
  4. ^ "Pinta Island". Galapatours (İngilizce). 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023. 
  5. ^ Schlitzer, W.; Harpp, K.S.; Mittelstaedt, E.L.; Kurz, M.D.; Geist, D. (2011). The Effect of Lithospheric Discontinuities on the Composition of Lavas From the Northern Galápagos Platform Extension. American Geophysical Union, Fall Meeting 2011. 
  6. ^ Rocchio, Laura; Allen, J.; Simmon, R.; Taylor, M. (21 Temmuz 2012). "Pinta Island". Earth Observatory: Images. EOS Project Science Office, NASA Godard Space Flight Center. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  7. ^ "Pinta Island". earthobservatory.nasa.gov (İngilizce). 21 Temmuz 2012. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023. 
  8. ^ "Sea lions massacred in Galápagos". BBC News. 29 Ocak 2008. 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galápagos Adaları</span>

Galapagos Adaları, Colón Takımadaları olarak da bilinir, Büyük Okyanusun doğusunda Ekvador'a bağlı takımadalar. Uzak ve izole bir konumda olan adalar, Güney Amerika kıtasının yaklaşık 1000 km batısında yer alır. Galapagos takımadaları toplam 50.000 km² yüzölçüme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Adası</span> Büyük Okyanusta Şiliye bağlı bir bölge

Paskalya Adası, Büyük Okyanus'un güney doğusunda Şili'ye bağlı bir ada.

<span class="mw-page-title-main">Uzunada</span> İzmir, Türkiyede bir ada

Uzunada, diğer adıyla Kösten Adası, Türkiye'nin İzmir iline bağlı bir adadır. İzmir Körfezi'nin orta kısmında yer alır. Türkiye'nin yüzölçümü bakımından dördüncü büyük adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Harriet</span>

Harriet, 180 kg ağırlığında, bir Dev Galapagos kaplumbağası. Tahmini doğum tarihi 1830 olarak kabul edilen Harriet, 23 Haziran 2006 tarihindeki ölümüne kadar esaret altındaki en yaşlı hayvandı.

<span class="mw-page-title-main">Zante</span> Yunanistana bağlı ada

Zanta, Zakesna ya da Zakilda, İyon Denizi'nde bulunan, Yunanistan'a bağlı bir adadır. İyon Adaları arasında en büyük üçüncü ada olan Zante, bölgedeki adalar arasında ayrı bir belediyeye sahip olan tek adadır. 405.55 kilometre karelik yüzölçümüne ve yaklaşık olarak 123 kilometre sahil şeridi uzunluğuna sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tendürek Dağı</span> Türkiyede bir volkanik dağ

Tendürek Dağı (Ermenice:Թոնդրակ) Ağrı ve Van illerinin arasında İran sınırının yakınında bulunan bir stratovolkandır. Nuh'un Gemisi'nin muhtemel konumu yakınlarında olmasıyla bilinen bu yanardağ oldukça büyüktür; kurumuş lav akıntıları düz bir arazi üzerinde yaklaşık 650 km²'lik bir alanı kaplar. Dağın iki ana yapısı, zirve krateri olan Büyük Tendürek ve ana kraterin doğusunda bulunan Küçük Tendürek'tir. Yamaçları çok yumuşak olup, ismini aldığı kalkanı andırır. Tendürek Dağı'nın, Hawaii adasındaki volkanlar gibi akışkan lav püskürttüğü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaldera</span>

Kaldera, volkanik patlama sonucu toprağın çökmesiyle oluşmuş volkanik yer şekli. Bazen volkanik kraterlerle karıştırılmaktadır. Kelime, İspanyolcada ‘caldera’ ve Latincede ‘calderia’ denilen 'pişirilmiş çömlek' anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Soy tükenmesi</span> bir taksonun son üyesinin ölümü ile sona ermesi

Soy tükenmesi, biyolojide ve ekolojide, bir türün veya cinsin varlığının sona ermesi, biyosferin küçülmesidir. Soy tükenmesi durumu doğal evrim sürecinin bir parçasıdır. Türler değiştikçe bazen yaşadıkları çevrelere daha iyi uyarlanmış ve aynı zamanda çevre tarafından değişikliğe uğratılmışlardır. Bu türler varlıklarını sürdürürken, çevreye uyum sağlayamayanlar ise var olma savaşında yenik düşüp yeryüzünden silinmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Shetland Adaları</span>

Güney Shetland Adaları, Antarktika Yarımadası'nın 120 km kuzeyinde bulunan bir takımadadır. 1962'den bugüne Birleşik Krallık tarafından Britanya Antarktika Toprakları adı altında yönetilmektedir. 1959 yılında imzalanan Antarktika Antlaşması gereğince imza atan diğer ülkeler, adaların idaresini ne resmî tanımışlardır ne de reddetmişlerdir. Askerî amaç haricî imza atan her ülke bu adaları dilediği şekilde kullanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Karakatau</span> Anak Karakatau

