İçeriğe atla

Pinot grisi

Pinot Grisi
Üzüm (Vitis)
RengiGri, gül
Tür adıVitis vinifera
Diğer adıDiğer adları bölümüne bakınız
KökenBurgonya, Fransa
Önemli üretim yerleriÜretildiği bölgeler bölümüne bakınız
VIVC kimliği9275

Pinot grisi (İtalyanca: Pinot grigio, İngilizce ve Fransızca: Pinot Gris, Almanca: Grauburgunder), Vitis vinifera türüne ait bir beyaz şarap üzümü çeşididir. Pinot karası çeşidinin mutant bir klonu olduğu düşünülen bu çeşidin normalde pembemsi gri bir tonu vardır ve bu da ismini açıklar ancak renkleri mavi-griden pembemsi kahverengiye kadar değişebilir. Pinot (Çam) kelimesi, üzümlerin küçük çam kozalağı biçimli salkımlarda yetişmesi nedeniyle verilmiştir. Bu üzümden üretilen şaraplar da koyu altın sarısından bakıra ve hatta açık pembe bir tona kadar değişir[1] ve kabuk teması şarapları için daha popüler üzümlerden biridir.

Pinot grisi, "baharatlı" dolgun gövdeli Alsas ve daha hafif gövdeli, daha asidik İtalyan stilleri en yaygın olarak tanınanlar olmak üzere dünya çapında yetiştirilir. Genellikle Marlborough, Tazmanya, Güney Avustralya, Washington, Oregon ve Güney Afrika gibi Yeni Dünya şarap bölgelerinde kopyalanan Alsas stili, orta ila düşük asiditeye, daha yüksek alkol seviyelerine ve şarabın dolgun yapısına katkıda bulunan neredeyse "yağlı" bir dokuya sahip olma eğilimindedir. Lezzetler, kavun ve mangonun olgun tropikal meyve notalarından bazı botrytis kaynaklı lezzetlere kadar değişebilir. İtalya'da, Pinot grigio üzümleri genellikle ferahlatıcı asiditeyi korumak ve çeşidin belirgin meyvemsiliğini en aza indirmek için erken hasat edilir ve daha nötr bir lezzet profili oluşturulur. Bu stil, üzümün Ruländer veya daha yaygın olarak Grauburgunder olarak bilindiği Almanya gibi diğer Eski Dünya şarap bölgelerinde sıklıkla taklit edilir.[2]

Tarihçe

Pinot grisi, Fromenteau olarak adlandırıldığı Burgonya bölgesinde Orta Çağ'dan beri bilinmektedir. Pinot karası ile birlikte Burgonya'dan yayılarak 1300'de İsviçre'ye ulaşmıştır. Üzümün, Sistersiyen rahipler tarafından Macaristan'a ihraç edilen çelikleri olan İmparator IV. Charles'ın favorisi olduğu bildirilmektedir: kardeşler asmaları 1375'te Balaton Gölü kıyısındaki Badacsony yamaçlarına dikmişlerdir. Asma kısa bir süre sonra "gri rahip" anlamına gelen Szürkebarát adını almıştır. 1711'de Johann Seger Ruland adlı bir Alman tüccar, Palatinate tarlalarında yabani olarak yetişen bir üzümü (yeniden) keşfetmiştir. Daha sonra ürettiği şarap Ruländer olarak bilinmiş ve asmanın daha sonra Pinot grisi olduğu keşfedilmiştir.[1]

Pinot beyazı (sağda) gibi, Pinot grisi (ortada) de Pinot karasının (solda) mutasyona uğramış klonudur.

