İçeriğe atla

Pier Paolo Pasolini sinemasında dönemler

Pier Paolo Pasolini'nin sinema dönemleri Bu liste yönetmenin sinema eleştirmenlerince üçlemeler, dönemler gibi gruplara ayrılmış bazı filmlerini kapsar. Böyle bir ayrım Pier Paolo Pasolini'nin sinema anlayışını ve sinema kariyeri boyunca geçirdiği değişiklikleri daha iyi anlamak ve bir bakışta filmler arasında bazı kıyaslamalar yapmak açısından önemlidir.

Pier Paolo Pasolini'nin hemen hemen tüm filmleri 14 Mart - 29 Mart 1992 tarihleri arasında düzenlenen 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmiştir.

Bu listede yer alan bazı filmler doğası gereği birden fazla gruba dahil edilmişlerdir.

Yönetmenin daha geniş bir filmografisi için Pier Paolo Pasolini maddesindeki "filmleri" alt başlığına bakılmalıdır.

İtalyan Yeni Gerçekçiliği'nden etkilendiği dönem

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1961AccattoneDilenciÖzgün senaryo PasoliniCarlo Rustichelliİlk filmi. Vittorio de Sica ve Luchino Visconti etkileri vardır
1962Mamma RomaMamma RomaÖzgün senaryo PasoliniCarlo RustichelliBunuel etkileri var. İtalyan Yeni Gerçekçiliği'ne bir selam duruşudur. Anna Magnani başrolde

[1]

Dinsel metinlere dayalı filmleri

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1964Il vangelo secondo MatteoAziz Matyas'a Göre İncilMatta İncil'iLuis Enríquez BacalovHristiyanlığın Marksist gözüyle yorumu, en dürüst İsa filmi olarak değerlendirildi.

Popüler filmleri

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1966Uccellacci e uccelliniŞahinler ve SerçelerÖzgün senaryo PasoliniEnnio MorriconeBaşrolde Totò'nun olduğu modern masal tarzında komedi filmi.

Efsaneler dizisi (Mythical Cycle)

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1967Edipo ReKral OedipusSofokles'in Kral Oedipus adlı oyunuPasolini de oynuyor. Pasolini'nin ilk renkli filmi. Pasolini ekolünü başlatan film. Silvana Mangano başrolde. Fetiş aktörü Franco Citti Oidipus rolünde. Fas'ta çekilmiş
1968TeoremaTeoremaPasolini aynı adlı romanını ve senaryoyu eşzamanlı yazdıEnnio MorriconeSilvana Mangano ve Terence Stamp başrolde. Tartışmalı film şaşırtıcı biçimde Katolik OCIC ödülünü aldı. Vatikan tarafından kınandı.
1969PorcileDomuz AğılıÖzgün senaryo PasoliniBenedetto GhigliaYamyamlık teması. Fetiş aktörü Franco Citti yamyam rolünde.
1969MedeaMedeaEuripides'in Medea sındanPier Paolo Pasolini müzik denetmeniKapadokya'da çekildi, Maria Callas Medea rolünde ve neredeyse konuşmasız bir rol (tek sinema filmi budur)

[2][3]

Kışkırtıcı ve şoke edici filmler dönemi

Pier Paolo Pasolini'nin "kışkırtıcı ve şoke edici filmler dönemi" şu iki filmle başlamıştır:

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1968TeoremaTeoremaPasolini aynı adlı romanı ve senaryoyu eşzamanlı yazdıEnnio MorriconeSilvana Mangano ve Terence Stamp başrolde. Tartışmalı film şaşırtıcı biçimde Katolik OCIC ödülünü aldı. Vatikan tarafından kınandı.
1969PorcileDomuz AğılıÖzgün senaryo PasoliniBenedetto GhigliaYamyamlık teması. Fetiş aktörü Franco Citti yamyam rolünde.

