Hayvan, canlılar dünyasının ökaryotlar (Eukaryota) üst âlemindeki hayvanlar (Animalia) âleminde sınıflanan canlıların ortak adıdır. Arapça "canlı varlık" anlamındaki ḥayevān sözcüğünden Türkçeye geçmiş olan "hayvan" sözcüğü, günlük kullanımda esasen insan dışı, nefes alan ve hareket eden canlıları ifade etmek için kullanılsa da, biyolojik bağlamda insanı da içerir. Anadolu ağızlarında hayvan anlamında bav, bobos, böçü, çer, çokgal, dölük, evcimen, evlük, karaböcü, karaltı, medek, tereke, töm gibi sözcükler kullanılmaktadır. Hayvan sözcüğünün eş anlamlısı döngül sözcüğüdür. Hayvanlar âleminin bilimsel ve Latince adı olan "Animalia" terimi ise yine Latince olan ve "yaşayan" ya da "ruh" anlamına gelen animadan türetilmiş animal sözcüğünün çoğuludur. Hayvanlar âlemini tanımlayan bir başka Yunanca bilimsel terim de metazoa'dır (μετάζωα).
Kambriyen, yaklaşık 538,8 milyon yıl önce başlayıp 485,4 milyon yıl öncesine kadar devam eden jeolojik dönemi ifade eder. Bu dönem, Farklı hayvan gruplarının karmaşıklaştığı, hayvanların çeşitlendiği bir dönemdir. Adını Galler'in Latince karşılığı olan Cambria'dan alan Kambriyen Dönem, yer kabuğundaki dikkate değer değişimler, deniz seviyelerinin yükselmesi ve iklim değişiklikleri gibi etkilerle şekillendi.
Ordovisiyen, Paleozoyik Zaman'ın ikinci dönemi olarak kabul edilir ve 485,4 milyon yıl önce başlamış ve 443,8 milyon yıl önce sona ermiştir. Ordovisiyen, jeolojik zaman cetvelindeki dönemlerden biridir. Bu dönem boyunca yerküre tarihindeki bazı kayda değer evrimsel olaylar görülmüştür.
Kambriyen patlaması, Kambriyen dönemin başlangıcında Dünya'daki canlı çeşitliliğinde yaşanmış ani artıştır. Patlamadan kasıt canlı sayısındaki hızlı artıştır.
Britanya Kolumbiyası, Kanada Kayalık Dağları'nda bulunan Burgess Şeyl Oluşumu, dünyanın en ünlü fosil alanlarından biri olup türünün en iyi örneğidir. Bu fosil alanı, fosillerin özellikle yumuşak parçalarının olağanüstü derecede korunmuş olması ile ünlüdür. 505 milyon yıl2 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. öncesi Orta Kambriyen devrine ait olan ve eski yumuşak parça izleri içeren eski fosil yataklarından biri olup bu fosiller, tüm fosil kayıtlarının en zenginlerindendir.
Maotianshan Şeylleri, barındırdığı Konservat Lagerstätten ile meşhur, fosilleşmiş organizmaların veya izlerinin özel olarak korunduğu Chiungchussu formasyonunda bir dizi Alt Kambriyen fosil sahasıdır. Maotianshan Şeylleri, Burgess Şeyli fosilleri ile karşılaştırıldığında, nadir bir şekilde korunmuş, mineralize olmamış yumuşak dokunun dikkate değer ölçüde korunmasını sergileyen dünya çapında kırk Kambriyen fosil sahasından biridir. Çin'in Yunnan eyaletinin, Chengjiang ilçesinde yer alır ve adlarını Maotianshan Tepesi'nden alır.
Kafadan bacaklıların jeolojik geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. İlk nautiloidlere geç Kambriyen katmanlarında rastlanmıştır. Kafadan bacaklıların sözde kök grubunun temsilcilerine ise ilk Kambriyen lagerstätten katmanlarında rastlanmıştır.
