İçeriğe atla

Pijama

Düğmeli, geleneksel bir pijama

Pijama; hafif, genellikle iki parçadan oluşan ve uyumadan önce yatarken giyilen bir giysidir.

Etimoloji

Pijama kelimesinin etimolojik kökeni Hintçeye dayanır. Hintçe pajama kelimesinin esas anlamı, "bacak giysisi' olup Güney ve Batı Asya'da, özellikle Hindistan'da erkekler tarafından giyilen, belden bir uçkurla bağlanan hafif kumaştan bir pantolon için kullanılır. Günümüzde pijama kelimesi genellikle gecelik eşanlamlısı olarak kullanılır.

Tarihi

Geleneksel Hint Paijamalı hizmetkar; Hindistan 1844
Ava çıkmış, beyaz Paijamalı adamlar; Hindistan 1844

İngiliz sömürgecileri bu pantolon türü ile Hindistan'da tanıştı. 17. yüzyılın ortalarında, hem ismi hem de giysi olarak kısa süreliğine moda haline geldiği Avrupa'ya geldi. Ancak bu kısa akımdan sonra pijamalar tekrar unutuldu. Britanya İmparatorluğu'nun sömürgesi Hindistan'la ticaretin arttığı 1870 yılından sonra, pijama yeniden Avrupa'ya geldi.[1] Hafif pijama pantolonları ile birlikte bu sefer iliklenebilen, gömleğe benzeyen bir üst giyilirdi. I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar pijama, o zamana kadar erkekler tarafından da kullanımı yaygın olan uzun geceliklerin yerini almayı başarmıştı. Pijama malzemesi olarak, Avrupa'nın sömürgelerinden temin ettiği rahat pamuk ve ipek kumaşlar kullanıldı.

20. yüzyılın 30'lu yıllarında, kadınların hafif bir tatil giysisi olarak plaj pijaması giymeleri moda oldu.

Günümüzde pijamalar uzun paçalı geniş kesimli bir pantolonla uzun kollu bir üstten oluşur. Bu üst eski modellerden farklı olarak bugün çoğunlukla tişört kesiminde olup düğmesizdir. Pantolon ise elastik bir bel bandına sahiptir.

Türk kültüründe

  • Kazaklar gece kıyafetine (bir anlamda pijamaya) "Jadagay" (Jad/Cat/Yat kökü ile bağlantılı olarak Türkçe "Yatakay") adı verirler.[2][3]
  • Özbekler ise "Tunlik" (Tün: Gece sözcüğü ile bağlantılı olarak Türkçe "Tünlük") olarak adlandırırlar.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Pyjamas". Encyclopædia Britannica Online. 8 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009. 
  2. ^ KAZAK KAHRAMANLIK MASALLARI, Doç. Dr. Seyfullah YILDIRIM, Hoca Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesi Yayınları, 2017 (Jadağay: Astarsız dikilmiş olan dış giyim)
  3. ^ KARŞILAŞTIRMALI TÜRK LEHÇELERİ SÖZLÜĞÜ, Türk Dil Kurumu Yayınları (Pijama - Kazak Türkçesi: jadağay, piyjama)
  4. ^ Oʻzbek tilining izohli lugʻati, 1981, Zokir Maʼrufov

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kimono</span> Japonların geleneksel giysisi

Kimono (Japonca: 着物 -, Japonya'nın geleneksel giysisidir. Ki ve mono sözcüklerinden türetilmiştir. Japoncada aslen tüm kıyafetler için kullanılan kimono sözcüğü, sonradan hem kadınlar hem de erkekler tarafından giyilen uzun giysiyi tanımlamak için kullanılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Külotlu çorap</span> İç giysisi

Külotlu çorap, genellikle kadınlar tarafından giyilen, belden ayak ucuna kadarki bölgeyi sıkıca kaplayan, saydam veya opak olarak iki ana ürün grubuna sahip giyecektir. Erkekler için külotlu çorap türleri de mevcuttur. Fonksiyonel nedenler ile veya görsel nedenler ile kullanılan bir giysidir. Çoraplar veya naylon çoraplar gibi, külotlu çoraplar da genellikle naylondan veya naylonla karıştırılmış diğer liflerden yapılır. Tek parçadan oluşan külotlu çoraplar 1960'larda ortaya çıkmış ve o zamana kadar kullanılan naylon çoraplara bir alternatif oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pantolon</span> belden başlayan ve paçaları ayak bileklerine inen giysi

Pantolon, belden başlayan ve paçaları ayak bileklerine inen giysi.