[1]

Klasik metinlere dayanan filmleri

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1967Edipo ReKral OedipusSofokles'in Kral Oedipus adlı oyunuPasolini de oynuyor, Pasolini'nin ilk renkli filmi. Pasolini ekolünü başlatan film. Silvana Mangano başrolde. Fetiş aktörü Franco Citti Oidipus rolünde. Fas'ta çekilmiş
1969MedeaMedeaEuripides'in Medea sındanPier Paolo Pasolini müzik denetmeniKapadokya'da çekildi, Maria Callas Medea rolünde ve neredeyse konuşmasız bir rol (tek sinema filmi budur)
1971Il DecameronDekameron'un Aşk ÖyküleriGiovanni Boccaccio'nun 1353 tarihli eseri DecameronEnnio MorriconeFetiş aktörü Franco Citti oynuyor.
1972I Racconti di CanterburyCanterbury ÖyküleriOrta Çağ İngiliz yazarı Geoffrey Chaucer'in öyküleriEnnio MorriconePasolini'nin de filmde rolü var. Fetiş aktörü Franco Citti oynuyor.
1974Il Fiore Delle Mille e Una NotteBinbir Gece MasallarıOrta Doğu kökenli anonim eser Binbir Gece MasallarıEnnio MorriconePasolini de oynuyor. İran, Nepal, Yemen, Etiopya, Hindistan ve Eritre gibi egzotik yerlerde çekilmiş. Fetiş aktörü Franco Citti iblis rolünde.

[4]

Pasolini'nin Hayat Üçlemesi (Eros Üçlemesi)

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1971Il DecameronDekameron'un Aşk ÖyküleriGiovanni Boccaccio'nun 1353 tarihli eseri DecameronEnnio MorriconeFetiş aktörü Franco Citti oynuyor.
1972I Racconti di CanterburyCanterbury ÖyküleriOrta Çağ İngiliz yazarı Geoffrey Chaucer'in öyküleriEnnio MorriconePasolini'nin de filmde rolü var. Fetiş aktörü Franco Citti oynuyor.
1974Il Fiore Delle Mille e Una NotteBinbir Gece MasallarıOrta Doğu kökenli anonim eser Binbir Gece MasallarıEnnio MorriconePasolini de oynuyor. İran, Nepal, Yemen, Etiopya, Hindistan ve Eritre gibi egzotik yerlerde çekilmiş. Fetiş aktörü Franco Citti iblis rolünde.

Pasolini'nin Ölüm Üçlemesi

Pier Paolo Pasolini Hayat Üçlemesinden sonra bu üçlemeyi tamamlayacak bir de Ölüm Üçlemesi yapmayı planlamıştı. Ancak bu tasarı yönetmenin 1975 yılında trajik bir cinayete kurban gitmesiyle hiçbir zaman gerçekleşemedi.

Yıl Özgün adı Türkiye'deki adı Uyarlandığı eser Müzikler Notlar
1975Salò o le 120 giornate di SodomaSalo ya da Sodom'un 120 GünüMarquis de Sade'nin 1785 tarihli Les 120 journées de Sodome ou l'école du libertinage adlı kitabıEnnio MorriconePasolini Sade'ın eserini 1940'ların İtalya'sına, Faşist Salò Cumhuriyeti'ne taşımıştı. Birçok ülkede gösterilmesi hala yasak
?Gerçekleşemedi
?Gerçekleşemedi

[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 442-449. 
  2. ^ "IMDb trivia alt bölümü". IMDb. 7 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2009. 
  3. ^ "OxDb". Erişim tarihi: 26 Haziran 2009. 
  4. ^ "IMDb/Pier Paolo Pasolini/Bio alt başlığı". IMDb. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009. 
  5. ^ "IMDb/Salò o le 120 giornate di Sodoma/Trivia alt bölümü". IMDb. 10 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pier Paolo Pasolini</span> İtalyan film yönetmeni, senarist ve yazar (1922-1975)

Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist ve şairdir.

Zeki Demirkubuz, Türk film yönetmeni, senarist, yapımcı ve oyuncu.