18. ve 19. yüzyıllara kadar üzüm Burgonya ve Şampanya'da popüler bir ekimdi, ancak düşük verim ve güvenilmez mahsuller üzümün bu bölgelerde gözden düşmesine neden oldu. Aynı kader Almanya'da da neredeyse gerçekleşiyordu, ancak 20. yüzyılın başlarında asma yetiştiricileri daha tutarlı ve güvenilir bir ürün üretecek klon çeşitleri geliştirebildiler.[1]

Kaliforniya Üniversitesi, Davis'teki araştırmacılar, Pinot grisi'nin Pinot karasına oldukça benzer bir DNA profiline sahip olduğunu ve renk farkının yüzyıllar önce meydana gelen bir genetik mutasyondan kaynaklandığını belirlediler. Her iki üzümün yaprakları ve asmaları o kadar benzer ki, ikisini ayıran tek özellik renkleridir.[3]

İtalya'nın kuzeyinde bulunan bir şarap üreticisi olan Santa Margherita şarap grubu, 1961 yılında pembe Pinot grigio üzümlerini beyaz şarap olarak şaraplaştıran dünyadaki ilk şirket olmuştur.[4]

2005 yılı civarında Pinot grisi, özellikle Pinot grigio enkarnasyonunda ve benzer Yeni Dünya çeşit şaraplarında pazarda giderek artan bir popülerlik kazanmaktadır.[5]

Üretildiği bölgeler

Bu asmanın dünya çapında ekili alanı toplam 115.000 hektar civarındadır.

Bağcılık

Pinot grisi, daha soğuk iklimlerde gelişir ve başlıca yetiştirme bölgeleri Fransa'daki Alsac, kuzeydoğu İtalya ve ABD'nin Oregon eyaletidir. Bu, daha tatlı bir şarap veya kuruyana kadar fermente edilirse alkol oranı yüksek bir şarap elde edilmesine yol açabilir. Pinot grisi salkımları asma üzerinde çeşitli renklere sahip olabilir. Üzümler küçük salkımlar halinde büyür (bu nedenle çam kozalağı adı) ve olgunlaştıklarında genellikle pembemsi gri bir renk tonu gösterir, ancak renkler mavi-griden pembemsi kahverengiye kadar değişebilir. Pinot grisi, genellikle Pinot Noir'ın lezzetini zenginleştirmek ve hafifletmek için Pinot Noir ile harmanlanır.

Şarap özellikleri

Pinot grisi'nden yapılan şaraplar büyük ölçüde değişir ve geldikleri bölgeye ve şarap yapım tarzına bağlıdır. Alsas Pinot grisileri zengin, biraz çiçeksi bir bukete sahip orta ila tam gövdeli şaraplardır. Diğer Pinot grisi şaraplarına kıyasla baharatlı olma eğilimindedirler. Çoğu Pinot grisi şaraplarının erken tüketilmesi gerekirken, Alsas Pinot grisi'leri iyi yıllanabilir.  Alman Pinot grisi'leri asidite ve hafif tatlılık dengesiyle daha tam gövdelidir. Oregon'da şaraplar orta gövdelidir, sarıdan bakır pembesine kadar bir renge ve armut, elma ve/veya kavun aromalarına sahiptir. Kaliforniya'da Pinot grisi şarapları daha hafif gövdelidir, biraz biber ve roka notalarıyla canlı, ferahlatıcı bir tada sahiptir. İtalya'nın Pinot grigio stili, bazen canlı ve asidik olabilen sıçrayan tatlara sahip, hafif gövdeli, genellikle yumuşak içimli bir şaraptır.

Pinot gris, fermentasyondan 4-12 hafta sonra şişelenip piyasaya sunulabilen "pazara erken sunulan şarap" olarak kabul edilir.

