İçeriğe atla

Pietro Metastasio

Metastasio
DoğumPietro Antonio Domenico Trapassi
03 Ocak 1698(1698-01-03)
Roma, Papalık Devleti
Ölüm12 Nisan 1782 (84 yaşında)
Viyana, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
Takma adMetastasio
MeslekYazar, şair

Pietro Antonio Domenico Trapassi, (d. 3 Ocak 1698 – ö. 12 Nisan 1782), İtalyan şair ve librettist. Daha çok takma adı olan Metastasio ismi ile bilinir. Opera seria'nin en önemli librettocusu olduğu düşünülür.

Gençlik yılları

Opere, 1737

Metastasio, Roma'da doğdu. Babası Felice Trapassi, Assisi yerlisiydi. Papalık Devleti'nin Korsikalı Alayı'nda hizmet vermekteydi. Felice, Bolognalı bir kadın olan Francesca Galasti ile evlendi. Ve Via dei Cappellari içerisinde bir manav oldu. Çiftin iki erkek, iki de kız çocuğu oldu. Pietro ise onların en genç çocuklarıydı.

Pietro'nun, verilen bir konuda doğaçlama mısralar okuyarak çocukken bile kalabalığın dikkatini çektiği söylenirdi. 1709'da bunun gibi bir olayda iki adam onu fark etti. Bunlardan birisi ünlü hukukçu ve edebi alim, aynı zamanda Arkadya Akademisi yöneticisi Giovanni Vincenzo Gravina'ydı. Diğeri ise birkaç yazının eleştirmeni Lorenzini'ydi. Gravina, çocuğun şairlik yeteneğinden ve kişisel tatlılığından etkilendi. Ve Pietro'yu kendi korumasına aldığı birkaç hafta içinde onu evlat edindi. Felice Trapassi, çocuğunun iyi bir eğitim alma ve çevreyi tanıma şansı yakalayacağından dolayı gurur duydu.

Gravina, çocuğun Trapassi olan ismini Yunanca bir isim olan Metastasio ismiyle değiştirdi. Çocuğu kendisi gibi bir hukukçu olarak yetiştirmek için evlat edindi. Bu nedenle çocuğa Latince ve hukuk öğretti. Aynı zamanda ona verdiği edebi hediyelerle ona görgü kazandırdı. Ve genç adam, hem kendi evinde hem de Roma zümresinde dehasını gösterdi. Metastasio kısa süre içinde kendisini İtalya'daki zamanın en ünlü improvvisatori ile rekabet içinde buldu. Bununla beraber, tüm günlerini çalışarak geçirmesi ve geceleri de doğaçlama şairliğe olan özverisi onun sağlığına ağır bir darbe vurdu.

Gravian, Calabria'ya bir iş gezisine çıktı. Burada Metastasio'yu Napoli'nin edebi çevrelerine sergiledi. Onu, akrabası olan Scalea'da oturan Gregorio Caroprese'nin yanına yerleştirdi. Güney kıyılarının taşra havası ve sakinliği Metastasio'nun sağlını geri kazanmasına yardım etti. Gravina onun asla doğaçlama yapmamasının iyi olacağına karar verdi. Ama soylu çabaları için eğitimini tamamladığında, en iyi şairler yarışmasına katılabilecekti.

Metastasio, patronunun dileklerine karşılık verdi. 21 yaşında Iliad'nın oktav kıtasına çevirisini yaptı. Ve iki sene sonra Seneca'nın bir trajedisi besteledi. Bu bestenin konusu Gravina'nın favori şiiri olan Gian Giorgio Trissino tarafından yazılmış Italia liberata şiiriydi. Bu bestenin ismi Giustino idi. 1713'te yazıya geçti. Yapımından 42 sene sonra Metastasio, yayımcısından bu gençlik dönemi eserini yayınlamamasını istedi.

Caroprese, 1714 senesinde öldü. Mirasını Gravina'ya bıraktı. Ve Gravina da 1718 senesinde öldü. Böylece Metastasio'ya 15.000 scudi miktarında bir miras kaldı. Arkadya Akademisi ile bir görüşmede, patronuna ezberden bir ağıt okudu. Ve daha sonra mirasa sahip oldu.

Değerlendirilmesi

Metastasio'nun Viyana'da süren 40 yıllık kariyerinin son yıllarında orijinalliğini ve yaratıcı eser yazma yetenekleri azaldığı gayet açıktı ama ünü artmaya devam etmişti. Daha Viyana'da yaşamaktayken yazdıkları eserlerin arasında 40. edişyona kadar erişen eserler bulunmaktaydı. Eserlerinin birçoğu Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Almancaya çevrilmişti. Opera ve diğer şarkı halinde söylenmesi gereken müzik türleri için hazırladığı librettolar tekrar tekrar zamanının ünlü bestecileri tarafından müzik eserlerinde metin bazı olarak kullanılmıştı. Edebiyat akademilerinden çok büyük bir kısmı Metastasio'yu şeref üyesi olarak kabul etmişlerdi. Librettoları her önemli virtüöz şarkıcı tarafında söylenmişti. Viyana'yı ziyaret etmek için gelen önemli yabancılar, Metastasio'yu Viyana Kohlmarkt Gasse'e bulunan pansiyonunda ziyaret etmeleri olağan haline gelmişti.