<i>Decameron</i> Giovanni Boccaccio tarafından yazılan dünya edebiyatının ilk hikâyesi

Decameron, Giovanni Boccaccio tarafından yazılmıştır. 1348'de Avrupa'da büyük bir veba salgını olur. Salgın boyunca tanık olduğu olaylardan etkilenen Boccaccio, 1348'de başlayıp, 1351'de bitirdiği Decameron'da salgın günlerinin Floransa'sını ele alır.

<span class="mw-page-title-main">Willem Dafoe</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Willem James Dafoe, üç Akademi Ödülü adaylığı bulunan Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur. Kariyerinde The Last Temptation of Christ (1988), Örümcek Adam film serisi (2002-2007) ve Platoon (1986) gibi yüksek bütçeli filmlerde oynamıştır.

<i>Salo ya da Sodomun 120 Günü</i>

Salo ya da Sodom'un 120 Günü 1975 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Salò o le 120 giornate di Sodoma ya da daha yaygın bilinen şekliyle kısaca Salò'dur. Pier Paolo Pasolini'nin yönettiği film Türkiye'de önce Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, sonra da Nisan 2007'de 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti. Passolini, Sergio Citti ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır.

<i>Suspiria</i>

Suspiria, Dario Argento'nun yönettiği, senaryosunu ise o dönemde birlikte olduğu oyuncu Daria Nicolodi ile birlikte yazdığı, 1977 yapımı İtalyan korku filmidir. Film Argento'nun Le Tre madri ismini verdiği, kötücül güçlerin dünyaya saldırarak acımasızca zarar vermeye çalışmalarının anlatıldığı üçlemenin ilk filmidir. Üçlemenin ikinci filmi 1980 yapımı Inferno, son filmi ise 2007 tarihli La Terza madre'dir. Suspiria Argento'nun en iyi filmi ve korku sinemasının klasiklerinden biri olarak gösterilir. Film ayrıca Technicolor işleme tesisinin kapatılmasından hemen önce, bu teknikle hazırlanmış son filmdir.

<i>Teorema</i> (film)

Teorema (Türkçe: Teorem) 1968 İtalya yapımı dramatik filmdir. Film, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de çoğunlukla özgün adıyla anılmaktadır.

<i>Bir Şairin Kanı</i> film

Bir Şairin Kanı 1930 Fransa yapımı dramatik fantastik filmdir. Özgün adı Le Sang d'un Poète olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Blood of a Poet adı ile gösterilmişti.

<i>Teorema</i> (roman) Pier Paolo Pasolininin 1968 yılında yayımladığı romanı

Teorema, İtalyan film yönetmeni, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini'nin 1968 yılında yayımladığı romanının adıdır. "Teorema", Pasolini'nin senaryosunu yazıp yönettiği aynı adlı filminin romanıdır, ama birçok sinema uyarlamasının aksine film romandan uyarlanmamıştır. Film ve roman hemen hemen aynı zamanlarda seyirciye/okuyucuya ulaşmıştır.

<i>Binbir Gece Masalları</i> (film, 1974)

Binbir Gece Masalları, 1974 İtalya - Fransa ortak yapımı erotik fantastik filmdir. Özgün adı Il Fiore Delle Mille e Una Notte olan film ABD'de Arabian Nights adıyla gösterilmiştir. "Binbir Gece Masalları", Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin hayat üçlemesi'ni oluşturan diğer iki filmiyle beraber gösterilmiştir.

Binbir Gece Masalları, Orta Çağ'da kaleme alınmış Orta Doğu kökenli edebî eser.

<i>Dekameronun Aşk Öyküleri</i>

Dekameron'un Aşk Öyküleri 1971 İtalya - Fransa - Batı Almanya ortak yapımı erotik güldürü filmidir. Özgün adı Il Decameron olan film ABD'de The Decameron adıyla gösterime sunulmuştur.