Balıkların evrimi, yaklaşık 530 milyon yıl önce Kambriyen patlaması sırasında başladı. Bu süre zarfında erken kordalılar kafatasını ve omur sütununu geliştirerek ilk kranatlara ve omurgalılara yol açtı. İlk balık soyları ya da çenesiz balıklara aitti. İlk örnekler; Haikouichthys adlı bir kraniat cinsini de içeriyordu. Geç Kambriyen Dönemi'nde yılan balığı gibi çenesiz olan balık Konodontlar ve küçük, zırhlı balıklar (ostracodermler), ilk defa ortaya çıktı. Çoğu çenesiz balık yok oldu; ancak taşemenler eski çeneli balıklara yaklaşabildi. Taşemenler yılan balığını da içeren Yuvarlak ağızlılar grubuna aitti ve bu grup diğer agnathanlardan erken bölünmüş olabilir.
Megacheira', omurgalı "büyük uzantılara" sahip olmaları ile tanımlanan soyu tükenmiş bir yırtıcı eklembacaklı sınıfıdır. Taksonomik konumları tartışmalıdır, çalışmalar onları kök grubu euarthropodlar ya da kök grubu chelicerates olarak kabul etmektedir. Büyük uzantıların diğer eklembacaklıların sefalik uzantılarıyla homoloji ilişkisi de tartışmalıdır. Grubun tartışmasız üyeleri, alt Kambriyen döneminden orta Kambriyene kadar dünya genelinde deniz ortamlarında mevcuttu.
Leanchoilia, Kanada'daki Burgess Shale'in Kambriyen yataklarından ve Çin'in Chengjiang biyotasından bilinen bir megacheiran eklembacaklısıdır. Yaklaşık 5 santimetre (2,0 in) uzun ve ön kol benzeri uzantılara monte edilmiş uzun, kamçı benzeri duyargaları vardı. İç organları bazen substrat içinde üç boyutlu olarak korunur.
Kordalıların evrimi, Kambriyen dönemde erken ikincil ağızlılardan başlamış bir süreçtir. Pek çok bilim insanı, kordalıların 590 milyon yıl önce ortaya çıktığını iddia ediyor. Bu tür ilk temsilciler yumuşak gövdeliydi ve bu nedenle zayıf bir fosil kaydı bıraktı. Bilinen en eski kordalı fosillerin, yaklaşık 530 milyon yıl öncesine tarihlenir, bunlar Myllokunmingia, Haikouichthys ve Zhongjianichthys gibi, Myllokunmingiidae familyasına atanmış çenesiz balıklardır. Yunnanozoon lividum ve Haikouella gibi yaşlı hayvanların kordalı olarak kabul edilip edilmemesi gerektiği konusunda anlaşmazlık var. Kapsamlı bir omurgalı fosil kaydı ise yaklaşık 400 milyon yıl önce (Devoniyen) başlar.
Anomalocaris, 520 ila 500 milyon yıl önce, Kambriyen Patlaması sırasında yaşamış bazal bir radiodont eklem bacaklı cinsi. Fosilleri Kanada'daki Burgess Shale'den ve Çin, Grönland, Avustralya ve Utah'daki jeolojik oluşumlarda bulundu.
Opabinia regalis, Kanada, Britanya Kolumbiyası'ndaki Orta Kambriyen Burgess Shale Lagerstätte'de bulunan soyu tükenmiş bir kök grup eklembacaklısıdır. Paleozoik Çağın Kambriyen Dönemi'nde 505 milyon yıl öncesinden 487 milyon yıl öncesine kadar yaşadı. 2-3 inç uzunluğunda ölçüldü ve bir etobur olduğu tahmin ediliyor. Yirmiden az iyi örnek tanımlanmıştır; 3 Opabinia örneği, topluluğun %0,1'inden daha azını oluşturdukları Greater Phyllopod yatağından bilinmektedir. Opabinia, ortalama 5,7 cm uzunluğunda yumuşak gövdeli bir hayvandı ve parçalı gövdesi yanlarda loblara ve yelpaze şeklinde bir kuyruğa sahipti. Baş, olağandışı özellikler gösterir: beş göz, başın altında ve arkaya bakan bir ağız ve muhtemelen yiyecekleri ağza ileten bir hortum. Opabinia muhtemelen deniz tabanında yaşıyordu, küçük, yumuşak yiyecekler aramak için hortumu kullanıyordu.
