İçeriğe atla

Pierre Agostini

Pierre Agostini (d. 23 Temmuz 1941), Fransız deneysel fizikçi ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Ohio State Üniversitesi'nde emeritus profesördür. Güçlü alan lazer fizik ve attosaniye bilimi alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınır. Özellikle, eşik üstü iyonlaşımın gözlemlenmesi ve attosaniye ışık darbelerinin karakterizasyonu için iki-foton geçişlerin interferansıyla attosaniye vuruşun yeniden yapılandırılması (RABBITT) tekniğinin icadıyla bilinir. 2023 Nobel Fizik Ödülü'ne ortak olarak layık görülmüştür.[1]

Eğitim ve kariyeri

Pierre Agostini, 1941'de Fransız himayesindeki Tunus'un başkenti Tunus'ta doğdu. İlköğretim eğitimini 1959'da Fransa'nın La Flèche kentindeki Prytanée Ulusal Askeri Okulu'nda aldı.

Agostini, fizik alanında Aix-Marseille Üniversitesi'nde eğitim gördü. Burada 1961'de fizik lisansı (licence d'enseignement) ve 1962'de derinlemesine çalışmalar diploması (diplôme d'études approfondies) aldı. 1968'de, ultraviyole için çok katmanlı dielektrik filtreler üzerine "Appareillage permettant la réalisation de filtres multidiélectriques UV : Étude des couches Sb2O3" başlıklı teziyle doktora derecesini tamamladı.

Doktorasını aldıktan sonra, 1969'da CEA Saclay'de araştırmacı olarak çalışmaya başladı ve 2002'ye kadar burada kaldı. Bu süre zarfında, Agostini Gérard Mainfray ve Claude Manus'un laboratuvarında çalıştı ve burada güçlü lazerler kullanarak çok fotonlu iyonlaşma üzerine araştırmalar yaptı. 1979'da xenon gazında eşik üstü iyonlaşımı gözlemleyen ilk kişiler arasındaydılar.

2001'de, Agostini ve CEA Saclay'deki ekibi ile Hollanda'daki FOM Vakfı'ndaki Harm Geert Muller, Laboratoire d'Optique Appliquée'deki (LOA) gelişmiş bir lazer kullanarak her biri 250 attosaniye süren darbeler treni oluşturmayı başardılar. Ultrakısa ultraviyole darbelerini orijinal kızılötesi ışıkla yeniden birleştirerek, darbelerin uzunluğunu ve tekrarlama hızını karakterize etmelerini sağlayan bir interferans etkisi yarattılar.

Agostini, 2002 ile 2004 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin New York eyaletindeki Brookhaven Ulusal Laboratuvarı'nda misafir bilim insanı olarak çalıştı ve burada Louis F. DiMauro'nun grubunda çalıştı. 2005'te Ohio State Üniversitesi'nde fizik profesörü oldu ve bir yıl önce OSU'ya taşınan Louis F. DiMauro ile ortak bir laboratuvarı yönetti. Agostini, 2018'de OSU'da Emeritus profesör oldu.

Onurlar ve ödüller

Gay-Lussac–Humboldt Ödülü ve Dutch Foundation for Fundamental Research on Matter (FOM)'den Joop Los bursunu aldı. Ayrıca, 2007'de Optik Topluluğu (OSA) tarafından Spektroskopi alanında William F. Meggers Ödülü'nü aldı ve Humboldt Fellow unvanına sahiptir. 2008'de Optik Topluluğu (OSA) üyesi seçildi ve "güçlü kızılötesi lazer darbelerine maruz kalan atom ve moleküllerin doğrusal olmayan tepkisinin dinamikleri hakkında önemli içgörüler sunan yenilikçi deneylerin geliştirilmesinde liderlik" için bu unvanı aldı.

2023 yılında, Anne L'Huillier ve Ferenc Krausz ile birlikte, "maddenin elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" için Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Edwards, Christian; Hunt, Katie; Upright, Ed (3 Ekim 2023). "Nobel Prize in physics won by trio who created rapid flashes of light to 'capture the shortest of moments'". CNN. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arthur Compton</span> Amerikalı fizikçi (1892 – 1962)

Arthur Holly Compton, 1927'de elektromanyetik radyasyonun parçacık doğasını gösteren Compton etkisinin keşfi ile Nobel Fizik Ödülü kazanmış Amerikalı fizikçidir. Zamanında çok dikkat çeken bir buluştur. Işığın dalga doğası o zamanlarda iyi anlaşılmış olsa da ışığın hem dalga hem parçacık olabileceği fikri kolay kabul görmemiştir. Kendisi ayrıca Manhattan Projesindeki Metallurji Laboratuvarının başı ve 1945 ile 1953 seneleri arasında St. Louis Washington Üniversitesi Rektörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Maria Goeppert-Mayer</span> Alman-Amerikalı teorik fizikçi

Maria Goeppert-Mayer, Alman-Amerikalı fizikçi, fizik dalında atom çekirdeğinin çekirdek kabuğu modeli ile Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür. Marie Curie’den sonra Nobel Ödülü'ne layık görülen ikinci kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Kastler</span> Fransız fizikçi (1902 – 1984)

Alfred Kastler, Almanya doğumlu Fransız fizikçi. 1966 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nevill Mott</span> İngiliz fizikçi