<i>Vatan Kurtaran Aslan</i> (film, 1938) 1938 ABD yapımı aksiyon macera filmi

Vatan Kurtaran Aslan, 1938 ABD yapımı aksiyon macera filmidir. Özgün adı The Adventures of Robin Hood olan film 8 Kasım 1939'da Türkiye'de sinemalarda gösterime sunulmuştu. Filmin Türkiye'de son dönemlerde Robin Hood'un Maceraları adıyla gösterilmiştir. Ayrıca filmin Türkiye'de Ormanlar Kralı Robin Hood adıyla anıldığına dair de kayıtlar vardır. Burçak Evren'in 1988'de yazdığı ve İstanbul sinemalarını anlattığı Eski İstanbul Sinemaları: Düş Şatoları adlı kitabının 145-146. sayfalarındaki fotoğraftan da bu filmin Türkiye'de "Vatan Kurtaran Aslan" adıyla gösterilmiş olduğunu anlıyoruz. Fotoğrafta bu filmin Beyoğlu'nda Lale Sineması nda gösterildiği tarihte sinemanın girişine asılan ve sinema feneri adı verilen renkli resimli dev bez afiş, afişte de "Vatan Kurtaran Aslan, Türkçe" ibaresinin yanı sıra Errol Flynn'in filmden alınmış dev bir yağlı boya resmi görülmektedir.

<i>Veronika Vossun Tutkusu</i>

Veronika Voss'un Tutkusu, 1982 Batı Almanya yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Die Sehnsucht der Veronika Voss olan film, Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Festivali Sinema Günleri'nde de gösterildi.

<i>Rastgele Balthazar</i>

Rastgele Balthazar, 1966 Fransa - İsveç ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Au Hasard Balthazar olan film Mayıs 1971'de Türk Sinematek Derneği'nde özgün adıyla gösterildi. 1990'da 9., 2000 yılında da 19. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, son olarak da Mart 2009'da Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Rastgele Balthazar" adıyla gösterildi.

<i>Zamanın Akışında</i>

Zamanın Akışında, 1976 Batı Almanya yapımı kült yol filmidir. Özgün adı Im Lauf der Zeit olan film ABD'de Kings of the Road adıyla gösterilmiştir. Filmin İngilizce adı filmde kullanılan ve Roger Miller'ın yazıp yorumladığı aynı adlı şarkıdan gelmektedir. Türkçe kaynaklarda filmin adı çoğunlukla özgün adının tam çevirisi olan "Zamanın Akışında" olarak geçmekle birlikte tek bir kaynakta Zaman Boyunca adı kullanılmıştır. Film Nisan 1987'de 6. Uluslararası İstanbul Sinema Günleri kapsamında yönetmenin yol üçlemesine ait diğer filmi Alis Kentlerde'yle birlikte gösterildi.

Sinemada üçlemeler, birbirleri ile bir şekilde bağlantılı bazı üçlü film gruplarına sinema yazarları ve eleştirmenler tarafından verilen addır. İngilizcede bu kavramın karşılığı Trilogy dir, ancak bazen bunun yerine cycle sözcüğü de kullanılmaktadır.

<i>Almanya, Sıfır Yılı</i>

Almanya, Sıfır Yılı, 1948 İtalya yapımı dramatik Yeni Gerçekçi filmdir. İtalyanca özgün adı Germania Anno Zero olan ve Almanca çekilen filmin Almanya'daki adı ise Deutschland im Jahre Null'du. Film Türkiye'de ilk kez Mart 1966'da Türk Sinematek Derneği'nde gösterilmişti. Filmin sonradan yapılan İtalyanca dublajlı bir versiyonu da yaygın olarak gösterilmiştir.

<i>Dilenci</i> (film) film

Dilenci, 1961 İtalya yapımı dramatik filmdir. Filmin özgün adı olan Accattone İtalyan argosunda da dilenci anlamına gelmektedir ve filmin başkahramanını tanımlamaktadır.

<i>Medea</i> (film, 1969)

Medea, 1969 İtalya, Fransa ve Batı Almanya ortak yapımı fantastik dramatik filmdir.