<span class="mw-page-title-main">Şort</span> paçaları dizlerin yukarısında olan kısa pantolon

Şort, genellikle bazı sporları yaparken giyilen, paçaları dizlerin yukarısında olan kısa pantolon.

<span class="mw-page-title-main">Şalvar</span> ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş pantolon

Şalvar, genellikle ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş bir tür pantolondur. Özellikle Adana'dan başlayıp Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür. Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Don (iç çamaşırı)</span>

Don erkek ya da kadın iç giyiminde, cinsel organın olduğu bölgeyi örtme ve koruma amaçlı olarak kullanılan iç çamaşırlarının tümünün ortak ismi.

<span class="mw-page-title-main">Palto</span>

Soğuk havalarda, mevcut giyeceklerin üstüne giyilen kalın kumaştan giysiye palto adı verilir. Paltolar genellikle dizin aşağısına kadar uzanır; soğuğu engellemek için ağır kumaştan veya kürkten yapılır. Dizde veya dizin yukarısında biten türleri de vardır. Bu ikinci türdeki paltoların kumaşları ise daha hafif olur.

<span class="mw-page-title-main">Etek</span> bedenin belden aşağısına giyilen ve genellikle kadınlar için olan giysi

Etek, belden sarkan ve bacakların tamamını veya kısmen kaplayan boru veya koni şeklinde bir giysi. Kısa, uzun, deri, pileli gibi birçok çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş giysisi</span>

Uçuş giysisi, aslında bir tür elbisedir. Askeri uçaklar,planörler ve helikopterlerde uçarken giyilir. Bu elbiseler genellikle, sıcağa dayanıklı maddelerden yapılır. Ayrıca pratik kullanım olanağı sağlaması için cepleri bol ve yanmaya dayanıklı olarak üretilir. Görünüşü itibarı ile bir tulumu andırır. Askeri bir uçuş giysisinin üzerinde rütbe işaretleri vardır. Yakın temas, indirme, arama, kurtarma, yakalama gibi durumlarda da kullanılabilen bir nevi savaş üniformasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kandura</span> geleneksel bir giysi

Kandura, savb veya sob Libya'da dişdaşa (دِشداشَة) dishdāshah, kandura (كَندورَ٥) kandūrah veya suriyah adları verilen ayak bileğine kadar inen, çoğunlukla uzun kollu, tunik yapıda geleneksel bir giysisidir. Genellikle Irak ve Basra Körfezi sınırındaki Arap ülkelerinde giyilen bir erkek giysisidir. Altına izaar veya vuzar adı verilen tipik bir iç giysisi giyilir.

<span class="mw-page-title-main">Skort</span> mikro şortun cephesini kapatan etek çeşidi

Skort ya da şort etek, genellikle altta giyilen bir mikro şortun cephesini kapatan bir tür etek çeşididir. Bazı skortların altındaki şort ile skort bütünleşik olarak tasarlanmıştır. Bu tür skortlar genellikle tenis vb. efora dayalı spor dallarında tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşak (giysi)</span>

