İçeriğe atla

Pişti

Kontrol Edilmiş

Pişti veya pişpirik, kart saymaya ve şansa dayalı bir iskambil oyunudur. 2 veya 4 kişi ile 52'lik bir deste ile oynanır. Yalnız başına veya eşli oynanabilir.

Pişti sözcüğüne "kâğıt oyunu" anlamında Ahmed Vefik Paşa'nın 1876 tarihli Lugat-ı Osmani'sinde rastlanır.

Amaç

Her elde
  • Puan değerine sahip belirli kartları toplamak
  • Rakiplerden daha fazla kart toplamak
  • Yerde tek başına duran kartın numara değeri olarak aynısını atarak "pişti" yapmak
Oyun sonunda
  • Belirlenen skora (genellikle 101) rakiplerden önce ulaşarak oyunu kazanmak
    • Bitirme sayısı genelde 101'e ilaveten 10’un katları şeklinde belirlenir: 151, 171 vb.

Terimler

  • Kesmek: Bir önceki oyuncunun oynadığı kartın aynı sayısından veya J atarak yerdeki kartları almak.
  • Pişti: Bir önceki oyuncu kesilip yere tek olarak kart attığında sırası gelen oyuncuda aynı kart var ise yerdeki kartın üstüne kendi kartını ters olarak koyup sonra ters çevirerek kendi kartını da göstererek bonus puan kazanması. Alınan kart piştiyi hatırlatmak amacıyla yüzü yukarı gelecek şekilde oyuncunun önüne konur.
  • As: (1) A kartının oyundaki adı, 1 puanlık kart.
  • Vale: J kartının oyundaki adı, 1 puanlık kart.
  • Karo/güzel onlu: 10 değeri 3 puan olan kart.
  • Sinek/ güzel ikili: 2 değeri 2 puan olan kart.
  • Kart fazlası: Oyun sonunda adet olarak kart sayısı fazla olan. Kart fazlası olan oyuncu 3 puan alır.

Kurallar

Kartların dağıtılması

  • Dağıtan oyuncu; desteyi karıştırdıktan sonra, sol tarafındaki oyuncu desteyi keser.
  • Kesen oyuncu; en üstten veya en alttan 1 kart kalacak şekilde desteyi kesemez.
  • Kesen oyuncu; desteyi kestiği yerdeki karta bakar. Bu kart joker ise alır. Sıradaki kartlar da joker ise hepsini alabilir. Joker olmayan ilk karta ulaştığında bu kartı yüzü gözükecek şekilde destenin altına koyar.
  • Dağıtan oyuncu; ilk 4 kartı yüzleri görünmeyecek şekilde ters olarak ortaya koyar. Sağ tarafındaki oyuncudan başlayarak saatin ters yönünde sırayla tüm oyunculara 4'er 4'er kartları 1 kez dağıtır. Ortaya bir daha kart koymaz. Bundan sonra her el oynandığında aynı şekilde kartları 4'er 4'er deste bitinceye kadar dağıtmaya devam eder.
  • Dağıtan oyuncu; yerde kapalı olan kartlardan birini yüzü gözükecek şekilde ters çevirir. Bu kart J ise diğer kartlardan bir başkasını yüzü gözükecek şekilde ters çevirir. Çok düşük ihtimalle olsa da 4 kartında J olması durumunda o tur tekrar dağıtılır.
  • Temel kuralı, bir elde bir oyuncuya aynı karttan 3 tane aynı gelirse oyun direkt düşer.