Diğer adları

Pinot grisi dünyanın farklı yerlerinde birçok isimle anılır:

Pinot Grisi'nin Eş Anlamlıları Ülke / Bölge
Auxerrois gris Alsace
Fauvet Fransa
Fromentau / Fromentot Languedoc
Grauburgunder / Grauer Burgunder Avusturya, Almanya
Grauer Mönch Almanya
Grauklevner Almanya
Gris cordelier Fransa
Malvoisie Loire Vadisi, İsviçre
Μονεμβασία Yunanistan
Pinot grigio İtalya, Kaliforniya, Avustralya
Pinot beurot Loire Vadisi, Burgonya
Ruländer Avusturya, Almanya, Romanya
Rulandské šedé Çekya, Slovakya
Sivi pinot Hırvatistan, Slovenya
Szürkebarát Macaristan
Tokay d'Alsace Alsace
Піно ґрі, Піно сірий Ukrayna
Пино-гри Rusya
灰皮诺 Çin
Pinot grisi Türkiye

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Vines, Grapes and Wines: The Wine Drinker's Guide to Grape Varieties - Robinson, Jancis: 9781857329995 - AbeBooks". www.abebooks.co.uk (İngilizce). 28 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 
  2. ^ "Wines and Spirits Understanding Style Ay - Wine And Spirit Education Trust: 9781905819157 - AbeBooks". www.abebooks.com (İngilizce). 28 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 
  3. ^ "Wine Bible by Karen Mcneil: Fine Paperback (2007) | Collectors Bookstore". www.abebooks.com (İngilizce). 28 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 
  4. ^ "5 Things You Never Knew About the World's Most Popular Pinot Grigio | O'Looney's Wine & Liquor" (İngilizce). 29 Mart 2016. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 
  5. ^ "WineBusiness Monthly - Home". www.winebusiness.com (İngilizce). 28 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 
  6. ^ "Çeşitlere göre asma ve üzüm üretim alanları – 2007–08". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İtalyan şarabı</span>

İtalyan şarabı, dünyada şarapçılık yapılan en eski ülkelerden biri olan İtalya'da yapılan şaraba verilen addır. İtalya dünyanın en önemli şarap üreticilerinden biridir ve 2005 yılı itibarı ile dünya üretiminin yaklaşık beşte birini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Merlot</span> Merlot bir şarap çeşidi yapmada veya yemede kullanılan bir üzümdür.

Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gamay</span>

Gamay kırmızı şarap yapmak için kullanılan mor renkli bir üzüm çeşididir özellikle Beaujolais'de ve Tours çevresinde Loire Vadisi'nde yetiştirilir. Tam adı Gamay Noir à Jus Blanc'dır. 15. yüzyıldan beri adı geçen çok eski bir kültür bitkisidir. Bol üretim sağladığı için sık sık ekilmiştir, bununla birlikte asidik topraklara ekildiğinde üzümün doğal olarak yüksek asitliğini yumuşatmaya yardımcı olan üstün şaraplar yapar.

<span class="mw-page-title-main">Zinfandel</span> Üzüm çeşidi

Zinfandel ya da Primitivo, şarap yapımında kullanılan kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alan Zinfandel'in, DNA analizleri neticesinde genetik olarak Hırvat üzümleri Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile Puglia, İtalya'da yetiştirilen Primitivo ile eşdeğer olduğu belirlenmiştir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eş anlamlısı olarak tanımlarken ticari anlaşmazlıklar nedeniyle bu süreç Amerika Birleşik Devletleri'nde daha ağır işlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pinot noir</span>

Pinot noir, Vitis vinifera türünün kırmızı şaraplık bir üzüm çeşididir. Pinot noir kelimesi, Fransızca çam ve siyah sözcüklerinden türemiştir. Adı, çam kozalağı şeklinde olan küçük ve sık taneli salkımlarından esinlenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beaujolais (şarap)</span>

Beaujolais, genellikle ince bir kabuğa sahip ve tanen oranı düşük Gamay üzümünden yapılan bir Fransız şarabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Semillon</span>