Sumatra ile Cava arasında bulunan ve Endonezya'ya bağlı bir ada olan Karakatau (Karakatoa) adası coğrafi bir kavram olmaktan çok yine bu adada olan ve adanın adı ile anılan yanardağı ile bilinir. Karakatau Yanardağı, 20 Mayıs 1883 tarihinde beklenmedik bir şekilde faaliyete geçerek yüzlerce nükleer bombanın yaratacağı bir güçle patlamış ve hesaplamalara göre 30 metre yüksekliğinde dev tsunamilerin oluşumuna neden olmuştur. Oluşan bu tsunamiler Karakatau adasını tamamı ile yutmuştur. patlama 35.000 kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştur.

<i>Chelonoidis nigra</i>

Chelonoidis niger, günümüzde yalnızca Galapagos ve Aldabra Adaları'nda yaşayan dev kara kaplumbağalarıdır. 16. yüzyılda Batılılar tarafından keşfedilen bu dev kaplumbağalarla dolu olan adaya İspanyolca kaplumbağa anlamındaki Galapago adı verilmiştir. Ama buraya gelen insanlar adadaki canlıların bir kısmının yok olmasına neden olmuşlardır. İlk gelenler bu kaplumbağaların lezzetli bir eti olduğunu ve aylarca bir şey yemeden yaşayabildiklerini öğrendiler. Uzun okyanus yolculukları için gemilere alınan bu canlılar ihtiyaç duyuldukça yemek için öldürülüyorlardı. Ayrıca adaya getirilen evcil hayvanlar bu kaplumbağaların yumurtalarını ve yavrularını yediklerinden sayılarının azalmalarına neden olmuştur. Günümüzde bu kaplumbağalar koruma altındadırlar ve insan ömründen uzun yaşayabilirler. Dev galapagos kaplumbağası tek bir tür olmasına karşın ondan fazla değişik yaşam biçimine göre özellik kazanmış alttürü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Saba (ada)</span> Karayiplerde Hollandaya bağlı özel bölge statüsüne sahip ada

Saba, Karayiplerde, Puerto Riko'nun doğusunda, Hollanda'ya bağlı küçük bir adadır. Küçük Antillerin bir parçasını oluşturur.

Cerro Azul Yanardağı iki ayrı yanardağın adıdır:

<span class="mw-page-title-main">Hawaii (ada)</span> Büyük Okyanusta bulunan Hawaii Takımadalarının en büyük adası

'Hawaii veya Hawaii Büyük Adası (İngilizce: The Big Island, Hawai‘i; Hawaii dili: mokupuni o Hawai‘i Büyük Okyanus kuzeyinde bulunan volkanik Hawaii Takımadaları'nın en büyüğü ve en güneydoğuda bulunanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Darwin Adası</span>

Darwin Adası, yalnızca bir kilometrekarelik alanıyla Galapagos Adaları'nın en küçükleri arasındadır. İngiliz bilim insanı Charles Darwin'in onuruna adlandırılmıştır. Hiçbir kuru iniş alanı olmayan Darwin Adası'nın başlıca cazibe merkezleri, zengin biyoçeşitlilik barındıran Büyük Okyanus'ta bulunur. Ada haritalarda işaretlenmiş ve başlangıçta Admiralty haritalarında Culpepper Adası adı verilmiş olmasına rağmen, Darwin Adası'na ilk iniş 1964 yılına kadar helikopterle değildi.

<span class="mw-page-title-main">Bagabag Adası</span>

Bagabag, Papua Yeni Gine'nin Madang Eyaletinde, sönmüş bir yanardağa sahip bir adadır.

<span class="mw-page-title-main">Kaplumbağa Adası (Yerli Amerikalı kültürü)</span> kıta

Kaplumbağa Adası, bazı yerli Amerikan halkları ve yerli hakları aktivistleri tarafından, Dünya veya Kuzey Amerika'yı ifade etmek için kullanılan bir isimdir. Bu isim, ortak bir yerli Amerikalı yaratılış hikâyesine dayanmaktadır ve bazı kültürlerde "Kuzey Amerika" ile eş anlamlıdır.

<span class="mw-page-title-main">La Tortuga Adası</span>

La Tortuga Adası, Güney Amerika ülkesi Venezuela'nın bağımlı bölgelerinden biridir. Ada, bağımlı bölgeler içerisindeki en büyük ıssız ada konumundadır. La Tortuga adası Tortuguillos ve Cayo Herradura'yı içeren bir adalar grubunun parçasıdır. La Tortuga adasının alanı 156 km2 (60 sq mi).