Oyun

  • Dağıtan oyuncunun sağındaki oyuncu varsa yerdeki kartın aynısından veya J atarak yerdeki kartları alır, yoksa elindeki herhangi bir kartı atarak oyuna başlar.
  • Sırası gelen oyuncu elindeki bir kartı yüzü yukarı gelecek şekilde ortadaki ıskarta kartların üzerine koyar.
  • Oyuncu sıra kendisine geldiğinde en üstte duran kartın aynı sayısından bir kart atarsa yerdeki tüm kartları alır.
  • Oyuncu sıra kendisine geldiğinde en üstte duran kart ne olursa olsun J atarak yerdeki tüm kartları alır.
  • Oyuncular aldıkları kartları yüzleri yere gelecek şekilde takım oyuncularının birinin önünde saklar.
  • Tur başladıktan sonra ilk olarak kesen oyuncu yerde kapalı olarak duran kartları da alıp takım arkadaşı ile beraber bunlara bakma hakkını kazanır.
  • Tur bitiminden önceki son el yerdeki açık kart dağıtan oyuncuya gelir.
  • Son elde hiçbir oyuncu yerdeki kartları kesemezse ve tur bu şekilde biterse, yerdeki kartları en son kesen takım alır.
Pişti
  • Oyunun herhangi bir anında yapılabilir. Aşağıdaki hariç:
    • İlk elde oynayan oyuncu yerde kapalı kartlar varken üstte duran açık kartla pişti yapamaz.
    • Sinek 2, Karo 10 ve As(A) ile pişti yapılabilir ve ekstradan puanları sayılır.
    • Vale (bacak) ile pişti yapılamaz.

Puanlama

Her tur bitiminde, tüm oyuncular önlerinde aldıkları kartların tümünü ters çevirerek aşağıdaki tabloya göre puan hesabını yapar.

Toplamda 13 puan vardır.

A     : 1 puan x 4 = 4 puan
J  : 1 puan x 4 = 4 puan
2  : 2 puan x 1 = 2 puan
10  : 3 puan x 1 = 3 puan

Aldıkları değerli kartların puanları toplanır ve bu puanlara ek olarak;
Pişti yapan takıma/oyuncuya her Pişti için 10 puan,
Eğer Pişti J ile yapılmışsa 20 puan

Daha fazla kart toplayan takıma fazladan 3 puan yazılır. Kart sayıları eşit çıkarsa 3 puan, fazla puan toplayan takıma verilir. Her turda alınan puanlar tabelada iki takımın hanesine şöyle yazılır: Her 10 puan için bir çizgi ve 5 çizgi 50 puanı gösterecek biçimde yukarıya ve 10’dan küçük puanlar sayı değeri olarak tabelanın aşağısında ayrı bir bölüme. Sonraki turlarda elde edilen 10’dan küçük puanlar bir önceki turda elde edilen 10’dan küçük puanlarla toplandığında 10’u geçiyorsa yukarı bir çizik daha ve artan kısmı bir önceki sayıların üstü çizilerek aşağıya yazılmaya devam edilir.

Jargon

  • Kart saymak: Oyunda oynanan (o zamana kadar çıkmış) kartları sayarak hangi karttan ne kadar kaldığını bilmek.
  • İlk elin günahı olmaz: Oyuna ilk başlayan kişi keserek yerdeki kartları aldığında, sonraki oyuncu yere kartı atarken pişti ihtimali yüksek olduğundan söylenen bir söz.
  • Dördüncüyü bul senin olsun: Daha önce pişti yapılmış bir kartın üçüncüsünü tek olarak yere atarken aynı sayının dördüncüsünü bulmanın zor olduğunu anlatan bir söz.

Türler

  • Blöflü: Pişti yapan oyuncunun kartını ters olarak yerdeki kartın üstüne kapattıktan sonra bir sonraki oyuncu;
  1. Bunun bir pişti olduğuna inanıyorsa pişti yapan oyuncu üstteki kartı açmadan bunu alır ve önüne koyar, kendi kartını açmaz ve takımına 10 puan yazılır.
  2. Bunun bir blöf olduğunu düşünüyorsa ve üstteki kapalı kartı açarsa: (yani yerdeki karttan farklı olduğunu düşünüyorsa)
    1. Kartlar eşleşirse: blöfü yapan takıma 20 puan yazılır.
    2. Kartlar eşleşmezse: blöfü gören takıma 20 puan yazılır.

Ayrıca yerdeki kart J ise puanlar 2’ye katlanır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

King, 4 kişiyle oynanan bir iskambil oyunudur.

