İçeriğe atla

Pinokyo (kitap)

Pinokyo
Le avventure di Pinocchio
1919 baskısı
YazarCarlo Collodi
İllüstratörEnrico Mazzanti
Ülkeİtalya
Dilİtalyanca
KonularHaylaz bir tahta kuklanın, gerçek bir çocuk olma yolunda başından geçen serüvenler
TürlerMacera, fantazi, çocuk romanı
Yayım1883
Pinokyo

Pinokyo (İtalyanca: Le avventure di Pinocchio – Storia di un burattino), İtalyan yazar Carlo Collodi'nin çocuk romanı.

Dünya çocuk edebiyatının başyapıtlarından birisidir.[1] Carlo Collodi'nin 1881 yılında yazdığı ve Il giornale per i bambini adlı çocuk dergisinde tefrika edilen eser, gördüğü ilgi üzerine 1883'te kitap olarak basıldı. 260'tan fazla dile çevrilerek dünyanın en çok dile çevrilmiş kitapları arasına girdi.[2] Çocuklar düşünülerek yazılan bir roman olmasıyla tarihi önem taşıyan eser, modern çocuk edebiyatının ilk örneklerindendir.[3]

Romanın bel kemiğini, “Yalan söylemek, bir çocuğun sahip olabileceği en kötü huydur" ifadesi oluşturur.[3] Pinokyo, küçük bir çocuğa dönüşen bir kukladır. Bu kukla akıllı uslu bir çocuk olma niyetine rağmen, yaramazlık, tembellik, umursamazlık ve muziplik gibi huylarını bırakamaz. Bu huyu yüzünden başına olmadık işler gelir.

Pinokyo, ilk önce tefrika edildiği gazetenin ressamı Ugo Fleres tarafından, kitap olarak basıldığındaysa Enrico Mazzanti tarafından resimlendi.

Yayımlanışından itibaren büyük ilgi gören roman birçok kez filme alındı, sahnelendi, animasyonla canlandırıldı. Eserin evrensel başarısı, Walt Disney'in Pinokyo'yu 1939 yılında film kahramanı haline getirmesiyle daha da arttı. Ayrıca birçok yayınevi, adı bilinmeyen yazarlara "Pinokyo’nun Sırrı, Pinokyo’nun Arkadaşı, Pi­nokyo Afrika’da" gibi isimlerle pek çok Pinokyo kitabı yazdırmıştır.[4]

Pinokyo'nun ilk Türkçe baskısı 1931 yılında Samim ve Suat Sinanoğlu çevirisiyle, Pinokyo: Bir kuklanın başına gelenler adıyla Kanaat Kütüphanesi tarafından yapıldı.

Konusu

Geppetto ve Pinokyo (1916)

Yaşlı ve yalnız bir marangoz olan Geppetto Usta, "dans etmesini, kılıç kullanmasını, cambaz gibi takla atmasını bilen" bir kukla yapmak için Kiraz Usta (Antonio Usta)'dan bir tahta parçası alır. Amacı yaratacağı kuklayla dünyayı dolaşmak ve karnını doyurmaktır. Geppetto Usta, yaptığı kuklaya "Pinokyo" ismini verir. Pinokyo, etten kemikten olmasa da tahtadan bir çocuk haline gelir; Geppetto onu evladı olarak benimser, onu okula gönderir.

Yaramaz bir çocuk olan Pinokyo, babasının sözünü dinlemez, okuldan hep kaçıp sokaklarda başıboş dolaşıp ;çevresinin etkisi ile birçok hata yapar, emek vermeden kazanmak ister ve bütün parasını kaybeder. Zor duruma düşünce bir mavi orman perisi yardımına yetişir, ona ilgi ve şefkat gösterir. Pinokyo periye yalan söyledikçe burnu uzamakta ve herkes yalan söylediğini fark etmektedir.

Babasını aramak için periden ayrılan Pinokyo birçok macera yaşar, iyi bir çocuk olmaya çalışır. Bir gün denizde yüzerken büyük bir köpekbalığı Pinokyo'yu yutar, Pinokyo balığın karnında babası ile karşılaşır. Uzun zaman önce balık tarafından yutulan Geppetto usta artık çok halsizdir. Pinokyo balığın karnını gıdıklayınca huylanan balık, ikisini de kusar ve Pinokyo ile babası eve dönerler.

Pinokyo hasta babasına bakar. İyi kalpli, uslu bir çocuk olan Pinokyo, mavi peri tarafından gerçek bir çocuğa dönüştürülür.

