İçeriğe atla

Phiomicetus

Phiomicetus
Yaşadığı dönem aralığı: 43-42 myö
Uintan-Duchesnean[1] 
PreЄ
J
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Cetacea
Parvo takım:Archaeoceti
Familya:Protocetidae
Cins:Phiomicetus
Gohar vd., 2021
Tür: P. anubis
İkili adlandırma
Phiomicetus anubis
Gohar vd., 2021

Phiomicetus, 43 ila 42 milyon yıl önce Orta Eosen'de şimdiki Mısır'da yaşamış bir protocetid balina cinsidir. Güçlü çeneleri ve büyük dişleri vardı, bu da büyük avları avlamasına ve parçalamasına izin verecekti.[1][2]

Etimoloji

Genel adı Phiomicetus, Mısır'ın Batı Çölü'ndeki Fayum Depresyonundan, keşfedildiği yer tipinden ve "balina" anlamına gelen Latince cetus teriminden türetilmiştir. Anubis'in özel adı, eski Mısır ölüm, mumyalama, öbür dünya ve Yeraltı Dünyası tanrısı Inpu veya Anpu için kullanılan Antik Yunanca terimdir. Anubis genellikle bir köpek başlı bir adam olarak tasvir edilir ve yazarlar, protocetidlerin ve köpekgillerin kafatasları arasındaki yüzeysel benzerlik nedeniyle adı seçtiler.[1]

Keşif

Phiomicetus, 2008 yılında Fayum Depresyonunda Wadi Al-Ruwayan'ın güney kenarında yer alan Al Amaim'de ortaya çıkarıldı. Holotip numunesi, MUVP500, kafatası, sağ alt çene, eksik bir sol alt çene, birkaç diş, beşinci servikal omur, altıncı torasik omur, altıncı sol kaburga ve izole bir sağ kaburga içeren tek bir bireyin kısmi iskeletidir.[1] Phiomicetus, Arap paleontolog ekibi tarafından keşfedilen, bilimsel olarak tanımlanan ve isimlendirilen ilk soyu tükenmiş balinadır.[2]

Tip tür

Tip tür olan Phiomicetus anubis, 2021 Ağustos'unda dünyaya duyurulan Feyyum Çöküntüsü'nde bulunan 43 milyon yıllık bir fosile dayanmaktadır.[1] En bazal üyesi olduğu geçişli, yarı sucul Protocetidae familyasına yerleştirilir. Tüm protocetidler gibi, vücudu karada destekleyebilecek büyük ön ve arka uzuvları vardı. Vücut uzunluğunun 3 metre, vücut ağırlığının ise 600 kg olduğu tahmin edilmektedir. Kafatasının ve çene kemiğinin özellikleri, "güçlü bir yırtıcı beslenme tarzına" sahip olduğunu göstermektedir.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Gohar (25 Ağustos 2021). "A new protocetid whale offers clues to biogeography and feeding ecology in early cetacean evolution". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 288 (1957). doi:10.1098/rspb.2021.1368. 
  2. ^ a b "Walking whale ancestor named after Egyptian god of death". Live Science. 25 Ağustos 2021. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Allosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Allosaurus, Geç Jura döneminde yaşamış Carnosauria kladından bir teropod dinozor cinsi. Yaşadığı dönemde Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bilinen en büyük etobur dinozorlarından biriydi.

<i>Spinosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Spinosaurus, günümüzden 99 ila 93.5 milyon yıl önce Kuzey Afrika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Alman paleontolog Ernst Stromer tarafından tanımlanan bu cins ilk olarak 1910'larda Mısır'da keşfedilen kalıntılardan bilinir. Bu kalıntılar 2. Dünya Savaşı esnasında yok edildi; ancak kafatasına ait ekstra parçalar son yıllarda gün yüzüne çıktı. Tanımlanan fosillerin bir veya iki türe ait olduğu konusu açık değildir. Fas'ta toparlanan S. marocannus potansiyel bir tür olmasına rağmen cinsin en iyi bilinen türü Mısır'daki S. aegyptiacus'tur. Bilinen en büyük etçil dinozordu.

<i>Ankylosaurus</i>

Ankylosaurus,, Geç Kretase devrinde 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış bir kuş kalçalı dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Balinaların evrimi</span> Eosen devrinin başında sucul hayata adapte olmaya başlayan mezonikid benzeri çift toynaklıların evrimsel süreci

Balinaların evriminin, Hindistan alt kıtasında 50 milyon yıl önce çift toynaklılardan başladığı ve en az 15 milyon yıllık bir süre boyunca ilerleyip günümüz dişli ve dişsiz balina gruplarını oluşturduğu düşünülmektedir. Balinalar, çift toynaklılar takımına ait, tamamen suda yaşayan deniz memelileridir ve yaklaşık 50-55 milyon yıl önce diğer çift toynaklılardan kopmuşlardır. Birçok analiz, balinaların Eosen veya daha öncesinde evrimleştikleri ve su aygırları ile nispeten yakın – diğer çift toynaklılara göre – bir ortak ataya sahip olmaları gerektiğini göstermiştir. Memeli olarak, hava solumak için yüzeye çıkarlar; yüzgeçlerinde 5 parmak kemiği vardır; yavrularını emzirirler. Tamamen suda yaşamalarına rağmen, karasal atalarından gelen birçok iskelet özelliğini korumuşlardır. 1970'lerin sonlarında Pakistan'da yapılan araştırmalar, deniz memelilerinin karadan denize geçişindeki çeşitli aşamaları ortaya çıkardı.

