İçeriğe atla

Pileki (eşya)

Pileki, özellikle gömme ekmek pişirmek için kullanılan toprak ya da taştan yapılma çukur kaptır. Genelde tandır gibi bir işlev görür. Arkeolojik kazı çalışmalarında sekiz veya on bin yıl öncesine ait pilekiler bulunmuştur. Karadeniz bölgesi'nin kırsal kesimlerinde 1970'li yıllara kadar yaygınlıkla kullanılmıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ "TÜRK MUTFAĞINDA GELENEKSEL EKMEK PİŞİRME YÖNTEM, ARAÇ VE GEREÇLERİNİN YAŞATILMASI: PİLEKİ ÖRNEĞİ". Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi Volume: 41, Spring-2019, p. 52-61 ISSN: 1308-6200 DOI Number: 10.17498/kdeniz.480663. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz</span> Avrupa ve Asya arasında yer alan bir iç deniz

Karadeniz, güneydoğu Avrupa ile Anadolu yarımadası arasında yer alan, kuzeyinde Ukrayna, kuzeydoğusunda Rusya, doğusunda Gürcistan; güneyinde Türkiye, batısında Romanya ve Bulgaristanla çevrili, Atlas Okyanusu'na Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi aracılığıyla bağlanan bir iç denizdir. İstanbul Boğazı vasıtasıyla Marmara, Kerç Boğazı vasıtasıyla ise Azak Denizi'ne bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amasya</span> Amasya ilinin merkezi olan şehir

Amasya, Amasya ilinin merkezi olan şehirdir. 2020 itibarıyla Amasya şehir merkezi 147.266 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Zonguldak</span> Zonguldak ilinin merkezi olan şehir

Zonguldak, Zonguldak ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz kıyısında bulunur ve limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle olan deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Bartın, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde Batı Karadeniz Bölümü'ndeki bir ildir. 1991 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye'nin 74. ili olmuştur. Doğusunda Kastamonu, güneyinde Karabük, batısında Zonguldak illeri, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Orman bakımından zengin olan ilin büyük bir kısmı Küre Dağları Millî Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Bartın Çayı, Türkiye'de üzerinde taşımacılık yapılan tek akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba, Samsun</span> Samsunun ilçesi

Çarşamba, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz bölümünde bulunan Samsun iline bağlıdır. Nüfus açısından Samsun'un 4. büyük ilçesidir. Samsun ilinin doğusunda yer alır. Batıda Tekkeköy, doğuda Terme, güneyde Salıpazarı ve Ayvacık ilçeleriyle çevrilidir. İlçe merkezi Samsun'a 36 km uzaklıktadır. Yeşilırmak'ın Çarşamba Ovası'na çıktığı yer yakınında, ırmağın iki yakasında kurulmuş olan ilçe merkezinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vakfıkebir</span> Trabzonun ilçesi

Vakfıkebir (Vakf-ı Kebir, eski adları: Büyük Liman, Fol, Trabzon ilinin bir ilçesi olup batısında Beşikdüzü, güneyinde Tonya ve Düzköy, doğusunda ise Çarşıbaşı ve Akçaabat ilçeleri ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Tandır ekmeği</span> tandırda pişirilen ev ekmeği

Tandır ekmeği Ortadoğu ve Asya'da sıklıkla yenen, ince ve oldukça gevrek bir çeşit ekmektir. Yerde açılan ve etrafı çamurla sıvanmış bir çukurun içinde pişirilir. Yufka gibi, oklava ile bir buçuk santim kalınlığında açılır. Üzerine un, susam ve su serpilir. Bu bir nevi bulamaçtır. Bundan sonra ekmek, ocağın iç duvarlarına yapıştırılarak pişirilir. Yufka gibi bol miktarda hazırlanıp uzun müddet saklanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yalıköy, Fatsa</span>

Yalıköy, ekmek ve köftesiyle ünlü, Ordu ili Fatsa ilçesi'ne bağlı bir sahil kasabası.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz pidesi</span> pide hamuru ile fırında yapılan ve genellikle Karadeniz Bölgesine atfedilen yemek

Karadeniz pidesi veya Karadeniz içli pidesi Karadeniz illerinde çok tüketilen pide türü.

<span class="mw-page-title-main">Mısır ekmeği</span>

Mısır ekmeği, mısır unu ile yapılan bir ekmek çeşididir. Mısır unu içerisine tuz, süt ve az miktarda şeker eklenerek mayalandıktan sonra ya fırında ya da kızartma olarak pişirilir. Kimyon ve pul biber gibi baharatlar ise isteğe bağlı eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Nohut ekmeği</span>

Nohut Ekmeği ya da Nohutlu Ekmek çok eski dönemlerden beri Orta Asya'da yapılan ve Türk göçleri ile Anadolu ve Rumeliye yayılmış bir ekmek.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek kadayıfı</span> şerbetli Türk tatlısı

Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yassı kadayıf</span> Türk mutfağından tatlı

Yassı kadayıf ya da taş ekmeği Türk mutfağından tatlı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon</span> Trabzon ilinin merkezi olan şehir

Trabzon, Trabzon ilinin merkezi olan şehridir. Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ilin Karadeniz'e kıyısı bulunur. Günümüzde Karadeniz Bölgesi'nin Samsun'dan sonra ikinci büyük kentidir. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen büyükşehir yasa tasarısı ile büyükşehir belediyesi olmuş ve merkez ilçe kaldırılarak Ortahisar ilçesi kurulmuştur. Trabzon iki il ile birlikte de "şehzadeler şehri" olarak anılır. Evliya Çelebi Trabzon için şöyle demiş: "Bu şehre küçük İstanbul denilse yeridir. İrem bağları gibi süslü bir şehirdir burası.'' Fatih Sultan Mehmed ise Trabzon'u kuşattığı vakit şöyle söylemiştir: ''Trabzon fethedilmeden İstanbul fethedilmiş sayılmaz.''

Pileki Mağarası, Rize ilinin İyidere ilçesinde yer alan bir yapay mağaradır. Mağarada birçok tünel, kuyu ve göl bulunmaktadır. Mağarada iki büyük giriş mekanı bulunmaktadır.

Kabak pilavı veya kabaklı pilav, Rize, Trabzon ve Artvin illerine özgü bir pilav yemeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Beç ekmeği</span>

Beç ekmeği Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit ekmektir. 17. yüzyılda padişahlar için yapılan Viyana ekmeğidir. Francalaya benzer.

<span class="mw-page-title-main">Mirahor ekmeği</span>

Mirahor ekmeği 17. ve 18. yüzyıllarda padişah için en iyi buğdaylardan özel olarak hazırlanan kabarık, sünger gibi göz göz bir ekmektir. Mirahor ekmeği Osmanlı mutfağında ilk olarak ekmek kadayıfı yapmak için kullanılmıştır. Osmanlı mutfağında ekmek kadayıfına kaymaklı saray ekmeği denmektedir.

Gelveri ekmeği, bir tür ekşi mayalı ekmektir.

Sinçü (سنجو) bir çeşit yassı ekmektir. Dîvânu Lugâti't-Türk'de somunla yufka arası bir çeşit pide olarak geçen bu ekmek, ne yufka kadar ince ve geniş, ne de somun kadar kalındır. Yapılışı itibarıyla bugünün pidesini andırmaktadır. Sinçü Türklerin Anadolu’ya gelmeden önce yaptıkları bir ekmek çeşididir. Selçuklu Anadolusu’nda da yapımına devam edildi. Selçuklu Anadolusu’nda sinçü yufka gibi genellikle uzun yapılmaktaydı.