Pinochle, Amerika Birleşik Devletleri'nde 19. yüzyılın ortalarında geliştirilmiş bir iskambil oyunudur. Fransız oyunu Bezik'ten türemiştir. Oyunda iki takım vardır. Ortaklar birbirleriyle karşılıklı olarak otururlar. Kağıt destesi özeldir ve toplam 80 karttan oluşur. Destede sinek, karo, maça ve kupanın asları, papazları, damları, valeleri ve onlarından dörder adet bulunur. Kartlar karıştırılır ve dağıtılır. Her bir oyuncunun elinde 20 kart bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ellibir</span>

Ellibir, kart takip etmeye dayalı şans yanında güçlü hafıza gerektiren bir iskambil oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Pis Yedili</span>

Pis Yedili, şansla birlikte taktik faktörünün de esas olduğu bir iskambil oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Yirmibir</span> iskambil oyunu

Yirmibir ya da blackjack, şans ve taktiğe dayalı bir iskambil oyunu.

<span class="mw-page-title-main">Poker</span> iskambil oyunu

Poker, şans, sinir hakimiyeti ve taktiğe dayalı bir iskambil oyunudur. Birçok poker oynama çeşitleri vardır; genelde en çok bilineni ve oynananı Texas Hold’em'dir. Ancak bütün oyunlarda amaç en iyi beşli seriyi yapmaktır. Strip poker, çevrimiçi poker, Çin pokeri gibi türleri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Batak (oyun)</span>

Batak, taktiğe dayalı bir iskambil oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Üçbeşsekiz</span>

3 5 8, şans ve taktiğe dayalı bir iskambil oyunudur.

Balayı Kingi, iki kişiyle oynanan ve sadece koz oyunundan ibaret bir iskambil oyunu.

<span class="mw-page-title-main">Maça Kızı</span>

4 kişiyle oynanan bir iskambil oyunudur. Bazı İnternet sayfalarında oynanan versiyon ile Türkiye'de oynanan versiyonu farklıdır. Oyun başında tüm kâğıtlar dağıtılır. Daha sonra oyunculardan herhangi biri peşkir derse, o oyuncu oynanacak elde yerde dönen kağıdı almayacağını oyun başında söylemiş olur. Oyunun amacı Maça Kızını ve Kupaları almamaktır. Oyunda koz kupadır.

<span class="mw-page-title-main">Hoşgin</span>

Hoşgin, şans ve hızlı hesap gerektiren bir iskambil oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Ohel</span>

Ohel, şans ve taktik gerektiren bir iskambil oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Blöf (iskambil oyunu)</span>

Blöf, mantık ve kimi zaman psikolojik analiz gerektiren bir iskambil oyunudur.
Bir deste ile ve en az üç kişi ile oynanır. Altı ve daha fazla oyuncu için iki deste ile oynanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Eşşek (iskambil oyunu)</span>

Eşşek, iskambil kartlarıyla oynanan bir şans oyunudur.

Okey, Rummy türünden gelen popüler bir Türk masa oyunudur.

Dost kazığı, 4 kişi ile oynanan, 52 kâğıt kullanılan bir oyundur.

Altmışaltı, iki kişiyle oynanan ve el almaya dayalı en basit kozlu iskambil oyunlarındandır. Avusturya'nın ulusal kart oyunudur ve Almanya ve Macaristan'da çok popülerdir. Türkiye'de de sevilen ve yaygınlıkla oynanan bir iskambil oyunudur. Tarihte ilk defa Mariagespiel adı ile 1715 yılında oynanmıştır.

2 kişilik bir kâğıt oyunudur. 4 adet 52'lik desteden 9'dan küçük kâğıtların çıkarıldığı toplam 96 kâğıtla oynanır. Sayıları tutmak için marköz adı verilen mandallı tahtalar kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Uno (kart oyunu)</span>

UNO!, ABD'de ortaya çıkan bir masa oyunudur. En az 2 kişi ile oynanır. Oyunun amacı eldeki kartları herkesten önce bitirmektir.

Konturlu king, 4 kişi ile oynanan bir iskambil oyunudur.