<i>Carcharodontosaurus</i> Teropod dinozor cinsi

Carcharodontosaurus Geç Kretase (Cenomanian) zamanında Kuzey Afrika'da yaşamış Carcharodontosaurid teropod bir dinozor cinsidir. Cins adı Carcharodon'dan gelir, Grekçe karchar[os] ve odōn sözcükleri ve -saurus ("kertenkele") son ekinin birleşmesiyle oluşur. Cins güncel olarak iki tür içerir; C. saharicus ve C. iguidensis.

<i>Camptosaurus</i>

Camptosaurus, Batı Kuzey Amerika'nın Geç Jura dönemi'nde yaşamış, Kuş kalçalı dinozor cinsidir.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<i>Protocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Protocetus atavus, Orta Eosen'de Mısır'da yaşamış bir ilkel balina türüdür. Protocetus, ilk keşfedilen protocetiddi. Fosilleri Mısır, Kahire yakınlarında Orta Lütesiyen tetis denizinde, kireç taşında bulunan bir kafatasına ve bir dizi ilişkili omur ve kaburgaya dayanmaktadır.

<i>Ambulocetus</i> soyu tükenmiş arkaik balina

Ambulocetus, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış bir arkaik balina cinsi. Cins, 1994 yılında tanımlanan, kalıntıları yaklaşık 47.5 milyon yıllık olan Ambulocetus natans tip türü ile bilinir. Ambulocetus, Pakicetus ve Himalayacetus'dan sonra, bilinen en eski balinalardandır.

<i>Kutchicetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Kutchicetus, Orta Eosen'de Batı Hindistan'da yaşamış bir arkaik balina cinsidir.

Protocetidae, Orta Eosen'de yaşamış arkaik balinaları içeren bir erken balina familyasıdır. Familyaya ait canlıların fosilleri, Güney Asya, Afrika ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu eyaletlerinde bulunmuştur.

<i>Aegyptocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Aegyptocetus, Eosen döneminde Mısır'da yaşamış protocetid balina cinsi. Cinsin kalıntıları yalnızca 2011'de tanımlanan Aegyptocetus tarfa tip türüne atananlar ile sınırlıdır.

<i>Supayacetus</i>

Supayacetus, orta Eosen döneminde Peru'da yaşamış basilosaurid balina cinsi. Cinse ait tek tür 2011'de tanımlanan Supayacetus muizoni tip türüdür.

<i>Maiacetus</i> Eosen döneminde yaşamış arkaik balina cinsi

Maiacetus, Eosen döneminde Pakistan'da (Beluçistan) yaşamış arkaik balina cinsi. Bilinen en eski protocetid olan Maiacetus, dört belirgin ayağa sahipti ve karada doğuruyordu.

<i>Dorudon</i> tarih öncesi balina cinsi

Dorudon, Orta Eosen (Bartoniyen) ila Geç Eosen (Priaboniyen) dönemleri arasında yaşamış ilkel bir arkaik balina cinsi. Fosilleri Mısır'da Fayum vahasının yakınında, Tunus'ta ve Güney Carolina'da bulundu. Dorudon, batı Atlantik'te ve Tetis Okyanusu'nda yaşadı. Cinse ait iki geçerli tür vardır: Kuzey Afrika'dan D. atrox ve Güney Carolina'dan D. serratus. Tanımlanan diğer tüm türler bunlarla eş anlamlıdır.

<i>Alxasaurus</i>

Alxasaurus, İç Moğolistan'ın Erken Kretase Bayin-Gobi Formasyonu'ndan gelen therizinosauroid theropod dinozorlarının bir cinsidir. Therizinosauroidea'nın bilinen en eski üyelerinden biridir, ancak daha sonraki therizinosauroidlerin uzun boyun, kısa kuyruk ve nispeten büyük pençeleri dahil olmak üzere vücut şekline zaten sahiptiler. Bu grubun diğer üyeleri gibi, bitki materyalini işlemek için büyük bir bağırsağa sahip iki ayaklı bir otoburdu. Farklı boyutlarda birkaç örnek bilinmektedir.

<i>Peregocetus</i> Eosen arkaik balinası

Peregocetus, Orta Eosen döneminde şimdiki Peru'da yaşamış bir erken balina cinsidir. 2011 yılında Playa Media Luna'daki Pisco Havzası'ndaki Yumaque Formasyonu'nda Belçika, Peru, Fransa, İtalya ve Hollanda'dan üyelerden oluşan bir ekip tarafından fosili ortaya çıkarılmıştı. Kurtarılan parçalar arasında çene, ön ve arka bacaklar, omurga parçaları ve kuyruk bulunur. Belçika Kraliyet Doğa Bilimleri Enstitüsü'nden bir bilim insanı ve çalışmanın baş yazarı olan Olivier Lambert, Peregocetus'un balinaların evrimi ve yayılmaları hakkında "önemli bir [bilgi] boşluğunu doldurduğunu" belirtti.

Babiacetus, Lütesiyen'de Pakistan ve Hindistan'da yaşamış protocetid balina cinsi.

<i>Brighstoneus</i>

Brighstoneus, İngiltere Wight adasındaki Erken Kretase yaşlı Wessex Oluşumundan bilinen bir kuş kalçalı hadrosauriform dinozor cinsidir. Cinsin şimdilik içerdiği tek tür B. simmondsi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sinosaurus</span> Teropod Dinozor Cinsi

Sinosaurus, Erken Jura Dönemi'nde yaşamış, soyu tükenmiş bir theropod dinozor cinsidir. Yaklaşık 5,5 metre (18 ft) uzunluğunda ve 300 kilogram (660 lb) vücut kütlesinde iki ayaklı bir etoburdu. Hayvanın fosilleri Çin'in Yunnan Eyaletindeki Lufeng Formasyonu'nda bulundu.