Semillon, çoğunlukla Fransa ve Avustralya'da sek beyaz ve tatlı şarap yapmak için kullanılan altın renkli beyaz bir üzüm çeşididir. İnce kabuğu ve Botrytis cinerea'ya duyarlılığı sayesinde tatlı şarap bölgesi Sauternes AOC ve Barsac AOC'de geniş bir alanda yetiştirilmektedir. Adelaide Üniversitesi'nin 2010 yılında açıkladığı istatistiklere göre dünyada yaklaşık 22000 hektar bir alanda ekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Malbec</span>

Malbec (telaffuzu [mal.bɛk]) kırmızı şarap yapımında kullanılan mor bir üzüm çeşididir. Üzümleri mürekkep gibi koyu renge ve sağlam tanenlere sahip olma eğilimindedir ve kırmızı Bordo şarabı karışımında izin verilen altı üzümden biri olarak bilinir. Fransa'da, Malbec bağları halen başlıca Güney Batı Fransa'da Cahors'dadır ancak üzüm dünya çapında yetiştirilir. Bir Arjantin üzüm çeşidi olarak giderek daha fazla kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Riesling</span>

Riesling, Ren bölgesinde ortaya çıkan beyaz bir üzüm çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Grenache</span>

Grenache ya da Garnacha (IPA: [ɡaɾˈnatʃa]) dünyada en çok ekilen kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden biridir. Geç olgunlaşır bu nedenle üzümün büyük olasılıkla geldiği İspanya'da bulunanlar gibi sıcak ve kuru koşullara ihtiyaç duyar. Aynı zamanda İtalya'nın güneyindeki Sardunya adasında, Fransa'da, Avustralya'da ve Kaliforniya'daki Monterey AVA ve San Joaquin Vadisi'nde yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Carignan</span>

Carignan, daha çok Fransa ve Batı Akdeniz'de bulunan, dünya çapında yaygın olarak ekilen İspanya kökenli kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer almaktadır. Fransa, Kaliforniya'nın Orta Vadisinde, genellikle ucuz sofra şarabı üretiminde kullanılan önemli bir üzüm çeşidi olarak görülmüş olsa da, son yıllarda, özellikle Güney Fransa ve Katalonya'da birçok şarap üreticisinin, kalite şarap üretmek için de kullanıdığı bir üzüm çeşidi haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airén</span>

Airén, genellikle şarap yapımında kullanılan beyaz bir üzüm olan Vitis vinifera çeşididir. Bu üzüm, yetiştirilen tüm üzümlerin neredeyse dörtte birini temsil ettiği İspanya 'ya özgüdür. 2010 yılı itibarıyla Airén'in, neredeyse yalnızca İspanya'da bulunmasına rağmen, 2004'te 306.000 hektar olan 252.000 hektar ile dünyanın en çok yetiştirilen 3. üzüm çeşidi olduğu tahmin ediliyordu. Airén asma sayısı açısından düşük yoğunlukta ekilme eğiliminde olduğundan diğer bazı türler daha çok ekilir.

<span class="mw-page-title-main">Bağcılıkta olgunlaşma</span>

Bağcılıkta olgunlaşma, hasat başlangıcını işaret eden asmadaki şaraplık üzümlerin olgunlaşmasının tamamlanmasıdır. Olgunluğu tam olarak neyin oluşturduğu, hangi tarz şarap üretildiğine ve şarap üreticisinin olgunluk kıstaslarına göre değişir. Üzümler toplandıktan sonra şarabın kalitesini etkileyecek olan üzümün fiziksel ve kimyasal bileşenleri belirlenir. Bu yüzden hasat için en uygun olgunluk anının belirlenmesi şarapçılıkta en önemli karardır.