Fakat hazırladığı şiirsel eserleri belli bir stil müzik için çok uygundu ve çok iyi şarkıcılar; özellikle çok yetenekli sopranolar ve kastratı'ler gerektirmekteydi. Fakat 18. yüzyıldan itibaren Christoph Willibald Gluck ve Wolfgang Amadeus Mozart tarafından başlatılan bir opera skimi ile; virtüöz olan sanatkarların söylediği şarkılar yerine, opera daha psikolojiye yönelmeye başladı. Bu tip operalar için yeni tür librettolar gerekmekteydi ve Metastasio'nın librettoları kullanılmamaya başlandı. Buna rağmen Mozart en son opera eseri olan "La Clemenza di Tito (Titus'ün merhameti) adlı operası için Metastasio'nun bir librettosunu kullanmıştır.

Fakat "kastrato" sesin ve şarkıcıların ortadan kalkması ile Metastasio'nun librettoları opera-evleri repertuvarlarından iyice kayboldular.


Kaynakça


Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ludwig van Beethoven</span> Alman klasik müzik bestecisi ve piyanist (1770–1827)

Ludwig van Beethoven, Klasik dönemden Romantik döneme geçiş sürecine büyük katkı sağlamış ve gelmiş geçmiş en ünlü ve en etkileyici bestecilerden biri olarak kabul edilen Alman piyanist ve bestecidir. 9 senfonisi, 5 piyano konçertosu, 32 piyano sonatı, 16 yaylı dörtlüsü ve hayatı boyunca yazdığı tek opera olan Fidelio en çok bilinen eserlerindendir.

Andrea Luchesi, İtalyan besteci. Beethoven’ın öğretmenidir.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Amadeus Mozart</span> Avusturyalı piyanist ve bestekar

Wolfgang Amadeus Mozart veya vaftiz adıyla Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, Klasik Batı Müziği'nde Klasik dönemin etkili ve üretken bestekârlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Saraydan Kız Kaçırma</span>

Saraydan Kız Kaçırma, Wolfgang Amadeus Mozart'ın bir operasıdır. Bu opera özel olarak Alman stili Singspiel şeklinde hazırlanmıştır. Bu stildeki opera eserinde konuşma diliyle müzik dramı karışıktır; eserdeki olaylar konuşma ile geliştirilir; resitatif müzik bulunmamaktadır ve müzik, gösteri şeklinde parçalardan oluşmaktadır. Eserin Almanca librettosu önce "Christoph Friedrich Bretzner" tarafından yazılmış ve sonradan Mozart'in istek ve katkılarıyla "Gottlieb Stephanie" tarafından adaptasyonlar yapılmıştır. Eserin konusu Belmonte adlı bir İspanyol soylusunun, uşağı Pedrillo ile birlikte, sevgilisi olan Konstanze'yi ve onun İngiliz hizmetkarı Blonde'yi tutsak olarak bulundukları Selim Paşanın Akdeniz kıyılarındaki sarayından veya yazlık köşkünden ve Paşa'nın harem bekçisi olan Osminin elinden kurtarmak için yaptığı girişimlerdir. 1782 yılında Mozart'ın kariyerinin doruk noktalarından birini yaşayıp "Die Entführung aus dem Serail" ile müthiş bir başarıya ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Figaro'nun Düğünü</span>

Figaro'nun Düğünü asıl İtalyanca ismiyle Le nozze di Figaro, ossia la folle giornata K. 492 katalog sayılı bir opera buffa 'dir. 1786'da Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş; liberettosu Lorenzo Da Ponte tarafından hazırlanmıştır ve bir sahne piyesi olan 1784'te Pierre Beaumarchais tarafından Fransızca olarak yazılmış olan La folle journee ou le Mariage de Figaro eserden adapte edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Don Giovanni</span>

Don Giovanni, müziği Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş, İtalyanca librettosu Lorenzo Da Ponte tarafından yazılmış olan iki perdelik bir opera eseridir. Bu eserin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynanmıştır. Mozart bu opera eserini "opera buffa" olarak sınıflandırmıştır. Da Ponte'nin liberettosu çok kere dramma giocoso olarak bilinmekte ve komik opera anlamı vermektedir. Bunu için opera çok kere komik opera veya komik (buffa) opera ile (seria) opera karışımı eşi bulunmayan bir tip opera olarak görülmektedir. Bu eser komedi, melodram ve olağanüstü fantezi elemanlarını kapsayıp birleştirmektedir.

<i>İdomeneo</i>

İdomeneo, re di Creta ossia Ilia e Idamante veya daha bilinen kısa adıyla İdomeneo, Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği ve librettosunu Giambattista Varesco'nun yazdığı 3 perdelik opera seria. Operadaki olaylar Girit adasında geçmektedir. İlk defa 29 Ocak 1781 tarihinde Münih'teki Cuvilliés Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Franz Lehár</span>

Franz Lehar, Macar asıllı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'da doğup genellikle Viyana'da yaşayıp bestecilik yapan bir müzisyendir. Genellikle operetleri ile ün yapmıştır.