Nevill Francis Mott, "manyetik ve düzensiz sistemlerin elektronik yapısına ilişkin temel nitelikte kuramsal araştırmaları için" 1977 Nobel Fizik Ödülü'nü Philip W. Anderson ve J. H. Van Vleck ile paylaşan İngiliz fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Steven Chu</span>

Steven Chu St. Louis, Missouri doğumlu "atomları lazer ışığıyla soğutma ve hapsetme yöntemlerini geliştirdikleri için" William Daniel Phillips ve Claude Cohen-Tannoudji ile birlikte 1997 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Bell Labs</span>

Bell Laboratuvarları, önceleri American Telephone & Telegraph Company (AT&T) 'nin şimdilerde ise Alcatel-Lucent 'in araştırma geliştirme kurumudur. Merkezi Murray Hill, New Jersey ABD'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Wieman</span>

Carl Edwin Wieman, 1995 yılında Eric Allin Cornell ile ilk doğru Bose-Einstein Yoğuşmasını ürettiği için 2001 Nobel Fizik Ödülünü kazanan, günümüzde Colombia Üniversitesinde profesörlük yapan Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">David Wineland</span> Amerikalı fizikçi

David Jeffrey Wineland Nobel ödüllü NIST laboratuvarında çalışan Amerikan fizikçi. İleri düzeyde optik özellikle de lazer soğutulmuş sıkışık iyonlar ve iyonları kullanarak kuantum hesapları yapmak üzerinedir. 2012 yılında Nobel Fizik ödülünü kuantum sistemlerinin ölçümü ve kullanımı sağlayan deneysel metotlar ile kazanmıştır, Serge Haroche ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edwin McMillan</span> Amerikalı fizikçi (1907 – 1991)

Edwin McMillan Nobel Kimya ödülü sahibi Amerikalı nükleer fizikçi. 93. element neptünyum'u keşfinden dolayı Glenn T. Seaborg ile birlikte 1951 yılında Nobel ödülü ile onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nicolaas Bloembergen</span> Hollandalı-Amerikalı fizikçi (1920 – 2017)

Nicolaas Bloembergen, Hollanda doğumlu Amerikalı Nobel Ödülü sahibi fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

Kuantum optiği yarı klasik ve kuantum mekaniği fiziğini kullanarak ışığı içeren olayları ve onun mikroskobik seviyelerdeki maddelerle etkileşimini inceler.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Mourou</span> Fransız fizikçi (d. 1944)

Gérard Albert Mourou, Fransız fizikçi ve akademistendir. Elektrik mühendisliği ve lazerler üzerine çalışmalarda bulunmaktadır. 2018 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Femtokimya</span> kimya alt dalı

Femtokimya, yeni moleküller (ürünler) oluşturmak üzere kendilerini yeniden düzenleyen moleküller (reaktantlar) içindeki atomların hareketini incelemek için çok kısa zaman aralıklarında kimyasal reaksiyonları inceleyen fiziksel kimya alanıdır. 1999'da Ahmed Zevail, bu alandaki öncü çalışmaları nedeniyle, bir moleküldeki atomların, lazer ışığıyla yanıp sönen kimyasal bir reaksiyon sırasında nasıl hareket ettiğini görmenin mümkün olduğunu gösteren öncü çalışmaları nedeniyle Kimyada Nobel Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Pines</span> araştırmacı

Alexander Pines, Amerikalı kimyager. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de Glenn T. Seaborg Emeritus Profesörü, Şansölye Emeritus Profesörü ve Yüksek Lisans profesörü, Kaliforniya Kantitatif Biyobilimler Enstitüsü (QB3) ve Biyomühendislik Bölümü üyesidir. 1945'te doğdu, Bulawayo, Güney Rodezya büyüdü ve İsrail'deki Kudüs İbrani Üniversitesi'nde lisans düzeyinde matematik ve kimya okudu. 1968'de Amerika Birleşik Devletleri'ne giden Pines doktorasını kimyasal fizik alanında 1972'de MIT'den aldı. Aynı yıl UC Berkeley'in fakültesine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Anne L'Huillier</span> Fransız fizikçi (d. 1958)

Anne L'Huillier, Fransız fizikçi. İsveç'teki Lund Üniversitesi'nde atom fiziği dalında profesör olarak görev almaktadır. Atomik seviyedeki kimyasal reaksiyonları anlamak için kullanılan, elektronların hareketlerini gerçek zamanlı olarak inceleyen bir attosaniye fizik grubuna liderlik etmektedir. 2023 yılında "maddedeki elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" geliştirmesinden dolayı Pierre Agostini ve Ferenc Krausz ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Krausz</span> Macar-Avusturyalı fizikçi, Nobel Ödülü sahibi

Ferenc Krausz attosaniye bilimi alanında çalışan Macar fizikçidir. Almanya'da Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü'nde direktör ve Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde deneysel fizik profesörüdür. Araştırma ekibi, ilk attosaniye ışık pulsunu üretmiş ve ölçmüş ve bunu atomlar içindeki elektronların hareketini yakalamak için kullanarak attophysics'in doğuşunu işaretlemiştir. 2023 yılında Pierre Agostini ve Anne L'Huillier ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.