Kuşak, bele sarılan genellikle kıvrımlı; uzun ve enli kumaşa verilen addır. Modern kuşaklar genellikle takım elbiselerde ceketin altında giyilir. Modern kuşaklar Türkiye'de daha çok damatlar tarafından giyildiği için damat kuşağı adıyla da bilinir. Geleneksel kuşaklar ise muhtelif şekillerde bağlanabilir. Kuşak, Asya kökenli bir giyim ürünü olup, Batı'da kuşak kullanımı ilk olarak Britanyalı askerlerde görülmüştür. Britanyalı askerler, Britanya Hindistanı'nda tanık oldukları kuşaklı erkeklerden etkilenerek, İngiliz ordusuna bu kuşam şeklini kazandırmıştır. Önceleri yeleğe alternatif olarak kullanılan kuşak sonraları yaygın bir sivil giysi hâlini almıştır. Modern Avrupa'da kuşak, geleneksel smokin ile kombin hâlinde sıklıkla kullanılmaktadır. Türk ve Yakın Asya toplumlarında ise gerek geleneksel, gerekse resmî kıyafetlerde kuşak yüzyıllardır yaşamaktadır. Geleneksel Türk ordularında kuşak, kılıcın kınının yerleştirildiği bir nevi korunak giysi olarak düşünülmüştür.

String, genellikle bazı ülkelerde iç çamaşırı ya da mayo olarak giyilen bir giysidir. Geleneksel törenler veya sporlar için de giyilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yatak kıyafeti</span> Geceleyin, genellikle uyku sırasında giyilen kıyafet

Yatak kıyafeti uyurken giyilmek üzere tasarlanmış giysilerdir. Yıpranmış kıyafeti, mevsimlere göre değişebilir, daha sıcak koşullarda daha soğuk koşullarda giyilir ve bunun tersi de geçerlidir. Bazı stil veya materyaller, fonksiyonel amaçlarına ek olarak görsel olarak çekici veya erotik olacak şekilde seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Robdöşambr</span>

Robdöşambr, ropdöşambır veya ropdöşambr, ev içinde genellikle sabahları yataktan kalkınca giyilen üstlük, sabahlık.

<span class="mw-page-title-main">Kaban</span> Giysi

Kaban, palto yerine giyilen, kalçaya kadar örten üst giysisi. Kullanımı ülkelerin soğuk gün sayıları ile paralellik gösterebilmektedir. Sıcak tutması amacıyla veya moda için üst vücuda giyilen bir giysidir. Genellikle uzun kollu, düğmeler vasıtasıyla kapanabilen, fermuarlı çeşitleri bulunmaktadır. Diğer çeşitlerinin özellikleri arasında yaka, omuz askısı bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar ulusal kıyafeti</span> Geleneksel Kıfayet

Kırım Tatar ulusal kıyafeti, Kırım Tatarlarının geleneksel giysisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tunik</span>

Tunik, basit dikilmiş, omuzlardan kalçalara veya dizlere kadar uzanan bir giysidir. Adını, Antik Roma'da hem erkekler hem de kadınlar tarafından giyilen temel giysi olan Latince tunica kelimesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çakura</span>

Çakura, Gürcistan'ın güneybatısında, Guria-Acara'da ve Megrelya'da yaygın olarak giyilen Gürcü-Zan geleneksel erkek kıyafet takımıdır. Bu tip kıyafetin ayırt edici özelliği Çoha-ahaluhi modelinin normalden daha kısa hali olması ve kıyafetin uzunluğunun giyen kişinin yaşına uygun olarak değişmesidir. Hem dokuma hem de fabrika ürünü ipek ve yün kumaşlardan üretilir. Pantolonlar da aynı malzemeden yapılmıştır. İç cep için atlas, saten, pamuklu kumaş kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan milli giyimleri</span>

Azerbaycan milli giyimleri, Azerbaycan halkının maddi ve manevi kültürünün zor ve uzun bir gelişim süreci sonucunda ortaya çıkmıştır. Azerbaycan halkının etnik tarihi, halk yaratıcılığının sanatsal özellikleri, çeşitli durumlarda şekillenmeleri, sanatsal süslemeler, dokuma halk giysilerinde kendini göstermiştir. Azerbaycan'da ipekçilik ve pamuk üretimi gibi alanlar geliştikçe, milli giysilerin hazırlanmasında özel bir rol oynayan kumaş üretimi arttı ve bunun sonucunda milli giysilerde bir canlanma dönemi yaşandı. Milli giyim takımının hazırlanmasında özel bir rol oynayan, dekoratif uygulamalı sanatların diğer örneklerinde olduğu gibi, kumaşlarda Uzak Doğu kültürüne özgü birçok süsleme örnekleri kendini gösterirdi.