Türkçe çevirileri

  • Pinokyo: Bir kuklanın başına gelenler, çev. Samim ve Suat Sinanoğlu (Kanaat Kütüphanesi, 1931)
  • Pinokyo Bir Kuklanın Hikâyesi, çev. Ragıp Önel (Ankara, 1944)
  • Pinokyo, çev. Muzaffer Reşit (İstanbul, Varlık, 1953)
  • Pinokyo, çev. Necmettin Arıkan (İstanbul, Rafet Zaimler, 1955)
  • Pinokyo, çev. Nurcihan Kesim (İstanbul, İyigün, 1958)
  • Pinokyo Tahta Çocuk, çev. Seyfettin Orhan Çağdaş (İstanbul, Kitap Yayma, 1961)
  • Pinokyo, çev. Yaşar Nabi Nayır (İstanbul, Varlık, 1962)
  • Pinokyo, çev. Bülent Bekdik (İstanbul, Doğan Kardeş, 1968)
  • Pinokyo, çev. Egemen Berköz (İstanbul, Milliyet, 1975)
  • Pinokyo, çev. Vahe Dilaçar (İstanbul, Dilek, 1975)
  • Pinokyo, çev. Gönül Suveren (İstanbul, Altın Kitaplar, 1977)
  • Pinokyo, çev. Babil Çeçen (İstanbul, Orgün, 1983)
  • Pinokyo, çev. Nihal Yeğinobalı (İstanbul, Sosyal, 1985)
  • Pinokyo, çev. Ülkü Tamer (İstanbul: Remzi, Mayıs 1997)
  • Pinokyo, çev. Melda İmirgi (İstanbul, İthaki, 2002)

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Usanmaz, Ceyhan. "Pinokyo'yu Geppetto Usta yaratır, peki ya Geppetto Usta'yı?". Sabit Fikir dergisi 20.04.2012. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016. 
  2. ^ "Pinocchio's Journey from Italy". Newyork Halk Kütüphanesi web sitsi. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  3. ^ a b Sunay, Simla. "Carlo Collodi… Uzayan bir burundan fazlası!". İyi Kitap Aylık Okul Öncesi, Çocuk ve Gençlik Kitapları Gazetesi, Eylül 015. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016. []
  4. ^ Berköz, Egemen. "Pinokyo". Insanokur.org 1 Ekim 2006. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cemal Süreya</span> Türk şair, yazar ve çevirmen (1931–1990)

Cemal Süreya, kimlik adıyla Cemalettin Seber, Türk şair, yazar ve çevirmen. Türk şiirinde modernist bir hareket olan İkinci Yeni şiirinin öncü şairlerinden biridir. İlk şiir denemelerini ortaokulda eskizlerle, lisede aruzla yapsa da asıl şiir çalışmaları üniversite yıllarında başlamıştır. Üvercinka (1958), Göçebe (1965), Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973), Uçurumda Açan (1984), Sıcak Nal (1988), Güz Bitigi (1988) ve Sevda Sözleri (1990) adlarındaki şiir kitaplarının yanı sıra deneme, eleştiri, günlük ve antoloji türlerinde de yazmıştır. Eserlerinde en sık işlediği temalar aşk, kadın, yalnızlık, sosyal ve siyasal eleştiriler, ölüm, tanrı düşüncesi, portreler ve manzum poetikadır. Ayrıca Fransızcadan kırka yakın kitabı Türkçeye çevirmiştir. Onüç Günün Mektupları (1990) dışında hiçbir yazısı veya şiiri, dergi ve gazetede yayımlanmadan kitaba dönüşmemiştir. Sosyalist bir dünya görüşüne sahip olan Süreya, Papirüs dergisini çıkarmış ve bu dergide edebî görüşlerini açıklamasının yanı sıra dergiyi bir aydın olarak fikirlerini ortaya koymak için araç olarak kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samuel Beckett</span> İrlandalı yazar, eleştirmen ve şair (1906–1989)

Samuel Barclay Beckett, İrlandalı yazar, oyun yazarı, eleştirmen ve şair. 20. yüzyıl deneysel edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. James Joyce'un takipçisi olduğu için "son modernistlerden", daha sonraki pek çok yazarı etkilemiş olduğu için de "ilk postmodernistlerden" biri olarak değerlendirilir. Beckett ayrıca, Martin Esslin'in "Absürt Tiyatro" olarak adlandırdığı akımın en önemli yazarı sayılmaktadır. Eserlerinin çoğunu Fransızca ya da İngilizce yazıp, diğer dile kendisi çevirmiştir. En bilinen eseri Godot'yu Beklerken'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Ali</span> Türk yazar, şair, gazeteci ve öğretmen (1907–1948)

Sabahattin Ali, Türk yazar ve şair. Edebî kişiliğini toplumcu gerçekçi bir düzleme oturtarak yaşamındaki deneyimlerini okuyucusuna yansıttı ve kendisinden sonraki Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok öykü türünde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, zaman zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla zaman zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği eleştirilerle destekledi. Kuyucaklı Yusuf (1937), İçimizdeki Şeytan (1940) ve Kürk Mantolu Madonna (1943) romanları Türkiye'deki edebiyat çevrelerinin takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda etkisini sürdürdü.

Sermet Muhtar, Türk yazar, gazeteci ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Collodi</span> İtalyan yazar

Carlo Lorenzini, İtalyan gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Nihal Yeğinobalı</span> Türk yazar (1927-2020)

Nihal Yeğinobalı, Türk yazar ve çevirmen.

Sanem Çelik, Türk tiyatro, sinema ve TV oyuncusu, dansçı.