Titus'un merhameti (İtalyanca:) La clemenza di Tito; Köchel Dizini KV 621) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş bir "opera-seria" türünde opera eseridir. Opera'nın librettosu antik Romalı Suetonius'un ünlü eseri olan Sezarların hayatındaki Roma İmparatoru Titus Flavius Vespasianus'un hayatından uyarlanmış olup ünlü librettocu Metastisio tarafından ilk defa 1734de İtalyan besteci Antonio Caldera tarafından bestelenen opera eseri için hazırlanmış ve yaklaşık 40 kadar besteci tarafından da kullanılmıştır. Avusturya İmparatoru I. Leopold'un Pragda Bohemya Kralı olarak taç giyme töreni için Mozart'a sipariş verilen bu "opera-seria" eseri çok kısa bir zaman içinde bestelenmiş ve prömiyeri 6 Eylül 1791'de Prag'da Bohemya Devlet Tiyatrosunda oynanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Cesti</span>

Antonio Cesti İtalyan Barok dönem opera müziği bestecisidir. Önce bir kesiş olarak orgculuk ve kantata besteciliği yapmış; sonra dinsel olmayan müzisyenliğe geçerek tenör olarak şarkıcılık, lirik opera eserleri besteciliği yapmıştır. Daha sonra da Innsbruck'ta, Floransa'da, Roma ve Viyana'da aslî görevle veya yardımcı olarak müzik direktörü olarak görevlerde bulunmuştur. Bazı kaynaklar zamanının en iyi müzisyenlerinin başta gelenidir diyerek kendini övmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Caldara</span>

Antonio Caldara bir İtalyan asıllı Barok müzik döneminde klasik Batı müziği bestecisidir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolo Piccinni</span>

Niccolo Piccinni senfoniler, oda müziği eserleri, operalar ve kilise müziği besteleri hazırlamış bir İtalyan bestecidir. Günümüzün klasik batı müziği severleri tarafından pek tanınmayan bir besteci olmakla beraber kendi yaşamı sırasında, özellikle hazırladığı Napoli-tipi opera buffa janrı eserleri dolayısıyla, Avrupa opera seyircisinin çok beğendiği opera bestecilerinin başında gelmekteydi. Piccinni'in zamanla unutulmasının bir nedeni yaşam ve bestecilik döneminin, ünleri günümüze yetişmiş olan Pergolesi gibi büyük besteci ile bir nesil sonrasının büyük bestecileri olan Domenico Cimarosa ile Mozart arasına düşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Il re pastore</span>

Il re pastore Çoban Kral; Köchel dizini K208) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "opera seria" bazen "seranata" janrinda olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İtalyanca olarak Matastasio tarafından hazırlanmış ve "Gianbattista Varesco" tarafından düzenlenmiştir. Eserin ilk gösterisi 23 Nisan 1775de Salzburg'da Başpiskopos "Kont Hieronymus von Colloredo" nun "Başpiskoposluk Sarayı"nda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Luigi Cherubini</span> İtalyan besteci (1760-1842)

Luigi Cherubini, Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve diğer müzik türleri eserler hazırlamış olan bir İtalyan asıllı ama çalışma hayatının önemli kısmını Fransa'da geçirmiş besteci. En önemli besteleri operalar ve dinsel müzik türleridir. Beethoven tarafından zamanının en iyi bestecisi olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Gazzaniga</span>

Giuseppe Gazzaniga Napoli ekolüne mensup İtalyan opera bestecisidir. 51 opera eseri bestelemiştir ve opera buffa janrında eserler hazırlayan tanınmış İtalyan opera bestecilerinin sonuncusu olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Martín y Soler</span>

Vicente Martín y Soler. Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve baleler hazırlamış olan bir İspanyol besteci. Kariyerinin büyük bir kısmını geçirdiği İtalya'da Vincenzo Martini adı ile bilinmektedir. Günümüzde ismi pek bilinmemekle beraber kendi yaşadığı dönemde bir opera buffa janrında besteci olarak çağdaşı olan Wolfgang Amadeus Mozart ile aynı değerde olduğu kabul edilmekteydi. Valensiya'nın Mozart'ı olarak da isim yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">La finta giardiniera</span>

Finta Giardiniera İtalyanca adı ile genellikle anılan; Türkçe adı Bahçıvan Taklidçisi Genç Kız olan, bestesi daha 18 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, İtalyanca liberettosu tartışmalı olarak günümüzde Giuseppe Petrosellini'ye atıfedilen ama uzun bir dönem Ranieri de Cazalbigi'ye atıflı olan bir uvertür ve 3 perde ihtiva eden bir opera buffa janrında opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Lucio Silla</span>

Lucio Silla (İtalyanca adı: Lucio Silla olan, İtalyanca liberettosu Giovanni de Gamerra tarafından Pietro Metastasio tarafından yapilan eklerle hazirlanmış o zaman daha 16 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş 3 perde ihtiva eden bir opera seria janrında opera eseri.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.