Haikouichthys, 535 milyon yıl önce, Kambriyen patlaması sırasında yaşamış ve soyu tükenmiş bir kraniat cinsidir. Haikouichthys, paleontologların onu gerçek bir kafataslı olarak tanımlamasına ve hatta popüler olarak en eski balıklardan biri olarak nitelendirilmesine yol açan tanımlanmış bir kafatasına ve diğer özelliklere sahipti. Kladistik analizler, hayvanın muhtemelen bir bazal kordat veya bir bazal kraniat olduğunu gösteriyor ancak her iki kök grubuna bile tartışmasız şekilde dahil edilebilecek kadar yeterli özelliklere sahip değildir. Cins, 1999 yılında resmen tanımlanmıştır.
Yunnanozoon lividum, Çin'in Yünnan eyaletininin Chengjiang biyotasından, alt Kambriyen'de yaşamış bir soyu tükenmiş bir yarı sırtipli (Hemichordata) veya kordalı (Chordata) türüdür. 2022'de yapılan bir çözümleme, Yunnanozoon'un bir erken omurgalı olduğunu önerdi.
Waptia fieldensis, Kanada'nın Orta Kambriyen Burgess Shale Lagerstätte'den soyu tükenmiş bir eklembacaklı türüdür. Waptia, 8 santimetre (3 in) uzunluğa kadar ulaştı ve hem morfoloji hem de alışkanlık açısından modern karideslere benziyordu. Büyük bir çift kabuklu kabuğu ve bir çift kuyruk kanadıyla sonlanan parçalı bir gövdesi vardı. Aktif bir yüzücüydü ve deniz tabanından topladığı organik parçacıklarla besleniyordu. Ayrıca, kuluçka bakımının doğrudan kanıtı olan en eski hayvanlardan biridir.
Ediyakaran Dönemi, 635 milyon yıl önce Kriyojeniyen Dönemi'nin sonundan başlayarak Kambriyen Dönemi'nin başlangıcı olan 538,8 milyon yıl öncesine kadar süren, 96 milyon yıllık jeolojik bir dönemdir. Ediyakaran Dönemi'nin başlamasıyla Proterozoyik Üst Zaman sonlanır ve Fanerozoyik Üst Zaman başlar. Adını Güney Avustralya'daki Ediacara Tepeleri'nden almıştır.
Kambriyen-Ordovisiyen yok oluşu yaklaşık 488 milyon yıl önce (myö) meydana geldi. Bu erken Fanerozoyik Üst Zaman yok oluşu, birçok brakiyopod ve konodontu ortadan kaldırdı ve trilobit türlerinin sayısını ciddi şekilde azalttı. Kambriyen yok oluşunda en fazla canlının neslinin tükendiği dönem Caerfai Dönemi'dir.
Hallucigenia, Kanada ve Çin'deki Burgess Shale tipi yataklardaki eklemli fosillerden ve dünya çapında izole edilmiş dikenlerden bilinen solucanlara benzeyen bir Kambriyen hayvanı cinsidir. Jenerik ad, türün alışılmadık görünümünü ve eksantrik çalışma geçmişini yansıtır; Hallucigenia sparsa baş aşağı ve arka arkaya esrarengiz bir hayvan olarak yeniden inşa edildi. Hallucigenia daha sonra kadife solucanlar, su ayıları ve eklembacaklıların ortaya çıktığı bir Paleozoyik panarthropod sınıfı olan bir lobopodian olarak kabul edildi.
Wonderful Life: The Burgess Shale and the Nature of History, Kambriyen faunasının evrimi hakkında, Harvard'lı paleontolog Stephen Jay Gould tarafından yazılmış bir kitap. The New York Times Çok Satanlar listesine giren kitap, 1991 yılında Royal Society'nin Royal Society Bilim Kitabı Ödülü'nü ve American Historical Association'ın Forkosch Ödülü'nü kazandı ve 1991 Pulitzer Ödülü'nün finalisti oldu. Daha sonra, Pulitzer jürisi Joyce Carol Oates, kurgu dışı eserler jürisinin kitabı oy birliğiyle aday gösterdiğini ancak Pulitzer kurulu tarafından reddedildiğini açıkladı. Gould'a göre daha sonra çıkardığı Full House kitabı, Wonderful Life'ın tamamlayıcısıdır.