<span class="mw-page-title-main">Lambrusco</span>

Lambrusco hem bir İtalyan kırmızı şarap'lık üzüm'ün hem de esasen söz konusu üzümden yapılan şarabın adıdır. Üzüm ve şarap, Emilia-Romagna'daki dört bölgeden ve Lombardiya'daki özellikle Modena, Parma, Reggio Emilia ve Mantova merkez vilayetlerinin çevresindeki bölgeden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Monosepaj</span> tek üzüm çeşidinden üretilmiş şarap stili

Monosepaj, tek tip üzüm çeşidinden üretilen bir şarabı veya tek tür üzümden üretilmiş brendi, konyak, grappa, rakı gibi damıtılmış içkiyi belirtir. Tek tür üzümden yapıldığı için monosepaj şaraplar üzümün tüm karakterini yansıtırlar. Monosepajın tersi ise, yani birden fazla üzüm çeşidinden yapılmış ise kupaj denir.

<span class="mw-page-title-main">Marzemino</span>

Marzemino, esas olarak Trentino'nun güneyindeki Isera civarında yetiştirilen kırmızı bir İtalyan şarap üzüm çeşididir. Şarap, Wolfgang Amadeus Mozart'ın Don Giovanni operasında bahsedilmesiyle en çok dikkat çekmektedir. Asma geç olgunlaşır ve oidium dahil olmak üzere birçok üzüm hastalığına karşı hassastır. Üzümden üretilen şarap, karakteristik koyu bir renk tonuna ve hafif erik tadına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Muscat Blanc à Petits Grains</span>

Muscat Blanc à Petits Grains, Vitis vinifera'nın Muscat ailesinin bir üyesi olan Yunan kökenli bir beyaz şarap üzümüdür. İsmi, karakteristik küçük tane boyutundan ve sıkı salkımlarından gelir. Moscato bianco, Muscat blanc, Muscat Canelli, Muscat de Frontignan, Muscat de Lunel, Muscat d'Alsace, Muskateller, Moscatel de Grano Menudo, Moscatel rosé ve Sárgamuskotály gibi çeşitli yerel isimlerle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Chenin blanc</span> Şaraplık beyaz üzüm çeşidi

Chenin blanc, Fransa'nın Loire Vadisi'nden gelen bir beyaz şarap üzüm çeşididir. Yüksek asiditesi, köpüklü şaraplardan dengeli tatlı şaraplarına kadar çeşitler yapmak için kullanılabileceği anlamına gelir, ancak asmanın doğal canlılığı kontrol edilmezse çok yumuşak, nötr şaraplar üretebilir. Loire dışında, Yeni Dünya şarap bölgelerinin çoğunda bulunur; Güney Afrika'da en yaygın olarak ekilen çeşittir ve burada tarihsel olarak Steen olarak da bilinir. Üzüm, 1655'te Jan van Riebeeck tarafından Güney Afrika'da yetiştirilen ilk üzümlerden biridir ve 1685'te Nantes Fermanı'nın iptal edilmesinin ardından Fransa'dan kaçan Huguenot'larla bu ülkeye gelmiştir. Chenin blanc, Avustralya'da da sıklıkla yanlış tanımlanıyordu, bu nedenle ülkedeki erken tarihini izlemek kolay değil. 1832'de James Busby'nin koleksiyonunda tanıtılmış olabilir, ancak C. Waterhouse, 1862'de Güney Avustralya'nın Houghton kentindeki Highercombe'da Steen yetiştiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mourvèdre</span>

Mourvèdre, Mataro veya Monastrell olarak da bilinir. Fransa'nın Rhône ve Provence bölgeleri, İspanya'nın Valensiya ve Jumilla, Bullas ve Yecla denominaciones de origen (DOs) dahil olmak üzere dünya çapında birçok bölgede yetiştirilen kırmızı şaraplık üzüm çeşididir. Balear Adaları, Kaliforniya ve Washington ile Avustralya'nın Güney Avustralya ve Yeni Güney Galler'in bölgeleri ve ayrıca Güney Afrika. Mourvèdre, kırmızı şarap çeşitlerinin yanı sıra "GSM" karışımlarında da öne çıkan bir bileşendir. Çeşitten aynı zamanda roze ve porto tarzı fortifiye şaraplar yapılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.