<span class="mw-page-title-main">İskender'in edebî mirası</span>

“Non utilo mundo / editus exemplum, terras tot posse sub uno / esse viro” ·· İskender’in en büyük kalıtı bu söz üzerine kurulmuştur. Ondan önce Platon’un “Respublica”sında kurgulanan; fakat hep “polis”in sınırları içinde kalan ve uygulanabilir bir katılımcı demokrasinin işlediği şehir devleti yerini ülkeleri, denizleri, dağları, nehirleri ile geniş bir hinterlanda sâhip territoryal devlete bırakmıştır. Bu, batıda monarşinin gerçek ilham kaynağıdır ve etkileri salt politik anlamda değil kültürel anlamda da elle tutulur dönüşümlerle kendisini göstermiştir. Yunan anakarasında Atina bir düşünce ve sanat başkenti olma özelliğini Anadolu ve daha doğudaki şehirlere terk etmiş; Bergama, Antiokheia, Seleukeia ve Mısır’da İskenderiye, Akdeniz dünyâsının yeni okulları, parlak birer uygarlık merkezi olmuşlardır. Ticâret kendisine yeni yollar, sâhalar kazanırken doğudan getirilen zenginlikler Yunan dünyâsında altın ve gümüş meskûkâtın artmasıyla ilk enflasyonist dalgalanmaları yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul bibliyografyası</span>

İstanbul hakkında yazılmış kaynak eserler şu şekildedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<i>III. Richard</i> (oyun)

Kral III. Richard'ın Trajedisi William Shakespeare'in Kral III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı oyunudur. Yazarın ilk oyunlarından biri olduğu düşünülmektedir. 1592-3 yılları arasında yazıldığı varsayılmaktadır. III. Richard Shakespeare'in bir tarihi oyunlar dörtlüsünün sonuncusudur. Pek çok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından Shakespeare'in en önemli oyunlarından biri olduğu kabul edilmektedir.

Türkçede İtalyan edebiyatı, Türkçeye çevrilen İtalyanca eserlere ilişkin bir listedir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pinokyo</span> Kurgusal karakter

Pinokyo, İtalyan yazar Carlo Collodi'nin 1881 yılında yazdığı Pinokyo'nun Serüvenleri adlı çocuk kitabının baş karakteri olan ve daha sonra kitabın farklı türlere uyarlanmasıyla, pek çok filmin, animasyonun ve tiyatro oyununun kahramanı haline gelen kurgusal karakter.

Bu listede BBC bilimkurgu dizisi Doctor Who ve yan dizileri olan Torchwood ile The Sarah Jane Adventures dizilerinde yer alan eşya yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki kütüphaneler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu eksik sayfada Türkiye'de bulunan özel ve devlet kütüphaneleri gösterilmiştir.

<i>Lujin Savunması</i>

Lujin Savunması, Vladimir Nabokov'un üçüncü romanı. İlk olarak Paris'te basılan Rusça dergi Sovremennye zapiski'de tefrika edilmiş, 1930 yılında Nabokov'un yerleştiği Berlin'de Slovo yayınevi tarafından yayımlanmıştır. Roman, yazarın düzeltmeleri ve çevirisi ile 1964 yılında The Defence adıyla İngilizcede yayımlanmıştır.

Pinokyo, senaryosunu Robert Zemeckis ve Chris Weitz'in yazdığı ve yapımcılığını Walt Disney Pictures, Depth of Field ve ImageMovers'ın üstlendiği Amerikan canlı aksiyon/bilgisayar animasyonu müzikal fantezi drama filmidir. İtalyan yazar Carlo Collodi'nin 1883 tarihli kitabı Pinokyo'nun Maceraları'na dayanan aynı adlı 1940 filminin yeniden yapımıdır. Filmin oyuncu kadrosunda Tom Hanks, Cynthia Erivo ve Luke Evans yer alırken seslendirme kadrosunda ise Benjamin Evan Ainsworth, Joseph Gordon-Levitt, Keegan-Michael Key ve Lorraine Bracco yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Geppetto</span> kurgusal karakter

Geppetto veya Geppetto Usta, Carlo Collodi'nin 1883 tarihli Pinokyo'nun Serüvenleri romanında yer alan kurgusal bir karakterdir. Geppetto; yaşlı, yoksul bir ağaç oymacısı ve Pinokyo'nun yaratıcısı olan biridir. Mısır unu lapasına benzeyen sarı saçları vardır ve bu nedenle komşuları onu kızdırmak için ona "Polendina" derler. "Geppetto" adı, Giuseppe adının Toskancadaki küçültülmüş halidir.

Lies of P, Soulslike Neowiz Games ve Round8 Studio tarafından geliştirilen ve Neowiz Games tarafından yayımlanan aksiyon rol yapma video oyunudur. Oyun 19 Eylül 2023 tarihinde PlayStation 4, PlayStation 5, Windows, macOS, Xbox One ve Xbox Series X/S için piyasaya sürüldü. Carlo Collodi'nin 1883 İtalyan romanı The Adventures of Pinocchio'dan uyarlanmıştır.